Ewa Błaszczyk

Ewa Błaszczyk
Ilustracja
Ewa Błaszczyk (2014)
Data i miejsce urodzenia

15 października 1955
Warszawa

Zawód

aktorka, wokalistka

Współmałżonek

Jacek Janczarski

Lata aktywności

od 1976

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Medal Stulecia Odzyskanej Niepodległości Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” Odznaka Honorowa Za Zasługi dla Ochrony Praw Dziecka Order Uśmiechu Order Ecce Homo Medal „Milito Pro Christo”
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Strona internetowa
Odcisk dłoni i podpis E. Błaszczyk w Alei Gwiazd w Międzyzdrojach

Ewa Błaszczyk-Janczarska (ur. 15 października 1955 w Warszawie) – polska aktorka teatralna i filmowa, piosenkarka, działaczka społeczna i charytatywna.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Jest córką Klimy i Jana Błaszczyków[1]. Ma starszego o dwa lata brata Romana[2]. Będąc uczennicą Szkoły Podstawowej nr 171 w Warszawie[3], przez kilka lat trenowała pływanie, zdobyła m.in. wicemistrzostwo Polski juniorów w konkurencji 200 m stylem grzbietowym[4]. Podczas nauki w XI Liceum Ogólnokształcącym im. Mikołaja Reja w Warszawie w tym okresie przez krótki czas uprawiała pływanie synchroniczne i wystąpiła m.in. w teledyskach Andrzeja Rosiewicza i Jerzego Połomskiego[5]. W 1978 ukończyła studia na PWST w Warszawie, broniąc dyplom rolą Ilzy w Przebudzeniu wiosny Franka Wedekinda[6].

Jeszcze podczas studiów nawiązała współpracę z Jerzym Satanowskim, który uczył ją śpiewać i opracowywał z nią piosenki oraz zaangażował do swoich muzycznych projektów; m.in. zaśpiewała w koncertach „Nie żałuję” zorganizowanych po śmierci Agnieszki Osieckiej[7]. Po studiach została aktorką Teatru Współczesnego w Warszawie[8]. Występowała także w innych, stołecznych teatrach: Małym (m.in. jako Julia w sztuce Romeo i Julia w 1980), Powszechnym, Ateneum (m.in. jako Polly w Operze za trzy grosze na początku lat 80.) i Teatrze na Woli oraz w Teatrze Wielkim w Poznaniu, gdzie w 1978 zagrała główną rolę w oratorium Joanna d’Arc na stosie w reż. Ryszarda Peryta[9]. Poza tym brała udział w przeglądach piosenki aktorskiej we Wrocławiu i występowała w Kabarecie pod Egidą[10]. Wtedy też zagrała swoje pierwsze recitale z piosenkami Agnieszki Osieckiej, Jonasza Kofty[11] i Jacka Janczarskiego[12].

W 1981 zaczęła występować w roli komunistki Zoi w serialu Dom, co przyniosło jej dużą rozpoznawalność wśród telewidzów[13]. W 1985 za rolę Klary w filmie Wiesława Saniewskiego Nadzór otrzymała Brązowe Lwy Gdańskie na 10. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych[14]. Rozczarowana sytuacją polityczną w Polsce, w połowie lat 80. wyjechała do Wiednia, potem mieszkała także w Niemczech, gdzie występowała w filmach niemieckojęzycznych, m.in. jako pani reżyser w filmie Made in West Germany (1991)[15]. W 1986 wykreowała postać Kasi Pióreckiej w serialu Zmiennicy, który zapewnił jej największą popularność w Polsce[13]. Za rolę w tym serialu odebrała Wiktora dla najpopularniejszej aktorki Telewizji Polskiej[13].

Występowała w kabarecie Jana Pietrzaka oraz w Rodzinie Poszepszyńskich. W 1988 zagrała Hannę Nycz w dramacie Krzysztofa Kieślowskiego Dekalog IX[16], pojawiła się też w roli Heni Stahl, nazistowskiej fotografki i reżyserki w filmie Istvána Szabó Hanussen[17]. W 1991 zagrała Dolores w monodramie Tabu w reż. Jerzego Markuszewskiego dla Teatru Telewizji[18]. W 1992 wskutek upadku podczas jazdy na wrotkach złamała nogę, a po operacji musiała podjąć wielomiesięczną rehabilitację, wskutek czego zmuszona była zawiesić działalność zawodową na prawie rok[19]. W 1994 została etatową aktorką Teatru Studio w Warszawie[20]. W 2000 wystąpiła w spektaklu Zachodnie wybrzeże na festiwalu w Budapeszcie oraz zagrała w filmie Janusza Kijowskiego Kameleon, którego scenariusz współtworzył Jacek Janczarski[21]. W 2003 powróciła do działalności aktorskiej po śmierci męża i wypadku córki rolą Pauliny w Mewie Antona Czechowa w reż. Zbigniewa Brzozy[22]. W 2004 zadebiutowała w roli Meszulach w Dybuku w reż. Krzysztofa Warlikowskiego na scenie Théâtre des Bouffes du Nord w Paryżu, a pod koniec roku premierę na scenie Teatru Studio miała sztuka Więź w reż. Zbigniewa Brzozy, w której zagrała Fay, kobietę odsiadującą wyrok dożywotniego pozbawienia wolności za morderstwo męża[23]. W 2006 zaczęła występować z recitalem I poczucie szczęścia... nawet gdy wichura z piosenkami m.in. Agnieszki Osieckiej i Jacka Kleyffa[24], a nakładem wydawnictwa Znak wydała książkę autobiograficzną Wejść tam nie można, będącą zapisem rozmów z Krystyną Strączek; publikacja doczekała się wznowienia w 2016, uzupełnionego o kolejne rozmowy.

Od listopada 2008 przez kolejne trzy lata występowała w monodramie Rok magicznego myślenia, za który w 2010 otrzymała Nagrodę Wojewody Dolnośląskiego na 44. Międzynarodowych Wrocławskich Spotkaniach Teatrów Jednego Aktora[25]. Również w 2010 nakładem wydawnictwa Edycja Świętego Pawła wydała książkę-album Wszystko jest takie kruche, będący zapisem rozmowy z Izabelą Górnicką-Zdziech, a także pojawiła się w roli Czesławy Oknińskiej w filmie Mistyfikacja[26]. W lutym 2012 zadebiutowała w roli Barbary Weston w spektaklu Sierpień: Oklahoma, Hrabstwo Osage Tracy’ego Lettsa w reż. Grzegorza Brala. W styczniu 2015 premierowo zaprezentowała recital Pozwól mi spróbować jeszcze raz, zawierający m.in. utwory Kleyffa, Stanisława Soyki, Dżemu i Marleny Dietrich[27]. W 2016 zagrała ciotkę Agatę w filmie Mariusza Paleja Za niebieskimi drzwiami[28].

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

Była związana z reżyserem Jackiem Bromskim[29]. 13 grudnia 1986 poślubiła pisarza i dramaturga Jacka Janczarskiego[30]. 2 stycznia 1994 urodziły im się córki-bliźniaczki, Marianna i Aleksandra[31]. Ich małżeństwo trwało ponad 13 lat, gdyż w 2000 roku Jacek Janczarski zmarł na tętniaka aorty[32]. 11 maja 2000 Aleksandra straciła przytomność wskutek zakrztuszenia się tabletką i od tamtej pory pozostaje w śpiączce, wcześniej zdiagnozowano u niej stan wegetatywny i spastyczny niedowład czterokończynowy[33]. W lutym 2001 Błaszczyk po raz pierwszy publicznie opowiedziała o chorobie córki, by nagłośnić problem śpiączki w Polsce[34].

W 2005 była członkinią Honorowego Komitetu Poparcia Lecha Kaczyńskiego w wyborach prezydenckich.

Fundacja Ewy Błaszczyk

[edytuj | edytuj kod]
Ewa Błaszczyk i Maria Kaczyńska, wmurowanie kamienia węgielnego pod Klinikę „Budzik” (Warszawa, 26 listopada 2007)

W 2002 wraz z księdzem Wojciechem Drozdowiczem założyła fundację „Akogo?”, działającą na rzecz dzieci wymagających rehabilitacji po ciężkich urazach neurologicznych[35]. Jednym z jej celów było wybudowanie Kliniki Neurorehabilitacyjnej „Budzik” przy Centrum Zdrowia Dziecka, będącej pierwszą w Polsce kliniką dla dzieci po ciężkich urazach mózgu[36]. Otwarcie kliniki miało miejsce 7 grudnia 2012[37].

Filmografia

[edytuj | edytuj kod]

Źródło: Filmpolski.pl[38]

Dubbing

[edytuj | edytuj kod]

Dyskografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Ewa Błaszczyk – P.Z. „Tesco” – kaseta 1989,
  • Ewa Błaszczyk – „Fotografie” – MiL – kaseta 1992,
  • Ewa Błaszczyk – MIL – kaseta – 1992 (reedycja nagrań wydanych w 1989),
  • Ewa Błaszczyk – „Tam, gdzie nic widać oczu” – Sony Music 1998,
  • Ewa Błaszczyk – „Nie żałuję” – MiL (CD) – 1999 (cyfrowa reedycja nagrań z kasety „Fotografie” plus dodatkowe nagrania),
  • Ewa Błaszczyk – „Nerwica w granicach normy” – MiL (CD) – 2000 (cyfrowa reedycja nagrań wydanych w 1989),
  • Ewa Błaszczyk – Album 1 (dwupłytowe wydanie, zawierające dwa albumy: „Nie żałuję” i „Nerwica w granicach normy”) – Studio A1 (2CD) – 2006,
  • Ewa Błaszczyk – Moja kolekcja (CD – kompilacja piosenek z albumów: „Nerwica w granicach normy”, „Nie żałuję” oraz „Tam, gdzie nie widać oczu”) – Warner Music '2007.
  • Ewa Błaszczyk – „Nawet, gdy wichura” (DVD i CD) – Wydawnictwo Agora '2008.

Odznaczenia i nagrody

[edytuj | edytuj kod]
Uroczystość wręczenia Medalu Solidarności Społecznej na Wielkiej Gali Liderów Polskiego Biznesu BCC w 2015 roku. Od lewej: Ewa Błaszczyk, Bruno Duthoit, Władysław Kosiniak-Kamysz, Jacek Migrała, Dariusz Sapiński, Irena Wóycicka, Ksiądz Kardynał Kazimierz Nycz

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Błaszczyk i Górnicka-Zdziech 2010 ↓, s. 5.
  2. ↑ Błaszczyk i Strączek 2016 ↓, s. 34.
  3. ↑ Błaszczyk i Górnicka-Zdziech 2010 ↓, s. 41.
  4. ↑ Błaszczyk i Strączek 2016 ↓, s. 38–39.
  5. ↑ Błaszczyk i Strączek 2016 ↓, s. 37–39.
  6. ↑ Błaszczyk i Strączek 2016 ↓, s. 42–44.
  7. ↑ Błaszczyk i Strączek 2016 ↓, s. 47–48, 51, 55.
  8. ↑ Błaszczyk i Strączek 2016 ↓, s. 52.
  9. ↑ Błaszczyk i Strączek 2016 ↓, s. 74–75, 78–79, 92.
  10. ↑ Błaszczyk i Strączek 2016 ↓, s. 51.
  11. ↑ Błaszczyk i Strączek 2016 ↓, s. 67.
  12. ↑ Błaszczyk i Strączek 2016 ↓, s. 51, 67, 124.
  13. ↑ a b c Błaszczyk i Strączek 2016 ↓, s. 116–117.
  14. ↑ Błaszczyk i Strączek 2016 ↓, s. 89.
  15. ↑ Błaszczyk i Strączek 2016 ↓, s. 93–94, 103.
  16. ↑ Błaszczyk i Strączek 2016 ↓, s. 100.
  17. ↑ Błaszczyk i Strączek 2016 ↓, s. 115.
  18. ↑ Błaszczyk i Strączek 2016 ↓, s. 60.
  19. ↑ Błaszczyk i Strączek 2016 ↓, s. 131–133.
  20. ↑ Błaszczyk i Strączek 2016 ↓, s. 103.
  21. ↑ Błaszczyk i Strączek 2016 ↓, s. 11, 108–109.
  22. ↑ Błaszczyk i Strączek 2016 ↓, s. 297.
  23. ↑ Błaszczyk i Strączek 2016 ↓, s. 104, 108–109.
  24. ↑ Błaszczyk i Strączek 2016 ↓, s. 316–318.
  25. ↑ Błaszczyk i Strączek 2016 ↓, s. 281, 300, 307.
  26. ↑ Błaszczyk i Strączek 2016 ↓, s. 309.
  27. ↑ Błaszczyk i Strączek 2016 ↓, s. 320–321.
  28. ↑ Błaszczyk i Strączek 2016 ↓, s. 314.
  29. ↑ Błaszczyk i Strączek 2016 ↓, s. 135.
  30. ↑ Błaszczyk i Strączek 2016 ↓, s. 130.
  31. ↑ Błaszczyk i Strączek 2016 ↓, s. 33, 139.
  32. ↑ Ewa Błaszczyk – córka, mąż, filmy – biografia - Życiorysy.info [online], 4 grudnia 2023 [dostęp 2023-12-28] (pol.).
  33. ↑ Błaszczyk i Strączek 2016 ↓, s. 12, 15, 21.
  34. ↑ Błaszczyk i Strączek 2016 ↓, s. 16, 157.
  35. ↑ O Fundacji „Akogo?”. oficjalna strona.
  36. ↑ Błaszczyk i Strączek 2016 ↓, s. 170.
  37. ↑ Błaszczyk i Strączek 2016 ↓, s. 246.
  38. ↑ Ewa Błaszczyk w bazie filmpolski.pl
  39. ↑ Medal Św. Brata Alberta. Fundacja Brata Alberta. [dostęp 2018-01-18].
  40. ↑ Nagrody im. Stefana Treugutta. AICT Polska. [dostęp 2019-01-18]. (pol.).
  41. ↑ M.P. z 2012 r. poz. 872 – pkt 30.
  42. ↑ a b Największe gwiazdy polskiego kina na przyznaniu medali „Zasłużony Kulturze”. afterparty.pl. [dostęp 2014-04-11]. (pol.).
  43. ↑ Benemerenti Ordynariatu Polowego dla Fundacji Ewy Błaszczyk oraz Reprezentacyjnego Zespołu Artystycznego WP. ordynariat.wp.mil.pl, 14 stycznia 2017. [dostęp 2017-01-17].
  44. ↑ Laureaci | Medal Serce Ziemi [online] [dostęp 2023-11-14] (pol.).
  45. ↑ Lista odznaczonych Odznaką RPD [online], brpd.gov.pl, grudzień 2023 (pol.).
  46. ↑ Ordery z okazji Narodowego Święta Niepodległości. prezydent.pl, 11 listopada 2021. [dostęp 2021-11-12].
  47. ↑ Znamy laureatów Dorocznej Nagrody Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. nck.pl, 2022-12-13. [dostęp 2023-04-28].
  48. ↑ Medale Stulecia Odzyskanej Niepodległości za zasługi dla Niepodległej. prezydent.pl, 2023-01-09. [dostęp 2023-01-10].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Ewa Błaszczyk, Izabela Górnicka-Zdziech, Wszystko jest takie kruche, Edycja Świętego Pawła, 2010, ISBN 978-83-7424-710-8.
  • Ewa Błaszczyk, Krystyna Strączek, Wejść tam nie można, Znak, 2016, ISBN 978-83-240-3879-4.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Nagroda FPFF za pierwszoplanową rolę kobiecą
1974–1980
1981–1990
1991–2000
2001–2010
2011–2020
2021–2030
Laureaci Medalu Świętego Jerzego „Tygodnika Powszechnego”
XX wiek
XXI wiek