Mirachowo (wieś)

Zobacz też: Mirachowo w innych znaczeniach tej nazwy.

Mirachowo

wieś
Dwór
Państwo	Polska
Województwo	pomorskie
Powiat	kartuski
Gmina	Kartuzy
Liczba ludności (2005)	913
Strefa numeracyjna	58
Kod pocztowy	83-329[2]
Tablice rejestracyjne	GKA
SIMC	0163417
Położenie na mapie gminy Kartuzy Mirachowo
Położenie na mapie Polski Mirachowo
Położenie na mapie województwa pomorskiego Mirachowo
Położenie na mapie powiatu kartuskiego Mirachowo
54°23′42″N 18°01′40″E/54,395000 18,027778[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Mirachowo (kaszub. Mirochòwò, niem. Mirchau)^[3][4] – wieś w Polsce, położona w województwie pomorskim, w powiecie kartuskim, w gminie Kartuzy.

Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Mirachowie

Wieś kaszubska, Pojezierza Kaszubskiego, granicząca z kompleksem Lasów Mirachowskich, położona na terenie Kaszubskiego Parku Krajobrazowego.
Mirachowo stanowi sołectwo, w którego skład wchodzi także miejscowość Strysza Buda (88 mieszkańców). W okolicach Mirachowa znajdują się rezerwaty przyrody Staniszewskie Zdroje, Kurze Grzędy, Jezioro Lubogoszcz, Leśne Oczko i Staniszewskie Błoto. Przebiega tędy również turystyczny Szlak Kaszubski.

W obszar wsi wchodzą także:

Integralne części wsi Mirachowo[5][6]
SIMC	Nazwa	Rodzaj
0163423	Ameryka	część wsi
0163430	Cegielnia	część wsi
0163452	Mirachowo-Wybudowanie	część wsi
0163469	Palestyna	część wsi

Historia

Pierwsze wzmianki o Mirachowie pochodzą z roku 1348^[7]. W roku 1455 Król Polski Kazimierz Jagiellończyk oddał przejściowo zwierzchnictwo nad Mirachowem gdańszczanom prawem zastawu za wkład wojenny miasta w wojnie z Zakonem^{[potrzebny przypis]}. W roku 1466 Mirachowo powróciło pod zwierzchnictwo królewskie^{[potrzebny przypis]}.

W latach 1473–1772 Mirachowo było siedzibą polskiego starosty, sędziego królewskiego oraz miejscem lokalnych sejmików^[7]. Powstał rynek z licznymi kamieniczkami^[7]. Mirachowo zostaje spalone i doszczętnie zniszczone podczas potopu szwedzkiego w latach 1655–1660.^{[potrzebny przypis]} Na pobliskim wzgórzu ("Wzgórze Świętopełka") znajdowało się miejsce straceń.^{[potrzebny przypis]} Od 1818 r., po przeniesieniu władz powiatowych do Kartuz, wieś straciła swoje znaczenie, jednak wbrew spotykanej w niektórych opracowaniach informacji o utracie statusu miasta^[7] nie nastąpiło to, gdyż Mirachowo nigdy nie miało praw miejskich^[8].

Wieś królewska w starostwie mirachowskim w województwie pomorskim w II połowie XVI wieku^[9].

W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Mirachowo, po jej zniesieniu w gromadzie Sianowo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego^[10].

Zabytki

Według rejestru zabytków NID na listę zabytków wpisane są^[11]:

• kościół ewangelicki, obecnie rzymskokatolicki parafialny pw. św. Jana Chrzciciela z 1862^[12], posiada niewielką wieżę i neogotyckie elewacje^[13].
• barokowa kaplica pw. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy z 1740 z kryptą^[14],
• dwór murowano-drewniany z końca XVIII w., stanowiący siedzibę byłego powiatu mirachowskiego^[15].

Zobacz też

• Diabelskie Kamienie
• Kamienica Królewska
• Kartuzy
• Sianowo
• Strzepcz
• Nowa Huta

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 80957
2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 786 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
3. "Polsko-Kaszubski Słownik Nazw Miejscowych i Fizjograficznych" pod. redakcją Andrzeja Chludzińskiego, Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, Gdańsk 2006 ISBN 978-83-87258-86-3
4. wg dr F. Lorentza "Polskie i kaszubskie nazwy miejscowości na Pomorzu Kaszubskiem" (ISBN 83-60437-22-X) (ISBN 978-83-60437-22-3)
5. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
6. TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
7. CzesławC. Skonka CzesławC., Śladami Józefa Wybickiego na Pomorzu, Gdańsk: Wydawn. Pomorskie, 1990, ISBN 83-85035-07-9, OCLC 255561552 [dostęp 2019-10-20] . Brak numerów stron w książce
8. TomaszT. Larczyński TomaszT., Błota strzegły Pomorzan, IzabelaI. Dachtera-Walędziak (red.), „Rowertour” (4), 2016, s. 25 .
9. Mapy województwa pomorskiego w drugiej połowie XVI w. : rozmieszczenie własności ziemskiej, sieć parafialna / Marian Biskup, Andrzej Tomczak. Toruń 1955, s. 94.
10. PPWK, Polska Rzeczpospolita Ludowa – mapa administracyjna . Brak numerów stron w książce
11. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 43 [dostęp 2017-02-04] .
12. nr rej.: A-1882 z 12.01.2012
13. PiotrP. Skurzyński PiotrP., Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 317, ISBN 978-83-7495-133-3 .
14. nr rej.: 357 z 20.02.1971
15. nr rej.: 359 z 20.02.1971

Linki zewnętrzne

• Groty Mirachowskie. murki.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-10-09)].
• Mirachowo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 488 .