Paranoid (bài hát của Black Sabbath)

"Paranoid"
Đĩa đơn của Black Sabbath
từ album Paranoid
Mặt B	"The Wizard"
Phát hành	7 tháng 8 năm 1970 [1]
Thu âm	1970
Thể loại	Heavy metal[2][3][4] proto-punk[4]
Thời lượng	2:48
Hãng đĩa	Vertigo
Sáng tác	Geezer Butler Tony Iommi Ozzy Osbourne Bill Ward
Sản xuất	Rodger Bain
Thứ tự đĩa đơn của Black Sabbath
"The Wizard" (1970) "Paranoid" (1970) "After Forever" (1971)
Video âm nhạc
Video âm nhạc trên YouTube

"Paranoid" là một bài hát của ban nhạc heavy metal người Anh Black Sabbath trích từ album thứ hai Paranoid (1970) của nhóm. Đây là đĩa đơn đầu tiên trích từ album, còn đĩa mặt B là bài "The Wizard". Ca khúc giành hạng 4 trên UK Singles Chart và vị trí số 61 trên Billboard Hot 100.^[1]

Thông tin bài hát

"Paranoid" là đĩa đơn đầu tiên mà Black Sabbath phát hành, ra mắt 6 tháng kể từ ngày phát hành album đầu tay trùng tên của nhóm. Tay bass của Black Sabbath là Geezer Butler chia sẻ với tạp chí Guitar World vào tháng 3 năm 2004 như sau:

Rất nhiều bài trong album Paranoid được sáng tác trong khoảng thời gian chúng tôi làm album đầu tiên là Black Sabbath. Chúng tôi thu âm toàn bộ trong khoảng 2 hoặc 3 ngày, trực tiếp trong phòng thu. Bài "Paranoid" là một sáng tác muộn màng. Cơ bản thì chúng tôi cần 3 phút để lấp đầy nốt album, rồi Tony nảy ra khúc riff. Tôi nhanh chóng viết lời, và Ozzy vừa đọc chúng vừa hát.^[5]

Bài hát là một ngũ cung nốt Mi và chỉ sử dụng chùm nốt chính là "hợp âm cơ bản/hợp âm 5". Khúc guitar solo là một tín hiệu tạp âm không hiệu ứng ở kênh bên trái, được ráp thông qua mạch biến điện vòng và chuyển qua kênh bên phải; hiệu ứng này một lần nữa được dùng trong bài "Johnny Blade" Theo các trang đọc bản nhạc còn sót lại, "Paranoid" từng có tên là "The Paranoid."^[6]

"Paranoid" sau cùng trở thành tên của album và có một điều bất thường là từ paranoid không hề xuất hiện trong lời bài hát. Lúc đầu ban nhạc muốn đặt tên album là War Pigs theo bài hát cùng tên, nhưng công ty thu âm đã thuyết phục họ chọn cái tên "Paranoid" bởi nó ít phản cảm hơn.^[7] "Paranoid" đã gây ra tranh cãi vì dường như có tính cổ động tự sát, giống như bài "Suicide Solution". Cụ thể, câu hát "Tôi bảo bạn hãy tận hưởng cuộc sống"^[a] bị nghe lộn thành "Tôi bảo bạn hãy kết thúc cuộc đời đi".^[b][8]

Di sản

"Paranoid" được liệt ở vị trí số 34 trong danh sách 40 ca khúc nhạc metal xuất sắc nhất của VH1.^[9] tháng 3 năm 2005, tạp chí Q xếp bài hát ở vị trí số 11 trong danh sách 100 bài hát bằng guitar xuất sắc nhất. Tờ Rolling Stone thì liệt bản nhạc ở hạng 250 trong danh sách 500 bài hát hay nhất mọi thời đại.^[10] "Paranoid" được ấn phẩm Rock - Das Gesamtwerk der größten Rock-Acts im Check của Đức tôn vinh là bài hát hay thứ 5 của Black Sabbath.^[11]

