Ngày tặng quà

Ngày tặng quà
Đám đông mua sắm vào ngày Boxing Day tại Trung tâm thương mại Eaton ở Toronto
Tên gọi khác	Offering Day[1]
Cử hành bởi	Khối Thịnh vượng chung
Kiểu	Ngày lễ ngân hàng, ngày lễ quốc gia
Ngày	26 tháng 12
Liên quan đến	Day of Goodwill Ngày Thánh Stephen (đồng thời) Ngày thứ hai của lễ Giáng Sinh
Tần suất	Hàng năm

Ngày tặng quà, với những món quà đặt dưới Cây Giáng sinh

Ngày tặng quà (tiếng Anh: Boxing Day) là ngày sau ngày Giáng sinh, thời điểm mà những người được yêu thương sẽ nhận quà, với tên gọi "Hộp quà Giáng sinh" từ người yêu của mình. Ngày nay, "Ngày tặng quà" là một ngày lễ công cộng hoặc ngày nghỉ của ngân hàng diễn ra vào ngày 26 tháng 12. Nếu ngày này trùng ngày vào ngày thứ Bảy hoặc Chủ nhật thì có thể ngày thứ Hai sau đó sẽ là ngày nghỉ lễ công cộng, tùy thuộc vào luật pháp quốc gia hoặc khu vực.^[2] Nó có nguồn gốc từ Vương quốc Anh, và được tổ chức tại một số quốc gia trước đây là một phần của Đế quốc Anh như Úc, Canada, New Zealand, và Ireland.

Trong lịch phụng vụ của Cơ đốc giáo phương Tây, Ngày tặng quà là ngày thứ hai của mùa Giáng sinh. Tại Ireland, và ở Vương quốc Anh nó được công nhận là Ngày Thánh Stêphanô hoặc ngày của chim Tiêu liêu (tiếng Ireland: Lá an Dreoilín). Thánh Stêphanô là vị thánh hộ mạng cho các con ngựa, cho nên ngày này còn được liên kết với việc đua ngựa và săn chồn.^[2] Ngoài ra nó cũng được tổ chức ở vùng Catalonia của Tây Ban Nha^[3][4]. Ở một số nước châu Âu, như Romania, Hungary, Đức, Ba Lan, Hà Lan và Scandinavia, ngày 26 tháng 12 được tổ chức như một ngày Giáng sinh thứ hai, và cũng là ngày nghỉ lễ.^[5][6]

Thuật ngữ

Có nhiều giả thuyết khác nhau về nguồn gốc của cụm từ này, nhưng không giả thuyết nào đưa ra bằng chứng rõ ràng.^[7]

Truyền thống tặng quà cho người nghèo ở châu Âu được cho là có từ thời Trung cổ. Một giả thuyết cho rằng truyền thống này bắt nguồn từ việc đặt hòm đựng tiền bố thí ở các nhà thờ Cơ đốc để thu gom tiền quyên cho người nghèo. Giả thuyết khác cho rằng truyền thống này bắt nguồn từ một phong tục vào cuối thời La Mã và đầu thời Cơ đốc, trong đó hòm đựng tiền bố thí được sử dụng để thu thập các lễ vật đặc biệt gắn liền với ngày Thánh Stephen.^[8] Ở các Giáo hội Kitô giáo Tây phương, Lễ Thánh Stephen rơi vào cùng ngày với ngày tặng quà. Vào ngày này, một số địa phương có truyền thống mở hộp bố thí và phân phát cho người nghèo^[1][9].

Theo Từ điển tiếng Anh Oxford, lần xuất hiện sớm nhất của từ "Ngày tặng quà" tại Anh là vào năm 1743. Từ này được định nghĩa là "ngày sau Giáng sinh", và giải thích rằng "theo truyền thống, vào ngày này, các thương nhân, nhân viên, v.v. sẽ nhận được quà hoặc tiền thưởng (gọi là "Christmas box") từ khách hàng hoặc chủ sử dụng."^[10][11]

Tại Anh, ngày xưa, thợ thuyền có phong tục nhận "hộp Giáng sinh" từ khách hàng của mình. Hộp này chứa tiền hoặc quà tặng, là lời cảm ơn của khách hàng cho dịch vụ tốt của thợ thuyền trong suốt cả năm. Phong tục này được ghi nhận sớm nhất trong nhật ký của Samuel Pepys vào ngày 19 tháng 12 năm 1663.^[12][13] Phong tục này có nguồn gốc từ một truyền thống cũ hơn của Anh, trong đó người hầu của những gia đình giàu có được phép về thăm gia đình vào ngày hôm sau Giáng sinh. Chủ nhân sẽ tặng cho mỗi người hầu một hộp quà, tiền thưởng và đôi khi là thức ăn thừa. Cho đến cuối thế kỷ 20, nhiều người ở Anh vẫn tiếp tục có truyền thống này. Tuy nhiên, ngày nay, phong tục này đã không còn phổ biến như trước.^[14]

Ngày

Ngày Thánh Stephen là một ngày lễ tôn giáo cũng được tổ chức vào ngày 26 tháng 12.^[15][16] Tại Vương quốc Anh, Ngày tặng quà được tổ chức vào ngày 26 tháng 12, ngày thứ hai sau Giáng sinh. Tuy nhiên, nếu ngày 26 tháng 12 là Chủ nhật, thì ngày tặng quà sẽ được tổ chức vào ngày thứ hai, 27 tháng 12.^[17] Ngày Chủ nhật trước đó sẽ được gọi là Chủ nhật Giáng sinh. Kể từ năm 1994, quy tắc không có ngày tặng quà vào Chủ nhật dường như đã lặng lẽ thay đổi. Ngày ngày tặng quà cuối cùng diễn ra vào ngày 27 tháng 12 là vào năm 1993. Kể từ đó, ngày tặng quà luôn rơi vào ngày thứ hai sau Giáng sinh, bất kể ngày đó là thứ mấy.^[18][19]

Theo quốc gia

• Ngày tặng quà là ngày lễ quốc gia trên toàn lãnh thổ Úc, ngoại trừ bang Nam Úc. Tại đây, ngày lễ riêng biệt gọi là Ngày Tuyên bố (Proclamation Day) được tổ chức vào ngày làm việc đầu tiên sau Giáng sinh.^[20]
• Ngày tặng quà là một ngày lễ theo luật định ở Canada^[21][22]. Tại cấp liên bang, Ngày tặng quà là một ngày lễ nghỉ phép đối với nhân viên chính phủ, ngân hàng và dịch vụ bưu chính. Ở Ontario và các tỉnh khác của Canada, đây cũng là một ngày lễ nghỉ phép đối với nhân viên chính phủ và các doanh nghiệp tư nhân.
• Tại Hồng Kông, Ngày tặng quà vẫn là một ngày lễ chung, mặc dù Hồng Kông đã chuyển giao chủ quyền từ Anh sang Trung Quốc vào năm 1997.^[23][24]
• Trước khi Ireland bị chia cắt, Ngày tặng quà là một ngày lễ không thể di chuyển được tổ chức vào ngày 26 tháng 12, ngày lễ Thánh Stephen.^[25] Ngày lễ này cũng được biết đến với tên gọi Ngày tặng quà ở Quận Donegal, đặc biệt là ở Đông Donegal và Inishowen.^[26][27][28]
• Tại New Zealand, Ngày tặng quà là một ngày lễ được pháp luật quy định. Những người phải đi làm vào ngày lễ này sẽ nhận được mức lương cao hơn 50% so với bình thường. Ngoài ra, nhân viên làm việc vào ngày này sẽ được nghỉ bù.^[29]
• Tại Nigeria, Ngày tặng quà là ngày nghỉ lễ dành cho người dân lao động và sinh viên. Ngày này thường rơi vào thứ hai tuần sau Giáng sinh, nhưng nếu trùng vào thứ bảy hoặc chủ nhật thì sẽ được nghỉ bù vào thứ hai tuần sau.^[30]
• Tại Scotland, Ngày tặng quà là một ngày nghỉ lễ ngân hàng kể từ năm 1974. Tuyên bố của hoàng gia theo Đạo luật Giao dịch Tài chính và Ngân hàng năm 1971 đã chỉ định ngày này là một ngày nghỉ lễ bổ sung.^[31][32]
• Tại Singapore, Ngày tặng quà từng là ngày nghỉ lễ dành cho người dân lao động và sinh viên. Tuy nhiên, kể từ năm 2023, ngày lễ này đã không còn được công nhận là ngày nghỉ lễ chính thức.^[33]
• Tại Nam Phi, ngày 26 tháng 12 là Ngày Hướng Thiện, một ngày lễ quốc gia.^[34]
• Trên đảo Trinidad và Tobago, Ngày tặng quà là một ngày lễ chính thức.^[35]
• Tại Vương quốc Anh bên ngoài Scotland, ngày 26 tháng 12 là ngày nghỉ lễ kể từ năm 1871.^[36]
• Tại Bermuda, một lãnh thổ hải ngoại của Anh, Ngày tặng quà là một ngày lễ đặc biệt. Vào ngày này, các vũ công Gombey trong trang phục hóa trang biểu diễn khắp hòn đảo. Truyền thống này có từ thế kỷ 18, khi nô lệ được phép tụ tập và vui chơi vào dịp Giáng sinh.^[37]
• Tại Massachusetts, Hoa Kỳ, vào năm 1996, Thống đốc William F. Weld tuyên bố ngày 26 tháng 12 là Ngày tặng quà. Quyết định này được đưa ra nhằm đáp ứng yêu cầu của một liên minh công dân Anh muốn "truyền bá truyền thống Anh đến Hoa Kỳ".^[38] Tuy nhiên, Ngày tặng quà không được coi là ngày nghỉ của nhân viên và không được tổ chức rộng rãi ở Hoa Kỳ.^[39]

