Phạm Nhuệ Giang

Nghệ sĩ Nhân dân
Phạm Nhuệ Giang
Thông tin cá nhân
Sinh
Ngày sinh	19 tháng 12, 1957 (67 tuổi)
Nơi sinh	Hà Nội, Việt Nam Dân chủ Cộng hòa
Giới tính	nữ
Quốc tịch	Việt Nam
Nghề nghiệp	Đạo diễn; Biên kịch;
Gia đình
Cha mẹ	Phạm Văn Khoa
Chồng	Nguyễn Thanh Vân
Đào tạo	Trường Âm nhạc Việt Nam
Danh hiệu	Nghệ sĩ nhân dân (2015)
Sự nghiệp điện ảnh
Năm hoạt động	1985 – nay
Đào tạo	Trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội
Thể loại	Phim truyện
Tác phẩm	Cây bạch đàn vô danh; Bỏ trốn; Thung lũng hoang vắng; Lập trình cho trái tim; Tâm hồn mẹ; Lạc lối; Trò đời
Giải thưởng	Giải thưởng Nhà nước (2017)
Giải thưởng
	Giải Mai Vàng (2002); Đạo diễn Phim điện ảnh - Phim truyền hình được yêu thích nhất
	Giải Cánh diều 2009 (2010); Đạo diễn xuất sắc
Website
	Phạm Nhuệ Giang trên IMDb
	[sửa trên Wikidata]x • t • s

Phạm Nhuệ Giang (sinh ngày 19 tháng 12, 1957) là nhà biên kịch - đạo diễn phim, Nghệ sĩ nhân dân Việt Nam. Bà là một trong số ít những đạo diễn nữ ở Việt Nam, bà thành công với nhiều bộ phim điện ảnh lẫn truyền hình như: Thung lũng hoang vắng, Hậu họa, Trò đời, Lập trình cho trái tim... Trong số đó có những phim đoạt giải Bông sen bạc, Cánh diều vàng...

Tiểu sử

Phạm Nhuệ Giang là con thứ út trong gia đình có hai anh em, mẹ là diễn viên Bích Châu, bố là đạo diễn điện ảnh Phạm Văn Khoa, bố mẹ bà sau này đã ly hôn.

Nhuệ Giang sinh tại Hoàn Kiếm, Hà Nội, tên của của bà được đặt theo tên sông Nhuệ (Hán Việt : Nhuệ Giang). Gia đền bên ngoại của bà là hậu duệ của tướng quân Nguyễn Hữu Chỉnh.^[1]

Sự nghiệp

Nhuệ Giang được học đàn chuyên nghiệp từ lớp 1, học piano 9 năm tại trường Âm nhạc Việt Nam và là bạn cùng lớp với Đặng Thái Sơn.^[2]^[3] Năm 1980, bà tốt nghiệp Đại học Xây Dựng^[4] và có hai năm làm việc cho Công ty xây dựng số 1, từng làm giám sát xây dựng Cung Văn hóa Lao động Hữu nghị Việt Xô.^[1] Năm 1983 bà tiếp tục nhập học Trường Đại học Sân khấu Điện ảnh,^[5] làm lại từ đầu và trở thành một trong những sinh viên khoa đạo diễn đầu tiên của trường.^[6] Sau khi tốt nghiệp, bà công tác tại Hãng phim truyện Việt Nam bắt đầu với vai trò phó đạo diễn và chỉ đạo sản xuất rồi trở thành nữ đạo diễn duy nhất của hãng trong hơn 30 năm.^[7] Theo tiêu chí của Hãng phim, để trở thành đạo diễn chính thức như các đồng nghiệp khác Phạm Nhuệ Giang cũng phải trải qua vị trí Phó đạo diễn cho 3 bộ phim. Bà từng làm phó cho đạo diễn Đặng Nhật Minh qua các bộ phim Trở về, Thương nhớ đồng quê, Hà Nội Mùa đông 46 và Mùa ổi.^[8]

Trong sự nghiệp đạo diễn của mình, Phạm Nhuệ Giang làm phim không nhiều, nhưng bộ phim nào ra mắt đều được công chúng trong nước và quốc tế đón nhận nồng nhiệt. Phim ngắn Chú bé culi của bà được kênh truyền hình Canal+ của Pháp mua lại vào năm 1992.^[8]^[9]

