Phân lớp Mộc lan

Phân lớp Mộc lan
Hoa của Asimina triloba
Phân loại khoa học
Giới:	Plantae
nhánh:	Tracheophyta
nhánh:	Angiospermae
nhánh:	Magnoliids
Loài điển hình
Magnolia virginiana
Các bộ
Canellales Laurales Magnoliales Piperales

Phân lớp Mộc lan (danh pháp khoa học: Magnoliidae) hay cũ hơn và không chính thức là Phức hợp Mộc lan hoặc nhánh Mộc lan (dịch thô từ magnoliids hay magnoliid complex) là một nhóm khoảng 9.000^[1] loài thực vật có hoa, bao gồm mộc lan, nhục đậu khấu, nguyệt quế, quế, bơ, hồ tiêu và nhiều loài khác. Chúng có đặc trưng là các đặc trưng của hoa là bội số của 3, phấn hoa với 1 lỗ và các lá thường có gân tạo nhánh.

Tên gọi cũ của APG

Các thuật ngữ trong tiếng Anh như magnoliids hay magnoliid complex được hệ thống APG II sử dụng một cách không chính thức để chỉ một nhóm đơn vị thực vật có chung một tổ tiên trong thực vật hạt kín (Angiospermae).

Phân loại

Theo truyền thống, Magnoliidae là tên gọi của một phân lớp. Định nghĩa và giới hạn của phân lớp này biến động theo từng hệ thống phân loại thực vật. Yêu cầu duy nhất là nó phải luôn luôn chứa họ Mộc lan (Magnoliaceae)^[2]. Gần đây, nhóm này đã được định nghĩa lại theo PhyloCode như là một nhánh trên cơ sở nút, bao gồm các bộ Canellales, Laurales, Magnoliales và Piperales.

Hệ thống APG

Các hệ thống APG (1998), APG II (2003) và APG III (2009) không sử dụng các tên gọi thực vật chính thức cao hơn cấp bộ. Theo các hệ thống này, các nhánh lớn thường được nhắc tới theo các tên gọi không chính thức, chẳng hạn như "magnoliids" hay "magnoliid complex". APG III công nhận một nhánh trong phạm vi thực vật hạt kín cho magnoliids. Định nghĩa và giới hạn của nó như sau:

Nhánh magnoliids Bộ Canellales Bộ Laurales Bộ Magnoliales Bộ Piperales	Mesangiospermae     Chloranthales     Magnoliidae     Magnoliales     Laurales         Canellales     Piperales               Monocots       Ceratophyllales     Eudicots
Phát sinh loài hiện tại và thành phần hợp thành của Magnoliidae.[3]

Nhánh này bao gồm phần lớn các nhóm cơ sở của thực vật hạt kín. Nhánh cũng đã được đặt tên chính thức là Magnoliidae vào năm 2007 theo các dự liệu của PhyloCode.^[4]

Hệ thống Cronquist

Hoa của Magnolia obovata, chỉ ra số lượng cánh hoa, nhị hoa và nhụy hoa đều là bội số của 3.

Hệ thống Cronquist (1981) sử dụng tên gọi Magnoliidae cho một trong sáu phân lớp (thuộc lớp Magnoliopsida = thực vật hai lá mầm). Trong phiên bản gốc của hệ thống này thì định nghĩa và giới hạn là:^[5]

• Phân lớp Magnoliidae:

  Bộ Magnoliales

  Bộ Laurales

  Bộ Piperales

  Bộ Aristolochiales

  Bộ Illiciales

  Bộ Nymphaeales

  Bộ Ranunculales

  Bộ Papaverales

Các hệ thống Dahlgren và Thorne

Magnoliids (nghĩa theo APG) được phân loại trong siêu bộ Magnolianae trong cả hệ thống Dahlgren lẫn hệ thống Thorne. Trong hệ thống Dahlgren và hệ thống Thorne (1992), tên gọi Magnoliidae được sử dụng thay vì dicotyledons. Đây cũng là tình trạng của một vài hệ thống phân loại có nguồn gốc từ hệ thống Cronquist. Trong hệ thống Thorne sửa đổi (2000), tên gọi Magnoliidae bị hạn chế lại chỉ bao gồm Magnolianae, Nymphaeanae, Rafflesianae^[6] và nó là gần gũi với nghĩa được sử dụng trong hệ thống Cronquist và APG II.