Mua sắm

Hình ảnh về cảnh đông đúc người mua sắm tại Trung tâm mua sắm Toronto Eaton Centre vào Ngày tặng quà năm 2007 Canada

Ngày tặng quà là một ngày lễ mua sắm lớn ở Vương quốc Anh,^[40] Canada,^[41] Úc,^[42] New Zealand,^[43] Trinidad và Tobago. Các cửa hàng thường tổ chức các chương trình giảm giá lớn trong ngày này, với mức giảm giá đáng kể. Đối với nhiều thương nhân, Ngày tặng quà đã trở thành ngày có doanh thu lớn nhất trong năm. Vào năm 2009, ước tính có tới 12 triệu người mua sắm đã đến các cửa hàng ở Vương quốc Anh trong ngày Ngày tặng quà. Con số này tăng gần 20% so với năm 2008. Sự gia tăng này có thể do một số yếu tố, bao gồm thuế VAT giảm từ 17,5% xuống 15% trong tháng 12.^[44][45]

Nhiều nhà bán lẻ mở cửa rất sớm, thường là 5 giờ sáng hoặc thậm chí sớm hơn, để thu hút người mua sắm. Họ cũng đưa ra các ưu đãi hấp dẫn, chẳng hạn như giảm giá lớn hoặc tặng quà, để khuyến khích mọi người đến cửa hàng của họ. Không có gì lạ khi thấy những hàng dài người xếp hàng trước cửa các cửa hàng, đặc biệt là tại các nhà bán lẻ điện tử tiêu dùng lớn.^[41] Nhiều cửa hàng có số lượng hạn chế các mặt hàng rút thăm lớn hoặc giảm giá sâu, khiến nhiều người mua sắm cảm thấy cần phải đến sớm để có cơ hội mua được món hàng mình muốn.^[46] Do đó, một số người chọn ở nhà và tránh trải nghiệm mua sắm sôi động. Phương tiện truyền thông địa phương thường đưa tin về Ngày tặng quà, đề cập đến việc người mua sắm bắt đầu xếp hàng sớm như thế nào và chiếu video người mua sắm xếp hàng và sau đó rời đi với những món hàng đã mua của họ.^[47] Một số nhà bán lẻ đã triển khai các biện pháp nhằm quản lý số lượng lớn người mua sắm. Họ có thể giới hạn lối vào, hạn chế số lượng khách quen trong cửa hàng tại một thời điểm, cung cấp vé cho những người đứng đầu hàng để đảm bảo cho họ một mặt hàng có vé hấp dẫn hoặc vận động những người mua hàng đang xếp hàng để thông báo cho họ về giới hạn hàng tồn kho.^[46][48][49]

