Հոռոմ

Գյուղ
Հոռոմ
ԵրկիրՀայաստան Հայաստան
ՄարզՇիրակի
ՇրջանԱրթիկի շրջան
ՀամայնքՇիրակի մարզ, Ալեքսանդրապոլի գավառ և Արթիկի շրջան
Առաջին հիշատակումքա.. 8-րդ դար
Մակերես29.8 կմ²
ԲԾՄ1570 մ
Պաշտոնական լեզուհայերեն
Բնակչություն2531[1] մարդ (2012)
Ազգային կազմհայեր
Ժամային գոտիUTC+4
Հեռախոսային կոդ+374 244[2]
Փոստային ինդեքս3015
Հոռոմ (Հայաստան)##
Հոռոմ (Հայաստան)

Հոռոմ, գյուղ Հայաստանի Շիրակի մարզի Արթիկի տարածաշրջանում, մարզկենտրոնից 19 կմ հարավ, Մանթաշ գետի ափերին։ Գտնվում է Երևան-Գյումրի ավտոմայրուղուց 2 կմ հեռավորության վրա, շրջապատված է արգավանդ հանդամասերով։

Տները տուֆակերտ են, թեք տանիքով ու հարմարավետ։ Խմելու ջուրը բերված է մոտ 20 կմ հեռավորությունից։

Կլիմա

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կլիման ցուրտ է։ Գյուղում կան դեկորատիվ ու մրգատու ծառեր։

Բնակչություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ըստ Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքների՝ Հոռոմի մշտական բնակչությունը կազմել է 2032, առկա բնակչությունը՝ 1710 մարդ[3]։ 1831 թվականից ի վեր գյուղի բնակիչները հայեր են[4], որոնց նախնիների մասը 1829-1830 թվականներին գաղթել են Կարսից և Արևմտյան Հայաստանի տարբեր շրջաններից[5]։

Հոռոմի բնակչության փոփոխությունը ժամանակի ընթացքում՝ ստորև[6].

Տարի 1831 1873 1897 1926 1939 1949 1970 1979 1989 2001 2011
Բնակիչ 459 1421[4] 1939 1564 1867 1660 1949 1841 2495[7] 2166 2032[3]

Տնտեսություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բնակչությունը զբաղվում է հացահատիկի, շաքարի ճակնդեղի, կերային կուլտուրաների մշակությամբ, մեղվաբուծությամբ, անասնապահությամբ։

Օգտակար հանածոներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ունի բազալտի պաշարներ։

Պատմամշակութային կառույցներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հոռոմում՝ բլուրների վրա, գտնվում է «Արծնաբերդ» Կիկլոպյան ամրոցը (տեղացիների կոչմամբ՝ Ղալաչի), բարձունքների և լեռնալանջերի վրա նշմարվում են բնակարանների հետքեր։ Այստեղ պեղումներ են կատարել Թորոս Թորամանյանը (1914 թ.- ին), Բ. Պիստրովսկին, Ա. Աջյանը, Լ. Գյուզալյանը (1930 թ.-ին)։ Հոռոմում և շրջակայքում կան հին գերեզմաններ, դամբարաններ։

Հոռոմն ունի սուրբ Հռիփսիմե (1861) և սուրբ Աստվածածին (1868 թ.) եկեղեցիներ, XII-XIII դդ. «Թուխ Մանուկ» մատուռ։

Հասարակական կառույցներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ունի միջնակարգ դպրոց (իբրև տարրական դպրոց բացվել է 1868 թ.- ին), մշակույթի տուն, մանկապարտեզ և հիվանդանոց։

2016 թվականին համայնքում ստեղծվել է մարզահրապարակ՝ խրախուսելու համայնքի առողջ ապրելակերպը։

Հայտնի Հոռոմեցիներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այստեղ է ծնվել Սովետական Միության հերոս, փոխգնդապետ Վ. Օգանեսովը (Հովհաննիսյան), Սովետական Միության հերոս, երկաթուղային Թ. Պողոսյանյ, բանասիրական գիտություննորի դոկտոր Գ. Վ. Աբգարյանը (1920)։

Ավանդություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գոյություն ունի անվանման ծագման երկու ավանդություն․

  • Անիի թագավորի Հռիփսիմե անունով աղջիկը ժամանակին եկել է այստեղ ամառանոց։ Ղալաչի լեռան վրա նա հիմնել է մի փոքրիկ ամրոց։ Այդ աղջկա անունով գյուղը կոչվել է Հոռոմ՝ Հռիփսիմե։
  • Պարսկաստանում ապրող մի հռոմեացի ժամանակին եկել է այստեղ, գյուղ հիմնել, որը նրա անունով կոչվել է Հոռոմ[8][9][10][11]։

Տես նաև

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ ԱՎԾ տվյալներ
  2. ↑ http://www.cfoa.am/HTML/option/7.htm(չաշխատող հղում)
  3. ↑ 3,0 3,1 2011 թ Հայաստանի մարդահամարի արդյունքները
  4. ↑ 4,0 4,1 Զավեն Կորկոտյան, «Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831-1931)»
  5. ↑ «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ. 3, էջ 437
  6. ↑ «Հայաստանի հանրապետության բնակավայրերի բառարան, էջ 122» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2014 թ․ սեպտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2014 Մայիսի 5-ին.
  7. ↑ «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ. 5, էջ 759
  8. ↑ Արամ Ղանալանյան (1969). Ավանդապատում. Երևան: Հայկական ՍՍՀ ԳԱԱ Մանուկ Աբեղյանի անվան գրականության ինստիտուտ.
  9. ↑ Մովսես Խորենացի. Պատմութիւն Հայոց. էջեր Գիրք Ա, Գլուխ Ի.
  10. ↑ Մանուկ Աբեղյան (1899). Հայ ժողովրդական առասպելները Մովսես Խորենացու Հայոց պատմության մեջ. Վաղարշապատ.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
  11. ↑ Г. Халатьянц (1896). Армянский эпос в Истории Армении Моисея Хоренского. Москва.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիիքպահեստ