Jakub Dinezon

Jakub Dinezon
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

1856
Nowe Zagory

Data i miejsce śmierci

29 sierpnia 1919
Warszawa

Narodowość

Żyd

Dziedzina sztuki

Literatura

Multimedia w Wikimedia Commons
Mauzoleum Trzech Pisarzy na cmentarzu żydowskim, ul. Okopowa, Warszawa

Jakub Dinezon (jid. יעקב דינעזאָן; ur. 1856 w Nowych Zagorach, zm. 29 sierpnia 1919 w Warszawie) – polski pisarz żydowskiego pochodzenia, tworzący w języku jidysz.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w Nowych Zagorach koło Kowna w rodzinie żydowskiej, jako syn Benjamina. Po ukończeniu szkół był nauczycielem w Mohylewie. Później przeniósł się do Wilna, gdzie związał się z tamtejszym środowiskiem literackim i stawiał pierwsze kroki jako pisarz. Pierwsze swoje teksty publikował na łamach prasy hebrajskojęzycznej. Pierwszą swoją powieść Ba-awon awot (z hebr. Z grzechu ojców) wydał po hebrajsku, jednak została ona skonfiskowana przez cenzurę. Od tego czasu zdecydował się pisać w języku jidysz, aby zdobyć szerszy krąg odbiorców. Pod koniec XIX wieku przeprowadził się do Warszawy. Oprócz twórczości pisarskiej zajmował się także działalnością społeczną i oświatową.

Został pierwszym przewodniczącym Związku Literatów i Dziennikarzy Żydowskich w Warszawie[1].

Zmarł w Warszawie. Jest pochowany w Mauzoleum Trzech Pisarzy w alei głównej cmentarza żydowskiego przy ulicy Okopowej w Warszawie (kwatera 44)[2][3]. Część jego utworów została wydana pośmiertnie. Pierwsze tłumaczenie na język polski jego najsłynniejszej[4] jidyszowej powieści Ha-ne’ehawim weha-ne’imim oder der Szwartser jingermantszik ukazuje się w odcinkach w magazynie żydowskim „Chidusz" począwszy od numeru 8/2019[5].

Wybrane utwory

[edytuj | edytuj kod]
  • 1928: Zichrojnes un bilder. Sztetl, kinderjorn, szrajber
  • 1928: Josele. Dertsejlung
  • 1928: Ha-ne’ehawim weha-ne’imim oder der Szwarcer jungermanczik
  • 1928: Hershele. Roman
  • 1928: Alter. Roman
  • 1926: Der krizis. Dertsejlung
  • 1925: Falik un zajn hojz. Dertsejlung
  • 1925: Cwej mames. Roman
  • 1905: Szimszon Szlomo mit zajne ferd oder a Holem fun a gewezenem szmajser
  • 1902: Ewen negef oder a Sztajn in weg

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Związek Literatów i Dziennikarzy Żydowskich w Warszawie | Wirtualny Sztetl [online], Wirtualny sztetl [dostęp 2021-10-23].
  2. ↑ Grób Jakuba Dinezona w bazie danych Cmentarza Żydowskiego przy ul. Okopowej w Warszawie.
  3. ↑ Cmentarze m. st. Warszawy. Cmentarze żydowskie. Warszawa: Rokart, 2003. ISBN 83-916419-3-7.
  4. ↑ Ze śmiercią Jakuba Dinezona, Perec umarł dla mnie drugi raz - Żydowski Instytut Historyczny [online], www.jhi.pl [dostęp 2019-11-02].
  5. ↑ Redakcja, „Chidusz” 8/2019: pogrom w Gniewoszowie i życie w Gazie. Jankew Dinezon i Mieczysław Wajnberg | Chidusz [online] [dostęp 2019-11-02] (pol.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Jan Jagielski: Przewodnik po cmentarzu żydowskim w Warszawie przy ul. Okopowej 49/51. Z. 1, Kwatery przy Alei Głównej. Warszawa: Towarzystwo Opieki nad Zabytkami. Społeczny Komitet Opieki nad Cmentarzami i Zabytkami Kultury Żydowskiej w Polsce, 1996, s. 64. ISBN 83-90-66296-5.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]