Ở một số khu vực của Canada, hầu hết các nhà bán lẻ bị cấm mở cửa vào Ngày tặng quà, theo luật của tỉnh hoặc thành phố, hoặc theo thỏa thuận không chính thức giữa các nhà bán lẻ lớn. Quy định này nhằm mang lại một ngày nghỉ ngơi sau Giáng sinh cho người lao động.^[50][51] Hội đồng thành phố Greater Sudbury, Ontario, thành phố lớn nhất ở Canada duy trì hạn chế này kể từ đầu những năm 2010, đã chính thức bãi bỏ quy định về giờ mở cửa cửa hàng vào ngày 9 tháng 12 năm 2014.^[52][53]

Ngày tặng quà là ngày 26 tháng 12, nhưng nhiều nhà bán lẻ bắt đầu giảm giá từ vài ngày trước hoặc sau ngày này, thường là đến đêm giao thừa. Các đợt giảm giá này thường được gọi là "Tuần lễ tặng quà".^[54][55][56]

Sóng thần Ngày tặng quà

Bài chi tiết: Động đất và sóng thần Ấn Độ Dương 2004

Trận động đất và sóng thần Ấn Độ Dương 2004 xảy ra vào ngày 26 tháng 12, do đó được gọi là "Sóng thần Ngày tặng quà".^[57][58] Trận động đất kích hoạt một chuỗi các đợt sóng thần chết người lan tỏa khắp Ấn Độ Dương, những con sóng cao 30 m (100 ft)^[59] tàn phá các cộng đồng dân cư sinh sống ven biển ở Indonesia, Sri Lanka, Ấn Độ, Thái Lan, Myanmar và những nơi khác, cướp đi sinh mạng 227,898 người thuộc 11 quốc gia, từ Châu Á tới Châu Phi.

