Անճոռնի դքսուհին (նկար)

Անճոռնի դքսուհին
տեսակգեղանկար
նկարիչՔվինտեն Մասեյս[1]
տարի1513
բարձրություն64,2 սանտիմետր
լայնություն45,4 սանտիմետր
ժանրդիմապատկեր[1]
նյություղաներկ և փայտե տախտակ
գտնվում էԼոնդոնի ազգային պատկերասրահ[2]
հավաքածուԼոնդոնի ազգային պատկերասրահ
https://www.wga.hu/html/m/massys/quentin/2/ugly_duc.html կայք
Ծանոթագրություններ
 The Ugly Duchess (Massijs) Վիքիպահեստում

«Անճոռնի դքսուհին», ֆլամանդացի նկարիչ Քվինտեն Մասեյսի վրձնին պատկանող նկար։ Նկարիչը յուղաներկը վրձնել է 1513 թվականին։ Այսօր ստեղծագործությունը պահպանվում և ցուցադրվում է Լոնդոնի ազգային պատկերասրահում։

Ծաղրանկարը որպես արվեստի նոր ուղղություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մարդկանց կամ երևույթները ծաղրելու, դիմակազերծելու, քննադատելու նպատակով ծաղրանկարիչը դիմում էգրոտեսկի, շարժի։ Ծաղրանկարները լայն առումով այն պատկերներն են, ուր գիտակցաբար ստեղծվում է կոմիկական էֆեկտ, զուգակցվում են իրականն ու երևակայականը, չափազանցվում կամ սրվում են մարդու մարմնի, դեմքի, հագուստի, վարքագծի տիպական գծերը, օգտագործվում անսպասելի զուգորդումներ ու նմանեցումներ։

Ծաղրանկարը հայտնի է հնագույն, միջնադարի և Վերածննդի արվեստներից։ Սովորաբար ծաղրանկարը վերելք է ապրում հասարակական մեծ ընդհարումների և ժողովրդական զանգվածների ակտիվության շրջանում, երբ դեմոկրատական ուժերը այն ծառայեցնում են որպես պայքարի միջոց (Ռեֆորմացիայի, XVIII դարի վերջի Ֆրանսիական բուրժուական հեղափոխության, 1812 թվականի Հայրենական պատերազմի, եվրոպական երկրներում 1830 թվականի և 1848-1849 թվականների հեղափոխությունների, 1871 թվականի Փարիզյան կոմունայի, 1905-1907 թվականների ռուսական հեղափոխության ժամանակների ծաղրանկարները)։

Նկար, Լեոնարդո դա Վինչի

Նկարագիր

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նկարում պատկերված պառավն աչքի է ընկնում հսկայական շորագլխարկով և թորշոմած կրծքերով, որոնք պիրկ ընդգրկվել են սեղմիրանի օգնությամբ։ Երկու ձեռքերն էլ դրված են ցածրիկ եզրապատի վրա. ձախ ձեռքը ուղղակիորեն դրված է եզրապատին, իսկ աջ ձեռքում պահում է վարդը՝ դեռևս կոկոն վիճակում։ Վերջին դրվագը նկարիչը հատուկ է արել, որպեսզի ծաղրուծանակի ենթարկի իր հերոսուհուն։ Կասկածելի է, որ այս նկարը համարվում է դիմանկար։ Ըստ երևույթին նկարը մեր օրերը չհասած ինչ-որ մի այլ նկարի ձևափոխված-արտանկարված տարատեսակն է։ Այդ անհետացած նկարից օգտվել է նաև Լեոնարդո դա Վինչին՝ իր առավել վաղ ստեղծած նկարը վրձնելիս[3]։ Ըստ Դա Վինչիի արվեստի հետազոտողների, վերջինս հակում ուներ նկարելու անսովոր մարդկանց, արատավորների, որոնք իր համար խիստ կարևոր էին իդեալական մարմին նկարելու գործում[4]։

Կնոջ դիմանկարը՝ Յան վան Էյք

Ժամանակակիցների մոտ ծիծաղ է հարուցել նաև պառավ հերցոգուհու հանդերձանքը։ Այսպիսի շորագլխարկ Եվրոպայում կրել են մինչև 1450 թվականը, դա երևում է նաև Յան վան Էյքի կնոջ՝ Մարգարիտայի դիմանկարից։

Հետաքրքիր փաստեր

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Իրենց գրոտեսկային նկարներով, որտեղ պատկերված են հորինած, կեղծ և մտացածին հերոսներ, Քվինտեն Մասեյսն ու Լեոնարդո դա Վինչին ստեղծեցին նոր նախադեպ արվեստի պատմության մեջ, երբ իրենց հորինած կերպարները օգտագործվում են երգիծաբանական նպատակով։ Օրինակ «Անճոռնի դքսուհու» կերպարը հանդիպում է չեխ նկարիչ Վացլավ Հոլլարի «Թունիսի թագուհին» ստեղծագործության մեջ։

«Թունիսի թագուհին», Վացլավ Հոլլար

Ըստ Մարտին Գարդների «Անոտացիայի ենթարկված Ալիսան» գրքի, «Ալիսը Հրաշքների աշխարհում» գրքի առաջին նկարազարդող Ջոն Տեննիելը օգտվել է Մասեյսի «Անճոռնի դքսուհին» ստեղծագործությունից[5]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 https://rkd.nl/explore/images/55248
  2. ↑ http://artuk.org/discover/artworks/an-old-woman-the-ugly-duchess-114324
  3. ↑ Die Entdeckung des Sichtbaren(գերմ.). 1987. ISBN 3-608-76148-9
  4. ↑ Leonardo da Vinci, by Kenneth Clark(անգլ.), ISBN 978-0-14-016982-9
  5. ↑ Gardner, Martin The Annotated Alice. — Քլիվլենդ և Նյու Յորք: World Publishing Company, 1963. — P. 82.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • «An Old Woman ('The Ugly Duchess')». The National Gallery, London. Վերցված է 2012 թ․ ապրիլի 30-ին.
  • «Une vieille femme pas si grotesque». Վերցված է 28/06/2011-ին.
  • LE LOET, KARINE (2008). «La duchesse souffrait de la maladie de Paget». Վերցված է 28/06/2011-ին.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Անճոռնի դքսուհին (նկար)» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր