Tước hiệu và tôn xưng của nhà Triều Tiên

Xuyên suốt thời kỳ quân chủ của nhà Triều Tiên, tước hiệu và tôn xưng hiệu (jonchingho, 존칭호, 尊稱號) (dùng để xưng hô) của vương thất rất đa dạng và phức tạp. Các vị quân chủ của triều đại này đều có tước hiệu là Vương (wang, 왕, 王) cho đến khi vua Cao Tông xưng Hoàng đế (hwangje, 황제, 皇帝) và lập ra Đại Hàn Đế quốc tồn tại trong 13 năm.^[1] Tước hiệu Hoàng đế là tước hiệu chỉ dành cho bậc thiên tử được nhận thiên mệnh, và các nước chư hầu không được phép sử dụng, theo quan điểm của các nền quân chủ chịu ảnh hưởng bởi các triều đình Trung Quốc xưa. Mặc dù tại Việt Nam và Nhật Bản các vị quân chủ của họ đều tự xưng Hoàng đế ở trong nước, tuy nhiên nhà Triều Tiên luôn tuân thủ theo quy tắc này nên các vị vua của họ (trừ giai đoạn Đế Quốc Đại Hàn) đều chỉ xưng Đại vương (Daewang, 대왕, 大王).

Thành viên trong vương thất

Việc đặt tên

Cũng giống như những nền quân chủ Đông Á đồng văn khác, các vị vua nhà Triều Tiên đều sở hữu rất nhiều tên hiệu, thay đổi theo từng tước vị của họ. Những người con trai khi sinh ra được đặt tên húy. Khi đến tuổi trưởng thành, mỗi người sẽ được đặt thêm một tên mới gọi là tên tự. Và khi được chỉ định làm trữ quân kế vị, họ lại được ban thêm tước hiệu. Tới khi trở thành vua, mỗi vị vua sẽ đặt cho mình một niên hiệu riêng, và tên húy bị cấm tuyệt đối không được phép gọi, cũng như các tên khác sẽ không được sử dụng nữa.

Sau khi vị quân chủ này qua đời, ông lại được con cháu và triều thần tôn thêm Miếu hiệu và Thụy hiệu. Miếu hiệu (myoho, 묘호, 廟號) là tên được ghi trên linh vị của nhà vua đó và được đặt trong Tông miếu để tế bái. Đây cũng là tên mà các nhà sử học thường dùng để gọi các đại vương Triều Tiên giống như cách mà các nước đồng văn khác gọi các vị vua của mình. Miếu hiệu thường kết thúc bằng các hậu tố "tổ" (jo, 조, 祖) và "tông" (jong, 종, 宗). Phần tiền tố là các mỹ từ phù hợp để tôn vinh vị vua đó. Thụy hiệu (siho, 시호, 諡號) cũng là một dạng tôn hiệu sau khi qua đời, nhưng thường dài hơn miếu hiệu rất nhiều, bao gồm tập hợp các mỹ từ thể hiện đặc trưng cho thời kỳ cai trị của đại vương đó.^[2][3][4] Ví dụ, Triều Tiên Cảnh Tông Đại vương có miếu hiệu là Cảnh Tông (Gyeongjong, 경종, 景宗), và thụy hiệu là Đức Văn Dực Vũ Thuần Nhân Tuyên Hiếu Đại Vương (Deokmun Igmu Sunin Seonhyo Daewang, 덕문익무순인선효대왕, 德文翼武純仁宣孝大王).

Tước hiệu và tôn xưng

Thông thường tôn xưng hiệu thường là tên hiệu hoặc tước vị hoặc cả hai, kết hợp với các tiếp từ (jeobsa, 접사,接辭) đằng sau, ví dụ như:

• Chúa thượng điện hạ (Jusang jeonha 주상 전하)
• Trung điện mã mã (Jungjeon mama 중전 마마)
• Thế tử để hạ (Seja jeoha 세자 저하)
• Đại quân đại giám (Daegun daegam 대군 대감)
• Công chúa agissi (Gongju agissi 공주 아가씨) khi còn nhỏ. Khi trưởng thành là Công chúa mã mã (Gongju mama 공주 마마). Agissi là một từ thuần Hàn không phải gốc hán tự, trong các phương tiện đại chúng Việt Nam thường dịch thành nương nương giống như đối với hậu tố mã mã (mama 마마).