Chú thích

1. ^ Mid-winter Festivals: Anthology of Stories, Traditions, and Poems (bằng tiếng Anh). S.E. Clapp. 1984. tr. 27. ISBN 978-0-914527-01-5. St. Stephen's Day or Boxing Day: Boxing Day, or Offering Day as it is sometimes called, derives its name from the ancient practice of giving boxes of money at the midwinter holiday season to all those who had given good service throughout the year. Boxing Day, December 26, was the day the boxes were opened. Later, it was the day on which the alms boxes, located in the churches on Christmas Day, were opened and the contents given to the poor.
2. ^ Boxing Day 2016: What is it and why do we celebrate it?, www.telegraph.co.uk, 26.12.2016
3. “St. Stephens day, millenary explanations of a festivity”. www.vilaweb.cat (bằng tiếng Catalan). Truy cập ngày 1 tháng 11 năm 2020.
4. “Esteve (sant)”. Gran Enciclopèdia Catalana (bằng tiếng Catalan). 1987. Truy cập ngày 1 tháng 11 năm 2020.
5. Brown, Cameron (2006). Christmas Facts, Figures & Fun: Facts, Figures and Fun. Facts, Figures & Fun. tr. 21. ISBN 978-1-904332-27-5.
6. “Druhý sviatok vianočný je aj dňom návštev” [The second day of Christmas is also the day of visits]. SME / MY Zvolen (bằng tiếng Slovak). 26 tháng 12 năm 2016. Truy cập ngày 11 tháng 12 năm 2020.
7. “snopes.com: Boxing Day Origins”. Snopes.com. 7 tháng 11 năm 2000.
8. Collins, 2003, p. 38.
9. Faust, Jessica; Sach, Jacky (2002). The Book of Christmas (bằng tiếng Anh). Citadel Press. ISBN 978-0-8065-2368-2. Yet another legend is that Boxing Day started the tradition of opening the alms boxes placed in churches during the Christmas season. The contents of the alms boxes were then distributed amongst the poor of the parish.
10. “Boxing Day”. Oxford English Dictionary (ấn bản thứ 3). Oxford University Press. tháng 9 năm 2005. (yêu cầu Đăng ký hoặc có quyền thành viên của thư viện công cộng Anh.)
11. “Christmas box”. Oxford English Dictionary (ấn bản thứ 3). Oxford University Press. tháng 9 năm 2005. (yêu cầu Đăng ký hoặc có quyền thành viên của thư viện công cộng Anh.)
12. Encyclopædia Britannica, 1953 "Boxing day"
13. “Saturday 19 December 1663 (Pepys' Diary)”. Pepysdiary.com. 19 tháng 12 năm 2006. Truy cập ngày 26 tháng 12 năm 2010.
14. “Boxing Day and it's surprising facts”. shoppersinusa. Truy cập ngày 7 tháng 12 năm 2021.
15. "Boxing Day". American Heritage Dictionary, Fourth Edition.
16. “Radio 4 Christmas 2004 highlights” (Thông cáo báo chí). BBC Press Office. 17 tháng 11 năm 2004. Truy cập ngày 27 tháng 12 năm 2020.
17. Banking and Financial Dealings Act 1971, Schedule 1, The National Archives. Retrieved 6 December 2023.
18. “Radio Times Christmas 1993” (Thông cáo báo chí). BBC Press Office. 1 tháng 12 năm 1993. Truy cập ngày 30 tháng 3 năm 2023.
19. “UK bank holidays”. GOV.UK. Bản gốc lưu trữ ngày 28 tháng 12 năm 2020. Truy cập ngày 31 tháng 12 năm 2021.
20. “Public holidays”. SafeWork SA. Government of South Australia. Bản gốc lưu trữ ngày 29 tháng 1 năm 2019. Truy cập ngày 26 tháng 12 năm 2018.
21. Federal Register (bằng tiếng Anh). Office of the Federal Register, National Archives and Records Service, General Services Administration. 23 tháng 2 năm 1994.
22. Business America (bằng tiếng Anh). U.S. Department of Commerce. tháng 7 năm 1992.
23. “General holidays for 2007 – 2021”. GovHK. Truy cập ngày 26 tháng 12 năm 2020.
24. “Labour Department - Frequently Asked Questions”. www.labour.gov.hk. Truy cập ngày 4 tháng 3 năm 2021.
25. “History of Bank & Public Holidays”. Department for Business Enterprise & Regulatory Reform. Bản gốc lưu trữ ngày 7 tháng 12 năm 2008. Truy cập ngày 14 tháng 12 năm 2008.
26. Boxing Day tragedy in Donegal as man dies in crash (Donegal News, 26 December 2019). https://donegalnews.com/2019/12/boxing-day-tragedy-in-donegal-as-man-dies-in-crash Lưu trữ 22 tháng 12 năm 2022 tại Wayback Machine
27. “Donegal couple devastated after losing home in Boxing Day fire - Donegal Daily”. Donegal Daily. Truy cập 19 tháng 6 năm 2024.
28. “Boxing Day/St. Stephen's Day - Which is more common in Donegal?”. boards.ie. 24 tháng 12 năm 2009.
29. “Working on public holidays”. New Zealand Government. Truy cập ngày 25 tháng 12 năm 2017.
30. “Holidays in Nigeria in 2017”. Time and Date. Truy cập ngày 1 tháng 6 năm 2017.
