Գրիգորի Բուտակով

Գրիգորի Բուտակով
հոկտեմբերի 9, 1820(1820-10-09) - մայիսի 31, 1882(1882-05-31) (61 տարեկան)
Ծննդավայր	Ռիգա, Ռուսական կայսրություն[1]
Մահվան վայր	Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսական կայսրություն[1]
Գերեզման	Նիկոլսկու գերեզմանատան Ալեքսանդրո-Նևսկի դափնիների ծառուղի
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն
Կոչում	ծովակալ
Մարտեր/ պատերազմներ	Սևաստոպոլի պաշտպանություն
Կրթություն	Ծովային կադետական դպրոց
Պարգևներ	և

Գրիգորի Իվանովիչ Բուտակով (ռուս.՝ Григорий Иванович Бутаков. հոկտեմբերի 9, 1820(1820-10-09), Ռիգա, Ռուսական կայսրություն^[1] - մայիսի 31, 1882(1882-05-31), Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսական կայսրություն^[1]), ռուս ռազմածովային գործիչ, ռուսական կայսերական նավատորմի բարձրաստիճան սպա, ծովագնաց, ծովակալ, զրահապատ շոգենավային նավատորմի մարտավարության հիմնադիր, Սև ծովի հետազոտող:

Սերում էր Բուտակովների ազնվական տոհմից. հայրը՝ փոխծովակալ Իվան Նիկոլաևիչ Բուտակովը, ծառայել է ծովակալ Մ. Պ. Լազարևի հետ: Բոլոր եղբայրները նույնպես ընտրել են ծովայինի կարիերան։

Սովորել է ռազմածովային կադետական կորպուսում, որն ավարտելով՝ միչմանի կրտսեր սպայական կոչումով 1838 թվականին ծառայության է անցել«Սիլիսթրիա» ռազմանավի վրա: 1843 թվականի ապրիլին ստացել է լեյտենանտի, 1850 թվականին՝ կապիտան-լեյտենանտի կոչում:

1854 թվականի հոկտեմբերի 9-ին Բուտակովը ռուսական ռազմածովային հրետանու պատմության մեջ առաջին անգամ կրակ է կազմակերպել անտեսանելի թիրախի ուղղությամբ։ 1856 թվականի օգոստոսին նրան շնորհվել է դերծովակալի կոչում, նա նշանակվել է Նիկոլաևի նավահանգստի գլխավոր հրամանատար, Նիկոլաևի և Սևաստոպոլի ռազմական նահանգապետ։ 1863—1867 թվականներին Բուտակովը պաշտոնավարել է որպես ռուսական դեսպանատների ռազմածովային կցորդ Անգլիայում, Ֆրանսիայում և Իտալիայում։ 1866 թվականի հոկտեմբերի 28-ին ստացել է փոխծովակալի^[2], 1878 թվականի ապրիլի 16-ին՝ ծովակալի կոչում և նշանակվել Սվեաբորգ ամրոցի, ափամերձ տարածքի և ծովային պաշտպանության պետ Այդ պաշտոնը վարել է մինչև 1881 թվականը, որից հետո նշանակվել է Սանկտ Պետերբուրգի նավահանգստի գլխավոր հրամանատար։ Հետագայում  դարձել է Պետական խորհրդի անդամ։

Մահացել է 1882 թվականի մայիսի 31-ին Սանկտ Պետերբուրգում, ապոպլեքսիայից (ինսուլտից): Թաղվել է Ալեքսանդրո-Նևսկի լավրայի Նիկոլսկոե գերեզմանատանը: Շիրմին տեղադրվել է ծովակալի բրոնզե կիսանդրին^[3]:

Ընտանիքը

Կինը՝ Ամալյա (Մարիա) Արսենևնա Ռոժդեստվենսկայան (1835—1917), գնդակահարվել է Կրոնշտադում փետրվարյան հեղափոխության իրադարձությունների ժամանակ^[4]: Երեխաները.

