Stenorhynchosaurus

Stenorhynchosaurus
Status: Uitgestorven
Fossiel voorkomen: Vroeg-Krijt
Stenorhynchosaurus munozi
Taxonomische indeling
Rijk:Animalia (Dieren)
Stam:Chordata (Chordadieren)
Klasse:Reptilia (Reptielen)
Superorde:Sauropterygia
Orde:Plesiosauria
Familie:Pliosauridae
Geslacht
Stenorhynchosaurus
Páramo et al., 2016
Typesoort
Stenorhynchosaurus munozi
Stenorhynchosaurus
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Stenorhynchosaurus op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie
Herpetologie

Stenorhynchosaurus[1][2] is een geslacht van uitgestorven pliosauride plesiosauriërs dat leefde tijdens het Vroeg-Krijt in Zuid-Amerika. De type- en de enige bekende soort is Stenorhynchosaurus munozi.

Ontdekking en naamgeving

[bewerken | brontekst bewerken]

Fossielen van de voorkant van een snuit van een plesiosauriër werden in 2000 ontdekt op het terrein van Jorge Muñoz in Loma La Cabrera, in de buurt van Villa de Leyva in Boyacá, Colombia, op grond van mariene oorsprong die dateert uit het Laat-Barremien van het Krijt. Muñoz meldde de vondst aan de lokale autoriteiten, die op hun beurt de medewerkers van het Museo Geológico José Royo y Gómez, beheerd door de Servicio Geológico Colombiano in Bogotá, op de hoogte brachten. Vervolgens werd tussen 2004 en 2005 het bijna volledige skelet opgegraven, in samenwerking met de Fundación Colombiana de Geobiología, en de overblijfselen werden vervolgens overgebracht naar Bogotá, onder het toekennen van het catalogusnummer VL17052004-1, voor preparatie en studie.

De overblijfselen werden voornamelijk in verband aangetroffen in het segment C van de Arcillolitas Abigarradas, afzetting van de Paja-formatie, met kaolinitisch argilliet dat overeenkomt met een intergetijdengebied in de zee, met verschillende exemplaren van ammonieten of impressies hiervan in de rotsmatrix, waaronder één in de schedel. Deze ammonieten omvatten de soorten Gerhardtia galeatoides, Gerhardtia provincialis en het geslacht Heinzia, typisch voor het Barremien. De Duitse paleontoloog Oliver Hampe maakte in 2005 een eerste beschrijving van het exemplaar en classificeerde het als Brachauchenius sp., dus als het jongste bekende lid van de rhomaleosauride pliosauriërs na een onderbreking tussen het Berriasien en Hauterivien. In 2016 publiceerden María Páramo, Marcela Gómez-Pérez, Fernando Etayo en Leslie Noé een meer complete beschrijving en ze wezen VL17052004-1 aan als holotype van de soort Stenorhynchosaurus munozi.

De geslachtsnaam is afgeleid van de Griekse woorden stenos, 'smal'; rhynchos, 'snuit' en sauros, 'hagedis', terwijl de soortaanduiding munozi een erkenning is van Jorge Muñoz, die het fossiel ontdekte en rapporteerde.

Beschrijving

[bewerken | brontekst bewerken]

Het holotype heeft een bewaarde lengte van 3,9 meter. Inclusief de hele staart kan de lengte rond de vijf à zes meter hebben gelegen.

Er werd één autapomorfie, unieke afgeleide eigenschap, vastgesteld. Het ploegschaarbeen heeft in onderaanzicht de voorrand achter de beennaad tussen de premaxillaire en maxillaire vleugels van het verhemelte liggen (op het niveau van de tweede maxillaire tandkas) en raakt onderaan de achterste tak van de praemaxilla richting verhemeltebeen ter hoogte van de derde maxillaire tandkas.

Fylogenie

[bewerken | brontekst bewerken]

Stenorynchosaurus werd in 2016 in de Pliosauridae geplaatst. Men onthield zich van een nauwere determinering.