Կանաչուտ

Գյուղ
Կանաչուտ
Երկիր	Հայաստան
Մարզ	ԱրարատիԱրարատի մարզ|Արարատի
Համայնք	Արարատի մարզ, Հայկական մարզ և Արտաշատի շրջան
Ղեկավար	Լևոն Ասատրյան
Մակերես	2,68 կմ²
ԲԾՄ	870 մ
Պաշտոնական լեզու	Հայերեն
Բնակչություն	1028[1] մարդ (2011)
Ազգային կազմ	Հայեր
Ժամային գոտի	UTC+4
Կանաչուտ (Հայաստան)
Կանաչուտ Վիքիպահեստում

Կանաչուտ, գյուղ Հայաստանի Արարատի մարզի Արտաշատի տարածաշրջանում, Երևան քաղաքից հարավ՝ 25 կմ հեռավորության վրա, Արտաշատ քաղաքից՝ 6 կմ, Ազատ գետի ձախ ափին։ Գյուղի հողային սահմանները կից են Դեղձուտ, Մրգանուշ, Այգեստան, Բերքանուշ, Բուրաստան, Ազատավան, Բաղրամյան, Նշավան գյուղերի հողատարածքներին։ Ծովի մակերևույթից բարձր է 870 մ։

Պատմություն

Կանաչուտ գյուղի տարածքը բնակեցված է եղել դեռևս մ. թ. ա. 3-րդ հազարամյակից։ 1828 թվականի Թուրքմենչայի պայմանագրից հետո իրենց պապերի երկիրն են ներգաղթում հայեր Արևմտյան Հայաստանից, Խոյից, որոնցից 180-ը հաստատվում է «Դոխկուզ» գյուղում (ներկայիս Կանաչուտի տարածքում)։ Գյուղի անվան շուրջ մեկնաբանությունները տարաբնույթ են։ Ասում են՝ «Դոխկուզը» թարգմանաբար նշանակում է «ինը», քանի որ գյուղում եղել են 9 աղաներ և գյուղն ունեցել է 9 ջրաղաց։

Կանաչուտի տարածքում է գտնվում «Կըզլ-կըշլաղ» եկեղեցին (թարգմանաբար՝ «Կարմիր գոտի» կամ «Ոսկե թռչուն»), որը ըստ հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտի տվյալների՝ կառուցվել է 12-13-րդ դարերում։ Նրանից պահպանվել է մի փոքր մատուռ, որը ժողովրդի մոտ հայտնի է նաև որպես «Կապույտ հազ» հիվանդության բուժման վայր։

Գյուղում գործում է Սուրբ Գևորգ եկեղեցին, որը կառուցվել է 1838 թվականին, վերանորոգվել 1908 թվականին և գործել մինչև 1937 թվականը։ 2007 թվականին Սուրբ Գևորգ եկեղեցին վերակառուցումից հետո կրկին գործում է։

2009 թվականին լույս է տեսել «Կանաչուտ» պատմական ակնարկը, որը կանաչուտցիներին հիշեցնում է պապերի անցած ուղին։ Նախկինում գյուղում գործել է 8-ամյա դպրոց։ Դպրոցի հիմնադիրը և տնօրենը եղել է Գառնիկ Եփրեմյանը։ Այժմ գյուղն ունի միջնակարգ դպրոց, մշակույթի տուն, մանկապարտեզ, բուժամբուլատորիա։

Սուրբ Գևորգ եկեղեցի (Կանաչուտ)

Բնակչություն

Ըստ Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքների՝ Կանաչուտի մշտական բնակչությունը կազմել է 1028, առկա բնակչությունը՝ 998 մարդ^[1], բնակչության փոփոխությունը ժամանակի ընթացքում՝ ստորև^[2].

Տարի	1831	1873	1897	1926	1939	1959	1970	1979	1989	2001	2011
Բնակիչ	315	549[3]	477	432	650	822	926	1030	1220[4]	1262	1028[1]

Տնտեսություն

Գյուղն ունի միջնակարգ դպրոց, մշակույթի տուն, մանկապարտեզ, բուժամբուլատորիա։ Բնակչությունն զբաղվում է այգեգործությամբ, անասնապահությամբ և բանջարաբուծությամբ։

Գյուղի անվանի մարդիկ են՝

• Ալիկ Սարգսյան, Հայաստանի ոստիկանության պետ (2008-2011), ոստիկանության գեներալ-լեյտենանտ, Հայաստանի նախագահի խորհրդական
• Իվան Գրիգորյան, տնտեսագիտական գիտությունների թեկնածու, պրոֆեսոր
• Աննա Խաչատրյան, գիտությունների թեկնածու

Տես նաև

• Կանաչուտի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ

Ծանոթագրություններ

1. 2011 թ Հայաստանի մարդահամարի արդյունքները
2. «Հայաստանի հանրապետության բնակավայրերի բառարան, էջ 107» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2014 թ․ սեպտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2015 օգոստոսի 11-ին.
3. Զավեն Կորկոտյան, «Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831-1931)»
4. «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ. 5, էջ 721

• Կանաչուտ Արխիվացված 2014-09-12 Wayback Machine

Արտաքին հղումներ

• Արարատի մարզպետարան Արխիվացված 2012-04-13 Wayback Machine
• Կանաչուտ(չաշխատող հղում)