Bà tự chuyển thể bộ phim điện ảnh đầu tay của mình là "Bỏ trốn" từ truyện ngắn của Phan Thị Thanh Nhàn; bộ phim sau đó giành giải B của Giải thưởng Hội Ðiện ảnh Việt Nam 1996 và Giải thưởng Ban giám khảo bình chọn tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 12.^[4]^[10] Năm 1996, sau khi làm xong phim "Bỏ trốn", bà có ý định chuyển thể tiếp truyện ngắn "Tâm hồn mẹ" nhưng cốt truyện quá ngắn, không có nhiều tình tiết để các nhà biên kịch phát triển thê. Một thời gian dài sau khi nhiều nhà biên kịch từ chối, Phạm Nhuệ Giang đã tự mình hoàn thành kịch bản phim này.^[11] Năm 1997, Nhuệ Giang viết kịch bản và đạo diễn bộ phim truyền hình Mọi thời của họ.^[4] Bộ phim Thung lũng hoang vắng năm 2001, đã đánh dấu bước ngoặt trong sự nghiệp đạo diễn của bà. Bộ phim giành giải Bông sen bạc, một giải thưởng của Liên hoan phim Melbourne, còn bà được giải Mai Vàng; bộ phim cũng mang lại cho diễn Hồng Ánh giải Bông Sen Bạc cho vai nữ chính và giải quay phim xuất sắc cho nhà quay phim Lý Thái Dũng.^[4]^[10] Nhuệ Giang cũng là một người tuyển trạch diễn viên mát tay, khi lựa được những diễn viên không chuyên để lại ấn tượng trong các bộ phim bà tham gia sản xuất, như: Mai Hoa cho Đời cát, Lan Hà cho Trái tim bé bỏng và Thu Trang cho Thung lũng hoang vắng.^[8]

Năm 2003, Nhuệ Giang gác lại mọi công việc để bắt tay vào học tiếng Anh, khi nhận được suất học bổng master về nghệ thuật của Quỹ Ford.^[7] Năm 2005, bà dành một tháng để nghiên cứu lịch sử điện ảnh rồi giảng dạy trong sáu năm tiếp theo.^[8] Năm 2011, bà cho ra mắt bộ phim điện ảnh Tâm hồn mẹ sau hơn 20 năm lên ý tưởng và dựng kịch bản.^[12] Bộ nhận được bằng khen của ban giám khảo Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 17^[13] và giải Phim xuất sắc do ban giám khảo Liên hoan phim Việt Nam tại Pháp bình chọn.^[14]

Từ khi nghỉ hưu năm 2015, Nhuệ Giang tiếp tục đóng góp cho nghệ thuật khi giảng dạy đạo diễn tại Trường Đại học Sân khấu Điện ảnh Hà Nội, làm giám khảo chấm giải tại Trung tâm Hỗ trợ tài năng và phát triển điện ảnh Việt Nam, biên kịch và làm phim truyền hình.^[3] Bà có được thành công nhất định khi làm phim truyền hình với các phim Sống gượng, Hậu họa, Trò đời...

Gia đình

Sau thời gian cùng thực tập khi quay bộ phim "Đứng trước biển", bà kết hôn với đạo diễn Nguyễn Thanh Vân, con trai đạo diễn Hải Ninh. Việc kết hôn của họ dù không có sự đồng thuận từ bố mẹ vì chênh lệch tuổi tác.^[1]

