Blériot-SPAD S.51

SPAD 51C1
	Dane podstawowe
Państwo	Francja
Producent	Blériot Aeronautigue w Suresnes
Typ	samolot myśliwski
Konstrukcja	dwupłat o konstrukcji mieszanej, podwozie klasyczne – stałe
Załoga	1
	Historia
Data oblotu	16 czerwca 1924
Lata produkcji	1926
Wycofanie ze służby	1932
	Dane techniczne
Napęd	1 silnik gwiazdowy, 9-cylindrowy Gnôme-Rhône Jupiter IV
Moc	420 KM (309 kW)
	Wymiary
Rozpiętość	9,47 m
Długość	6,45 m
Wysokość	3,10 m
Powierzchnia nośna	24,27 m²
	Masa
Własna	990 kg
Startowa	1 360 kg
	Osiągi
Prędkość maks.	230 km/h (?)
Prędkość wznoszenia	8 m/s
Pułap	9 000 m
Zasięg	680 km
	Dane operacyjne
	Uzbrojenie
	2 karabiny maszynowe Vickers kal. 7,69 mm (zsynchronizowane w kadłubie); (ewentualnie także 2 karabiny maszynowe Darne kal. 7,62 mm – w górnym płacie)
	Użytkownicy
	Francja, Polska
	Rzuty
	Multimedia w Wikimedia Commons

SPAD 51C1 (skrót od fr. Societe pour l'Aviation et ses Derives) – francuski dwupłatowy samolot myśliwski. Zaprojektowany i zbudowany w 1923 roku we francuskiej wytwórni lotniczej Bleriot Aeronautigue w Suresnes.

Historia

W drugiej połowie 1923 roku inż. André Herbemont zaprojektował dwupłatowy samolot myśliwski o oryginalnej konstrukcji napędzany silnikiem gwiazdowym. Samolot otrzymał oznakowanie SPAD 51C1.

Prototyp samolotu oblatano 16 czerwca 1924 roku. Podczas prób w locie samolot wykazywał dobrą zwrotność i dużą prędkość oraz osiągał zamierzone przez konstruktora parametry lotu. Właściwości pilotażowe były poprawne, lecz ujawniła się jedna lecz zasadnicza wada – samolot trudno wychodził z korkociągu. Przed uruchomieniem produkcji seryjnej konstruktor usiłował wyeliminować tę wadę, co mu się nie udało.

Górny płat – dwudźwigarowy charakteryzował się skosem do tyłu, dolny płat – jednodźwigarowy był prosty. Miały one konstrukcję metalową, były pokryte płótnem. Lotki umieszczono na obu płatach. Komorę płatów połączono starannie oprofilowanymi słupkami i usztywniono cięgnami stalowymi. Kadłub miał konstrukcję drewnianą skorupową, składającą się z pracującego pokrycia drewnianego. Skorupę wykonano z trzech warstw z forniru tulipanowca klejonego ukośnie na odpowiednim szablonie i usztywniono od wewnątrz kilkoma wręgami. Z zewnątrz skorupę kadłuba oklejono płótnem. Tylko przód kadłuba, w którym umieszczono silnik, miał metalową konstrukcję kratownicową i był pokryty blachą duraluminiową. Usterzenie było drewniane, stateczniki pokryte sklejką, stery płótnem. Dla ułatwienia transportu i hangarowania końcówki stateczników można było podnosić do góry. Samolot SPAD 51C1 był nowoczesną konstrukcją i miał dobre osiągi. Natomiast wytrzymałość konstrukcji samolotu była niedostateczna.

Produkcję seryjną samolotu myśliwskiego SPAD 51C1 uruchomiono w 1926 roku, wyprodukowano 64 egzemplarze tego samolotu, z czego 50 sztuk sprzedano do Polski.

