Ստեփան Կևորկով

Ստեփան Կևորկով
Ծնվել է	մարտի 19 (ապրիլի 1), 1903
Ծննդավայր	Մոսկվա, Ռուսական կայսրություն[1]
Մահացել է	օգոստոսի 15, 1991(1991-08-15) (88 տարեկան) կամ հուլիսի 15, 1991(1991-07-15)[2] (88 տարեկան)
Մահվան վայր	Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Կրթություն	Մոսկվայի Գերասիմովի անվան կինեմատոգրաֆիայի ինստիտուտ
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն և  ԽՍՀՄ
Մասնագիտացում	դերասան և կինոռեժիսոր
Պարգևներ
IMDb	ID ID 1293046

Ստեփան Աղաբեկի Կևորկով (Ստեփան Կևորկյանց, մարտի 19 (ապրիլի 1), 1903, Մոսկվա, Ռուսական կայսրություն^[1] - օգոստոսի 15, 1991(1991-08-15) կամ հուլիսի 15, 1991(1991-07-15)^[2], Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), հայ խորհրդային կինոռեժիսոր, սցենարիստ, դերասան, ՀԽՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ (1963), ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ (1970)։ 1930 թվականին ավարտել է Մոսկվայի կինեմատոգրաֆիայի պետտեխնիկումը։ ՀԽՍՀ պետական մրցանակի դափնեկիր։ ԽՄԿԿ անդամ 1945 թվականից։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի մասնակից։

Գեորգի Կևորկովի և Ռուբեն Գևորգյանցի հայրն է։

Կենսագրություն

Ստեփան Կևորկովը ծնվել է 1903 թվականին Մոսկվայում։ 1914-1917 թվականներին սովորել է գիմնազիայում։ Նրան ուսուցանել են կինոարվեստի մեծ գիտակներ Ս. Կոմարովը, Ս. Էյզենշտեյնն ու Վ. Պուդովկինը։ 1930 թվականին ավարտել է Մոսկվայի Կինեմատոգրաֆիայի պետական տեխնիկումը։ 1933-1936 թվականներին «Մոսֆիլմ» և «Ադրբկինո» ստուդիաներում աշխատել է Ն. Շենգելայայի և Ա. Դովժենկոյի հետ։ 1935 թվականին մեկնել է Մոսկվա և մասնակցել Ալեքսանդր Դովժենկոյի «Աէրեգրադ» կինոերկի նկարահանման աշխատանքներին իբրև ասիստենտ։ 1936 թվականին Համո Բեկնազարյանի և Դանիել Դզնունու հրավերով Կևորկովը մեկնել է Հայաստան։ 1936 թվականից եղել է Հայկինոյի (այժմ՝ Հայֆիլմ) կինոստուդիայի ռեժիսոր։ 1958-1962 թվականներին եղել է ՀԽՍՀ Կինոգործիչների միության նախագահ, 1962-1967 թվականներին՝ ՀԿՄ վարչության առաջին քարտուղար։ Հայ կինեմատոգրաֆիստներից առաջինն էր, որ արժանացել է ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստի կոչման (1970)^[3]։

Մասնակցություն Երկրորդ համաշխարհային պատերազմին

Մասնակցել է Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի Արևելյան ռազմաճակատի («Հայրենական մեծ պատերազմ») գործողություններին, պարգևատրվել է «Հայրենական մեծ պատերազմի» 2-րդ աստիճանի շքանշանով, Հոկտեմբերյան հեղափոխության, Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշաններով և բազմաթիվ մեդալներով^[4]։

Ֆիլմագրություն

Կինոնկարներից են՝ «Լեռնային արշավ» (1939), «Ճանապարհ» (1961)։

Քարամյանի հետ բեմադրել է «Ուրվականները հեռանում են լեռներից» (1955), «Ամպրոպի արահետով» (1956), «Պայթյուն կեսգիշերից հետո» (1968)։

Հեղափոխական Կամոյի կյանքին և հերոսական գործունեությանն են նվիրված նրանց «Անձամբ ճանաչում եմ» (1958), «Արտակարգ հանձնարարություն» (1965) կինոնկարները։

Գրիգոր Մելիք-Ավագյանի հետ նկարահանել է «Կամոյի վերջին սխրանքը» (1973)։

Կինոնկարներ

• «Լեռնային արշավ», 1939
• «Ուրվականները հեռանում են լեռներից», 1955
• «Պայթյուն կեսգիշերից հետո», 1968
• «Անձամբ ճանաչում եմ», 1957
• «Արտակարգ հանձնարարություն», 1965, վերջին չորսը՝ Էրազմ Քարամյանի հետ
• «Կամոյի վերջին սխրանքը»,1973 (Գրիգոր Մելիք-Ավագյանի հետ, ՀՀ պետական մրցանակ, 1967)

Մրցանակներ

• ՀԽՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ, 1963
• ՀԽՍՀ պետական մրցանակ (1967) («Անձամբ հայտնի» և «Հատուկ հանձնարարություն» ֆիլմերի համար)
• ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ (1970)
• Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշան
• Հոկտեմբերյան հեղափոխության շքանշան
• Հայրենական մեծ պատերազմի 2-րդ աստիճանի շքանշան

Ծանոթագրություններ

1. Кеворков Степан Агабекович // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
2. Internet Movie Database — 1990.
3. Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր առաջին, Երևան, 2005.
4. Մուսաները չլռեցին։ Հայաստանի մշակույթի գործիչները 1941-1945 թթ. հայրենական մեծ պատերազմում, զոհված հայ արվեստագետներ։ Գիրք I. - Եր.: Խորհրդային գրող, 1989 թ., 392 էջ:

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 5, էջ 388)։