Giải thưởng Sakharov

Lễ trao giải thưởng Sakharov năm 2009 trong Quốc hội châu Âu ở Strasbourg

Giải thưởng Sakharov, tên đầy đủ là Giải thưởng Tự do Tư tưởng Sakharov, còn được gọi là Giải thưởng Nhân quyền của Liên minh Âu châu, là một giải thưởng của Nghị viện châu Âu dành tặng cho những cá nhân hoặc tập thể có nhiều nhiệt tâm và đóng góp vào lãnh vực nhân quyền và tự do tư tưởng^[1].

Giải này được đặt theo tên của khoa học gia, nhà bất đồng chính kiến Liên Xô Andrei Dmitrievich Sakharov. Ông được trao tặng giải Nobel Hòa bình vào năm 1975.

Khởi sự từ tháng 12 năm 1985, lễ trao giải được tổ chức hàng năm vào quãng ngày 10 tháng 12 (ngày mà bản Tuyên bố chung về Nhân quyền được tổ chức Liên hiệp quốc được ký kết).

Danh sách

Dưới đây là danh sách những cá nhân và tổ chức đã được trao tặng Giải thưởng Sakharov:

Năm	Hình	Người, Cơ quan đoạt giải	Quốc tịch	Ghi chú	Tham khảo
1988		Mandela, NelsonNelson Mandela Anatoly Marchenko (truy tặng)	Nam Phi Liên Xô
1989		Dubček, AlexanderAlexander Dubček	Tiệp Khắc
1990		Aung San Suu Kyi	Myanma
1991		Demaçi, AdemAdem Demaçi	Kosovo
1992		Hội các bà mẹ Plaza de Mayo	Argentina
1993		Báo Oslobođenje	Bosna và Hercegovina
1994		Nasrin, TaslimaTaslima Nasrin	Bangladesh
1995		Zana, LeylaLeyla Zana	Thổ Nhĩ Kỳ
1996		Ngụy Kinh Sinh (魏京生)	Trung Quốc
1997		Ghezali, SalimaSalima Ghezali	Algérie
1998		Rugova, IbrahimIbrahim Rugova	Kosovo
1999		Gusmão, XananaXanana Gusmão	Đông Timo		[2]
2000		¡Basta Ya!	Tây Ban Nha		[3]
2001		Peled-Elhanan, NuritNurit Peled-Elhanan Izzat Ghazzawi Zacarias Kamwenho	Israel Palestine Angola
2002		Payá, OswaldoOswaldo Payá	Cuba		[4]
2003		Liên Hợp Quốc
2004		Hiệp hội Nhà báo Belarus	Belarus
2005		Các bà mặc y phục trắng Tổ chức Phóng viên không biên giới Hauwa Ibrahim (đồng hạng)	Cuba Nigeria		[5]
2006		Milinkievič, AlaksandarAlaksandar Milinkievič	Belarus		[6]
2007		Mahmoud Osman, SalihSalih Mahmoud Osman	Sudan
2008		Hồ Giai	Trung Quốc		[7]
2009		Hội Memorial	Nga		[8]
2010		Fariñas, GuillermoGuillermo Fariñas	Cuba		[9]
2011		Asmaa Mahfouz, Ahmed al-Senussi, Razan Zaitouneh, Ali Farzat, Mohamed Bouazizi (truy tặng)	Ai Cập Libya Syria Syria Tunisia		[10]
2012		Jafar Panahi, Nasrin Sotoudeh	Iran	"The award is a message of solidarity and recognition to a woman and a man who have not been bowed by fear and intimidation and who have decided to put the fate of their country before their own."	[11]
2013		Malala Yousafzai	Pakistan	Người đấu tranh cho nữ quyền và quyền được giáo dục	[12]
2014		Denis Mukwege	Congo	Bác sĩ điều trị cho các nạn nhân của băng nhóm hiếp dâm	[13]
2015		Raif Badawi	Ả Rập Xê Út	Nhà hoạt động nhân quyền	[14]
2016		Nadia Murad Basee,Lamiya Aji Bashar	Iraq	Các nhà hoạt động nhân quyền Yazidi và những kẻ bắt cóc trước đây của Nhà nước Hồi giáo Iraq và Levant
2017		Phe đối lập dân chủ ở Venezuela	Venezuela	Các thành viên của Quốc hội của đất nước (Juan Requesens, Julio Borges và những người khác) và tất cả các tù nhân chính trị được liệt kê bởi Foro Penal Venezolano được đại diện bởi Leopoldo López, Antonio Ledezma, Daniel Ceballos, Yon Goicoechea, Lorent Saleh, Alfredo Ramos và Andrea González. Chủ tịch Nghị viện Châu Âu, ông Antonio Tajani tuyên bố rằng giải thưởng đã tái khẳng định "sự ủng hộ không ngừng của EU đối với quốc hội Venezuela được bầu cử dân chủ" sẽ tiếp tục kêu gọi "quá trình chuyển đổi hòa bình sang dân chủ mà người dân Venezuela đang kêu gọi một cách tuyệt vọng". Giải thưởng được coi là phần thưởng cho "sự can đảm của các nhà hoạt động sinh viên và người biểu tình trước sự đàn áp của chính phủ của Nicolas Maduro".
2018		Oleg Sentsov	Ukraine	Đạo diễn phim, biểu tượng của cuộc đấu tranh thả tù nhân chính trị được tổ chức ở Nga và trên toàn thế giới
2019		Tohti!Ilham Tohti (* 1969)[15]	China	Nhà hoạt động nhân quyền và giáo sư kinh tế, người Duy Ngô Nhĩ, 2014 bị tù chung thân vì hoạt động ly khai
2020		Opposition in Belarus!Nhóm đối lập dân chủ Belarus, đại diện bởi Hội đồng điều hợp Belarus[16][17]	Belarus	Nhóm đối lập dân chủ chống lại chính sách và chức vụ tổng thống của Aljaksandr Lukaschenka

