Cổ tích Việt Nam

Cổ tích Việt Nam
	Bìa DVD 2 bản Cổ Tích Việt Nam phát hành lậu tại Mỹ.
Thể loại	Đồng thoại, khôi hài, phiêu lưu
Định dạng	Phim màu
Sáng lập	Phan Thị Lệ
Kịch bản	Nguyễn Đông Thức; Nguyễn Đổng Chi (truyện)
Đạo diễn	Nguyễn Minh Chung; Lâm Lê Dũng; Phạm Ngọc Châu; Xuân Phước; Quách Khoa Nam
Dẫn chuyện	Tiến sĩ Tô Thị Ánh; Tuyết Mai ; Nguyễn Dzoãn Cẩm Vân; Thy Mai
Nhạc phim	Bảo Phúc; Nguyễn Ngọc Thiện; Trần Thanh Tùng; Duy Thoán; Việt Hùng
Quốc gia	Việt Nam
Ngôn ngữ	Tiếng Việt
Sản xuất
Nhà sản xuất	Phan Thị Lệ
Địa điểm	Việt Nam
Kỹ thuật quay phim	Lâm Lê Dũng; Vũ Quốc Hương
Bố trí camera	Lưu Nguyễn
Thời lượng	30 phút/phần
Đơn vị sản xuất	Hãng phim Phương Nam; Cty TNHH Quảng cáo Tùng Hoa
Nhà phân phối	Hãng phim Phương Nam; Đài Phát thanh - Truyền hình Vĩnh Long
Trình chiếu
Kênh trình chiếu	SaoTV; HTV3; THVL
Định dạng hình ảnh	VHS (1993-1999); VCD, DVD (2000-2008); HD (2016-2020)
Quốc gia chiếu đầu tiên	Việt Nam; Hoa Kỳ
Phát sóng	1993 – 2020
Thông tin khác
Chương trình sau	Thế giới cổ tích (2013)

Cổ tích Việt Nam^[3] là nhan đề loạt phim đồng thoại do Hãng phim Phương Nam sản xuất dưới các định dạng VHS giai đoạn 1993-1999, VCD và DVD giai đoạn 2000-2008 và HD giai đoạn 2016-2020.^[4]

Lịch sử

Trong bối cảnh thập niên 1980 sang đầu thập niên 1990 khi xã hội Việt Nam đang ở giai đoạn quá độ bao cấp sang mở cửa, thị hiếu công chúng tỏ ra rất chuộng dòng phim đồng thoại xuất xứ Đông Âu, không chỉ bởi yếu tố kiểm duyệt nặng tính chính trị mà bởi nội dung thích hợp mọi lứa tuổi và giai cấp. Đặc thù dòng điện ảnh này là tính sân khấu hóa cao, chỉ cần không gian hẹp, chút kĩ xảo cùng kinh phí thấp.

Vì vậy, ngay khi chính phủ tìm cách chấn hưng^[5] nền điện ảnh vốn đã bị cơ chế bao cấp bào mòn cả về phương tiện kỹ thuật và nhân lực, các cá nhân cùng tổ chức điện ảnh bắt đầu đua tranh thực hiện những cuốn phim đồng thoại tiên phong. Điển hình là trường hợp Phạm Công - Cúc Hoa và Con muỗi cùng công chiếu năm 1990 rồi cùng đạt tỉ suất khán giả cực lớn.

Đến năm 1993, Hãng phim Phương Nam mời nhà văn Nguyễn Đông Thức (đương thời là một trong những cây bút xuất sắc cho lứa tuổi nhi đồng) chuyển thể một số tác phẩm trong tuyển tập Kho tàng cổ tích Việt Nam của tác giả Nguyễn Đổng Chi.

Về hình thức, Cổ tích Việt Nam được dự kiến là một phim màn ảnh đại vĩ tuyến, gồm tối thiểu 03 tiểu phẩm với độ dài 30 phút/phần, ghép các yếu tố thoại kịch và ca nhạc với nhau, không gian và thời gian chỉ mang tính ước lệ và không câu nệ quá chính xác, chủ yếu tập trung lối diễn xuất của diễn viên.

“

Cốt lõi của vấn đề là không minh họa cho cổ tích, mà mỗi nhân vật, mỗi tình huống đều xuất phát từ không gian có thật. Trẻ em ngày nay rất thông minh, các em dễ dàng phát hiện ra những sơ suất của phim. Mỗi câu chuyện đều cố gắng kích thích trí tưởng tượng của các em.