Użycie samolotu w lotnictwie polskim

Samoloty myśliwskie SPAD 51C1 zostały zakupione we Francji w 1925 roku w ilości 50 sztuk wraz z podobnymi samolotami SPAD 61C1, w celu zastąpienia włoskich samolotów myśliwskich Balilla A.1. Samoloty dostarczono do Polski w 1926 roku. Skierowano je na wyposażenie 121 i 122 eskadry myśliwskiej 1 pułku lotniczego. Używano ich również do szkolenia i treningu pilotów w eskadrach treningowych 1 pułku lotniczego, Centrum Wyszkolenia Oficerów Lotnictwa w Dęblinie, Szkole Strzelania i Bombardowania w Grudziądzu oraz w Centralnej Eskadrze Treningowej.

Samoloty te jednak bardzo często ulegały katastrofom. Z uwagi na słabą wytrzymałość konstrukcji, rozsypywały się w powietrzu. Pod koniec służby zakazano akrobacji na nich bez spadochronu. Aby zwiększyć tę wytrzymałość podawano je renowacji w Centralnych Warsztatach Lotniczych, co jednak nie przyniosło spodziewanych efektów. Ostatecznie w 1932 roku wycofano je z eskadr myśliwskich. Następcą samolotu był polski PWS-10 i budowany z licencji PWS-A.

Opis techniczny samolotu SPAD 51C1

Samolot SPAD 51C1 był jednomiejscowym samolotem myśliwskim, dwupłatem o konstrukcji mieszanej, kabina odkryta. Podwozie klasyczne – stałe. Napęd silnik gwiazdowy, śmigło dwułopatowe, drewniane.

Bibliografia

Andrzej Morgała: Polskie samoloty wojskowe 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1972, s. 82-85.

[:1-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x ^y ^z ^aa ^ab ^ac ^ad ^ae ^af ^ag ^ah ^ai ^aj ^ak ^al ^am ^an ^ao ^ap ^aq ^ar ^as ^at ^au ^av ^aw ^ax ^ay ^az ^ba ^bb ^bc ^bd ^be ^bf ^bg ^bh ^bi ^bj ^bk ^bl ^bm ^bn ^bo ^bp ^bq ^br ^bs ^bt ^bu ^bv ^bw ^bx ^by ^bz ^ca ^cb ^cc ^cd ^ce ^cf ^cg ^ch ^ci ^cj ^ck ^cl ^cm ^cn ^co ^cp ^cq ^cr ^cs ^ct ^cu obcej produkcji lub konstrukcji, używane przez Wojsko Polskie

[A]

Samoloty SPAD	S.A1 S.A2 S.A3 S.A4 S.B S.C S.D S.E S.F S.G S.H S.I S.J S.K S.V S.VII S.XI S.XII S.XIII S.XIV S.XV S.XVI S.XVII S.XVIII S.XIX S.XX S.XXI S.XXII S.XXIII S.XXIV
Samoloty Blériot-SPAD	S.20 S.25 S.26 S.27 S.29 S.30 S.33 S.34 S.41 S.42 S.45 S.46 S.48 S.50 S.51 S.54 S.56 S.58 S.60 S.61 S.62 S.64 S.66 S.70 S.71 S.72 S.81 S.86 S.91 S.92 S.116 S.126 S.510 S.710