Các tôn xưng được quy định cụ thể cho từng đối tượng và tước hiệu trong các tài liệu như: Triều Tiên Vương triều thực lục, Quý Sửu nhật ký, Nhàn Trung lục... mà không được phép sử dụng sai lệch. Ví dụ, trong khi tôn xưng Để hạ (Jeoha, 저하, 邸下) là tôn xưng nhà Triều Tiên tự sáng tạo ra, chỉ dành riêng để gọi các trữ quân kế vị; thì tôn xưng Điện hạ (Jeonha, 전하, 殿下) chỉ được dành cho nhà vua.

Dù vậy, các phương tiện đại chúng tại Việt Nam vẫn thường xuyên dùng sai lệch và lẫn lộn giữa 2 tôn xưng trên. Như dùng tôn xưng "bệ hạ" cho Quốc vương Triều Tiên trong khi ở thời kỳ Triều Tiên chỉ xưng vương chứ không xưng đế, hay dùng tôn xưng "điện hạ" cho Thế tử trong khi đáng lẽ phải là "để hạ" (đôi khi còn dịch sai lệch "Thế tử", tức trữ quân của tước vương, thành "Thái tử", là trữ quân của tước đế).

Một số tôn xưng cũng có thể vừa đóng vai trò là tôn xưng thông thường với đối tượng này, nhưng lại là tiếp từ (hậu tố đằng sau) đối với đối tượng khác. Ví dụ như Đại giám, Lệnh giám chỉ là tiếp từ đằng sau khi gọi các vị vương tử; nhưng lại là tôn xưng đối với các quan lại.

