Հիվանդասենյակ № 6

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Հիվանդասենյակ № 6 (այլ կիրառումներ)

Հիվանդասենյակ № 6 ռուս.՝ Палата № 6
Տեսակ	գրական ստեղծագործություն
Ժանր	վիպակ
Ձև	պատմվածք
Հեղինակ	Անտոն Պավլովիչ Չեխով
Բնագիր լեզու	ռուսերեն
Գրվել է	1892 թվական
Տեսարան	Ռուսական կայսրություն
Կերպարներ	Andrey Ragin?
Հրատարակչություն	Russian Mind?
Հրատարակվել է	1892 թվական

Հիվանդասենյակ № 6, Անտոն Պավլովիչ Չեխովի պատմվածքը։ Առաջին անգամ տպագրվել է 1892 թվականին «Ռուսական միտք» ամսագրում^[1]։Ցավի կենդանի պատկերացումը ցավն է. Կամքի ուժ գործադրիր այդ պատկերացումը փոխելու, դեն նետիր այն, դադարի՛ր գանգատվել, և ցավը կանհետանա։(«Հիվանդասենյակ Համար 6 էջ 208)

Գործող անձիք

• Անդրեյ Եֆիմիչ Ռագին՝ քաղաքային հիվանդանոցի գլխավոր բժիշկը,
• Իվան Դմիտրիչ Գրոմով՝ հիվանդ, 33 տարեկան նախկին դատական կատարածու և գավառական քարտուղար, տառապում է հետապնդման զառանցանքով։
• Եվգենի Ֆյոդորիչ Խորոտով՝ գավառական բժիշկ, երիտասարդ ում տեղական խորհրդը ուղարկել է հիվանդանոց աշխատելու համար
• Միխայիլ Ավերյանիչ՝ փոստի պետ, սնանկ նախկին կալվածատեր
• Սերգեյ Սերգեյիչ՝ բուժակ
• Նիկիտա՝ պահակ, ծեր, պաշտոնաթող զինվոր
• Սեմյոն Լազարիչ՝ վարսավիր, կտրում է հիվանդների մազերը
• Մոյսեյկա՝ հրեա խելացնոր, խելագարվել է, երբ այրվել նրա գլխարկների արտադրամասը
• Դարյուշկա՝ Անդրեյ Եֆիմիչի խոհարարուհին

Պատմություն

Հիվանդանոցի մի մոքր կողաշենքում գտնվում է №6 հիվանդասենյակը, նախատեսված հոգեկան հիվանդների համար^[2]։ Հիվանդասենյակում բնակվում են հինգ մարդ, որոնց թվում է հիմար Մոյսեյկան և նախկին դատական կատարածու Իվան Դմիտրիչ Գրոմովը։ Հիվանդներին նկարագրելուց հետո հեղինակը ծանոթացնում է մեզ բժիշկ Անդրեյ Եֆիմիչ Ռագինի հետ։ Երբ նա աշխատանքի անցավ, հիվանդանոցը գտնվում էր սոսկալի վիճակում։ Սարսափելի աղքատություն, հակասանիտարական պայմաններ։ Ռագինը անտարբեր էր, այս ամենի նկատմամբ^[3]։ Նա բարի և ազնիվ մարդ է, բայց նա հավատ և կամք չունի կյանքը ավելի լավ դարձնելու համար։ Սկզբում նա աշխատում էր ջանասիրությամբ, սակայն շուտով սկսում է ձանձրանալ և հասկանում է, որ նման պայմաններում հիվանդներին բուժելը անիմաստ է։ Այսպիսի պատճառաբանություններով Ռագինը թողնում է իր աշխատանքը և հազվադեպ է գնում հիվանդանոց։ Փոքր-ինչ աշխատելուց հետո, գնում է տուն և կարդում^[4]։ Յուրաքանչյուր ժամը մեկ անգամ, նա իր համար մի բաժակ օղի է լցնում ու խմում, հետո վերցնում է վարունգը և մի կտոր կծում։ Այնուհետև ճաշում և գարեջուր խմում։ Երեկոյան դեմ սովորաբար գալիս է փոստի պետը՝ Միխայիլ Ավերյանիչը։ Բժիշկը և փոստի պետը անիմաստ զրուցում և բողոքում են կյանքից։ Երբ հյուրը գնում է, Ռեգինը շարունակում է կարդալ։ Նա կարդում է ամեն ինչ, գրքերի համար վճարելով աշխատավարձի կեսը, ամենից շատ սիրում է փիլիսոփայություն և պատմություն։ Կարդալով իրեն երջանիկ է զգում^[5]։

