CAMS-30

CAMS-30
	Dane podstawowe
Państwo	Francja
Producent	Chantiers aéro-maritimes de la Seine (CAMS)
Typ	szkolna łódź latająca
Konstrukcja	dwupłat o konstrukcji mieszanej
Załoga	2 (uczeń, instruktor)
	Historia
Data oblotu	1923
Lata produkcji	1924 – ?
	Dane techniczne
Napęd	1 silnik rzędowy, 8-cylindrowy w układzie „V” Hispano-Suiza L-4
Moc	150 KM (110 kW)
	Wymiary
Rozpiętość	12,40 m
Długość	9,38 m
Wysokość	3,12 m
Powierzchnia nośna	43,00 m²
	Masa
Własna	850 kg
Startowa	1270 kg
	Osiągi
Prędkość maks.	150 km/h
Prędkość przelotowa	120 km/h
Prędkość wznoszenia	2,6 m/s
Pułap	3000 m
Zasięg	400 km
	Dane operacyjne
	Użytkownicy
	Francja, Jugosławia, Polska
	Multimedia w Wikimedia Commons

CAMS-30 – francuska szkolna łódź latająca zbudowana w 1923 roku we francuskiej wytwórni Chantiers aéro-maritimes de la Seine (CAMS) w Paryżu.

Historia

Prototyp łodzi latającej CAMS-30 został opracowany w 1923 roku przez inż. Raffaele Conflenti. Został on oblatany w połowie 1923 roku.

Po przeprowadzeniu w 1924 roku prób w locie łódź latająca CAMS-30 została wprowadzona do produkcji. Wobec jednak braku zainteresowania ze strony lotnictwa francuskiej marynarki wojennej, produkowano je w niewielkich seriach oznaczonych literami od A do E. Samoloty te przeznaczone były na eksport, a litery oznaczały serie dla poszczególnych państw, np. wersja oznaczona CAMS-30A składała się z 7 sztuk i została wyprodukowana dla Jugosławii.

Łącznie zbudowano 31 wodnosamolotów tego typu.

Użycie w lotnictwie polskim

W 1924 roku ówczesny szef IV Departamentu Żeglugi Powietrznej Ministerstwa Spraw Wojskowych gen. Armand Levécque, złożył zamówienie na 4 łodzie latające CAMS-30, wersja ta została oznaczona jako CAMS-30E. Samoloty te w 1926 roku otrzymał Morski Dywizjon Lotniczy w Pucku. Samoloty te zostały przydzielone do Eskadry Szkolnej i Bliskiego Wywiadu Morskiego Dywizjonu Lotniczego i służyły do szkolenia i treningów pilotów.

W dniu 11 maja 1930 roku jedna z łodzi uległa awarii i wypadkowi, a w 1931 następna. Kolejne dwie łodzie latające CAMS-30E zostały skasowane w 1931 roku.

Z kadłubów tych dwóch ostatnich samolotów wykonano ślizgacz w układzie katamarana, napędzany silnikiem rzędowym Hispano-Suiza o mocy 150 KM (110 kW) z dwułopatowym śmigłem pchającym^[1].

Opis techniczny

Samolot CAMS-30 był dwumiejscową dwupłatową szkolną łodzią latającą o konstrukcji mieszanej.

Kadłub łodziowy, płaskodenny z redanem, miał konstrukcję drewnianą i pokrycie w całości sklejką. W przedniej części kadłuba, przed komorą płatów, mieściła się odkryta kabina z dwoma miejscami obok siebie – ucznia z lewej i instruktora z prawej strony. Kabina była wyposażona w zestaw podwójnych urządzeń sterowniczych i podstawowe przyrządy pokładowe. Kabina z przodu osłonięta była wiatrochronem składającym się z dwóch osobnych połówek. Za kabiną do kadłuba przytwierdzony był płat dolny. Pod tym płatem umieszczono dwa pływaki ustateczniające. Do dolnego płata był przytwierdzony za pomocą słupków wykonanych z rur stalowych płat górny. Komorę płatów usztywniono cięgnami stalowymi. Płaty miały konstrukcję dwudźwigarową, drewnianą i były kryte płótnem. Lotki mieściły się na górnym płacie. W środku pod górnym płatem zamocowano na koźle z rur stalowych silnik rzędowy ze śmigłem pchającym. Dwie chłodnice cieczy chłodzącej silnik znajdowały się po obu jego stronach. Zbiornik paliwa o pojemności 140 l umieszczony był w górnym płacie. Na końcu kadłuba przytwierdzone było usterzenie pionowe z podziałem na statecznik i ster kierunku. Do usterzenia pionowego, mniej więcej w połowie jego wysokości, zamocowano usterzenie poziome podparte z obu stron kadłuba zestrzałami. Stateczniki i stery miały konstrukcję drewnianą, krytą płótnem.

Napęd: silnik rzędowy chłodzony cieczą. Śmigło pchające, dwułopatowe lub czterołopatowe, drewniane.

Przypisy

↑ Olejko 2010 ↓, s. 153.

Bibliografia

Andrzej Morgała: Samoloty w polskim lotnictwie morskim. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1985, s. 129-131. ISBN 83-206-0478-8.
Andrzej Olejko: Lotnictwo morskie II Rzeczypospolitej. Warszawa: ZP Grupa, 2010. ISBN 978-83-61529-75-0. OCLC 665171720.
Michael Taylor: Jane's Encyclopedia of Aviation. Gramercy, 1989. ISBN 0-517-69397-6. (ang.).

[CITEREFOlejko2010153-1] Olejko 2010 ↓, s. 153.

