Chia (thực vật)

Salvia hispanica
Phân loại khoa học
Giới (regnum)	Plantae
(không phân hạng)	Angiospermae
(không phân hạng)	Eudicots
Bộ (ordo)	Lamiales
Họ (familia)	Lamiaceae
Chi (genus)	Salvia
Loài (species)	S. hispanica
Danh pháp hai phần
Salvia hispanica L.
Danh pháp đồng nghĩa[1]
Kiosmina hispanica (L.) Raf. Salvia chia Colla Salvia chia Sessé & Moc. nom. illeg. Salvia neohispanica Briq. nom. illeg. Salvia prysmatica Cav. Salvia schiedeana Stapf Salvia tetragona Moench

Salvia hispanica là một loài thực vật có hoa trong họ Hoa môi, cùng loại với các loại thảo mộc dùng làm gia vị như loại húng quế (basil), bạc hà (mint). Loài này được L. miêu tả khoa học đầu tiên năm 1753.^[2]. Tên thông thường của loài này là chia, có gốc từ tiếng Nahuatl chian, có nghĩa là "chứa dầu". Cây cho loại hạt rất giàu dinh dưỡng và thường được sử dụng trong thực dưỡng. Hạt chia có các đốm màu nâu, xám, đen và trắng.

Dinh dưỡng

Hạt chia có nguồn acid béo thiết yếu Omega-3 vượt trội, hàm lượng Natri thấp, hàm lượng protein, chất béo, chất xơ và chất chống oxy hóa cao. Hạt có hàm lượng đạm 19-23%, nguồn vitamin B dồi dào, calci cao gấp 6 lần sữa, chất xơ cao gấp 1,6 lần lúa mạch, nồng độ lipid trong hạt cũng rất cao.

Tác dụng lượng chất xơ trong Hạt chia

Hạt chia có chứa 40% trọng lượng là chất xơ, khiến chúng trở thành nguồn chất xơ tốt nhất trên thế giới.

• Giảm cân vì thực phẩm giàu chất xơ giúp con người cảm thấy no lâu hơn và chúng thường chứa ít calo hơn. Tăng lượng chất xơ và chế độ ăn nhiều chất xơ đã được chứng minh là giúp giảm cân.
• Điều trị chứng diverticulosis nhờ chất xơ làm giảm tỷ lệ bùng phát của bệnh viêm ruột thừa bằng cách hấp thụ nước trong ruột kết và giúp đi tiêu dễ dàng hơn.
• Bệnh tim mạch tăng lượng chất xơ đã làm giảm huyết áp và cholesterol.
• Bệnh tiểu đường: hạt Chia có thể có khả năng chuyển đổi đường glucose thành một loại carbohydrate giải phóng chậm.
• Tiêu hóa giải độc: nhờ chất xơ ngăn ngừa táo bón, tăng cường hệ tiêu hóa khỏe mạnh. Đi tiêu thường xuyên giúp cho việc bài tiết chất độc hàng ngày qua mật và phân.^[3]

Ứng dụng

Seeds, chia seeds, dried

Giá trị dinh dưỡng cho mỗi 100 g (3,5 oz)
Năng lượng	486 kcal (2.030 kJ)
Carbohydrat	42,12 g
Chất xơ	34,4 g
Chất béo	30,74 g
Chất béo bão hòa	3,330
Chất béo chuyển hóa	0,140 g
Chất béo không bão hòa đơn	2,309
Chất béo không bão hòa đa omega‑3 omega‑6	23,665 17,830 g  5,835 g
Protein	16,54 g
Vitamin và khoáng chất Vitamin Lượng %DV^† Vitamin A equiv. 6% 54 μg Thiamine (B1) –% 0,62 mg Riboflavin (B2) –% 0,17 mg Niacin (B3) –% 8,83 mg Folate (B9) 12% 49 μg Vitamin C –% 1,6 mg Vitamin E –% 0,5 mg Chất khoáng Lượng %DV^† Calci 49% 631 mg Sắt –% 7,72 mg Magiê 80% 335 mg Mangan –% 2,723 mg Phốt pho 69% 860 mg Kali 14% 407 mg Natri 1% 16 mg Kẽm –% 4,58 mg
Thành phần khác	Lượng
Nước	5,80 g
Cholesterol	0 mg
Full Link to USDA Database entry
^† Tỷ lệ phần trăm được ước tính dựa trên khuyến nghị Hoa Kỳ dành cho người trưởng thành,[4] ngoại trừ kali, được ước tính dựa trên khuyến nghị của chuyên gia từ Học viện Quốc gia.[5]

Hạt chia được sử dụng rộng rãi trong ẩm thực dưỡng sinh, làm đẹp, giảm cân, chống lão hóa, và điều trị một số chứng bệnh.

Hình ảnh

• 
• 
• 
• 

Chú thích

1. “The Plant List: A Working List of All Plant Species”. Truy cập ngày 3 tháng 9 năm 2014.
2. The Plant List (2010). “Salvia hispanica”. Truy cập ngày 5 tháng 6 năm 2013.
3. “Hạt chia và những lợi ích cho sức khỏe”.
4. United States Food and Drug Administration (2024). “Daily Value on the Nutrition and Supplement Facts Labels”. Truy cập ngày 28 tháng 3 năm 2024.
5. National Academies of Sciences, Engineering, and Medicine; Health and Medicine Division; Food and Nutrition Board; Committee to Review the Dietary Reference Intakes for Sodium and Potassium (2019). Oria, Maria; Harrison, Meghan; Stallings, Virginia A. (biên tập). Dietary Reference Intakes for Sodium and Potassium. The National Academies Collection: Reports funded by National Institutes of Health. Washington (DC): National Academies Press (US). ISBN 978-0-309-48834-1. PMID 30844154.

Liên kết ngoài

• Tư liệu liên quan tới Salvia hispanica tại Wikimedia Commons
• Dữ liệu liên quan tới Salvia hispanica tại Wikispecies