Hvammstangi

65°23′50″N 20°56′30″V / 65.39722°N 20.94167°V / 65.39722; -20.94167

Hvammstangi

Hvammstangi er kauptún í Húnaþingi vestra. Hann var upphaflega í Kirkjuhvammshreppi en var gerður að sérstökum hreppi, Hvammstangahreppi, hinn 1. júlí 1938. Íbúar voru 614 árið 2020.

Hrepparnir tveir sameinuðust á ný 7. júní 1998 ásamt hinum 5 hreppunum í Vestur-Húnavatnssýslu: Staðarhreppi, Fremri-Torfustaðahreppi, Ytri-Torfustaðahreppi, Þverárhreppi og Þorkelshólshreppi undir nafninu Húnaþing vestra.

Hvammstangi var gerður að viðurkenndum verslunarstað árið 1895 en þá voru engin íbúðarhús á staðnum. Hið fyrsta slíka var byggt árið 1900. Þá hófust einnig fiskveiðar þar á tanganum og eru hafnarskilyrði þar nú góð. Mest er veitt af rækju og grásleppu.

Á Hvammstanga er margvísleg þjónusta fyrir sveitirnar í Húnaþingi vestra. Hitaveita Húnaþings vestra á Laugarbakka sér Hvammstanga fyrir heitu vatni en þangað var lögð hitaveituæð 1972. Vatnsveita kom í plássið 1952 en áður hafði hvert hús haft eigin brunn.

Læknir hefur haft aðsetur sitt á Hvammstanga allt frá 1905 en hann þjónaði jafnframt héraðinu. Á árunum 1979 til '81 var heilsugæsla byggð á staðnum.

12. janúar 2007 opnaði Fæðingarorlofssjóður starfsemi sína á Hvammstanga.

Stofnanir, félög og fyrirtæki

Selasetur Íslands

Selasetur Íslands Hvammstanga

Selasetur Íslands á Hvammstanga er safn, upplýsingamiðstöð og rannsóknarsetur. Þann 25. júní 2006 var opnuð fræðslusýning í Selasetrinu með því markmiði að efla náttúrutengdaferðaþjónustu í Húnaþingi vestra. Selasetrið er í samfélagseign og rekið í samfélagsþágu. Selasetrið er ekki rekið í hagnaðarskyni.

Í Selasetrinu má nálgast fróðleik í máli og myndum um seli og ýmsa hjátrú tengda þeim, auk þess þar er Upplýsingamiðstöð Húnaþings vestra. Eitt aðgengilegasta selalátur landsins er á Vatnsnesi, norður af Hvammstanga.

Hvammstangakirkja

Hvammstangakirkja var vígð 21. júlí 1957. Er hún steinsteypt og tekur 160 manns í sæti. Í Kirkjuhvammi, rétt ofan Hvammstanga, er eldri kirkja - frá árinu 1882. Gripir úr henni eru í Hvammstangakirkju og ber þar að nefna messingskírnarfat frá árinu 1753 og silfurkaleik frá 1821.

Kirkjuhvammskirkja

Stutt austan við Hvammstanga (ofanvið) er Kirkjuhvammskirkja. Jörðin Kirkjuhvammur á Vatnsnesi, sem í fornum skjölum er nefnd Hvammur í Miðfirði, var talin góð jörð, þó ekki væri um stórbýli að ræða. Kirkjuhvammur er talinn þingstaður árið 1406. Búskap var hætt í Kirkjuhvammi árið 1947 og húsin jöfnuð við jörðu um 1960. Kirkjan er eina húsið frá fyrri tíð, sem nú er á jörðinni^[1]. Kirkjuhvammskirkja kom í umsjá Þjóðminjasafnsins árið 1976 og er lokuð almenningi^[2].

Þekktir einstaklingar

• Björgvin Páll Gústavsson landsliðsmarkvörður í handbolta er fæddur á Hvammstanga árið 1985.

Myndir

• 
  Bæjarhátíð á Hvammstanga 2012
• 
  Kaupfélagið á Hvammstanga
• 
  Syðri-Hvammsá sem rennur í gegnum Hvammstanga
• 
  Listaverk á Hvammstanga
• 
  Hvammstangakirkja
• 

Tengill

• Húnaþing vestra
• Á selaslóðum
• Norðurstrandaleið

  Þessi landafræðigrein sem tengist Íslandi er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.

Heimildir

1. „Kirkjuhvammskirkja“. www.kirkjukort.net. Afrit af upprunalegu geymt þann 3. júní 2021. Sótt 3. júní 2021.
2. „Kirkjuhvammskirkja“. Þjóðminjasafn Íslands. Sótt 3. júní 2021.