Chim lửa | |
Bìa cuốn Chim lửa: Rạng đông, tái bản năm 2009 | |
火の鳥 (Hi no Tori) | |
---|---|
Thể loại | Kỳ ảo[1] |
Manga | |
Tác giả | Tezuka Osamu |
Nhà xuất bản | Nhiều nhà xuất bản |
Tạp chí | nhiều tạp chí; chủ yếu trên COM |
Đăng tải | 1954 – 1988 |
Số tập | 12 |
Phim live-action | |
Hi no Tori | |
Đạo diễn | Ichikawa Kon |
Sản xuất | Murai Kunihiko Ichikawa Kon |
Kịch bản | Tanigawa Shuntaro |
Âm nhạc | Michel Legrand Fukamachi Jun |
Hãng phim | Toho |
Công chiếu | 19 tháng 8 năm 1978 |
Thời lượng / tập | 138 phút |
Phim anime | |
Hi no Tori 2772 | |
Đạo diễn | Sugiyama Taku |
Sản xuất | Ichikawa Kiichi Aketagawa Susumu |
Kịch bản | Tezuka Osamu |
Âm nhạc | Higuchi Yasuo |
Hãng phim | Tezuka Productions |
Công chiếu | 15 tháng 3 năm 1980 |
Thời lượng | 122 phút |
Phim anime | |
Phoenix: Karma Chapter | |
Đạo diễn | Rintaro |
Sản xuất | Maruyama Masao Iwase Yasuteru |
Kịch bản | Konparu Tomoko Takayashiki Hideo |
Âm nhạc | Miyashita Fumio |
Hãng phim | Madhouse & Tezuka Productions |
Công chiếu | 20 tháng 12 năm 1986 |
Thời lượng | 60 phút |
OVA | |
Phoenix: Yamato/Space Chapter | |
Đạo diễn | Hirata Toshio (Yamato) Kawajiri Yoshiaki (Space) |
Sản xuất | Maruyama Masao |
Kịch bản | Konparu Tomoko Takayashiki Hideo |
Âm nhạc | Miyashita Fumio |
Hãng phim | Madhouse & Tezuka Productions |
Phát hành | 1 tháng 8 năm 1987 – 21 tháng 12 năm 1987 |
Thời lượng / tập | 45 phút (mỗi tập) |
Số tập | 2 |
Anime truyền hình | |
Đạo diễn | Takahashi Ryōsuke |
Sản xuất | Tominaga Shinichi Kishi Kensuke |
Kịch bản | Gobu Fuyunori (tập 1-4) Hasegawa Keiichi (tập 5-6) Sugii Gisaburō (tập 7) Nozaki Toru (tập 8-11) Kobayashi Hirotoshi (tập 12-13) |
Âm nhạc | Nomi Yuji Naichi Hidekazu |
Hãng phim | Tezuka Productions |
Cấp phép | |
Kênh gốc | NHK |
Phát sóng | 21 tháng 3 năm 2004 – 4 tháng 5 năm 2004 |
Số tập | 13 |
Chim lửa (火の鳥 (Hoả điểu) Hi no Tori) là một loạt truyện tranh manga chưa hoàn thành của Tezuka Osamu. Tezuka coi Chim lửa là "tác phẩm cả đời" của mình; nó bao gồm 12 cuốn sách, mỗi cuốn kể một câu chuyện riêng biệt, khép kín và diễn ra trong một thời đại khác nhau. Cốt truyện của các câu chuyện chạy dọc xuyên suốt lịch sử từ tương lai xa xôi đến thời tiền sử. Bộ truyện này không bao giờ được hoàn thành, bị ngừng ngang do Tezuka qua đời vào năm 1989. Một số câu chuyện đã được chuyển thể thành các loạt phim hoạt hình anime và OVA, và thậm chí là một bộ phim live-action. Tính đến năm 2007, toàn bộ loạt manga đã có bản dịch sang tiếng Anh.