• Ալեքսանդր Գրիգորևիչ Բուտակով (1861—1917), դերծովակալ, մոր հետ գնդակահարվել է փետրվարյան հեղափոխության իրադարձությունների ժամանակ^[4].
• Ալեոսեյ (1862— ?)
• Մարիա (04.09.1866—1942), ծնվել է Փարիզում: Զոհվել է շրջափակված Լենինգրադում՝ իր երկու տղաների հետ:

Պարգևներ

• Սուրբ Աննայի 4-րդ աստիճանի շքանշան
• Սուրբ Վլադիմիրի 4-րդ աստիճանի շքանշան
• Սուրբ Ստանիսլավի III աստիճանի շքանշան
• Սուրբ Աննայի 3-րդ աստիճանի շքանշան (1850)
• Սուրբ Գեորգիի IV աստիճանի շքանշան (1853)
• Սուրբ Աննայի 2-րդ աստիճանի շքանշան՝ թրերով (1854)
• Սուրբ Վլադիմիրի III աստիճանի շքանշան
• Սուրբ Ստանիսլավի 1-ին աստիճանի շքանշան՝ թրերով (1860)
• Սուրբ Աննայի 1-ին աստիճանի շքանշան
• Սպիտակ արծվի շքանշան
• Սուրբ Ալեքսանդր Նևսկու շքանշան
• Ոսկե զենք՝ «Քաջության համար»

Աշխատություններ

Գերեզմանը Ալեքսանդր Նևսկի լավրայում՝ Նիկոլսկի գերեզմանատան լքված վայրում: Սանկտ Պետերբուրգ

• «Ծովային ռազմական ազդանշանների ժողովածու» / Проект систематического собрания морских эволюций… (2-е издание: Санкт-Петербург, 1881)
• «Էվոլյուցիոն ազդանշանների գրքեր»;
• «Շոգենավերի մարտավարության նոր հիմունքներ» / Новые основания пароходной тактики (Санкт-Петербург, 1863) — արժանացել է գիտությունների ակադեմիայի Դեմիդովյան մրցանակի..
• Հոդվածներ «Ծովային ժողովածու»-ում / Статьи в «Морском Сборнике»

Տես նաև

• 4936 Բուտակով - աստերոիդ՝ զորահրամանատարի անունով ^[5] ։

Ծանոթագրություններ

1. Бутаков Григорий Иванович // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
2. Высочайший приказ о чинах военных №659 от Կաղապար:Сс3 г., «Морской сборник», том LXXXVII.
3. «Петербургский некрополь. Т. 1. — С. 326». Արխիվացված է օրիգինալից 2021-02-06-ին. Վերցված է 2022-12-20-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
4. Соколова, Лидия Когда горит свеча. Никольское кладбище Александро-Невской Лавры. — Изд.2-е. — Санкт-Петербург, 2005. ISBN 5-98451-009-X
5. Schmadel, Lutz D. Dictionary of Minor Planet Names. — Fifth Revised and Enlarged Edition. — B., Heidelberg, Ն. Յ.: Springer, 2003. — 992 p. — ISBN 3-540-00238-3

Գրականություն

• Лурье А. Я. Адмирал Г. И. Бутаков
• Бутаков Григорий Иванович
• Адмирал Бутаков Григорий Иванович
• «Свеаборг. Из воспоминаний о службе с Г. И. Бутаковым» // Ա. Ն. Վիտմերի հուշերը
• Ср. Е. Березина "Адмирал Г.И. Бутаков", СПб., 1884 г. / Սր. Ե. Բերեզի(ռուսերեն)նա - «Ծովակալ Գ.Ի. Բուտակով», Սանկտ Պետերբուրգ., 1884 թ.

Արտաքին հղումներ

• Лурье А. Я. Адмирал Г. И. Бутаков
• Бутаков Григорий Иванович
• Адмирал Бутаков Григорий Иванович
• П. Г. Усенко. Бутаков Григорій Іванович // / Պ. Գ. Ուսենկո . Հրիհորի Իվանովիչ Բուտակով // Енциклопедія історії України : u 10 տ. / խմբագիր՝ Վ. ԵՎ. Սմոլի (գլխ.) և այլք: ; Ուկրաինայի ԳԱԱ Ուկրաինայի պատմության ինստիտուտ . — Կ. Գիտական կարծիք, 2003 թ. — Տ. 1 Ա-Բ. — Ս. 415 թ. — ISBN 966-00-0734-5 .
• Біографія адмірала Г.I. Бутакова на сайті «Николаев литературный»[1] Արխիվացված 2016-08-19 Wayback Machine / Ծովակալ Գ.Ի. Բուտակովը «Nikolaev literaturny» կայքում [2] Արխիվացված 2016-08-19 Wayback Machine
• Лурье А., Маринин А. Адмирал Г. И. Бутаков Արխիվացված 2007-06-10 Wayback Machine / Լուրիե Ա. Մարինին Ա. Ծովակալ Գ. Ի. Բուտակովը Արխիվացված 2007-06-10 Wayback Machine(ռուսերեն)
• Адмірал Бутаков Григорій Іванович / Ծովակալ Բուտակով Գրիգորի Իվանովիչ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գրիգորի Բուտակով» հոդվածին։