Մեծ Մասրիկ

Գյուղ
Մեծ Մասրիկ
ԵրկիրՀայաստան Հայաստան
ՄարզԳեղարքունիքի մարզ
ՀամայնքՎարդենիս (համայնք) | Վարդենիս համայնք[1]
Մակերես36 կմ²
ԲԾՄ1940 մետր
Պաշտոնական լեզուՀայերեն
Բնակչություն2699[2] մարդ (2019)
Ազգային կազմՀայեր
Կրոնական կազմՀայ Առաքելական եկեղեցի
Ժամային գոտիUTC+4
Մեծ Մասրիկ (Հայաստան)##
Մեծ Մասրիկ (Հայաստան)
Մեծ Մասրիկ (Գեղարքունիքի մարզ)##
Մեծ Մասրիկ (Գեղարքունիքի մարզ)

Մեծ Մասրիկ, գյուղ Հայաստանի Գեղարքունիքի մարզի Վարդենիս համայնքում[1]։

Աշխարհագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գյուղը տեղակայված է Վարդենիսից դեպի հյուսիսարևելք, Երևանից 170 կմ արևելք, մարզկենտրոն Գավառ քաղաքից 75 կմ հարավ-արևելք, Սևանա լճից 10 կմ և Սոթքից 7 կմ հեռավորության վրա։

Բնակչություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ըստ Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքների՝ Մեծ Մասրիկի մշտական բնակչությունը կազմել է 3132, առկա բնակչությունը՝ 3066 մարդ[3]։ Մինչև 1918 թ. գյուղը բնակեցված է եղել ադրբեջանցիներով, մինչև 1989 թ.` ունեցել խառը հայ-ադրբեջանական բնակչություն։ Մեծ Մասրիկի բնակչության փոփոխությունը ժամանակի ընթացքում՝ ստորև.


Պատմություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մեծ Մասրիկը՝ հայկական իշխանանիստ-մելիքանիստ ավան էր։ XIV-դարի վերջում, այստեղ հիմնվեց առաջին հայ մելիքությունը (իշխանությունը)՝ Սոթքի Մելիք-Շահնազարյանների իշխանական տոհմը։ Գյուղում մինչ օրս պահպանվել է մելիքական հանգստարանը, մի շարք յուրօրինակ տոհմական խաչքարերով։ Գյուղի հիմնական բնակիչները հայերն են։ Գյուղից դեպի հարավ տեղակայված է Վարդենիսի շրջանի օդակայանը։ 1991 թվականին Հայաստանի անկախության հռչակումից հետո, օդակայանը դադարեց գործել։

ԱԲԱՍ ԲԵԿԻ ԽԱՉՔԱՐԸ ԵՎ ԼԵՌԸ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աբաս Բեկի խաչքարը գտնվում է ՀՀ Գեղարքունիքի մարզի Մեծ Մասրիկ գյուղի կենտրոնում՝ Մելիք-Շահնազարյանների տոհմական տապանատանը։ Կանգնեցված է անմշակ պատվանդանին։ Խաչքարի քիվի կենտրոնում քանդակված է Հիսուս Քրիստոսը։ Քրիստոսի ոտքերի կողմերում քանդակված են 4 ավետարանիչները.

1. Մատթեոսը նույնացվում է մարդու հետ, որովհետև նրա Ավետարանը սկսվում է Քրիստոսի մարդեղության պատմությունով։

2. Մարկոսը ներկայացվում է առյուծի խորհրդանիշով, որովհետև իր Ավետարանի սկզբում առյուծի պես քաջաբար հայտարարում է, թե Հիսուս Աստծո Որդին է։

3. Ղուկասը նույնացվում է եզի հետ, որ զոհի խորհրդանիշն է, այն պատճառով, որ նրա Ավետարանը սկսվում է Զաքարիայի` տաճարում զոհի պատրաստության պաշտամունքի նկարագրությամբ։ Այս պատմությունն իր հերթին դիտվել է իբրև պատրաստություն Քրիստոսի զոհաբերության։

4. Հովհաննեսը ներկայացվում է արծվի խորհրդանիշով, որովհետև նա իր Ավետարանի սկզբում սավառնում է վեր` հայտարարելով Քրիստոսի աստվածությունը։

Խաչքարը ունի 5 տող վիմական արձանագրություն, որի համաձայն խաչքարը կանգնեցրել է Զոհրաբը, ի հիշատակ Աբաս Բեկի, ով Եսայի բեկի որդին էր ու Մելիք Շահնազարի թոռը։ Խաչքարը կանգնեցվել է 1641 թվականին։

Աբաս Բեկի անունով լեռը գտնվում է Վարդենիսի լեռնաշղթայում՝ Ալ լճերի և Մասրիկ գետի արևմտյան ակունքի (Սոնայի աղբյուրի) միջև։

Տես նաև

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]


Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 Գեղարքունիքի մարզի համայնքների մասին տեղեկություններ մարզպետարանի կայքում, (արխիվացված 12․08․2023 թվականին)։
  2. ↑ Գեղարքունիքի մարզի մարդահամար
  3. ↑ 2011 թ Հայաստանի մարդահամարի արդյունքները
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 4,8 Հայաստանի բնակավայրերի բառարան (հայ.) — Երևան: 2008. — էջ 136. — 184 p.
  5. ↑ Կորկոտյան Զ. Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831-1931) (հայ.) — Երևան: 1932. — 185 p.
  6. ↑ Հայաստանի բնակավայրերի բառարան (հայ.) — Երևան: 2008. — 184 p.
  7. ↑ Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքները (հայ.)