Մի գարնանային երեկո Ռեգինը պատահական այցելում է հիվանդասենյակ № 6: Այնտեղ նա Գրոմովի կողմից մեղադրվում է գողության մեջ և ներքաշվում է երկարատև զրույցի մեջ։ Բժշկի այցելությունները կողաշենք հաճախակի բնույթ են ստանում, Գրոմովի հետ զրույցները Անդրեյ Եֆիմիչի վրա խորը ազդեցությու են թողնում։ Նրանք վիճում են։ Բժիշկը հունական ստոիցիզի կողմնակից է և արհամարհանք է քարոզում կյանքի տառապանքների նկատմամբ, իսկ Գրոմովը երազում է վերջ դնել տառապանքներին, բժշկի փիլիսոփայությունը անվանելով ծուլություն։ Հիվանդանոցում լուրեր են տարածվում № 6 հիվանդասենյակ բժշկի այցելությունների մասին։ Հունիսի կեսին այդ մասին տեղեկանում է բժիշկ Խոբոտով, ով ակնհայտորեն ցանկանում է զբաղեցնել Ռագինի գլխավոր բժշկի պաշտոնը։ Օգոստոսին Անդրեյ Եֆիմիչը նամակ է ստանում քաղաքագլխից, կարևոր գործով քաղաքապետարան ներկայանալու խնդրանքով։ Կայացած խոսակցությունը դառնում է հանձնաժողով նրա մտավոր ունակությունները ստուգելու համար։

Նույն օրը փոստի պետը առաջարկում է նրան արձակուրդ վերցնել և մեկնել ճամբորդության^[6]։ Մեկ շաբաթ անց Ռոգինին առաջարկում են հանգստանալ, այսինքն հրաժարական տալ։ Նա դա անտարբերությամբ է ընդունում և Միխայիլ Ավերյանիչի հետ մեկնում է Մոսկվա, այնուհետև Պետերբուրգ և վերջապես Վարշավա։ Ճանապարհին փոստի պետը ձանձրացնում է նրան իր խոսակցություններով, ժլատությամբ և շատակերությամբ։ Նա պարտվում է թղթախաղ խաղալիս, որպեսզի մարի պարտքը 500 ռուբլի է վերցնում Ռագինից։ Դրանից հետո նա վերադառնում է տուն։

Տանը նրան սպասում էին ֆինանսական դժվարություններ և Անդրեյ Եֆիմիչի խելագարության մասին խոսակցություններ։ Մի անգամ նա չի դիմանում և բորբոքվելով տնից դուրս է հանում Խոբորովին և փոստի պետին։ Նա ամաչում և ցավում է իր վարքագծի համար, առավոտյան բժիշկը գնում է փոստի պետի մոտ ներողություն խնդրելու^[7]։ Միխայիլ Ավերյանիչը նրան առաջարկում է պառկել հիվանդանոցում։ Նույն օրը երեկոյան նրան այցելում է Խոբոտովը և խորհուրդ է հարցնում։ Երկու բժիշկները մտնում են թիվ 6 հիվանդասենյակ, իբրև խորհրդակցության, Խոբոտովը գնում է լսափողակի հետևից և չի վերադառնում։ Կես ժամ անց հիվանդասենյակ է մտնում Նիկիտան մի գիրկ հագուստով։ Ռագինը ամեն ինչ հասկանում է։ Սկզբում նա փորձում է դուրս գալ հիվանդասենյակից, բայց Նիկիտան թույլ չի տալիս։ Ռեգինը և Գրոմովը խռովություն են բարձրացնում, Նիկիտան հարվածում է Անդրեյ Եֆիմիչի դեմքին։ Բժիշկը գիտակցում է, որ այդ հիվանդասենյակից նա երբեք դուրս չի գա։ Դա նրան անտարբերության է մատնում և հաջորդ օրը նա մահանում է կաթվածից։ Հուղարկավորությանը ներկա էին Միխալ Ավերյանիչը և Դարյուշկան։

Ստեղծման պատմություն

Պատմվածքի մասին առաջին հիշատակումները հանդիպում են Չեխովի` հրատարակիչ Ա. Ս. Սուվորինին գրած նամակում։ 1892 թվական մարտի 31։

Գլխավորապես բուսական կյանք եմ վարում, ով մշտապես թունավորվում է անվերջ գրելու մտքով։ Վիպակ եմ գրում։ Մինչև տպագրելը ցանկանում են Ձեզ ուղարկել գրաքննության համար, քանզի Ձեր կարծիքը ինձ համար ոսկի է, բայց պետք է շտապել քանի որ գումար չունեմ։ Վիպակում շատ են պատճառաբանությունները, իսկ սիրո տարրը բացառում է։ Կա ֆաբուլա, հանգույց և հանգուցալուծում։ Ուղղությունը ազատական է։ Չափսը՝ երկու տպագիր թերթ։ Բայց անհրաժեշտ կլինի խորհրդակցել Ձեզ հետ, քանի որ վախենում եմ չափազանցնել ձանձրույթը և անհեթեթությունը։ Դուք հիանալի ճաշակ ունեք և Ձեր առաջին տպավորությանը ես վստանում եմ։ Եթե չտպագրեն իմ վիպակը և մեկ երկու ամիս ժամանակ տան փոփոխություններ կատարելու համար, թույլ տվեք Ձեզ ուղարկել սրբագրությունը։ - Նամակ հղված Ա. Ս. Սուվորինին 1892 թվական, մարտի 31։