Nhóm nhạc punk rock người Mỹ the Dickies đã cover bài hát trong album đầu tay the Incredible Shrinking Dickies (1979) của nhóm. Sau khi phát hành đĩa đơn, bản cover này đạt hạng 45 trên UK Singles Chart.^[12] Bản nhạc gốc của Black Sabbath từng được sử dụng nhiều lần trong nhiều bộ phim điện ảnh và chương trình truyền hình như Sid & Nancy, Private Parts,^[13] Dazed and Confused,^[14] The Stoned Age, Any Given Sunday,^[13] Almost Famous,^[15] Slugs, We Are Marshall, Dark Shadows,^[13] Angry Birds, Biệt đội cảm tử, Kong: Đảo Đầu lâu^[14] và CHiPs. Bài hát còn được dùng trong các trò chơi điện tử như Rock n' Roll Racing, Guitar Hero 3, Madden NFL 10, WWE 2K17 và Dave Mirra Freestyle BMX 2.^[16]

Bài hát đã được cover bởi nhóm nhạc industrial rock the Clay People trong album tuyển tập của nhiều nghệ sĩ mang tên Shut Up Kitty, phát hành vào năm 1993. Soft Cell đã thể hiện bản cover của "Paranoid" trong những live show đầu tiên, trước khi phát hành album đầu tay của nhóm; đĩa demo bản cover được phát hành trong album tuyển tập The Bedsit Tapes vào năm 2005. Một phiên bản cover nhạc sống bài hát của Doctor and the Medics được thu thành đĩa 12" trong đĩa đơn "Burn" của nhóm vào năm 1986. Skrewdriver cũng cover ca khúc trong album "The Strong Survive" vào năm 1990. Ban nhạc thrash metal Megadeth là nghệ sĩ cover ca khúc cho album tuyển tập tri ân Black Sabbath mang tên Nativity in Black: A Tribute to Black Sabbath (1994). Bản cover còn có mặt trong đĩa EP Hidden Treasures ra mắt vào năm 1995. Weezer cũng cover bài hát trong album toàn các bài cover mang tên The Teal Album.

Ở Phần Lan, "Paranoid" được xem trọng tương đương bài "Free Bird" của Lynyrd Skynyrd ở Mỹ bởi bài hát có thể làm khán giả thấy hài hước khi đề nghị nghệ sĩ trình diễn trong một buổi hòa nhạc. Vì thế dù khán giá có yêu cầu bất cứ một ban nhạc hoặc thể loại nhạc nào, một người sẽ hét lên "Soittakaa 'Paranoid'!" ("Chơi bài 'Paranoid' đi!") trong một buổi diễn.^[17][18] Năm 2003, với việc "Changes" giành ngôi quán quân UK Singles Chart, Ozzy Osbourne đã phá kỷ lục về quãng thời gian dài nhất giữa bài hát đầu tiên có mặt trên UK Singles Chart ("Paranoid" đạt hạng 4) và bài hát đầu tiên đoạt ngôi quán quân của bảng xếp hạng này – lên tới 33 năm.^[19][20]

Đội hình thể hiện

• Ozzy Osbourne – hát
• Tony Iommi – guitar
• Geezer Butler – bass
• Bill Ward – trống

Tôn vinh

Ấn phẩm	Quốc gia	Tôn vinh	Năm	Hạng
NME	Liên hiệp Anh	"Top 100 đĩa đơn hay nhất mọi thời đại"[21]	1976	41
Spin	Mỹ	"100 đĩa đơn xuất sắc nhất mọi thời đại"[22]	1989	81
Radio Veronica	Hà Lan	"Danh sách siêu bản nhạc mọi thời đại"[23]	1989	16
Đại sảnh danh vọng Rock and Roll	Mỹ	"500 bài hát định hình Rock and Roll của Đại sảnh danh vọng Rock and Roll"[24]	1994	*
Guitarist	Liên hiệp Anh	"Top 100 khúc guitar solo hay nhất mọi thời đại"[25]	1998	84
Rolling Stone	Mỹ	"500 ca khúc hay nhất mọi thời đại"[26]	2004	250
Q	Liên hiệp Anh	"1010 ca khúc bạn phải có!"[27]	2004	*
Q	Liên hiệp Anh	"100 bài hát guitar xuất sắc nhất!"[28]	2005	11
Q	Liên hiệp Anh	"100 ca khúc xuất sắc nhất mọi thời đại"[29]	2006	100
VH1	Mỹ	"40 ca khúc nhạc metal xuất sắc nhất"[30]	2006	1
VH1	Mỹ	"100 ca khúc hard rock xuất sắc nhất"[31]	2008	4

(*) chỉ những danh sách không xếp thứ tự.

