Melichthys vidua

Melichthys vidua
Phân loại khoa học
Giới (regnum)	Animalia
Ngành (phylum)	Chordata
Lớp (class)	Actinopterygii
Bộ (ordo)	Tetraodontiformes
Họ (familia)	Balistidae
Chi (genus)	Melichthys
Loài (species)	M. vidua
Danh pháp hai phần
Melichthys vidua (Richardson, 1845)
Danh pháp đồng nghĩa
Danh sách Balistes vidua Richardson, 1845 Pachynathus nycteris Jordan & Evermann, 1903 Oncobalistes erythropterus Fowler, 1946 Balistes vidua kamoharai Abe, 1958

Melichthys vidua là một loài cá biển thuộc chi Melichthys trong họ Cá bò da. Loài này được mô tả lần đầu tiên vào năm 1845.

Từ nguyên

Từ định danh vidua trong tiếng Latinh có nghĩa là "góa phụ", hàm ý không rõ đề cập đến điều gì.^[1]

Phạm vi phân bố và môi trường sống

M. vidua có phân bố rộng khắp khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, từ Đông Phi xuống Nam Phi trải dài về phía đông đến quần đảo Marquises và quần đảo Gambier (Polynésie thuộc Pháp), ngược lên phía bắc đến Nam Nhật Bản (gồm cả quần đảo Ogasawara) và quần đảo Hawaii, xa về phía nam đến rạn san hô Great Barrier (Úc), Nouvelle-Calédonie và Tonga; ở Đông Thái Bình Dương, M. vidua đã được ghi nhận tại quần đảo Revillagigedo (México).^[2]

Ở Việt Nam, M. vidua đã được ghi nhận tại cù lao Chàm (Quảng Nam),^[3] ngoài khơi Phú Yên,^[4] Ninh Thuận^[5] và Bình Thuận,^[6] Côn Đảo,^[7] quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa.^[8]

M. vidua sống tập trung trên các rạn san hô viền bờ, phổ biến ở những vùng có nhiều loài thủy sinh không xương sống, độ sâu khoảng 4–60 m.^[9]

Mô tả

M. vidua đang được vệ sinh bởi Labroides dimidiatus

Chiều dài cơ thể lớn nhất được ghi nhận ở M. vidua là 40 cm.^[9] M. vidua có màu nâu sẫm, gần như đen hoàn toàn. Phần mõm có màu vàng cam. Vây lưng sau và vây hậu môn trắng đục với viền đen. Vây ngực màu vàng. Vây đuôi trắng ở gốc, ra xa ửng hồng. Cá con có các sọc đen xung quanh mắt, vây lưng sau và vây hậu môn có các sọc ngang màu đen.^[10]

Số gai ở vây lưng: 3; Số tia vây ở vây lưng: 31–35; Số gai ở vây hậu môn: 0; Số tia vây ở vây hậu môn: 27–31; Số tia vây ở vây ngực: 14–16.^[10]

Sinh thái học

Thức ăn chủ yếu của M. vidua là tảo và vụn hữu cơ, nhưng chúng cũng có thể ăn cả giáp xác, nhuyễn thể, hải miên và cá nhỏ.^[9][10]

Thương mại

M. vidua được bán tươi sống trong các chợ cá, nhưng lại là thành phần ít quan trọng đối với ngành ngư nghiệp.^[11]

Tham khảo

1. Christopher Scharpf biên tập (2022). “Order Tetraodontiformes (part 2)”. The ETYFish Project Fish Name Etymology Database.
2. Parenti, Paolo (2021). “Annotated Checklist of Fishes of the Family Balistidae”. International Journal of Zoological Investigations. 7 (2): 655. doi:10.33745/ijzi.2021.v07i02.049. ISSN 2454-3055.
3. Nguyễn Văn Long; Mai Xuân Đạt (2020). “Đặc trưng nguồn lợi cá trong các hệ sinh thái ở khu dự trữ sinh quyển thế giới Cù Lao Chàm - Hội An” (PDF). Vietnam Journal of Marine Science and Technology. 20 (1): 105–120. doi:10.15625/1859-3097/13553. ISSN 1859-3097.
4. Nguyễn Văn Long (2013). “Nguồn lợi cá rạn san hô vùng biển ven bờ Phú Yên”. Tạp chí Khoa học và Công nghệ Biển. 13 (1): 31–40. ISSN 1859-3097.
5. Mai Xuân Đạt; Nguyễn Văn Long; Phan Thị Kim Hồng (2020). “Cá rạn san hô ở vùng biển ven bờ tỉnh Ninh Thuận” (PDF). Tạp chí Khoa học và Công nghệ biển. 20 (4A): 125–139. doi:10.15625/1859-3097/15656. ISSN 1859-3097.
6. Mai Xuân Đạt (2019). “Cá rạn san hô trong các bãi ngầm và đảo đá ở vùng biển ngoài khơi tỉnh Bình Thuận”. Tạp chí Khoa học và Công nghệ biển. 19 (4A): 259–271. doi:10.15625/1859-3097/19/4A/14590. ISSN 1859-3097.^{[liên kết hỏng]}
7. Trần Ngọc Cường (biên tập). “Thông Tin Về Đất Ngập Nước Ramsar (RIS) – Côn Đảo” (PDF). Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 3 tháng 12 năm 2021. Truy cập ngày 1 tháng 10 năm 2022.
8. Nguyễn Hữu Phụng (2004). “Thành phần cá rạn san hô biển Việt Nam” (PDF). Tuyển tập Báo cáo Khoa học Hội nghị Khoa học "Biển Đông-2002": 275–308.
9. ^ Ranier Froese và Daniel Pauly (chủ biên). Thông tin Melichthys vidua trên FishBase. Phiên bản tháng 6 năm 2024.
10. ^ Randall, Roger C.; Allen, Gerald R.; Steene (1997). Fishes of the Great Barrier Reef and Coral Sea. Nhà xuất bản Đại học Hawaii. tr. 454. ISBN 0-8248-1895-4.
11. K. Matsuura (2001). “Balistidae” (PDF). Trong Kent E. Carpenter; Volker H. Niem (biên tập). The living marine resources of the Western Central Pacific. Roma: FAO. tr. 3924. ISBN 92-5-104051-6.