Ապրիլի 16-ին Չեխովը գրում է Ի. Ի Յսինսկոմին, որ ձեռագիրը բերել է Մոսկվա, որպեսզի հանձնի «Ռուսական ակնարկ» խմբագրությանը։ Ապրիլի 29-ին Չեխովը գրում է Լ. Ա. Ավիլովոյին, որ շարունակում է աշխատել «Հիվանդասենյակ № 6»-ի վրա։

Վիպակը ավարտում եմ շատ ձանձրալի, քանի որ նրա մեջ բացակայում է կինը և սիրո տարրը։ Տանել չեմ կարողանում այդպիսի վիպակները, գրել եմ պատահաբար, անկշրադատորեն։ Կարող եմ Ձեզ ուղարկել արտատիպը, եթե իմանամ Ձեր հասցեն հունիսից հետո։ Նամակ հղված Լ. Ա. Ավիլովոյին 1892 թվական, ապրիլի 29

Մայիսի 15-ին Ա. Ս. Սուվորինին հասցեագրված նամակում նա գրում է, որ ուղարկել է վիպակի վերջաբանը և սկսել է գրել նորը (հավանաբար նկատի է ունեցել «Հարևանները»)։

Էկրանացում

• 1974 թվական՝ «Krankensaal 6» (Գերմանիայի Դաշնային Հանրապետություն), ռեժիսոր՝ Կառլ Ֆրուխտման
• 1978 թվական՝ «Paviljon VI» (Հարավսլավիա), ռեժիսոր՝ Լուչիան Պինտիլիե
• 1987 թվական՝ «Sala nr 6» (Լեհաստան), ռեժիսոր՝ Կշիշտոֆ Գրուբեր, սցենարի հեղինա՝ Անջելա Դոմալիկ
• 2004 թվական՝ «Рагин» (Ռուսաստան), ռեժիսոր Կիրիլ Սերեբրաննիկով, սցենարի հեղինակ Միխայիլ Ուգորով, Դմիտրիի Զվերկով
• 2009 թվական՝ «Հիվանդասենյակ № 6»  (Ռուսաստան), ռեժիսոր՝ Կարեն Շահնազարով, սցենարի հեղինակ՝ Ալեքսանդր Բորոդյանսկի և Կարեն Շախնազարով

Հետաքրքիր փաստեր

• «Հիվանդասենյակ № 6» արտահայտությունը հասարակ անուն է դարձել ռուսերեն լեզվում։ Այդպես անվանում են որևէ աննորմալ բան։
• Իվասի դուետը 1996 թվականին գրել է «Ума палата номер шесть» երգը։
• Բանաստեղծ և երաժիշտ Ալեքսանդր Բաշլաչեվան ունի «Палата № 6» երգ։
• «Հիվանդասենյակ № 6» անվանումն է կրել Ուժգորոդի ՈՒՀԱ-ի խումբը, որտեղ իր ստեղծագործական գործունեությունն սկսել ապագա երգչուհի Յոլկան

Ծանոթագրություններ

1. Ирина Левонтина «Какого рода слово кофе — интересный вопрос» // Афиша Daily, 12 января 2016
2. Антон Чехов Палата № 6 // Русская мысль. —М., 1892. — № 11. — С. 76—123.
3. Чехов А. П. Письма в 12 томах // Полное собрание сочинений и писем в 30 томах. — М.: Наука, 1977. — Т. 5. Письма, Март 1892—1894.. — С. 41—42.
4. Чехов А. П. Письма в 12 томах // Полное собрание сочинений и писем в 30 томах. — М.: Наука, 1977. — Т. 5. Письма, Март 1892—1894. — С. 52.
5. Чехов А. П. Письма в 12 томах // Полное собрание сочинений и писем в 30 томах. — М.: Наука, 1977. — Т. 5. Письма, Март 1892—1894. — С. 58.
6. Чехов А. П. Письма в 12 томах // Полное собрание сочинений и писем в 30 томах. — М.: Наука, 1977. — Т. 5. Письма, Март 1892—1894. — С. 66—67.
7. Дуэт Иваси. «Ума палата номер шесть»

Գրականություն

• Чехов А. П. Сочинения в 18 томах // Полное собрание сочинений и писем в 30 томах. — М.: Наука, 1977. — Т. 8. [Рассказы. Повести], 1892—1894. — С. 72—126, 446—464.
• Скафтымов А. О повестях Чехова «Палата № 6» и «Моя жизнь» // Нравственные искания русских писателей. — М., 1972. — С. 381—386.