”

— Đạo diễn Nguyễn Minh Chung

Mùa đông năm 1993, Cổ tích Việt Nam dưới sự bảo trợ của Cục Điện ảnh đã xuất hiện đồng loạt tại rạp chiếu bóng tất cả các tỉnh thành, đặc biệt cụm rạp dành cho lứa nhi đồng, một sự kiện hi hữu bấy giờ. Mặc dù được dự trù gây cơn sốt vé áp đảo xuất phẩm Phạm Công - Cúc Hoa nhưng phim chóng lâm tình trạng ế khách chỉ sau ít ngày công chiếu. Một thời gian ngắn sau, phía Cục Điện ảnh phải "cầu viện" (chữ trên mặt báo đương thời) Bộ Giáo dục. Cơ quan giáo dục bèn chỉ thị tất cả các trường tiểu học và trung học quy mô từ vừa đến lớn huy động học sinh đi xem. Hình thức vé là miễn phí, nhưng thực tế được cộng vào học phí trong tháng. Tại rạp, trước khi chiếu phim, để chờ khán giả ổn định chỗ ngồi, nhà rạp sẽ phát một số trailer các cuốn băng nhạc thiếu nhi như để quảng cáo cho các sản phẩm của Hãng phim Phương Nam.

Kể từ năm 1994, Cổ tích Việt Nam vẫn tiếp tục được chế tác, nhưng hình thức chuyển sang định dạng VHS phát hành tại các quầy băng nhạc, đồng thời phía nhà sản xuất cũng bán bản quyền ngắn hạn cho các đài truyền hình lớn như HTV, THVL để phim được phổ cập hơn nữa. Đến năm 2005, Cổ tích Việt Nam đạt số 19 thì ngưng hẳn. Cũng trong giai đoạn này, các ca khúc trong phim Cổ tích Việt Nam được các nhạc sĩ sáng tác dựa trên các tập phim, điển hình như Ăn khế trả vàng của Phạm Trọng Cầu, Khắc Dũng với các sáng tác như Hà rầm hà rạc, Thạch sùng, Cậu bé thông minh, Dã tràng, Lấy chồng dê, Của thiên trả địa, Đồng tiền Vạn Lịch,... Sau đó, hãng đổi sang hình thức phim ca nhạc với độ dài tương đương một cuốn phim truyện.

“

Chúng tôi cố gắng đầu tư chất lượng cho từng bộ phim để xứng đáng với tình cảm mà công chúng dành cho phim 'Cổ tích Việt Nam'. Đặc biệt, đây chính là mảnh đất màu mỡ để các diễn viên trẻ phát huy sáng tạo. Thường thì phim 'Cổ tích Việt Nam' không chuộng diễn viên ngôi sao mà chỉ tập trung khai thác gương mặt trẻ, giúp họ gắn bó với nghề diễn chuyên nghiệp. Qua 32 câu truyện 'Cổ tích Việt Nam', hãng phim Phương Nam đã giới thiệu hơn 200 gương mặt diễn viên trẻ trong cả nước.

”

— Bà Phan Mộng Thúy, phó giám đốc Hãng phim Phương Nam

Vào khoảng thế kỷ 21, Thế Hệ Trẻ Productions có trụ sở tại Hoa Kỳ đã mua lại và phân phối các cuốn VHS "Cổ tích Việt Nam" để phát hành lậu trôi nổi tại Hoa Kỳ. Ấn bản đầu tiên của DVD được phát hành là bản sao trực tiếp của băng VHS do Hãng phim Phương Nam sản xuất. Tuy nhiên, các ấn bản lậu sau của DVD Thế Hệ Trẻ Productions đã thay đổi từ bản của Hãng phim Phương Nam sang bản tổng hợp của Thế Hệ Trẻ, do đó một số phần DVD của Thế Hệ Trẻ có những tập phim khác với bản Cổ Tích của Hãng phim Phương Nam. Khoảng những năm 2010, Thế Hệ Trẻ buộc phải đóng cửa công việc kinh doanh của họ và rất khó tìm thấy các bản phát hành DVD của họ.

Năm 2016, hãng phối hợp Đài Phát thanh - Truyền hình Vĩnh Long tiến hành sản xuất phiên bản truyền hình Thế giới cổ tích gồm 50 tập, vừa dựng lại vừa phát triển tiếp các tác phẩm của tác giả Nguyễn Đổng Chi. Vai trò đạo diễn ban đầu được giao cho ông Nguyễn Minh Chung, sau đó ông Quách Khoa Nam kế tục. Giai đoạn từ năm 2011 đến 2015, HTV3 là đơn vị mua bản quyền các tập phim Cổ tích Việt Nam của Hãng phim Phương Nam (từ cuốn 1 đến cuốn 17) phát sóng trên truyền hình.

Nội dung

Giai đoạn 1993 - 2008

Năm	Nhan đề	Tập phim	Đạo diễn	Diễn viên
1993	Cổ tích Việt Nam 01 (Người dẫn chuyện: Tiến sĩ tâm lý Tô Thị Ánh)	Ăn khế trả vàng	Nguyễn Minh Chung	Hồng Tơ, Tô Kiều Lan, Hoàng Thơi, Kim Anh
		Ai mua hành tôi		Hoàng Sơn, Diệu Ái, Trung Dân, Hữu Phước, Bạch Long
		Cậu bé thông minh		Bé Chấn Cường^[6], Lê Bình, NSƯT Thanh Hoàng, Sơn Hải, Chấn Đạt
1994	Cổ tích Việt Nam 02 (Người dẫn chuyện: chưa rõ)	Bụng làm dạ chịu	Nguyễn Minh Chung Lâm Lê Dũng	NSƯT Hữu Châu, Minh Phượng, Nguyễn Dương, Hoàng Lan, Ngọc Đặng, Minh Thủy
		Sự tích cây nêu ngày Tết		Võ Thế Vỹ, Ngọc Đặng, NSƯT Trịnh Kim Chi, Thu Thủy, Thành Chiến, Nam Anh, bé Chấn Cường
		Mụ yêu tinh và bầy trẻ		Lê Bình, bé Vũ Long, bé Hồng Kông, bé Thiện Nghĩa, bé Thụy Vũ
1994	Cổ tích Việt Nam 03	Người hóa dế	Nguyễn Minh Chung	Nguyên Hạnh, NSND Kim Xuân, bé Chấn Cường, Ngọc Đặng, Thành Bỉ, Thu Thủy, bé Vũ Long
		Thầy lang bất đắc dĩ		Mai Sơn, Diệu Ái, Huỳnh Đắc Vinh, NSƯT Hồ Kiểng, Nam Anh, Thanh Thủy, Kiều Oanh, Hoài Mỹ
		Phượng hoàng đất		Mạc Can, Hoàng Sơn, Kim Anh, Lê Bình, Hoàng Thơi
1995	Cổ tích Việt Nam 04	Hà rầm hà rạc	Nguyễn Minh Chung	Minh Phượng, Minh Nhí, Thanh Bình, Hồng Điệp
		Đúc người		Mạc Can, Hoàng Sơn, Lê Bình, Hoàng Thơi, Hằng Nga, Đức Hùng
		Chàng đốn củi và con tinh		Hữu Nghĩa, Hồng Tơ, Tô Kiều Lan, Việt Hùng
1995	Cổ tích Việt Nam 05 (Người dẫn chuyện: Tuyết Mai)	Vua heo	Nguyễn Minh Chung	Cao Minh Đạt, Minh Nhí, bé Thúy Hòa, Việt Hùng, Lê Bình, Huỳnh Đắc Vinh, Tuấn Hùng, võ sư Mã Vĩnh Trinh, Việt Hương
		Thạch Sùng		NSƯT Đức Hải, Diệp Bích, Anh Tú, Thanh Chi, Hồng Hạnh, Anh Thơ, Duy Thanh, Ngọc Tuấn
		Sự tích trái dưa hấu		Quang Hải, Hiền Mai, bé Việt Khánh, Hoài Dũng, Thành Bỉ, Việt Hùng
1995	Cổ tích Việt Nam 06 (Người dẫn chuyện: Tuyết Mai)	Sự tích cây chổi	Nguyễn Minh Chung	Hoàng Sơn, NSƯT Mỹ Duyên, Mai Thanh Dung, Lê Bình, Nguyễn Sanh, NSƯT Trịnh Kim Chi, Kim Quy