Tham khảo

1. “1986: Sakharov comes in from the cold”. BBC News. Truy cập ngày 21 tháng 10 năm 2010.
2. “Gusmao receives EU Sakharov prize”. BBC News. ngày 15 tháng 12 năm 1999. Truy cập ngày 21 tháng 10 năm 2010.
3. “Basque group wins peace prize”. BBC News. ngày 26 tháng 10 năm 2000. Truy cập ngày 21 tháng 10 năm 2010.
4. “Cuban dissident collects EU prize”. BBC News. ngày 17 tháng 12 năm 2002. Truy cập ngày 21 tháng 10 năm 2010.
5. Gibbs, Stephen (ngày 14 tháng 12 năm 2005). “Cuba 'bars women from prize trip'”. BBC News. Truy cập ngày 21 tháng 10 năm 2010.
6. “Belarussian takes EU rights award”. BBC News. ngày 26 tháng 10 năm 2006. Bản gốc lưu trữ ngày 6 tháng 1 năm 2019. Truy cập ngày 21 tháng 10 năm 2010.
7. “China dissident wins rights prize”. BBC News. ngày 17 tháng 12 năm 2008. Truy cập ngày 21 tháng 10 năm 2010.
8. “Russia rights group wins EU prize”. BBC News. ngày 22 tháng 10 năm 2009. Bản gốc lưu trữ ngày 25 tháng 12 năm 2018. Truy cập ngày 21 tháng 10 năm 2010.
9. “Cuba dissident Farinas awarded Sakharov Prize by EU”. BBC News. ngày 21 tháng 10 năm 2010. Truy cập ngày 21 tháng 10 năm 2010.
10. “Sakharov Prize for Freedom of Thought 2011”. European Parliament. Bản gốc lưu trữ ngày 23 tháng 10 năm 2011. Truy cập ngày 27 tháng 10 năm 2011.
11. Saeed Kamali Dehghan (ngày 26 tháng 10 năm 2012). “Nasrin Sotoudeh and director Jafar Panahi share top human rights prize”. The Guardian. Lưu trữ bản gốc ngày 26 tháng 10 năm 2012. Truy cập ngày 26 tháng 10 năm 2012.
12. Jordan, Carol (ngày 10 tháng 10 năm 2013). “Malala wins Sakharov Prize for freedom of thought”. CNN. Truy cập ngày 10 tháng 10 năm 2013.
13. “DR Congo doctor Denis Mukwege wins Sakharov prize”. BBC News. ngày 21 tháng 10 năm 2014. Truy cập ngày 22 tháng 10 năm 2014.
14. Raif BADAWI, Träger des Sacharow-Preises für geistige Freiheit 2015 (abgerufen am 29. Oktober 2015).
15. http://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/de/home/the-prize.html. Đã bỏ qua tham số không rõ |hrsg= (gợi ý |publisher=) (trợ giúp); Đã bỏ qua tham số không rõ |titel= (gợi ý |title=) (trợ giúp); Đã bỏ qua tham số không rõ |abruf= (gợi ý |access-date=) (trợ giúp); |title= trống hay bị thiếu (trợ giúp)
16. https://www.europarl.europa.eu/sakharovprize/en/the-democratic-opposition-in-belarus-202/products-details/20201021CAN58092. Đã bỏ qua tham số không rõ |hrsg= (gợi ý |publisher=) (trợ giúp); Đã bỏ qua tham số không rõ |titel= (gợi ý |title=) (trợ giúp); Đã bỏ qua tham số không rõ |abruf= (gợi ý |access-date=) (trợ giúp); |title= trống hay bị thiếu (trợ giúp)
17. zeit.de: Belarussische Opposition erhält Sacharow-Preis

Xem thêm

• Những người đoạt giải Nobel Hòa bình

Liên kết ngoài

• Trang web của Giải thưởng Lưu trữ 2009-07-28 tại Wayback Machine
• Diễn văn của các cá nhân, tổ chức đạt giải và của Chủ tịch Nghị viện châu Âu Lưu trữ 2006-02-23 tại Wayback Machine
• Video: 20th anniversary of the Sakharov Prize