Lộc Môn Tự Giác

Thiền sư

lộc môn tự giác 鹿門自覺
Tên khai sinh	họ Vương
Hoạt động tôn giáo
Tôn giáo	Phật giáo
Trường phái	Đại thừa
Tông phái	Thiền tông
Lưu phái	Tào Động
Chi phái	Lộc Môn
Sư phụ	Phù Dung Đạo Khải
Đệ tử	Phổ Chiếu Nhất Biện
Thông tin cá nhân
Sinh
Tên khai sinh	họ Vương
Nơi sinh	Thanh Châu, tỉnh Sơn Đông
Mất
Thụy hiệu	Định Tuệ Thiền Sư
Ngày mất	1117
Nơi mất	Lộc Môn sơn
Quốc tịch	Đại Tống
Cổng thông tin Phật giáo
x • t • s

Lộc Môn Tự Giác (zh. 鹿門自覺, ja. Rokumon Jikaku, ?-1117) là Thiền sư Trung Quốc đời Tống, thuộc đời thứ 9 tông Tào Động, là pháp tử của Thiền sư Phù Dung Đạo Khải. Ngoài ra, cũng có thuyết khác cho rằng sư là đệ tử nối pháp của Thiên Đồng Như Tịnh - pháp tôn đời thứ 4 của Phù Dung Đạo Khải.^[1] Đệ tử nối pháp của sư có Thiền sư Phổ Chiếu Nhất Biện.^[2]

Cơ duyên và hành trạng

Sư họ Vương, quê ở vùng Thanh Châu, tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc.^[3]

Trong khoảng niên hiệu Chiêu Thánh (1094-1098) nhà Tống, sư đến yết kiết và xuất gia với Thiền sư Phù Dung Đạo Khải.^[3] Một hôm, Phù Dung thăng tòa thuyết pháp và làm bài kệ nhắc lại cơ duyên ngộ đạo của Thiền sư Linh Vân Chí Cần:

Ô mai một quả hiện nguyên hình

Chú nhện giăng tơ bắt thanh đình

Thanh đình mắc bẫy rơi đôi cánh

Nực cười ô mai cứng như đinh.

Sư nghe xong bất giác khai ngộ, mỉm cười và nói:

"Nếu sớm biết ngay đèn là lửa,

Chắc rằng cơm chín đã từ lâu."

Ngay đó, sư được Phù Dung ấn khả.^[4]

Đến năm thứ 4 niên hiệu Sùng Ninh (1105), sư trú trì Phổ Nghiêm Tự ở núi Đại Thừa, Dụ Châu (Phủ Nam Dương, tỉnh Hà Nam).^[3]

Tiếp theo, sư dời đến trụ trì tại Thập Phương Tịnh Nhân Thiền Viện. Vào năm thứ 5 niên hiệu Chính Hòa (1115), sư hoằng hóa ở núi Lộc Môn và cư trú tại đây cho đến ngày viên tịch.^[3]

Một hôm, sư thăng tòa dạy chúng:

"Tất cả đại địa là một quyển kinh của người học, hết thảy càn khôn là một con mắt của học nhân, dùng con mắt này đọc kinh ấy, thì nghìn vạn ức kiếp không gián đoạn. Vậy, mọi người hãy xem đã đọc được gì chưa? Nếu ai xem đọc được, lão tăng mời ăn bánh vẽ".^[4]

Năm 1117, sư thị tịch. Vua ban hiệu là Định Tuệ Thiền Sư (zh. 定慧禪師).^[3]

Nguồn tham khảo

1. “自覺”. Buddha Space. Truy cập ngày 6 tháng 9, 2023.
2. “自覺(zì jué)”. DILA. Truy cập ngày 6 tháng 9, 2023.
3. ^ “Lộc Môn Tự Giác”. Phật Giáo. Truy cập ngày 6 tháng 9 năm 2023.
4. ^ Hư Vân. Phật Tổ Đạo Ảnh. Thư viện Huệ Quang.

Bảng các chữ viết tắt
bo.: Bod skad བོད་སྐད་, tiếng Tây Tạng | ja.: 日本語 tiếng Nhật | ko.: 한국어, tiếng Triều Tiên | pi.: Pāli, tiếng Pali | sa.: Sanskrit संस्कृतम्, tiếng Phạn | zh.: 中文 chữ Hán