Dahlgren

Phân loại nội bộ của hệ thống Dahlgren:

• Phân lớp Magnoliidae [= thực vật hai lá mầm]

  Siêu bộ Magnolianae

  Siêu bộ Nymphaeanae

  Siêu bộ Ranunculanae

  Siêu bộ Caryophyllanae

  Siêu bộ Polygonanae

  Siêu bộ Plumbaginanae

  Siêu bộ Malvanae

  Siêu bộ Violanae

  Siêu bộ Theanae

  Siêu bộ Primulanae

  Siêu bộ Rosanae

  Siêu bộ Proteanae

  Siêu bộ Myrtanae

  Siêu bộ Rutanae

  Siêu bộ Vitanae

  Siêu bộ Santalanae

  Siêu bộ Balanophoranae

  Siêu bộ Aralianae

  Siêu bộ Asteranae

  Siêu bộ Solananae

  Siêu bộ Ericanae

  Siêu bộ Cornanae

  Siêu bộ Loasanae

  Siêu bộ Lamianae

Thorne

Phân loại nội bộ của hệ thống Thorne (1992) (trong phiên bản do Reveal miêu tả):

• Phân lớp Magnoliidae [= thực vật hai lá mầm]

  Siêu bộ Magnolianae

  Siêu bộ Nymphaeanae

  Siêu bộ Rafflesianae

  Siêu bộ Caryophyllanae

  Siêu bộ Theanae

  Siêu bộ Celastranae

  Siêu bộ Malvanae

  Siêu bộ Violanae

  Siêu bộ Santalanae

  Siêu bộ Geranianae

  Siêu bộ Rutanae

  Siêu bộ Proteanae

  Siêu bộ Rosanae

  Siêu bộ Cornanae

  Siêu bộ Asteranae

  Siêu bộ Solananae

  Siêu bộ Loasanae

  Siêu bộ Myrtanae

  Siêu bộ Gentiananae

Bảng so sánh

Đối với mỗi hệ thống, các bộ bao hàm được liệt kê và liên kết. Các bộ xuất hiện ở dạng không có liên kết và in nghiêng có vị trí tách biệt trong hệ thống đó. Trình ự của mỗi hệ thống được sửa đổi để ghép cặp các đơn vị phân loại tương ứng và định nghĩa/giới hạn của các bộ với cùng tên gọi không phải luôn luôn giống nhau.

So sánh magnoliids trong năm hệ thống

Hệ thống APG II[7] magnoliids	Hệ thống Cronquist[5] Magnoliidae	Hệ thống Dahlgren Magnolianae	Hệ thống Thorne (1992)[8] Magnolianae	Hệ thống Thorne (2000)[6] Magnolianae
Laurales	Laurales	Laurales	Magnoliales	Magnoliales
Magnoliales	Magnoliales	Magnoliales
		Annonales
Canellales		Winterales
Piperales		Lactoridales
	Aristolochiales	Aristolochiales
	Piperales	Piperales trong Nymphaeanae
không đặt hoặc trong nhánh cơ sở		Chloranthales
	Illiciales	Illiciales
	trong Rosidae	Rafflesiales	trong Rafflesianae	trong Rafflesianae
	Nymphaeales	trong Nymphaeanae	trong Nymphaeanae	trong Nymphaeanae
			Ceratophyllales	trong Ranunculidae
đặt trong nhánh eudicot		Nelumbonales	Nelumbonales
	Ranunculales	trong Ranunculanae	Berberidales
	Papaverales
	trong Dilleniidae	trong Theanae	Paeoniales

Ghi chú

1. Jeffrey D. Palmer, Douglas E. Soltis và Mark W. Chase (2004). “The plant tree of life: an overview and some points of view”. American Journal of Botany. 91: 1437–1445. doi:10.3732/ajb.91.10.1437. Bản gốc lưu trữ ngày 9 tháng 10 năm 2010. Truy cập ngày 9 tháng 7 năm 2008.
2. ICBN Điều 16
3. P. S. Soltis & D. E. Soltis (2004). “The origin and diversification of Angiospermae”. American Journal of Botany. 91: 1614–1626.
4. Philip D. Cantino & James A. Doyle, Sean W. Graham, Walter S. Judd, Richard G. Olmstead, Douglas E. Soltis, Pamela S. Soltis & Michael J. Donoghue (2007). “Towards a phylogenetic nomenclature of Tracheophyta”. Taxon. 56 (3): E1–E44.
5. ^ Cronquist, Arthur (1981). An Integrated System of Classification of Flowering Plants. New York. ISBN 0-231-03880-1. Đã bỏ qua tham số không rõ |ppublisher= (trợ giúp)
6. ^ Thorne, R. F. (2000). “The classification and geography of the flowering plants: Dicotyledons of the class Angiospermae”. Botanical Review. 66 (4): 441–647. doi:10.1007/BF02869011.
7. Angiosperm Phylogeny Group (2003). “An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG II”. Botanical Journal of the Linnean Society. 141: 399–436. doi:10.1046/j.1095-8339.2003.t01-1-00158.x.
8. Thorne, R. F. (1992). “Classification and geography of the flowering plants”. Botanical Review. 58: 225–348. doi:10.1007/BF02858611.

Liên kết ngoài

• Dự án Cây sự sống: Magnoliids
• Magnoliid clade (plant clade) tại Encyclopædia Britannica (tiếng Anh)