ജോരവർസിങ് ജാദവ് | |
---|---|
ജനനം | അക്രു, ധണ്ഡുക, ബ്രിട്ടീഷ് ഇന്ത്യ | 10 ജനുവരി 1940
തൊഴിൽ | ഫോക്ലോറിസ്റ്റ് |
ഭാഷ | ഗുജറാത്തി |
ദേശീയത | ഇന്ത്യൻ |
അവാർഡുകൾ | പത്മശ്രീ (2019) |
പങ്കാളി | സജ്ജനകുൻവർബ
(m. 1963; ഹേംകുൻവർബ (m. 1969) |
കുട്ടികൾ | 4 പുത്രികൾ ചിത്രദേവി, രാജശ്രീ, സുപ്രിയ, രാജ്കുമാരി, 1 പുത്രൻ നരേന്ദ്ര സിംഗ് |
കയ്യൊപ്പ് |
ഒരു ഇന്ത്യൻ പുരാണകഥാകാരനും ഗുജറാത്തിൽ നിന്നുള്ള നാടോടി കലകളുടെ വക്താവുമാണ് ജോരവർസിങ് ദാനുഭായ് ജാദവ് (ജനനം: 10 ജനുവരി 1940). കുട്ടിക്കാലത്ത് നാടോടി സംസ്കാരവുമായി സമ്പർക്കം പുലർത്തിയ അദ്ദേഹം അഹമ്മദാബാദിൽ ചരിത്രവും സംസ്കാരവും പഠിച്ചു. നാടോടി സംസ്കാരം, നാടോടി സാഹിത്യം, നാടോടി കലകൾ എന്നിവയിൽ 90 ലധികം കൃതികൾ അദ്ദേഹം രചിക്കുകയും എഡിറ്റ് ചെയ്യുകയും ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. നാടോടി കലകളുടെ ഉന്നമനത്തിനായി അദ്ദേഹം ഗുജറാത്ത് ലോക് കലാ ഫൗണ്ടേഷൻ സ്ഥാപിച്ചു. 2019 ൽ അദ്ദേഹത്തിന് പത്മശ്രീ ലഭിച്ചു.
1940 ജനുവരി 10 ന് ദണ്ഡുകയ്ക്കടുത്തുള്ള അക്രു ഗ്രാമത്തിൽ (ഇപ്പോൾ ഗുജറാത്തിലെ അഹമ്മദാബാദ് ജില്ല) രജപുത്ര കർഷക കുടുംബത്തിലാണ് ജാദവ് ജനിച്ചത്. ദാനുഭായ് ഹാലുഭായ് ജാദവ്, പമ്പ എന്നിവരായിരുന്നു മാതാപിതാക്കൾ. ആറ് മക്കളിൽ രണ്ടാമനായിരുന്നു അദ്ദേഹം.[1][2] അദ്ദേഹത്തെ വളർത്തിയത് രണ്ടാനമ്മയായ ഗംഗാബയാണ്.[3] ഗ്രാമപ്രദേശങ്ങളിൽ താമസിച്ചിരുന്നതിനാൽ കുട്ടിക്കാലത്ത് തന്നെ നാടോടി സാഹിത്യത്തിലും നാടോടി കലകളിലും അദ്ദേഹം അറിവുനേടിയിരുന്നു.[1] പ്രൈമറി സ്കൂൾ വിദ്യാഭ്യാസം ഗ്രാമത്തിലും ധോൽക്കയിലെ ഷെത്ത് ഹസനാലി ഹൈസ്കൂളിൽ നിന്നും നേടി. 1956–57 ൽ ഗുജറാത്ത് വിദ്യാപീഠത്തിൽ നിന്ന് സെക്കണ്ടറി സ്കൂൾ വിദ്യാഭ്യാസം നേടി.[4]1961 ൽ അഹമ്മദാബാദിലെ സെന്റ് സേവ്യർസ് കോളേജിൽ നിന്ന് ഗുജറാത്തി ഭാഷയിലും ചരിത്രത്തിലും ബിരുദം നേടി. [1][5]