Tước hiệu				Tôn xưng				Phẩm trật	Chú giải
Hán-Việt	Romaja quốc ngữ	Hangul	Hán tự	Hán-Việt	RR	Hangul	Hán tự
Quân chủ
Vương Chúa thượng – – Quốc vương Kim thượng Thượng giám Đại điền Quả nhân Đế vương Thân ái để	Wang[5] Jusang[6] Imgeum[5] Narannim[7] Gugwang[8] Geumsang[9] Sanggam[10] Daejeon[11] Gwain[12] Jewang Naratnim	왕 주상 임금 나랏님 국왕 금상 상감 대전 과인 제왕 나랏님	王 主上 – – 國王 今上 上監 大田 寡人 帝王 亲爱的	Điện hạ	Jeonha	전하	殿下	Không	Vị quân chủ tại vị. Việc xưng hô có nhiều cách khác nhau tùy theo từng ngữ cảnh và người đối thoại.
Thượng vương	Sangwang	상왕[13]	上王	Điện hạ	Jeonha	전하	殿下	Không	Cựu vương đã thiện nhượng cho Quốc vương tại vị và hiện vẫn còn sống.
Thái thượng vương	Taesangwang	태상왕[14]	太上王	Điện hạ	Jeonha	전하	殿下	Không	Vị vua đã thoái vị cho một vị cựu vương khác.
Tiên đại vương Tiên vương	Seondaewang Seonwang	선대왕[15] 선왕	先大王 先王	Mã mã	Mama	마마	媽媽	Không	Dịch nguyên văn: vị vua tiền nhiệm vĩ đại. Tôn xưng dùng để gọi vị vua đã qua đời.
Đại vương	Daewang	대왕[16]	大王	Mã mã	Mama	마마	媽媽	Không	Danh hiệu tôn kính dành cho các vị vua.
Phối ngẫu chính thất của Quân chủ
Vương phi Trung điện Quốc mẫu Nội điện	Wangbi Jungjeon Gungmo Naejeon	왕비[17] 중전[18] 국모 내전	王妃 中殿 國母 內殿	Mã mã	Mama	마마	媽媽	Không	Chính thất của vị vua tại vị.
Thái thượng vương phi	Taesangwangbi	태상왕비[14]	太上王妃	Mã mã	Mama	마마	媽媽	Không	Chính thất của Thái thượng vương.
Đại phi	Daebi	대비[19]	大妃	Mã mã	Mama	마마	媽媽	Không	Thường là cách gọi tắt của Vương đại phi, nhưng có thể là cấp bậc thấp hơn trong một số trường hợp đặc biệt (như thời Triết Tông có tới 3 vị Vương phi tiền nhiệm).[20]
Vương đại phi Từ điện Từ thánh	Wangdaebi Jajeon Jaseon	왕대비[21] 자전 자선	王大妃 慈殿 慈聖	Mã mã	Mama	마마	媽媽	Không	Vốn là cách gọi đầy đủ của Đại phi, nhưng trong một số trường hợp đặc biệt trở thành cấp bậc cao hơn. Bắt buộc phải từng là Vương phi của Quốc vương.[20]
Đại vương đại phi	Daewangdaebi	대왕대비[22]	大王大妃	Mã mã	Mama	마마	媽媽	Không	Bà của vị vua đang tại vị.
Vương hậu	Wanghu	왕후[23]	王后	Mã mã	Mama	마마	媽媽	Không	Thụy hiệu của chính thất sau khi qua đời.
Cha mẹ của Quân chủ
Đại viện quân	Daewongun	대원군[24]	大院君	Mã mã	Mama	마마	媽媽	Không	Cha của một vị Quốc vương nhưng ông chưa bao giờ lên ngôi Quốc vương.
Phủ đại phu nhân	Budaebuin	부대부인[25]	府大夫人	Mã mã	Mama	마마	媽媽	Chánh nhất phẩm (정1품)	Chính thất của Đại viện quân.
Phủ viện quân	Buwongun	부원군[26]	府院君	Đại giám	Daegam	대감	大監	Không	Cha của Vương phi, tức nhạc phụ của nhà vua.
Phủ phu nhân	Bubuin	부부인	府夫人	–	–	–	–	Tòng nhất phẩm (종1품)	Mẹ của Vương phi, tức nhạc mẫu của nhà vua.
Hậu duệ nam của Quân chủ và phối ngẫu chính thất của họ
Nguyên tử	Wonja	원자[27]	元子	Mã mã	Mama	마마	媽媽	Không	Tước hiệu dành cho con trai trưởng của nhà vua trước khi được phong làm Thế tử.
Vương thế tử Thế tử Đông cung Quốc bản	Wangseja Seja Donggung Gukbon	왕세자[28] 세자[28] 동궁[29] 국본	王世子 世子 東宮 國本	Để hạ Để hạ Mã mã Mã mã	Jeoha Jeoha Mama Mama	저하 저하 마마 마마	邸下 邸下 媽媽 媽媽	Không	Người con trai của Quốc vương được chỉ định làm trữ quân kế vị.
Vương thế tử tần Thế tử tần Tần cung Thai nhi	Wangsejabin Sejabin Bingung Taenyeo	왕세자빈[30] 세자빈[30] 빈궁[31] 태녀	王世子嬪 世子嬪 嬪宮 胎儿	Mã mã	Mama	마마	媽媽	Không	Chính thất của Thế tử.
Vương thế đệ	Wangseje	왕세제[32]	王世弟	Để hạ	Jeoha	저하	邸下	Không	Trữ quân kế vị là em trai của Quốc vương.
Vương thế đệ tần	Wangsejebin	왕세제빈	王世弟嬪	Mã mã	Mama	마마	媽媽	Không	Chính thất của Thế đệ.
Vương thế tôn	Wangseson	왕세손[33]	王世孫	Cáp hạ	Hapa	합하	閤下	Không	Con trai trưởng của Thế tử.
Vương thế tôn tần	Wangsesonbin	왕세손빈	王世孫嬪	Mã mã	Mama	마마	媽媽	Không	Chính thất của Thế tôn.
Đại quân	Daegun	대군[34]	大君	Đại giám	Daegam	대감	大監	Không	Con trai của Quốc vương và Vương phi mà không phải là trữ quân.