		Xét xử tài tình		NSND Hoàng Dũng, NSƯT Quốc Khánh, Quốc Trọng, Thanh Hà, NSƯT Minh Vượng
		Mũi dài		Thanh Dương, Lan Hương, Đình Chiến, Thùy Hương, Tuấn Dương, Duy Thanh
1996	Cổ tích Việt Nam 07	Sự tích con khỉ	Nguyễn Minh Chung	Minh Nhí, Dạ Lan, NSƯT Hữu Châu, Hiền Mai, Thanh Hải
		Chiếc áo tàng hình		Quốc Tuấn, bé Huỳnh An, NSND Việt Anh, Mạc Can, NGƯT Mạnh Dung
		Dã Tràng		Lê Bình, Bình Minh, Hữu Tiến, Việt Hùng
1997	Cổ tích Việt Nam 08 (Người dẫn chuyện: Tuyết Mai)	Thạch Sanh Lý Thông	Nguyễn Minh Chung	Minh Nhí, Ngọc Thịnh, Hữu Nghĩa, Anh Thư, Lê Bình, NSƯT Mỹ Uyên, NSƯT Cát Tường, Việt Hùng, Kiều Hạnh, Thúy Nga
		Miếng trầu kỳ diệu		NSƯT Đức Hải, Quốc Hùng, Thúy Nga, Tuấn Dương, NSƯT Duy Hậu, NSƯT Tiến Đạt, Thế Bình, Công Bảy, Trần Nhượng
		Chàng rể thong manh		Anh Tú, Mai Huê, NSƯT Xuân Thức, NSND Trần Hạnh, NSƯT Phát Triệu
1998	Cổ tích Việt Nam 09	Cây tre trăm đốt	Huỳnh Phúc Điền	Thúy Lan, Thanh Phúc, Nguyên Hạnh, Mai Thanh Dung, Công Minh, Thanh Vy, Mai Dũng
		Chàng ngốc phiêu lưu ký	Lâm Lê Dũng	Anh Vũ, Bình Minh, Hạnh Năm, Nguyễn Châu, Hữu Phước, NSƯT Hồ Kiểng, Thúy Nga
		Hai cô gái và cục bướu	Phạm Ngọc Châu	Bé Thu Hằng, Thụy Vân, bé Thiên Tử, Bạch Dương, Mạc Can, Lê Bình, Hoài An, Mai Hoa, Trọng Hải
1999	Cổ tích Việt Nam 10	Nói dối như Cuội	Nguyễn Minh Chung	Lê Hoàng Phi, Minh Nhí, Minh Phượng, Thu Trang, Lê Bình, Linh Sang, Minh Luân
		Quận Gió		Kim Hoàng, Công Dũng, Minh Tuấn, Sỹ Toàn, Ngọc Tâm, Mạnh Kiểm, Cao Nga, Hoàng Thắng, Uy Linh
		Hoàng tử cứu mẹ		Bé Nguyễn Hưng, Mạc Can, NSƯT Mỹ Uyên, Hà Phương, bé Vũ Long, Trung Dũng, Trịnh Thiên Tài, Hồng Sáp, Minh Béo
2000	Cổ tích Việt Nam 11	Con chim khách màu nhiệm	Nguyễn Minh Chung	Minh Nhí, Anh Vũ, Lê Hoàng Phi, Trung Hiếu, Thu Hồng, Ngọc Thy
		Cường Bạo đại vương		Quang Thịnh, Kim Em, Nam Anh, Lê Bình, Nguyễn Châu, Việt Hùng, Hề Bé, Công Minh
		Gái ngoan dạy chồng		Hồng Ánh, Hữu Tiến, Ngọc Diễm, Phương Dung, NSƯT Mỹ Uyên, Thiên Tài
2001	Cổ tích Việt Nam 12	Mưu trí đàn bà	Nguyễn Minh Chung	Khánh Huyền, NSND Nguyễn Công Bẩy, NSƯT Văn Toản, Thúy Phương, Duy Thành, Nguyễn Quyết, Phùng Ty
2001	Cổ tích Việt Nam 12	Của Thiên trả Địa	Nguyễn Minh Chung	Hoàng Thiên, Võ Ngọc Trai, Phương Bằng, Lê Hoàng Phi, Lê Bình, Phương Bình
2001	Cổ tích Việt Nam 13 (Người dẫn chuyện: Nguyễn Dzoãn Cẩm Vân, bé Thanh Thảo, bé Gia Huy, bé Thùy Dương)	Tam và Tứ	Nguyễn Minh Chung	Minh Dũng, Trung Dân, Lê Bình, Nguyễn Châu, Phương Dung, Thùy Linh, Tấn Lợi, Trịnh Thiên Tài, bé Thành Trung, bé Thủy Tiên, bé Đăng Khoa