31. “BY THE QUEEN - A PROCLAMATION - APPOINTING THURSDAY, 26TH DECEMBER 1974 A BANK HOLIDAY IN SCOTLAND ...”. The London Gazette (46377): 9343. 18 tháng 10 năm 1974.
32. “Public and bank holidays”. mygov.scot. Truy cập ngày 28 tháng 12 năm 2022. Lists past and upcoming bank holidays, frequently updated.
33. “Holidays Act (Chapter 126)”. Singapore Statutes Online. 30 tháng 12 năm 1999. Truy cập ngày 5 tháng 11 năm 2021.
34. “Public holidays in South Africa”. South African Government. Truy cập ngày 26 tháng 12 năm 2020.
35. “Public Holidays”. Government of the Republic of Trinidad and Tobago. Bản gốc lưu trữ ngày 28 tháng 9 năm 2021. Truy cập ngày 4 tháng 3 năm 2021.
36. “Year Planner Calendar; 2010”. hraconsulting-ltd.co.uk. 2010. Truy cập ngày 22 tháng 4 năm 2017.
37. Johnston-Barnes, Owain. Gombeys dance on Boxing Day, The Royal Gazette (26 December 2017). Accessed 27 December 2017.
38. "Massachusetts celebrates Boxing Day", Associated Press, Sun-Journal, Lewiston, Maine, 26 December 1996.
39. “Massachusetts Federal and State Holidays 2017”. Public Holidays Global Pty Ltd. Truy cập ngày 1 tháng 6 năm 2017.
40. Terry Kirby (27 tháng 12 năm 2006). “Boxing Day sales soar as shoppers flock to malls”. The Independent. London. Truy cập ngày 17 tháng 12 năm 2009.
41. ^ CTV.ca News Staff (26 tháng 12 năm 2005). “Boxing Day expected to rake in $1.8 billion”. Bản gốc lưu trữ ngày 28 tháng 12 năm 2010. Truy cập ngày 17 tháng 12 năm 2009.
42. “Boxing Day sales to top $2bn: retailers”. Special Broadcasting Service. 26 tháng 12 năm 2014. Truy cập ngày 26 tháng 12 năm 2014.
43. “Boxing Day still big for bargain hunters despite pre-christmas retail sales”. Stuff. 21 tháng 12 năm 2015. Truy cập ngày 22 tháng 12 năm 2015.
44. “Boxing Day sales attract 'record' number of shoppers”. BBC News. 28 tháng 12 năm 2009. Truy cập ngày 26 tháng 12 năm 2010.
45. Wood, Zoe (26 tháng 12 năm 2019). “Boxing Day sales dip blamed on poor weather and Black Friday”. The Guardian (bằng tiếng Anh). ISSN 0261-3077. Truy cập ngày 7 tháng 1 năm 2020.
46. ^ Ashleigh Patterson (25 tháng 12 năm 2007). “How to become a Boxing Day shopping pro”. Bản gốc lưu trữ ngày 27 tháng 8 năm 2009. Truy cập ngày 17 tháng 12 năm 2009.
47. toronto.ctv.ca (26 tháng 12 năm 2007). “Boxing Day begins with early rush of bargain hunters”. Lưu trữ bản gốc ngày 6 tháng 1 năm 2012. Truy cập ngày 17 tháng 12 năm 2009.
48. Ruddick, Graham (26 tháng 11 năm 2015). “Podhalatee”. The Guardian (bằng tiếng Anh). ISSN 0261-3077. |ngày truy cập= cần |url= (trợ giúp)
49. McCamish, Bethany (29 tháng 3 năm 2021). “What Is The Best Shopping Day After Christmas? We've Got The Answer”. The Money Manual (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 27 tháng 4 năm 2021.
50. soonews.ca (22 tháng 12 năm 2007). “Boxing Day, The Debate Continues”. Bản gốc lưu trữ ngày 17 tháng 5 năm 2014. Truy cập ngày 26 tháng 12 năm 2009.
51. “Boxing Day madness: shoppers descend on stores looking for deals”. CP24 (bằng tiếng Anh). 26 tháng 12 năm 2009. Truy cập ngày 8 tháng 4 năm 2021.
52. "Council repeals Sudbury's store hours bylaw". Sudbury Star, 10 December 2014.
53. Shaw, Hollie (23 tháng 11 năm 2016). “Inside the shopping extravaganza that Black Friday has become in Canada”. Financial Post (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 7 tháng 1 năm 2020.
54. CTV.ca News Staff (21 tháng 12 năm 2008). “Boxing Day comes early as shoppers search for deals”. Bản gốc lưu trữ ngày 6 tháng 1 năm 2012. Truy cập ngày 17 tháng 12 năm 2009.
55. IMRG (22 tháng 12 năm 2009). “Many retailers' sales to start on Christmas Eve”. Bản gốc lưu trữ ngày 17 tháng 5 năm 2014. Truy cập ngày 22 tháng 12 năm 2009.
56. Telegraph (22 tháng 12 năm 2009). “Boxing Day sales start on Christmas Eve”. The Daily Telegraph. London. Lưu trữ bản gốc ngày 10 tháng 1 năm 2022. Truy cập ngày 22 tháng 12 năm 2009.
57. Special Report: Boxing Day Tsunami Anniversary (45' video). Sky News. 21 tháng 12 năm 2014 – qua YouTube.
58. “The world remembers Boxing Day tsunami and its 230,000 victims, 15 years on”. France 24 (bằng tiếng Anh). 26 tháng 12 năm 2019. Truy cập ngày 20 tháng 1 năm 2024.
59. Paulson, Tom. "New findings super-size our tsunami threat." Seattlepi.com. ngày 7 tháng 2 năm 2005.