[:1-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x ^y ^z ^aa ^ab ^ac ^ad ^ae ^af ^ag ^ah ^ai ^aj ^ak ^al ^am ^an ^ao ^ap ^aq ^ar ^as ^at ^au ^av ^aw ^ax ^ay ^az ^ba ^bb ^bc ^bd ^be ^bf ^bg ^bh ^bi ^bj ^bk ^bl ^bm ^bn ^bo ^bp ^bq ^br ^bs ^bt ^bu ^bv ^bw ^bx ^by ^bz ^ca ^cb ^cc ^cd ^ce ^cf ^cg ^ch ^ci ^cj ^ck ^cl ^cm ^cn ^co ^cp ^cq ^cr ^cs ^ct ^cu obcej produkcji lub konstrukcji, używane przez Wojsko Polskie

[1]

[A]

Myśliwskie	Albatros D.II^[A] Albatros D.III^[A] Albatros D.III (Oef)^[A] Albatros D.V^[A] Ansaldo A.1 Balilla^[A] Ansaldo SVA.5^[A] Blériot-SPAD S.51^[A] Blériot-SPAD S.61^[A] Bristol F.2 Fighter^[A] Fokker D.VII^[A] Fokker D.VIII^[A] Halberstadt C.V^[A] Halberstadt CL.II^[A] Halberstadt CL.IV^[A] Hannover CL.II^[A] Hannover CL.V^[A] Martinsyde F.4^[A] Nieuport 16^[A] Nieuport 17^[A] Nieuport 23^[A] Nieuport 24^[A] Nieuport 27^[A] Pfalz D.XII^[A] PWS-A^[A] PWS-10 PZL P.7 PZL P.11 RAF S.E.5^[A] Sopwith Camel^[A] Sopwith Dolphin^[A] SPAD S.VII^[A] SPAD S.XIII^[A] Wibault 70^[A]
Bombowe	Airco DH.9^[A] Albatros C.X^[A] Albatros C.XII^[A] Breguet 14^[A] Breguet 19^[A] Farman F-68 Goliath^[A] Fokker F.VII^[A] Friedrichshafen G.III^[A] Gotha G.IV^[A] PZL.23 Karaś PZL.37 Łoś Rumpler C.I^[A] LWS-6 Żubr
Samoloty rozpoznawcze i łącznikowe (towarzyszące)	AEG C.IV^[A] Albatros B.II^[A] Albatros C.I^[A] Albatros C.III^[A] Albatros C.V^[A] Albatros C.VII^[A] Albatros C.X^[A] Albatros C.XII^[A] Albatros C.XV^[A] Anatra Anasal^[A] Ansaldo A.300^[A] Ansaldo SVA-9^[A] Aviatik C.III^[A] Breguet 14^[A] Breguet 19^[A] De Havilland DH.60 Moth^[A] DFW C.V^[A] Hannover CL.II^[A] Hansa-Brandenburg C.I^[A] Lloyd C.II^[A] Lloyd C.IV^[A] Lloyd C.V^[A] Lublin R.X Lublin R.XIII LWS-3 Mewa LVG B.I^[A] LVG C.II^[A] LVG C.V^[A] LVG C.VI^[A] Oeffag C.I^[A] Oeffag C.II^[A] Potez XV^[A] Potez XXV^[A] Potez XXVII^[A] PWS-5 PZL Ł.2 Rumpler C.I^[A] Rumpler C.VII^[A] Rumpler C.VIII^[A] RWD-14 Czapla Salmson 2^[A]
Szkolne	Albatros B.I^[A] Albatros B.II^[A] LVG B.I^[A] Bartel BM-4 Bartel BM-5 Hansa-Brandenburg B.I^[A] Caudron G.III^[A] Hanriot H.19^[A] Hanriot H.28 Morane-Saulnier MS.35^[A] PWS-12 PWS-16 PWS-18 PWS-26 Rumpler C.VIII^[A] RWD-8 Lublin R.VIII Lublin R-XIV RWD-17
Szturmowe	Albatros J.I^[A]
Transportowe i sanitarne	Lublin R.XVI LWS-2
Wodnosamoloty	CANT Z.506^[A] CAMS-30^[A] Friedrichshafen FF.33^[A] Friedrichshafen FF.49^[A] Latham 43^[A] LeO H.13^[A] LeO H.135B3^[A] Lublin R.VIII Lublin R.XIII Lübeck-Travemünde F4^[A] Macchi M.9^[A] Schreck FBA-17H^[A]
Balony i sterowce	Parseval-Sigsfeld^[A] Caquot typ R^[A] WBS-Caquot DB^[A] WBS-Caquot N-NN^[A] WBS model 39 WBS Jumping WBS E2 Zodiac VZ-11 Lech^[A] Gwiazda Polski
Samoloty prototypowe	Bartel BM-2 Bartel BM-3 Bartel BM-6 CWL WZ-X Lublin R-XX Nikol A-2 PWS-1 PWS-6 PWS-11 PWS-15 PWS-19 PWS-33 Wyżeł PWS-35 Ogar PWS-40 Junak PZL P.1 PZL P.6 PZL P.8 PZL.12 PZL.38 Wilk PZL.42 PZL.46 Sum PZL.50 Jastrząb
Projekty	Bartel BM-1 CWL WZ-VIII CWL WZ-IX Pteranodon PWS-2 PWS-3bis PWS-20ter/hydro PWS-22 PWS-40 PWS-42 PZL.3 PZL.8 PZL.9 PZL.15 PZL.18 PZL P.28 PZL.39 PZL.45 Sokół PZL.48 Lampart PZL.49 Miś PZL.53 Jastrząb II PZL.54 Ryś PZL.55 PZL.56 Kania PZL Łosoś RWD-22 RWD-25 WBS LOPP (sterowiec)
Produkowane na eksport	PZL P.24 PZL.43