		Tấm Cám		Quỳnh Hoa, NSƯT Kim Oanh, Bích Ngọc, NSƯT Thu An, NSƯT Đức Trung, Tuấn Anh
		Sự tích con muỗi		Võ Thế Vỹ, Hiền Mai, Nam Anh, Mạc Can, Hề Bé, Tiến Vang
2002	Cổ tích Việt Nam 14	Người học trò và ba con quỷ	Nguyễn Minh Chung	Minh Nhí, Mạc Can, Hề Bé, Lê Bình, Minh Dũng, Xuân Thanh
		Bài học nhớ đời		Phương Bình, NSƯT Mỹ Uyên, Trung Dân, Tiến Vang, bé Hữu Lộc
		Lấy chồng dê		Hoài Nam, Kim Ngân, Ngọc Lan, Nguyên Hạnh, Minh Ngọc, Quách Khoa Nam
2003	Cổ tích Việt Nam 15 (Người dẫn chuyện: Tuyết Mai)	Chưa đỗ ông nghè đã đe hàng tổng	Nguyễn Minh Chung	Huy Anh, Trường Huy, Đức Huỳnh, Lê Bình, Tiến Hòa
		Sự tích quả roi		Hữu Thành, Hòa Hiệp, Lê Khánh, Quách Khoa Nam, Trung Dân
		Nàng Xuân Hương		Hồng Ánh, Nguyễn Thanh, Hoàng Mèo, Kiến An, Ngọc Lan, Uyên Trinh
2004	Cổ tích Việt Nam 16 (Người dẫn chuyện: Thy Mai)	Bính và Đinh	Nguyễn Minh Chung	Trung Dân, Quách Khoa Nam, Phương Dung, Kiến An, Ngọc Đặng, Yến Oanh, Minh Luật
		Sự tích trầu cau		Cao Minh Đạt, Tống Bạch Thủy, Hữu Thành
		Đồng tiền Vạn Lịch		Nguyễn Châu, Phương Ân, Hề Bé, Tiến Vang, Trịnh Thiên Tài
2007	Cổ tích Việt Nam 17	Hồn Trương Ba da hàng thịt	Nguyễn Minh Chung	Văn Ruy, Lê Bình, Bảo Châu, Vũ Huân, Xuân Thùy, bé Phương Trang
		Thần giữ của		Mai Mai, Nguyễn Châu, Ngọc Tưởng, Mai Thành, Uyên Trinh, Hữu Thành, Quỳnh Anh
		Kiện cây đa		Quách Khoa Nam, Phúc An, Mai Dũng, Ngọc Lan, Phi Phụng, Mi Ni, Kiến An
2008	Cổ tích Việt Nam 18	Sinh con rồi mới sinh cha	Xuân Phước	NSƯT Thanh Điền, Hoàng Sơn, Dương Cẩm Lynh, Lý Nhã Kỳ, Công Hậu, NSƯT Công Ninh, Bảo Trí, bé Bum Bum
		Người thợ mộc Nam Hoa		Mai Thành, Công Hậu, Lý Nuôi, Minh Béo, Tuyết Nga, Bảo Trí, Thanh Thúy, Bảo khương, Thành Công, hoài Phúc, Hồng Phát
		Đầy tớ và tên trộm		Huy Cường, Lý Nuôi, Ngọc Xuân, Bảo Chung, Bảo khương, Nguyễn Hậu, Hữu Thành
2008	Cổ tích Việt Nam 19	Ba chàng thiện nghệ	Xuân Phước	NSƯT Công Ninh, Thiên Bảo, Minh Cường, Thành Đạt, Ngọc Lan, Chánh Thuận, Phương Dung
		Anh học trò nghèo và Ngọc Hoàng		NSƯT Hoài Linh, Mai Sơn Lâm, Quang Khải, Ngọc Xuân, Nguyễn Châu, Trương Long, Thanh Trúc, nhóm múa Vầng Trăng
		Sự tích thành hoàng sống		NSƯT Công Ninh, NSƯT Thanh Điền, Minh Nhí, NSƯT Hoài Linh, Nguyễn Hậu, Chánh Thuận, Thiên Bảo, Minh Cường, Thành Đạt, Ngọc Lan