ജാദവിന്റെ ജന്മനാടായ അക്രുവിനടുത്തുള്ള ഖലവി തടാകത്തിന് സമീപമുള്ള ഒരു കുന്നിൻ മുകളിലാണ് സിന്ധു നദീതടസംസ്കാരത്തിന്റെ അവശിഷ്ടങ്ങൾ കണ്ടെത്തിയത്. [1]ഇത് പുരാവസ്തുശാസ്ത്രത്തിലും ചരിത്രത്തിലുമുള്ള അദ്ദേഹത്തിന്റെ താത്പര്യം വർദ്ധിപ്പിച്ചു. 1963 ൽ അഹമ്മദാബാദിലെ ഭോലഭായ് ജെഷിംഗ് ഭായ് ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് ലേണിംഗ് ആൻഡ് റിസർച്ചിൽ പുരാതന ഇന്ത്യൻ സംസ്കാരത്തിൽ മാസ്റ്റർ ഓഫ് ആർട്സ് പൂർത്തിയാക്കി. [1][5]നാടോടി സാഹിത്യം, നാടോടി സംസ്കാരം, നാടോടി കലകൾ എന്നിവയിലെ അദ്ദേഹത്തിന്റെ താൽപ്പര്യങ്ങൾ ഈ വർഷങ്ങളിൽ കൂടുതൽ വികസിച്ചു.[1]
ബിരുദാനന്തര ബിരുദം പൂർത്തിയാക്കിയ അദ്ദേഹം അഹമ്മദാബാദിലെ സരാസ്പൂരിലെ പഞ്ചശീൽ ഹൈസ്കൂളിൽ ഗുജറാത്തി അദ്ധ്യാപകനായി. അദ്ദേഹം ആ ജോലി ഉപേക്ഷിക്കുകയും തുടർന്ന് സെന്റ് സേവ്യർസ് കോളേജിൽ പാർട്ട് ടൈം ലക്ചററായി ചേർന്നു.[6]1964 ൽ ഗുജറാത്ത് സ്റ്റേറ്റ് കോ-ഓപ്പറേറ്റീവ് യൂണിയൻ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച സഹകർ വാരികയിൽ ഒരു പ്രസിദ്ധീകരണ ഉദ്യോഗസ്ഥനായി ചേർന്നു. പിന്നീട് 1994-ൽ ചീഫ് എക്സിക്യൂട്ടീവ് ഓഫീസർ സ്ഥാനത്തേക്ക് സ്ഥാനക്കയറ്റം ലഭിക്കുകയും 1998-ൽ വിരമിക്കുന്നതുവരെ അവിടെ സേവനമനുഷ്ഠിക്കുകയും ചെയ്തു. ഗ്രാമീണരാജ് പ്രതിമാസം [1][7] എഡിറ്റ് ചെയ്യുകയും പ്രസിദ്ധീകരിക്കുകയും ജിൻമാംഗൽ പ്രതിമാസം എഡിറ്റ് ചെയ്യുകയും ചെയ്തു. [1]
ടെലിവിഷൻ, റേഡിയോ എന്നിവയുൾപ്പെടെ വിവിധ സമൂഹമാധ്യമങ്ങളിൽ പ്രചരിപ്പിച്ചുകൊണ്ട് ജാദവ് നാടോടി കലകളെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുകയും നാടോടി കലാകാരന്മാരെ സംരക്ഷിക്കുകയും ചെയ്തു. 1978 ൽ നാടോടി കലകളുടെ ഉന്നമനത്തിനും ഗുജറാത്തിൽ നിന്നും രാജസ്ഥാനിൽ നിന്നുമുള്ള നാടോടി കലാകാരന്മാർക്ക് വേണ്ടി ഗുജറാത്ത് ലോക് കലാ ഫൗണ്ടേഷൻ സ്ഥാപിച്ചു. ദേശീയ അന്തർദേശീയ തലങ്ങളിൽ നാടോടി കലാകാരന്മാർക്ക് ഫൗണ്ടേഷൻ ഒരു വേദി നൽകി.[1][8]
2019-ലെ കണക്കനുസരിച്ച്, നാടോടി സാഹിത്യം, നാടോടി സംസ്കാരം, നാടോടി കലകൾ എന്നിവയെക്കുറിച്ച് ജാദവ് 94 കൃതികൾ എഴുതുകയും എഡിറ്റ് ചെയ്യുകയും ചെയ്തിട്ടുണ്ട്.[8][9]1958 മുതൽ, നാടോടി സാഹിത്യത്തെയും നാടൻ കലകളെയും കുറിച്ചുള്ള അദ്ദേഹത്തിന്റെ ലേഖനങ്ങൾ ബുദ്ധിപ്രകാശ്, നൂതൻ ഗുജറാത്ത്, രംഗ് തരംഗ്, അഖണ്ഡ് ആനന്ദ്, സന്ദേശ്, ഗുജറാത്ത് സമാചാർ തുടങ്ങി വിവിധ മാസികകളിലും ദിനപത്രങ്ങളിലും പ്രസിദ്ധീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്.[1][9]