Pomacentrus coelestis

Pomacentrus coelestis
Phân loại khoa học
Giới (regnum)	Animalia
Ngành (phylum)	Chordata
Lớp (class)	Actinopterygii
Nhánh	Ovalentaria
Họ (familia)	Pomacentridae
Chi (genus)	Pomacentrus
Loài (species)	P. coelestis
Danh pháp hai phần
Pomacentrus coelestis Jordan & Starks, 1901

Pomacentrus coelestis là một loài cá biển thuộc chi Pomacentrus trong họ Cá thia. Loài này được mô tả lần đầu tiên vào năm 1901.

Từ nguyên

Tính từ định danh coelestis trong tiếng Latinh có nghĩa là "trên bầu trời", hàm ý đề cập đến màu xanh dương của loài cá này.^[1]

Phạm vi phân bố và môi trường sống

Từ Sri Lanka, phạm vi của P. coelestis trải dài về phía đông, băng qua vùng biển các nước Đông Nam Á và các đảo quốc, quần đảo ở châu Đại Dương đến quần đảo Line và Tuamotu, ngược lên phía bắc đến vùng biển phía nam Nhật Bản,^[2] xa về phía nam đến hai bờ đông-tây Úc.^[3]

P. coelestis sinh sống tập trung gần những rạn san hô viền bờ hoặc trong các đầm phá có nền đáy nhiều đá vụn ở độ sâu đến 20 m.^[2]

Mô tả

Chiều dài lớn nhất được ghi nhận ở P. coelestis là 9 cm.^[2] Cơ thể có màu xanh lam óng. Màu vàng có thể xuất hiện ở vùng bụng, vây bụng và vây hậu môn, cuống và vây đuôi cũng như phía sau vây lưng.^[4][5]

Số gai ở vây lưng: 13; Số tia vây ở vây lưng: 13–15; Số gai ở vây hậu môn: 2; Số tia vây ở vây hậu môn: 14–15; Số tia vây ở vây ngực: 17–18; Số gai ở vây bụng: 1; Số tia vây ở vây bụng: 5.^[4]

Phân loại học

P. coelestis với thân màu xanh óng

Liu và cộng sự đã tiến hành một nghiên cứu về sự phân bố địa lý dựa vào các bằng chứng di truyền và phát hiện ra một nhánh loài ẩn sinh (cryptic species) ở khu vực giữa Micronesia và Tây Papua. Nhánh này sau đó được công nhận là một loài riêng biệt, được biết với danh pháp là Pomacentrus micronesicus.^[6]

Ngoài ra, 5 loài khác có chung kiểu hình màu xanh sáng với P. coelestis, bao gồm Pomacentrus alleni, Pomacentrus auriventris, Pomacentrus caeruleus, Pomacentrus caeruleopunctatus và Pomacentrus similis, được xếp vào một nhóm phức hợp loài P. coelestis.^[7]

Sinh thái học

Thức ăn của P. coelestis bao gồm tảo và các loài động vật phù du. Cá trưởng thành thường hợp thành nhóm với số lượng lớn trên các rạn san hô, trong khi cá con tập trung gần các loài san hô mềm.^[2]

Tuổi thọ lớn nhất được ước tính ở P. coelestis là khoảng từ 127 đến 160 ngày ở rạn san hô Great Barrier, trong khi những loài cùng chi cũng như những loài cá thia khác có thể sống từ 5 năm trở lên.^[8]

Cá đực có tập tính bảo vệ và chăm sóc trứng.^[2]

Tham khảo

1. Scharpf, Christopher; Lazara, Kenneth J. (2021). “Series Ovalentaria (Incertae sedis): Family Pomacentridae”. The ETYFish Project Fish Name Etymology Database. Truy cập ngày 25 tháng 11 năm 2021.^{[liên kết hỏng]}
2. ^ Ranier Froese và Daniel Pauly (chủ biên). Thông tin Pomacentrus coelestis trên FishBase. Phiên bản tháng 10 năm 2024.
3. Bray, D. J. (2019). “Neon Damsel, Pomacentrus coelestis Jordan & Starks 1901”. Fishes of Australia. Truy cập ngày 25 tháng 11 năm 2021.
4. ^ John E. Randall; Gerald R. Allen; Roger C. Steene (1998). The Fishes of the Great Barrier Reef and Coral Sea. Nhà xuất bản Đại học Hawaii. tr. 277. ISBN 978-0824818951.
5. “Pomacentrus coelestis Pomacentridae”. Reef Life Survey. Truy cập ngày 25 tháng 11 năm 2021.
6. Liu, Shang-Yin Vanson; Ho, Hsuan-Ching Hans; Dai, Chang-Feng (2013). “A new species of Pomacentrus (Actinopterygii: Pomacentridae) from Micronesia, with comments on its phylogenetic relationships”. Zoological Studies. 52 (1): 6. doi:10.1186/1810-522X-52-6. ISSN 1810-522X.
7. Sorenson, Laurie; Allen, Gerald R.; Erdmann, Mark V.; Dai, Chang-Feng; Liu, Shang-Yin Vanson (2014). “Pleistocene diversification of the Pomacentrus coelestis species complex (Pisces: Pomacentridae): historical biogeography and species boundaries”. Marine Biology. 161 (11): 2495–2507. doi:10.1007/s00227-014-2521-8. ISSN 1432-1793.
8. Kingsford, M. J.; O'Callaghan, M. D.; Liggins, L.; Gerlach, G. (2017). “The short-lived neon damsel Pomacentrus coelestis: implications for population dynamics” (PDF). Journal of Fish Biology. 90 (5): 2041–2059. doi:10.1111/jfb.13288. ISSN 1095-8649.