Danh sách bài hát

• 7" single (Vertigo 6059 010)^[32]

1. "Paranoid" – 2:45
2. "The Wizard" – 4:20

• 7" single (Vertigo 6059 014)

1. "Paranoid" – 2:50
2. "Rat Salad" – 2:30

• 7" singles (Vertigo AS 109)

1. "Paranoid" – 2:50
2. "Happy Being Me"^[I] – 15:54

• 7" tái phát hành 1977 (Immediate 103 466)

1. "Paranoid" – 2:50
2. "Evil Woman" – 3:25

• 7" tái phát hành 1977 (Nems SRS 510.044)

1. "Paranoid" – 2:50
2. "Tomorrow's Dream" – 3:11

• 7" tái phát hành 1980 (Spiegelei INT 110.604)

1. "Paranoid" – 2:45
2. "Snowblind" – 5:25

Ghi chú

• I^ "Happy Being Me" được thể hiện bởi Manfred Mann Chapter Three và xuất hiện trong album phòng thu thứ hai Manfred Mann Chapter Three Volume Two của nhóm.

Xếp hạng và chứng nhận

Xếp hạng Xếp hạng (1970) Vị trí cao nhất Go-Set National Top 60 của Úc[33] 18 Austrian Singles Chart[34] 3 Canadian Singles Chart[35] 54 Danish Singles Chart 1 French Singles Chart 7 German Singles Chart[36] 1 Irish Singles Chart[37] 12 Netherlands Singles Chart[34] 2 Norwegian Singles Chart[34] 6 South African Springbok Radio Top 20[38] 3 Swiss Singles Chart[34] 2 UK Singles Chart[34] 4 Billboard Hot 100 của Mỹ[39] 61 Cashbox Top 100 của Mỹ[40] 79

Chứng nhận Quốc gia Chứng nhận Số đơn vị/doanh số chứng nhận Ý (FIMI)[41] Bạch kim 50.000 Anh Quốc (BPI)[42] Vàng 500.000 Chứng nhận dựa theo doanh số tiêu thụ+phát trực tuyến.