Myśliwskie	Albatros D.II^[A] Albatros D.III^[A] Albatros D.III (Oef)^[A] Albatros D.V^[A] Ansaldo A.1 Balilla^[A] Ansaldo SVA.5^[A] Blériot-SPAD S.51^[A] Blériot-SPAD S.61^[A] Bristol F.2 Fighter^[A] Fokker D.VII^[A] Fokker D.VIII^[A] Halberstadt C.V^[A] Halberstadt CL.II^[A] Halberstadt CL.IV^[A] Hannover CL.II^[A] Hannover CL.V^[A] Martinsyde F.4^[A] Nieuport 16^[A] Nieuport 17^[A] Nieuport 23^[A] Nieuport 24^[A] Nieuport 27^[A] Pfalz D.XII^[A] PWS-A^[A] PWS-10 PZL P.7 PZL P.11 RAF S.E.5^[A] Sopwith Camel^[A] Sopwith Dolphin^[A] SPAD S.VII^[A] SPAD S.XIII^[A] Wibault 70^[A]
Bombowe	Airco DH.9^[A] Albatros C.X^[A] Albatros C.XII^[A] Breguet 14^[A] Breguet 19^[A] Farman F-68 Goliath^[A] Fokker F.VII^[A] Friedrichshafen G.III^[A] Gotha G.IV^[A] PZL.23 Karaś PZL.37 Łoś Rumpler C.I^[A] LWS-6 Żubr
Samoloty rozpoznawcze i łącznikowe (towarzyszące)	AEG C.IV^[A] Albatros B.II^[A] Albatros C.I^[A] Albatros C.III^[A] Albatros C.V^[A] Albatros C.VII^[A] Albatros C.X^[A] Albatros C.XII^[A] Albatros C.XV^[A] Anatra Anasal^[A] Ansaldo A.300^[A] Ansaldo SVA-9^[A] Aviatik C.III^[A] Breguet 14^[A] Breguet 19^[A] De Havilland DH.60 Moth^[A] DFW C.V^[A] Hannover CL.II^[A] Hansa-Brandenburg C.I^[A] Lloyd C.II^[A] Lloyd C.IV^[A] Lloyd C.V^[A] Lublin R.X Lublin R.XIII LWS-3 Mewa LVG B.I^[A] LVG C.II^[A] LVG C.V^[A] LVG C.VI^[A] Oeffag C.I^[A] Oeffag C.II^[A] Potez XV^[A] Potez XXV^[A] Potez XXVII^[A] PWS-5 PZL Ł.2 Rumpler C.I^[A] Rumpler C.VII^[A] Rumpler C.VIII^[A] RWD-14 Czapla Salmson 2^[A]
Szkolne	Albatros B.I^[A] Albatros B.II^[A] LVG B.I^[A] Bartel BM-4 Bartel BM-5 Hansa-Brandenburg B.I^[A] Caudron G.III^[A] Hanriot H.19^[A] Hanriot H.28 Morane-Saulnier MS.35^[A] PWS-12 PWS-16 PWS-18 PWS-26 Rumpler C.VIII^[A] RWD-8 Lublin R.VIII Lublin R-XIV RWD-17
Szturmowe	Albatros J.I^[A]
Transportowe i sanitarne	Lublin R.XVI LWS-2
Wodnosamoloty	CANT Z.506^[A] CAMS-30^[A] Friedrichshafen FF.33^[A] Friedrichshafen FF.49^[A] Latham 43^[A] LeO H.13^[A] LeO H.135B3^[A] Lublin R.VIII Lublin R.XIII Lübeck-Travemünde F4^[A] Macchi M.9^[A] Schreck FBA-17H^[A]
Balony i sterowce	Parseval-Sigsfeld^[A] Caquot typ R^[A] WBS-Caquot DB^[A] WBS-Caquot N-NN^[A] WBS model 39 WBS Jumping WBS E2 Zodiac VZ-11 Lech^[A] Gwiazda Polski
Samoloty prototypowe	Bartel BM-2 Bartel BM-3 Bartel BM-6 CWL WZ-X Lublin R-XX Nikol A-2 PWS-1 PWS-6 PWS-11 PWS-15 PWS-19 PWS-33 Wyżeł PWS-35 Ogar PWS-40 Junak PZL P.1 PZL P.6 PZL P.8 PZL.12 PZL.38 Wilk PZL.42 PZL.46 Sum PZL.50 Jastrząb
Projekty	Bartel BM-1 CWL WZ-VIII CWL WZ-IX Pteranodon PWS-2 PWS-3bis PWS-20ter/hydro PWS-22 PWS-40 PWS-42 PZL.3 PZL.8 PZL.9 PZL.15 PZL.18 PZL P.28 PZL.39 PZL.45 Sokół PZL.48 Lampart PZL.49 Miś PZL.53 Jastrząb II PZL.54 Ryś PZL.55 PZL.56 Kania PZL Łosoś RWD-22 RWD-25 WBS LOPP (sterowiec)
Produkowane na eksport	PZL P.24 PZL.43