Synodontis geledensis

Synodontis geledensis
Tình trạng bảo tồn
Ít quan tâm  (IUCN 3.1)[1]
Phân loại khoa học
Giới (regnum)	Animalia
Ngành (phylum)	Chordata
Lớp (class)	Actinopterygii
Phân lớp (subclass)	Neopterygii
Phân thứ lớp (infraclass)	Teleostei
Liên bộ (superordo)	Ostariophysi
Bộ (ordo)	Siluriformes
Họ (familia)	Mochokidae
Chi (genus)	Synodontis
Loài (species)	S. geledensis
Danh pháp hai phần
Synodontis geledensis Günther, 1896

Synodontis geledensis hay còn được biết đến với tên Geledi squeaker^[2], là tên của một loài cá da trơn bơi lộn ngược và là loài đặc hữu của Ethiopia, Kenya và Somalia và có mặt ở đầm lầy Lorian, sông Shebelle và sông Ewaso Ng'iro^[2]. Năm 1896, loài cá này được nhà động vật học người Đức Albert Günther mô tả dựa trên mẫu vật thu thập được ở sông Shebeli, gần Geledi, Đông Phi^[3]. Tên loài geledensis được đặt dựa trên tên khu vực mà nó được phát hiện là Geledi, Somalia.^[4]

Mô tả

Tương tự như nhiều loài trong chi Synodontis, S. geledensis xương đỉnh đầu của chúng kéo dài ra phía sau đến tia vây đầu tiên của vây lưng thì dừng lại.^[5] Hai bên đầu chúng mọc ra hai cái xương hẹp, cứng, nhám, chiều dài thì hơn chiều rộng, đỉnh thì nhọn.^[6] Nhờ bộ phận này mà các nhà nghiên cứu có thể nhận dạng được loài cá này.

Chúng có 3 cặp râu. Một cặp ở hàm trên thì dài, không phân nhánh, có thể có màng ở nối với cơ thể ở gốc, khi mở rộng thì có chiều dài khoảng 1+1⁄4 chiều dài của đầu^[6]. Còn hai cặp ở dưới thì có độ dài không bằng nhau. Cặp ngoài cùng thì thì dài hơn cặp trong cùng gấp hai lần và cả hai đều phân nhánh.^[6]

Tia vây đầu tiên của vây lưng và vây ngực thì cứng và có đỉnh nhọn^[3]. Ở phần lưng thì hơi cong, dài bằng 4⁄5 chiều dài của đầu hoặc ngắn hơn một chút, phía trước thì mềm hoặc có răng cưa rất ít và phía sau thì nhiều răng cưa hơn^[6]. Còn ở phần ngực thì dài như vây lưng và có răng cưa ở 2 bên^[6]. Vây hậu môn thì có 4 tia vây không nhánh và 8 tia vây phân nhánh, đỉnh thì cùn^[6]. Vây đuôi thì chia ra làm 2 rất rõ ràng.^[6]

Ở hàm trên thì răng của chúng có hình cái đục, còn ở hàm dưới thì có hình chữ S (hay hình cái móc)^[3][5]. Số lượng răng ở hàm dưới thường được dùng để phân biệt các loài, ở Synodontis caudovittatus thì hàm dưới có 18 cái răng.^[6]

Cơ thể của loài cá này có màu xám, đầu và lưng có màu oliu hơi nhẹ. Vây thì có màu tối, còn gai và phần vây bị kéo dài thì có màu hơi trắng. Đuôi có màu xám trắng và có sọc đen đậm ở mỗi thùy đuôi. Râu màu trắng.^[6]

Chiều dài của chúng khi trưởng thành có thể lên đến 30,7 cm (12,1 in)^[2]. Nhìn chung thì cá thể giống cái thì to hơn giống đực dù cùng lứa tuổi với nhau.^[7]

Môi trường sống và tập tính

Trong tự nhiên, loài cá này có thể được tìm thấy ở Kenya, Ethiopia và còn được cho là có phim vi phân bố rộng hơn^[1]. Chúng bị đánh bắt với mục đích tiêu thụ của con người và hiện nay môi trường sinh sống của chúng đang bị đe dọa bởi việc xây dựng đập thủy điện và lấy nước để tưới tiêu^[1].

Hành vi sinh sản của các loài trong chi Synodontis hầu như vẫn chưa rõ, ngoại trừ việc đếm được số lượng trứng từ việc các cá thể cái^[8]. Mùa sinh sản thì có lẽ diễn ra vào mùa lũ từ tháng 7 đến tháng 10, rồi chúng bắt cặp và bơi cùng nhau đến hết mùa sinh sản.^[9] Tốc độ phát triển của chúng tăng nhanh vào năm đầu tiên rồi giảm dần theo từng năm.^[7]

Tham khảo

1. ^ Azeroual, A.; Getahun, A. (2010). “Synodontis geledensis”. Sách Đỏ IUCN các loài bị đe dọa. Phiên bản 2016.2. Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế. Truy cập ngày 31 tháng 10 năm 2016.
2. ^ Ranier Froese và Daniel Pauly (chủ biên). Thông tin Synodontis geledensis trên FishBase. Phiên bản tháng 10 năm 2016.
3. ^ “Synodontis geledensis Günther, 1896”. Planet Catfish. 18 tháng 11 năm 2008. Lưu trữ bản gốc ngày 1 tháng 11 năm 2016. Truy cập ngày 31 tháng 10 năm 2016.
4. Scharpf, Christopher & Kenneth Lazara (12 tháng 9 năm 2016). “Order SILURIFORMES: Families MALAPTERURIDAE, MOCHOKIDAE, SCHILBEIDAE, AUCHENOGLANIDIDAE, CLAROTEIDAE and LACANTUNIIDAE”. The ETYFish Project. Lưu trữ bản gốc ngày 14 tháng 10 năm 2016. Truy cập ngày 31 tháng 10 năm 2016.
5. ^ Cuvier, Georges (1934). The Animal Kingdom Arranged in Conformity with its Organization, Volume 10. Griffith, Edward biên dịch. London: Whittaker and Co. tr. 406.
6. ^ Boulenger, George Albert (1909). Catalogue of the fresh-water fishes of Africa in the British museum (Natural history). London: British Museum. tr. 458–459.
7. ^ H. M. Bishai & Y. B. Abu Gideiri (1965). “Studies on the biology of genus Synodontis at Khartoum”. Hydrobiologia. 26 (1–2): 85–97. doi:10.1007/BF00142257.
8. Wright, J.J. & L.M. Page (2006). “Taxonomic Revision of Lake Tanganyikan Synodontis (Siluriformes: Mochokidae)”. Florida Mus. Nat. Hist. Bull. 46 (4): 99–154.
9. John P. Friel & Thomas R. Vigliotta (ngày 2 tháng 3 năm 2009). “Mochokidae Jordan 1923: African squeaker and suckermouth catfishes”. Tree of Life Web Project. Lưu trữ bản gốc ngày 6 tháng 10 năm 2016. Truy cập ngày 19 tháng 10 năm 2016.

Liên kết ngoài

Dữ liệu liên quan tới Synodontis geledensis tại Wikispecies