Ghi chú

1. Nguyên văn: I tell you to enjoy life
2. Nguyên văn: I tell you to end your life

Chú thích

1. ^ Strong, M. C. (1995). The Great Rock Discography. Edinburgh: Canongate Books Ltd. tr. 65. ISBN 0-86241-385-0.
2. Chris Nickson (ngày 3 tháng 8 năm 2002). Ozzy Knows Best: The Amazing Story of Ozzy Osbourne, from Heavy Metal Madness to Father of the Year on MTV's "The Osbournes". St. Martin's Press. tr. 102. ISBN 978-1-4299-5452-5.
3. Wilkening, Matthew (ngày 17 tháng 8 năm 2011). “10 Best Black Sabbath Songs”. Ultimate Classic Rock. Lưu trữ bản gốc ngày 20 tháng 6 năm 2021. Truy cập 11 tháng 8 năm 2019.
4. ^ “Paranoid”. Rolling Stone. 9 tháng 12 năm 2004. Bản gốc lưu trữ 3 tháng 5 năm 2009. Truy cập 23 tháng 12 năm 2018.
5. “Black Sabbath Paranoid Lyrics”. Lyrics007.com. Bản gốc lưu trữ ngày 28 tháng 1 năm 2013. Truy cập 18 tháng 5 năm 2014.
6. Nolan, Stolz (tháng 9 năm 2019). “A Rumination on Black Sabbath's Birmingham and the Value of Music Tourism”. Riffs Journal (bằng tiếng Anh): 18. Bản gốc lưu trữ ngày 22 tháng 7 năm 2021. Truy cập ngày 27 tháng 7 năm 2021.
7. “Paranoid — Black Sabbath —”. Last.fm. Lưu trữ bản gốc ngày 13 tháng 2 năm 2013. Truy cập 18 tháng 5 năm 2014.
8. De Atley, Richard (21 tháng 1 năm 1986). “Heavy Metal Singer Denies His Song Caused Suicide”. AP News. Lưu trữ bản gốc ngày 22 tháng 7 năm 2021. Truy cập 2 tháng 11 năm 2020.
9. “VH1 40 Greatest Metal Songs”. VH1. 4 tháng 5 năm 2006. Bản gốc lưu trữ ngày 26 tháng 6 năm 2013. Truy cập 10 tháng 9 năm 2016.
10. “The RS 500 Greatest Songs of All Time”. Rolling Stone. Wenner Media. ngày 9 tháng 12 năm 2004. Bản gốc lưu trữ 20 tháng 8 năm 2006. Truy cập 31 tháng 8 năm 2009.
11. Rehe, Christoph (2013). Rock - Das Gesamtwerk der größten Rock-Acts im Check: alle Alben, alle Songs. Ein eclipsed-Buch (bằng tiếng Đức). Sysyphus Sysyphus Verlags GmbH. ISBN 978-3868526462.
12. “Dickies chart history”. Official Charts Company. Lưu trữ bản gốc ngày 17 tháng 5 năm 2021. Truy cập 27 tháng 6 năm 2021.
13. ^ Hopper, Alex (6 tháng 12 năm 2022). “Behind The Meaning of Black Sabbath's "Paranoid"” (bằng tiếng Anh). American Songwriter. Lưu trữ bản gốc ngày 23 tháng 3 năm 2023. Truy cập ngày 4 tháng 5 năm 2023.
14. ^ Sherlock, Ben (21 tháng 1 năm 2021). “10 Best Uses Of Black Sabbath Songs In Movies”. Screen Rant (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc ngày 19 tháng 4 năm 2023. Truy cập ngày 4 tháng 5 năm 2023.
15. Wake, Matt (18 tháng 8 năm 2020). “'Almost Famous' at 20: Ranking every song from beloved rock film”. Alabama.com. Lưu trữ bản gốc ngày 23 tháng 9 năm 2021. Truy cập ngày 2 tháng 5 năm 2023.
16. IGN Staff (ngày 17 tháng 8 năm 2001). “Dave Mirra Soundtrack Revealed”. IGN. Lưu trữ bản gốc 12 tháng 7 năm 2019. Truy cập ngày 11 tháng 7 năm 2019.
17. Timo Rautio: Rokatessa roiskuu osa 3 (2004)
18. De Camp, Walter (2006). “Sisäpiiri: Walter De Campin tutkimuksia – Extreme-seksin maantiede”. City-lehti (bằng tiếng Phần Lan) (20). tr. 26. Bản gốc lưu trữ ngày 26 tháng 5 năm 2012. Truy cập ngày 4 tháng 5 năm 2023.
19. Adam Sherwin (16 tháng 12 năm 2003). “Ozzy breaks world record”. The Times UK (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc ngày 2 tháng 8 năm 2021. Truy cập 2 tháng 8 năm 2021.
