Hải đường Việt Nam

Đối với các định nghĩa khác, xem Hải đường (định hướng).

Hải đường
Hoa hải đường
Phân loại khoa học
Giới (regnum)	Plantae
(không phân hạng)	Angiospermae
(không phân hạng)	Eudicots
Nhánh	Core eudicots
(không phân hạng)	Asterids
Bộ (ordo)	Ericales
Họ (familia)	Theaceae
Tông (tribus)	Theeae
Chi (genus)	Camellia
Loài (species)	C. amplexicaulis
Danh pháp hai phần
Camellia amplexicaulis Cohen-Stuart, 1916
Danh pháp đồng nghĩa
Thea amplexicaulis Pit., 1910

Hải đường hay còn gọi Hải đường Việt Nam (danh pháp hai phần: Camellia amplexicaulis) là một loài thực vật hạt kín thuộc chi Trà (Camellia). Được trồng chủ yếu từ Lạng Sơn đến Thừa Thiên Huế.

Đặc điểm

Đây là loài cây nhỡ, thân gỗ, cao đến 3m, dạng bụi. Cành nhánh nhiều, dài xum xuê. Lá mọc cách, nhẵn, bóng, màu xanh đậm, mép có răng cưa nhỏ.

Hoa đơn 1 đến 3 đoá ở đầu cành. Cánh hoa chuyển tiếp từ cánh đài đến cánh tràng, nhẵn, xếp úp lên nhau, có hình trứng ngược, màu đỏ tía, hiếm khi nở xòe rộng, thường nở vào dịp Tết âm lịch, nhị nhiều.

Cây có tốc độ sinh trưởng chậm, thích nghi với điều kiện khí hậu mát, ẩm, đất tốt, nhiều dinh dưỡng, thoát nước tốt, chăm sóc kỹ. Hoa hải đường ưa ánh sáng tán xạ nên phải có mái che.

Nhân giống cây hoa hải đường bằng cách chiết, giâm cành hoặc gieo bằng hạt.

Ý nghĩa

Theo quan niệm của người xưa, hoa hải đường tượng trưng cho mùa xuân. Không chỉ được yêu thích vì màu sắc thắm đỏ nở rực khi vào xuân, mà còn vì chữ "Đường" trong tên gọi hải đường mang hàm ý là một ngôi nhà lớn^{[cần dẫn nguồn]}. Chính vì thế, đây được coi là loài hoa thể hiện cho sự giàu sang phú quý, điều mà bất cứ gia đình nào cũng mong muốn đạt được trong năm mới.

Những cánh hoa mỏng manh tinh khiết, dịu dàng như làn da thiếu nữ. Hoa có hương thơm dịu^{[cần dẫn nguồn]}. Ngày Tết trưng trong phòng khách thì đẹp hết ý. Không phải tự dưng mà có những vị khách mang tặng tranh vẽ hoặc thêu hoa hải đường cho gia chủ. Người xưa quan niệm tranh hoa hải đường là một lễ vật quý chúc mừng thăng quan tiến chức, chúc gia chủ được vinh hoa phú quý.

Hoa hải đường tại một ban công ở Hà Nội, Việt Nam

Cũng vì lẽ đó mà từ lâu người xưa còn dùng hải đường để bày trong nhà và ban thờ dịp Tết.^{[cần dẫn nguồn]}

Ở Hải Phòng

Làng Hoa Đồng Dụ (xã Đặng Cương, huyện An Dương) nổi tiếng với nghề trồng hoa Hải Đường.

Hoa Hải Đường của Hải Phòng khác biệt với Hoa Hải Đường những nơi khác ở chỗ: nhiều cành, cành to hơn, cứng và khỏe hơn; lá xanh, to và dày hơn; hoa to, đỏ hơn; cánh hoa to, dày và mịn màng, nhụy vàng.

Hoa nở khi sang xuân. Đến tháng 5, tháng 6 âm lịch, phần hoa rụng xuống còn lại quả bằng chén uống nước. Đến tháng 8, tháng 9 âm lịch, khi quả hải đường già, lấy hạt bảo quản để tháng Chạp gieo hạt chờ khi ra Giêng, khi mùa phùn xuống, hạt nảy mầm. Hai năm, cây lác đác cho hoa. Từ ba năm trở lên, hoa ra nhiều.

Hình ảnh

• 
  Cận cảnh hoa Hải Đường
• 
  Một bông hoa hải đường đang nở
• 
  Hoa sắp tàn

Liên kết ngoài

• Camellia amplexicaulis tại Encyclopedia of Life
• Hải đường Việt Nam tại trang Trung tâm Thông tin Công nghệ sinh học quốc gia Hoa Kỳ (NCBI).
• Hải đường Việt Nam tại Từ điển bách khoa Việt Nam

Chú thích

Tư liệu liên quan tới Camellia amplexicaulis tại Wikimedia Commons