Tác phẩm

Năm	Tựa đề	Định dạng	Vai trò	Ghi chú
1985	Đứng trước biển	Điện ảnh	Thực tập sinh	Đạo diễn: Trần Phương^[15]
1991	Canh bạc	Điện ảnh	Phó đạo diễn	Đạo diễn: Lưu Trọng Ninh
1992	Chú bé Cu-li	Phim ngắn	Đạo diễn	Đồng đạo diễn: Phạm Thanh Phong^[16]
1992	Chuyện tình trong ngõ hẹp	Điện ảnh	Phó đạo diễn	Đạo diễn: Nguyễn Thanh Vân
1994	Cây Bạch Đàn vô danh			Đạo diễn: Nguyễn Thanh Vân
1994	Trở về			Đạo diễn: Đặng Nhật Minh
1995	Thương nhớ đồng quê	Điện ảnh		Đạo diễn: Đặng Nhật Minh
1996	Bỏ trốn		Đạo diễn / Biên kịch	Phim điện ảnh đầu tay
1997	Hà Nội mùa đông năm 46		Phó đạo diễn	Đạo diễn: Đặng Nhật Minh
1998	Khoảng vỡ	Điện ảnh	Phó đạo diễn	Đạo diễn: Nguyễn Thanh Vân
1999	Đời cát	Điện ảnh	Phó đạo diễn	Đạo diễn: Nguyễn Thanh Vân
1999	Mỗi thời của họ	Ngắn tập	Đạo diễn / Biên kịch	Đồng biên kịch: Đỗ Trí Hùng^[4]
2002	Thung lũng hoang vắng	Điện ảnh	Đạo diễn
2000	Mùa ổi		Phó đạo diễn	Đạo diễn: Đặng Nhật Minh
2003	Người đàn bà mộng du		Phó đạo diễn	Đạo diễn: Nguyễn Thanh Vân
2003	Vào đời	Điện ảnh truyền hình	Đạo diễn	^[17]
2007	Hậu họa	Phim truyền hình
2009	Khoan nói lời yêu thương	Video / ngắn tập
2009	Lập trình cho trái tim	Dài tập	Đồng đạo diễn (phần 1) Đạo diễn (phần 2)
2011	Tâm hồn mẹ	Điện ảnh	Đạo diễn / Biên kịch
2013	Lạc lối	Điện ảnh	Đạo diễn / Biên kịch	Đồng biên kịch: Nguyễn Quang
2013	Trò đời	Dài tập	Đạo diễn
2015	Chuyện tình rừng ngập mặn
2019	Sống gượng

Giải thưởng

Giải thưởng cá nhân

2002 - Giải Mai Vàng lần thứ 7 - dành cho đạo diễn phim Thung lũng hoang vắng.^[18]
2007 - Danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú.^[19]
2010 - Giải Cánh diều 2009 - đạo diễn xuất sắc hạng mục phim video, phim Khoan nói lời yêu thương.^[5]
2015 - Danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân.
2017 - Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật.

Giải thưởng cho tác phẩm

Năm	Tổ chức	Phim	Hạng mục	Kết quả	Ghi chú
1996	Giải thưởng Hội Điện ảnh Việt Nam	Bỏ trốn	Phim truyện nhựa	Giải B
1999	Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 12	Bỏ trốn	Giải của Ban giám khảo	Đoạt giải
2001	Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 13	Thung lũng hoang vắng	Phim điện ảnh	Giải Bông sen bạc
2002	Giải thưởng Hội Điện ảnh Việt Nam 2001		Phim truyện nhựa	Giải B	Năm này không có giải A
2002	LHP quốc tế Melbourne		Giải Fipresci cho các đạo diễn trẻ châu Á	Đoạt giải	Giải thưởng của Liên đoàn Các nhà phê bình phim quốc tế
2008	Giải Cánh diều 2007	Hậu họa	Phim truyền hình	Cánh diều vàng
2010	Giải Cánh diều 2009	Lập trình cho trái tim	Phim truyền hình	Khuyến khích
2010	Giải Cánh diều 2009	Khoan nói lời yêu thương	Phim video / phim ngắn tập	Cánh diều vàng	phim giành thêm giải cho đạo diễn và nam diễn viên chính^[20]
2011	Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 17	Tâm hồn mẹ		Giải thưởng Ban giám khảo
2012	Giải Cánh diều 2012	Lạc lối	Phim điện ảnh	Cánh diều bạc	Phim giành thêm giải cho Âm Nhạc^[21]^[22]
2013	Liên hoan phim quốc tế các nữ đạo diễn tại Dortmund	Tâm hồn mẹ		Vào được chung kết	^[23]
2014	Liên hoan phim Việt Nam tại Pháp		Phim xuất sắc nhất	Đoạt giải	Phim còn nhận giải Nam diễn viên chính xuất sắc ^[24]
	Liên hoan phim Việt Nam tại Pháp		Giải khán giả bình chọn	Đoạt giải	Phim còn nhận giải Nam diễn viên chính xuất sắc ^[24]
	Ấn tượng VTV	Trò đời	Phim truyền hình ấn tượng	Đề cử