20. Michael Paterson (15 tháng 12 năm 2003). “Ozzy has No 1 hit from his hospital bed”. The Telegraph. Lưu trữ bản gốc ngày 22 tháng 7 năm 2021. Truy cập 2 tháng 8 năm 2021.
21. “NME Lists”. rocklistmusic.co.uk. Lưu trữ bản gốc ngày 1 tháng 7 năm 2017. Truy cập 13 tháng 3 năm 2010.
22. “Spin: 100 Greatest Singles Of All Time (1989)”. rocklistmusic.co.uk. Lưu trữ bản gốc ngày 29 tháng 10 năm 2019. Truy cập 13 tháng 3 năm 2010.
23. “Super All-Time List – From 1989”. rocklistmusic.co.uk. Lưu trữ bản gốc ngày 18 tháng 2 năm 2020. Truy cập 13 tháng 3 năm 2010.
24. “500 Songs That Shaped Rock”. rocklistmusic.co.uk. Lưu trữ bản gốc ngày 30 tháng 6 năm 2017. Truy cập 13 tháng 3 năm 2010.
25. “Guitar Lists”. rocklistmusic.co.uk. Lưu trữ bản gốc ngày 18 tháng 7 năm 2011. Truy cập 13 tháng 3 năm 2010.
26. “The Rolling Stone 500 Greatest Songs of All Time”. rocklistmusic.co.uk. Lưu trữ bản gốc ngày 18 tháng 7 năm 2011. Truy cập 13 tháng 3 năm 2010.
27. “1010 Songs You Must Own!”. rocklists.net. Lưu trữ bản gốc ngày 20 tháng 9 năm 2013. Truy cập 14 tháng 3 năm 2010.
28. “Q Lists”. rocklistmusic.co.uk. Lưu trữ bản gốc ngày 13 tháng 10 năm 2018. Truy cập 19 tháng 9 năm 2015.
29. “Q Lists”. rocklistmusic.co.uk. Lưu trữ bản gốc ngày 13 tháng 10 năm 2018. Truy cập 13 tháng 3 năm 2010.
30. “40 Greatest Metal Songs (VH1 made a decent effort)”. listology.com. Lưu trữ bản gốc ngày 21 tháng 4 năm 2016. Truy cập 13 tháng 3 năm 2010.
31. “VH1's 100 Greatest Hard Rock Songs”. stereogum.com. Lưu trữ bản gốc ngày 17 tháng 7 năm 2012. Truy cập 13 tháng 3 năm 2010.
32. “Paranoid Vinyl 7" Discography”. sabbath.se. Bản gốc lưu trữ 13 tháng 8 năm 2009. Truy cập 13 tháng 3 năm 2010.
33. “27 February 1971 Singles”. poparchives.com.au. Bản gốc lưu trữ ngày 15 tháng 9 năm 2012. Truy cập 1 tháng 3 năm 2010.
34. ^ “Black Sabbath – Paranoid (song)”. australian-charts.com. Lưu trữ bản gốc ngày 18 tháng 4 năm 2013. Truy cập 27 tháng 2 năm 2010.
35. “Black Sabbath – Paranoid (bài hát)” (PDF). Lưu trữ (PDF) bản gốc ngày 2 tháng 7 năm 2016. Truy cập 15 tháng 7 năm 2018.
36. “BLACK SABBATH: Paranoid (Single)”. musicline.de. Bản gốc lưu trữ ngày 6 tháng 9 năm 2012. Truy cập ngày 2 tháng 3 năm 2010.
37. “Paranoid”. irishcharts.ie.com. Lưu trữ bản gốc ngày 22 tháng 9 năm 2013. Truy cập ngày 27 tháng 2 năm 2010.
38. “SA Charts 1969 – 1989”. rock.co.za. Lưu trữ bản gốc ngày 14 tháng 1 năm 2013. Truy cập ngày 1 tháng 3 năm 2010.
39. “Black Sabbath Chart History”. Billboard. Lưu trữ bản gốc ngày 30 tháng 4 năm 2018. Truy cập 27 tháng 6 năm 2021.
40. “Cashbox Top 100: ngày 26 tháng 12 năm 1970”. cashboxmagazine.com. Bản gốc lưu trữ ngày 17 tháng 2 năm 2020. Truy cập ngày 1 tháng 2 năm 2021.
41. “Chứng nhận đĩa đơn Ý – Black Sabbath – Paranoid” (bằng tiếng Ý). Federazione Industria Musicale Italiana. Truy cập ngày 2 tháng 9 năm 2019. Chọn "2019" ở menu thả xuống "Anno". Chọn "Paranoid" ở mục "Filtra". Chọn "Singoli" dưới "Sezione".
42. “Chứng nhận đĩa đơn Anh Quốc – Black Sabbath – Paranoid” (bằng tiếng Anh). British Phonographic Industry. Truy cập ngày 2 tháng 8 năm 2019. Chọn single trong phần Format. Chọn Vàng' ở phần Certification. Nhập Paranoid vào mục "Search BPI Awards" rồi ấn Enter.

Liên kết ngoài

• Video âm nhạc chính thức trên YouTube