Lý Thiện Trường

Lý Thiện Trường 李善長
Chân dung của Lý Thiện Trường
Chức vụ
Tả tướng quốc Tể tướng
Nhiệm kỳ	1368 – 1371
Tiền nhiệm	chưa tiền nhiệm
Kế nhiệm	Từ Đạt
Thông tin cá nhân
Sinh	1314
Mất	1390 (75–76 tuổi)
Nghề nghiệp	Chính trị gia

Lý Thiện Trường (tiếng Trung: 李善長; bính âm: Lǐ Shàncháng; Wade–Giles: Li Shan-ch'ang; 1314-1390) là một tể tướng Trung Quốc của triều đại nhà Minh, thuộc phái Tây Hoài (Hoài Tây), và là một trong sáu công tước vào năm 1370. Lý Thiện Trường là một trong những cánh tay đắc lực của Hồng Vũ Đế trong cuộc chiến chống lại nhà Nguyên để thành lập triều đại nhà Minh.

Chu hoàng đế đã "chán ghét sự kiêu ngạo của Lý Thiện Trường" về già. Chu Nguyên Chương sau đó đã thanh trừng và xử tử Lý cùng với đại gia đình của ông và ba mươi nghìn người khác, buộc tội ông có ý đồ mưu phản.

Lý Thiện Trường đã tổ chức các bộ, giúp soạn thảo bộ luật mới, và giúp biên soạn Nguyên sử và các chỉ dẫn trong Hoàng Minh tổ huấn và các nghi lễ của nhà Minh. Ông đã giúp thành lập các thương buôn độc quyền về muối và chè dựa trên các thể chế của nhà Nguyên, phát động chiến dịch chống tham nhũng nhằm loại bỏ các đối thủ chính trị, khôi phục lại tiền đúc, mở xưởng đúc sắt và đặt ra thuế cá. Ông ta tạo ra doanh thu cho triều đình bằng cách đàn áp những mọi người trong quá trình này.

Ông là một người theo chủ nghĩa cổ, và vẫn được giao nhiệm vụ soạn thảo các văn bản pháp luật, các nhiệm vụ và thông tin liên lạc quân sự. Theo tiền kỳ lịch sử nhà Minh cho biết rằng các nghiên cứu của ông bao gồm các bài viết về nhà lập pháp Trung Quốc. Hầu hết các hoạt động của ông dường như đã hỗ trợ sự kiểm soát vững chắc của Hồng Vũ Đế đối với chế độ của mình. Ông được giao nhiệm vụ thanh trừng các đối thủ chính trị, chống tham nhũng, và truy quét những sĩ quan quân đội bất trung. Hệ thống khen thưởng và trừng phạt của ông bị ảnh hưởng bởi Hàn Phi Tử, và Lý Thiện Trường có một loại cảnh sát bí mật (hay còn gọi là cẩm y vệ) phục vụ của mình. Có lúc ông phụ trách tất cả các quan chức dân sự và quân sự ở Nam Kinh.

Sự nghiệp

Lý Thiện Trường là một sĩ tử lang bạc ở huyện Định Viễn cho đến khi được Hồng Vũ Đế cầu hiền, người đang cùng đội quân chinh phạt đi qua khu vực này. Lý Thiện Trường đã bàn luận đàm đạo về lịch sử với Chu Nguyên Chương, cụ thể là chỉ ra những phẩm chất của Hán Cao Tổ người sáng lập của nhà Hán, và Chu Nguyên Chương đã mời ông đảm nhận nhiệm vụ quân sư và quản lý tướng lĩnh tại thực địa của mình.^{[cần dẫn nguồn]} Ông ấy chứng tỏ là người có năng lực và nghị lực, thường ở lại để chuyển quân nhu. Ông được xếp hạng nhất trong số các tướng lĩnh với các tước vị Đại tướng quân của Tả quân và "Quận công Hán triều". So sánh giữa Hồng Vũ Đế và Hán Cao Tổ đã trở thành chủ đề của Triều đình nhà Minh và các sử gia thường hay bàn luận.

Hoàng đế yêu cầu ông đảm nhận trách nhiệm về các công việc hành chính vào năm 1353, trao cho ông quyền lực quản lý tổng quốc chính. Hồng Vũ Đế đã ra lệnh cho ông và những người khác tạo ra bộ luật cơ bản vào năm 1367, bổ nhiệm ông làm Tả tướng quốc với quyền lực nắm Trung thư tỉnh cùng 30 quan lại trong lục bộ. Hồng Vũ Đế nhấn mạnh tầm quan trọng của sự đơn giản và rõ ràng, đồng thời lưu ý rằng triều đại nhà Đường và nhà Tống đã xây dựng đầy đủ các quy chế hình sự, bị nhà Nguyên bỏ qua. Ông xây dựng luật dựa trên luật nhà Hán và được tổng hợp dưới thời nhà Đường.

Sau khi soạn thảo bộ luật, Ông đã đích thân giám sát bất kỳ quy định mới nào, bao gồm cả một hệ thống các quy chế cố định được thực hiện để chống tham nhũng. Ông đã cùng với Hồ Duy Dung chống lại Dương Hiến, một vị tể tướng khác. Những nỗ lực của họ đã góp phần vào cái chết của Dương Hiến, khiến Lý Thiện Trường trở thành nhân vật quyền lực nhất bên cạnh hoàng đế tại triều đình vào năm 1370. Ông đã cãi nhau với học giả cổ điển vĩ đại Lưu Bá Ôn, khiến người sau phải từ chức.

Bị xử tử và tru di gia tộc

Mặc dù cáo quan khi sự chán ghét của hoàng đế ngày càng tăng vì sự kiêu ngạo của ông, Lý Thiện Trường vẫn được giao một số công việc quân sự và triều đình. Trong các vị tể tướng như Uông Quảng Dương, được nhớ đến tính cẩn thận, rộng lượng, trung thực, ngay thẳng và nghiêm túc của ông, đã bị giáng chức nhiều lần. Sự thiếu phân chia quyền lực giữa Hoàng đế và các ủy viên hội đồng của ông đã dẫn đến xung đột, và các nghị viên lớn (tổng cộng bốn người) đã từ bỏ các công việc nhà nước, tuân theo các công việc đang thịnh hành hoặc không làm gì cả. Được bổ nhiệm vào quyền ủy viên hội đồng, Li đã tự uống rượu. Cuối cùng ông bị dính líu vào năm 1390 trong một âm mưu kéo dài hàng thập kỷ và bị thanh trừng cùng với đại gia đình của mình và ba mươi nghìn người khác. Ông bị Hồng Vũ Đế khép vào tội âm mưu làm phản đồng mưu với Hồ Duy Dung trong vụ án tru di với lý do không báo cáo âm mưu lên triều đình, mặc dù rằng đích thực ông không hề mưu phản. Chức vụ ủy viên hội đồng (hoặc thủ tướng) đã bị bãi bỏ sau khi ông bị hành quyết.^[1]

Chú thích

1. https://kienthuc.net.vn (5 tháng 10 năm 2016). “Lộ công thần duy nhất không bị Chu Nguyên Chương giết hại”. trithuccuocsong.vn. Truy cập ngày 19 tháng 9 năm 2021.

Tham khảo

• Minh sử quyển 127, liệt truyện thứ 15 – Lý Thiện Trường truyện