Giai đoạn 2016 - nay

Sau khi kết thúc Cổ tích Việt Nam dưới định dạng VHS, VCD và DVD với tổng cộng 19 cuốn thì hãng phim Phương Nam tiếp tục thực hiện cho phần 2 của Cổ tích Việt Nam kết hợp cùng Đài Phát thanh - Truyền hình Vĩnh Long.

Sự cố lộ liễu

Trong tập phim Anh học trò nghèo và Ngọc Hoàng từ cuốn Cổ tích Việt Nam 19 có phân cảnh một người trong đoàn làm phim sử dụng mô hình rùa bằng nhựa bọc sao su chở diễn viên Mai Sơn Lâm ra bờ biển nhưng vô tình để lộ bàn tay đẩy con rùa. Không những vậy, biên tập cũng đã không phát hiện ra chi tiết này và để cảnh quay lên sóng.

Ảnh hưởng

Cổ tích Việt Nam là dự án điện ảnh kéo dài một thập kỷ với bối cảnh trải rộng khắp ba miền Việt Nam cùng nhân sự khổng lồ gồm nhiều nhà điện ảnh tầm cỡ của thập niên 1990. Đồng thời, do đặc điểm kinh phí hẹp cùng yếu tố trọng diễn xuất mà phim trở thành chốn ươm mầm cho nhiều tài năng lớn của sân khấu và điện ảnh Việt Nam giai đoạn sau.

Ngày 08 tháng 08 năm 2019, trong bài Phim cổ tích Việt Nam - "Thế lực ngầm" sở hữu toàn lượt view khủng, Kênh 14 đã thống kê được rằng: Mặc dù kinh phí sản xuất thấp, khi lên sóng truyền hình nhận phải sự hờ hững của khán giả, đặc biệt lớp thanh thiếu niên, nhưng khi đưa lên các trang mạng YouTube, Facebook... thì loạt phim Cổ tích Việt Nam vẫn âm thầm nhận được mối quan tâm lớn nhất của cư dân mạng, đánh bại mọi xuất phẩm điện ảnh kinh điển nhất^[7].

Đây là xuất phẩm điện ảnh đầu tiên tại Việt Nam phải dùng hình thức "ủng hộ điện ảnh nước nhà" để bù lỗ, mà thực chất là nhờ cơ quan hữu trách huy động thanh thiếu niên đi coi phim.
Kể từ khi xuất hiện ở các tập cuối, diễn viên Quách Khoa Nam trở thành gương mặt quen thuộc trong dòng phim đồng thoại Việt Nam, mà về sau ông tái xuất trong loạt phim Cổ tích Việt Nam^[8] của Đài Phát thanh - Truyền hình Vĩnh Long và các phim Cậu bé nước Nam, Hai chàng Hảo Hớn, Gái khôn được chồng cả ở vai trò đạo diễn, biên kịch và diễn viên.
Phong cách dàn dựng Cổ tích Việt Nam với công thức bối cảnh không gian đầy nắng, cảnh trí và lối y phục phỏng cổ cùng nội dung bám sát văn chương đã trở thành đặc trưng trong dòng phim đồng thoại do người Việt Nam chế tác^[9].

“

Trong một buổi giao lưu với các em thiếu nhi tại Nhà Thiếu Nhi Thành phố, sau các vai công chúa hoàng tử, khi nghe giới thiệu tới mụ yêu tinh, không ai mời mà các em tự động ùa lên sân khấu cứ sờ mó "mụ yêu tinh" giống như một quái vật. Tạo hình khá lạ của đạo diễn Nguyễn Minh Chung khiến các em rất tò mò. Có một em hỏi như vầy: Tại sao lúc mụ yêu tinh trèo lên cây mà chân mụ có nhiều lông quá? Thiệt tình khi xem, chính tôi cũng không để ý chi tiết nhỏ như vậy. Cũng may mắn là mình lẹ trí, bèn trả lời: Tại mụ yêu tinh vô rừng ăn bậy ăn bạ, lá nọ lá kia nên chân mụ mới mọc lông.

”

— Tâm sự nghệ sĩ Lê Bình trong chương trình Ký ức vui vẻ 2019^[10]