Chủ đề sáng tác của Chim lửa nói về sự luân hồi. Mỗi câu chuyện thường liên quan đến việc tìm kiếm sự bất tử, được thể hiện bằng máu của loài chim lửa cùng tên, được vẽ bởi Tezuka, giống với chim Phượng hoàng ở Trung Hoa. Thứ máu này được cho là mang lại sự sống vĩnh cửu, nhưng sự bất tử ở Chim lửa hoặc không thể đạt được, hoặc là một lời nguyền khủng khiếp, trong khi luân hồi theo kiểu Phật giáo được thể hiện như một con đường tự nhiên của cuộc sống.
Những câu chuyện trong bộ truyện di chuyển ngược xuôi theo dòng thời gian lịch sử; phần đầu tiên, Rạng đông, diễn ra ở thời cổ đại, và phần thứ hai, Tương lai, diễn ra ở xa trong tương lai. Những câu chuyện tiếp theo xen kẽ giữa quá khứ và tương lai, cho phép Tezuka khám phá các chủ đề của mình trong cả bối cảnh lịch sử và khoa học viễn tưởng. Xuyên suốt các câu chuyện có nhiều nhân vật lặp lại khác nhau, một số thuộc hệ thống Ngôi sao nổi tiếng của Tezuka. Ví dụ, một nhân vật tên là Saruta xuất hiện nhiều lần dưới hình dạng của nhiều tổ tiên và hậu duệ khác nhau, tất cả đều phải chịu đựng những thử thách khắc nghiệt trong thời đại tương ứng của họ.
Tezuka bắt đầu thực hiện phiên bản sơ khởi của Chim lửa vào năm 1954, và bộ truyện được tiếp tục phát triển dưới nhiều hình thức khác nhau cho đến khi ông qua đời vào năm 1989. Trong diễn tiến bộ truyện, những câu chuyện dường như đang hội tụ về thời điểm hiện đại. Bởi Tezuka đã qua đời trước khi manga hoàn thành, nên không thể biết được câu chuyện này sẽ diễn ra như thế nào. Học giả và dịch giả Frederik L. Schodt, người quen biết Tezuka ngoài đời, đã viết rằng ông đã mơ về một kết thúc bí mật, "chờ đợi trong một chiếc két sắt ở đâu đó để được tiết lộ sau khi qua đời."[2] Lời khẳng định này không đúng, và ý định cuối cùng của Tezuka với Chim lửa vẫn chưa thể được biết; tuy nhiên, bản chất nhiều tập của nó khiến mỗi tập có khả năng dễ hiểu cao.
Nhiều câu chuyện về Chim lửa có bố cục và thiết kế hình ảnh mang tính thể nghiệm mạnh mẽ. Ví dụ, Vũ trụ kể câu chuyện về bốn phi hành gia buộc phải rời tàu vũ trụ của họ trong các khoang thoát hiểm riêng biệt. Các khung truyện của câu chuyện được sắp xếp sao cho mỗi nhân vật có viền khung dọc hoặc ngang riêng biệt trên trang, nhấn mạnh tình cảnh bị cô lập của các phi hành gia; các viền khung được kết nối và tách khỏi nhau khi các nhân vật kết hợp với nhau và tách nhau ra. Trong một cảnh đáng kinh ngạc sau cái chết của một nhân vật, anh ta được đại diện trong một số trang bằng một loạt các khung màu đen trống rỗng.
Tezuka được cho là đã chịu ảnh hưởng sáng tạo ra bộ truyện sau khi nghe âm nhạc của Igor Stravinsky. Ông cũng nói rằng ông đã tạo ra hình ảnh "con Chim lửa" khi rất ấn tượng bởi hình tượng Chim lửa trong bộ phim hoạt hình Konyok Gorbunok (xưởng phim Soyuzmultfilm) của đạo diễn Ivan Ivanov-Vano.
