Actinolit

Actinolit
Tinh thể actinolit (đen) ở Bồ Đào Nha
Thông tin chung
Thể loại	Khoáng vật
Công thức hóa học	Ca2(Mg,Fe)5Si8O22(OH)2[1]
Hệ tinh thể	đơn tà[2]
Nhận dạng
Màu	xanh xám đến lục sẫm, lục vàng và đen.[2] White or grey when in asbestos form
Dạng thường tinh thể	phiến, sợi, tỏa tia
Song tinh	đơn giản hay tấm
Cát khai	hoàn toàn theo 2 hướng.[2]
Vết vỡ	không rõ[2]
Độ cứng Mohs	5 - 6[2]
Ánh	thủy tinh đến mờ[2]
Màu vết vạch	trắng
Tính trong mờ	mờ đến trong suốt
Tỷ trọng riêng	3,00 (+,10, -,05)[2]
Láng er	thủy tinh [2]
Thuộc tính quang	khúc xạ kép với phản ứng tổng hợp bất thường, âm hai trục.[2]
Chiết suất	1,606 - 1,641 (+,014)[2]
Khúc xạ kép	,022 -,027[2]
Đa sắc	trung hòa, vành đến lục tối (trong các đá thì trong suốt)[2]
Huỳnh quang	trơ [2]
Phổ hấp thụ	vạch không rõ ở 503nm[2]

Actinolit là một khoáng vật silicat amphibol có công thức hóa học Ca₂(Mg,Fe)₅Si₈O₂₂(OH)₂.

Từ nguyên

Actinolit có nguồn gốc từ tiếng Hy Lạp aktis (ἀκτίς), nghĩa "tia sáng" do dạng sợi tự nhiên của nó.^[3] (Từ này cũng có nguồn gốc từ nguyên tố hóa học actini.)

Khoáng vật học

Actinolit là thành viên trung tính trong nhóm dung dịch rắn giữa tremolit giàu magnesi, Ca₂Mg₅Si₈O₂₂(OH)₂, và ferro-actinolit giàu sắt, Ca₂Fe₅Si₈O₂₂(OH)₂. Các ion Mg và Fe có thể được trao đổi một cách tự do trong cấu trúc tinh thể. Giống như tremolit, asbestiform actinolit được cấu trúc giống như asbest.

Phân bố

Actinolit được tìm thấy phổ biến trong các đá biến chất, như vành tiếp xúc xung quan các đá mácma xâm nhập đã nguội. Nó cũng xuất hiện trong các đá vôi giàu magnesi bị biến chất.

Một vài dạng asbest được hình thành ở dạng actinolit sợi, các sợi nhỏ đến nổi chúng có thể đi vào phổi và làm phá hủy túi phổi.

Đá quý

Một số dạng actinolit được dùng làm đá quý như nephrit là một trong hai loại jade (loại còn lại là một biến thể của pyroxen có tên jadeit).^[2]

Một biến thể khác là dạng chatoyant hay được gọi là actinolit mắt mèo. Loại đá này không trong suốt đến mờ và có màu lục đến vàng lục. Dạng biến thể này đã từng bị nhầm lẫn với jade mắt mèo.^[2] Actinolit trong suốt thì hiếm gặp và thường được mài giũa theo mặt để làm các bộ sưu tập đá quý.^[2] Những nơi cung cấp các dạng actinolit này là Đài Loan và Canada.^[2] Những nơi có nguồn cung cấp khác là Madagascar, Tanzania và Hoa Kỳ.^[2]

(ACTINOLIT) Tên tiếng việt

Tham khảo

1. http://rruff.geo.arizona.edu/doclib/hom/actinolite.pdf Mineral Handbook
2. ^ (Gia), Gemological. Gem Reference Guide. City: Gemological Institute of America (GIA), 1988. ISBN 0-87311-019-6
3. Actinolite at Webmineral.org

• Hurlbut, Cornelius S.; Klein, Cornelis, 1985, Manual of Mineralogy, 20th ed., John Wiley and Sons, New York ISBN 0-471-80580-7
• Mindat.org
• Webmineral.org
• Mindat - uralite