Sau nhiều nỗ lực bị hủy bỏ ở chương đầu tiên vào những năm 1950,[3] Tezuka bắt đầu Rạng đông vào năm 1967, đăng nhiều kỳ trên COM.[4] Quá trình đăng truyện dài kỳ của Chim lửa sẽ tiếp tục trong suốt sự nghiệp của Tezuka, chuyển sang Manga Shonen sau khi tạp chí COM đóng cửa vào giữa thập niên 70. Tập cuối cùng, Mặt trời, được đăng nhiều kỳ trong The Wild Age.
Một số tập của Chim lửa đã được chuyển thể thành anime. Phim chuyển thể nổi tiếng nhất, Hi no Tori 2772, phỏng theo các yếu tố từ các tập truyện khác nhau của Chim lửa và các tác phẩm khác của Tezuka.[7] Hai OVA và một bộ phim hoạt hình được phát hành vào cuối những năm 1980. Một bản chuyển thể truyền hình dài 13 tập cũng được phát sóng vào năm 2004 tại Nhật Bản, và được phát hành bằng tiếng Anh vào tháng 10 năm 2007 bởi Anime Works.
Một bộ phim người đóng (live-action) mang tên Hi no Tori, dựa trên cốt truyện của Rạng đông, do Ichikawa Kon đạo diễn và bao gồm một số phân cảnh hoạt hình do Tezuka đạo diễn, được phát hành vào năm 1978. Dàn diễn viên bao gồm Tomisaburo Wakayama và Tatsuya Nakadai. Nó đã được phát hành tại Hoa Kỳ dưới định dạng VHS bởi Video Action với tiêu đề bìa là The Phoenix (Hinotori) vào năm 1982, sử dụng bản in có phụ đề, chỉ để viền đen giữ tỉ lệ khung hình (letterbox) trong đoạn màn hình chia nhiều ô (split-screen). Đến nay, bộ phim này chỉ có dưới định dạng DVD ở Tây Ban Nha, nơi nó có tựa là Fénix.[8] Bộ phim bao gồm sự xuất hiện ngắn của Astro Boy, thay thế cho một nhân vật khác để minh họa cho nỗ lực lên ngựa của anh ấy. Bản nhạc do Michel Legrand và Jun Fukamachi đồng sáng tác.[9]
Một bản chuyển thể dưới định dạng MSX của Karma đã được tạo ra bởi Konami.[10] Chim lửa cũng xuất hiện trong loạt phim Astro Boy năm 2003 và trò chơi Astro Boy: Omega Factor năm 2004 cho hệ máy Nintendo Game Boy Advance, cùng với một số nhân vật khác của Tezuka.
Kể từ ngày 21 tháng 6 năm 2017, anime đã được công chiếu tại Jamaica trên CVM Television.
Tập | Tựa đề | Thời gian lên sóng ban đầu |
---|---|---|
1–4 | "Dawn arc" "Reimeihen" (黎明編) | TBA |
5–6 | "Resurrection arc" "Fukkatsuhen" (復活編) | TBA |
7 | "Strange creatures arc" "Igyouhen" (異形編) | TBA |
8–11 | "Sun arc" "Taiyouhen" (太陽編) | TBA |
12–13 | "Future arc" "Miraihen" (未来編) | TBA |
Thiên truyện | Tạp chí | Giai đoạn |
---|---|---|
Rạng đông | Manga Shounen | Tháng 7 năm 1954 - tháng 5 năm 1955 |
Ai Cập | Shojo Club | Tháng 5 năm 1956 - tháng 10 năm 1956 |
Hy Lạp | Shojo Club | Tháng 11 năm 1956 - tháng 7 năm 1957 |
La Mã | Shojo Club | Tháng 8 năm 1957 - tháng 12 năm 1957 |
Rạng đông | COM | Tháng 1 năm 1967 - tháng 11 năm 1967 |
Tương lai | COM | Tháng 12 năm 1967 - tháng 9 năm 1968 |
Yamato | COM | Tháng 9 năm 1968 - tháng 2 năm 1969 |
Không gian | COM | Tháng 3 năm 1969 - tháng 7 năm 1969 |
Nghiệp | COM | Tháng 8 năm 1969 - tháng 9 năm 1970 |
Hồi sinh | COM | Tháng 10 năm 1970 - tháng 9 năm 1971 |
Áo choàng lông vũ | COM | Tháng 10 năm 1971 |
Thời gian ngưng đọng | COM | Tháng 11 năm 1971 |
Hoài cổ | COM (COM Comics) | Tháng 12 năm 1971 - tháng 1 năm 1971 |
Nội chiến | COM | Tháng 8 năm 1973 |
Hoài cổ | Manga Shounen | Tháng 9 năm 1976 - tháng 3 năm 1977 |
Nội chiến | Manga Shounen | Tháng 4 năm 1978 - tháng 7 năm 1980 |
Sự sống | Manga Shounen | Tháng 8 năm 1980 - tháng 12 năm 1980 |
Những sinh vật kỳ lạ | Manga Shounen | Tháng 1 năm 1981 - tháng 4 năm 1981 |
Mặt trời | Yasei Jidai | Tháng 1 năm 1986 - tháng 2 năm 1988 |
Phoenix được xuất bản bằng tiếng Anh bởi Viz Communications. Mặc dù ban đầu tập hai được xuất bản bởi tuyển tập manga Pulp đã giải thể trong một ấn bản lớn hơn, vào năm 2002,[11] Viz đã tiếp quản phần còn lại của loạt manga và phát hành lại tập hai. Vào thời điểm đó, Frederik Schodt mới chỉ dịch được 4-5 cuốn sách và vẫn đang tiếp tục thực hiện phần còn lại của bộ truyện. Viz hoàn thành bộ truyện vào tháng 3 năm 2008. Ấn bản đã bị chỉ trích là ngu ngốc, bao gồm các khung hình chồng chéo với lời kể mới không cần thiết, và thay đổi tên nhân vật (chẳng hạn như Sarutahiko thành Saruta) để làm cho người đọc rõ ràng hơn về sự tái sinh của họ. Tuy nhiên, Tezuka được biết đến có thói quen cập nhật manga của mình vài năm một lần; vì vậy phiên bản Hoa Kỳ có thể phản ánh phiên bản cuối cùng được biết đến của bộ truyện.[cần dẫn nguồn]
Các ấn bản Viz được phát hành "lật ngược lại" (hướng ban đầu từ phải sang trái được đảo ngược để dễ đọc hơn bằng tiếng Anh). Một số câu chuyện ngắn hơn đã được hợp nhất thành một cuốn sách (dựa trên ấn phẩm của Nhật Bản), và Thời gian hỗn loạn đã được chia làm hai; điều này dẫn đến mỗi cuốn sách Viz có số trang tương tự nhau. Trong khi nhiều sách thực tế của Viz đã hết bản in, gần đây chúng đã có sẵn trở lại thông qua hình thức mua kỹ thuật số trên Kindle. Viz sau đó đã cung cấp phiên bản kỹ thuật số của manga Phoenix vào năm 2014.[12]
Thiên truyện Hồi sinh của Chim lửa đã tạo cảm hứng cho chủ đề trữ tình của bài hát "MDO" năm 2018 của ban nhạc heavy metal Lovebites.[15]
Để kỷ niệm sinh nhật lần thứ 90 của Tezuka, Evil Line Records đã phát hành album tổng hợp New Gene, Inspired from Phoenix vào ngày 30 tháng 10 năm 2019. Nó có các bài hát lấy cảm hứng từ Chim lửa được viết và biểu diễn bởi nhiều nghệ sĩ khác nhau, bao gồm Glim Spanky, Kizuna AI, Tavito Nanao và Naotarō Moriyama.[16]