Phủ phu nhân	Bubuin	부부인[35]	府夫人	Mã mã	Mama	마마	媽媽	Chánh nhất phẩm (정1품)	Chính thất của Đại quân.
Quân Vương tử	Gun Wangja	군[36] 왕자	君 王子	Đại giám	Daegam	대감	大監	Không	Con trai của Quốc vương với các tần ngự khác, hoặc con trai của một vị Đại quân. Được gọi là Vương tử cho đến khi trưởng thành.
Quận phu nhân	Gunbuin	군부인[37]	郡夫人	Mã mã	Mama	마마	媽媽	Chánh nhất phẩm (정1품)	Chính thất của Vương tử.
Quân	Gun	군	君	Đại giám	Daegam	대감	大監	Tòng nhất phẩm (종1품)	Con trai trưởng của Đại quân.
Quận phu nhân	Gunbuin	군부인	郡夫人	Mã mã	Mama	마마	媽媽	Tòng nhất phẩm (종1품)	Vợ của người con trai trưởng của Đại quân.
Quân	Gun	군	君	Đại giám	Daegam	대감	大監	Chánh nhị phẩm (정2품)	Dành cho những người con trai khác của trữ quân, cháu trai trưởng của Đại quân, và con trai trưởng của Quân.
Hiền phu nhân	Hyeonbuin	현부인	賢夫人	Mã mã	Mama	마마	媽媽	Chánh nhị phẩm (정2품)	Chính thất của vị Quân có hàm Chánh nhị phẩm.
Quân	Gun	군	君	Đại giám	Daegam	대감	大監	Tòng nhị phẩm (종2품)	Dành cho cháu trai của trữ quân; chắt trai trưởng & những người con trai khác của Đại quân và cháu trai trưởng của Quân.
Hiền phu nhân	Hyeonbuin	현부인	賢夫人	Mã mã	Mama	마마	媽媽	Tòng nhị phẩm (종2품)	Chính thất của vị Quân có hàm Tòng nhị phẩm.
Chánh	Jeong	정	正	–	–	–	–	Chánh tam phẩm (정3품)	Dành cho chắt trai của trữ quân; những cháu trai khác của Đại quân; chắt trai trưởng & một người con trai khác của Quân.
Thận nhân	Sinin	신인	慎人	–	–	–	–	Chánh tam phẩm (정3품)	Chính thất của Chánh.
Phó chánh	Bujeong	부정	副正	–	–	–	–	Tòng tam phẩm (종3품)	Chắt trai của Đại quân và một cháu trai khác của Quân.
Thận nhân	Sinin	신인	慎人	–	–	–	–	Tòng tam phẩm (종3품)	Chính thất của Phó chánh.
Thủ	Su	수	守	–	–	–	–	Chánh tứ phẩm (정4품)	Cháu trai của Quân; và con trai ngoài giá thú của Đại quân với một thường dân (sangmin, 상민, 常 民).
Huệ nhân	Hyein	혜인	惠人	–	–	–	–	Chánh tứ phẩm (정4품)	Chính thất của Thủ.
Phó thủ	Busu	부수	副守	–	–	–	–	Tòng tứ phẩm (종4품)	Con trai ngoài giá thú của Đại quân với một tiện dân (cheonmin, 천민, 賤民); và con trai ngoài giá thú của Quân với một thường dân (sangmin, 상민, 常 民).
Huệ nhân	Hyein	혜인	惠人	–	–	–	–	Tòng tứ phẩm (종4품)	Chánh thất của Phó thủ.
Lệnh	Yeong	영	令	–	–	–	–	Chánh ngũ phẩm (정5품)	Con trai ngoài giá thú của Quân với một tiện dân (cheonmin, 천민, 賤民).
Ôn nhân	Onin	온인	溫人	–	–	–	–	Chánh ngũ phẩm (정5품)	Chánh thất của Lệnh
Hậu duệ nữ của Quân chủ và phối ngẫu của họ
Công chúa Vương nữ	Gongju Wangnyeo	공주[38] 왕녀	公主 王女	– Mã mã	Agissi Mama	아기씨 마마	– 媽媽	Không	Con gái của Quốc vương với chính thất. Hậu tố Agissi được dùng khi còn nhỏ, hậu tố Mã mã được dùng khi đã trưởng thành.
Nghi tân	Uibin	의빈	儀賓	Phò mã	Buma	부마	駙馬	Tòng nhất phẩm (종1품)	Chồng của Công chúa, tức con rể của Quốc vương.
Ông chúa Vương nữ	Ongju Wangnyeo	옹주[39] 왕녀	翁主 王女	– Mã mã	Agissi Mama	아기씨 마마	– 媽媽	Không	Con gái của Quốc vương với các tần ngự khác.
Thừa tân	Seungbin	승빈	承賓	Phò mã	Buma	부마	駙馬	Tòng nhị phẩm (종2품)	Chồng của Ông chúa, tức con rể của Quốc vương.
Quận chúa	Gunju	군주	郡主	– Mã mã	Agissi Mama	아기씨 마마	– 媽媽	Chánh nhị phẩm (정2품)	Con gái của trữ quân với chính thất.
Phó tân	Bubin	부빈	副賓	Phò mã	Buma	부마	駙馬	Chánh tam phẩm (정3품)	Chồng của Quận chúa, tức con rể của trữ quân.
Huyện chúa	Hyeonju	현주	縣主	– Mã mã	Agissi Mama	아기씨 마마	– 媽媽	Chánh tam phẩm (정3품)	Con gái của trữ quân với các tần ngự khác.
Thiêm tân	Cheombin	첨빈	僉賓	Phò mã	Buma	부마	駙馬	Tòng tam phẩm (종3품)	Chồng của Huyện chúa, tức con rể của trữ quân.

Chính thất và thiếp thất

Xem thêm: Nội mệnh phụ

Hậu cung (hugung, 후궁/ 後宮) của nhà Triều Tiên, hay thường được gọi là Nội mệnh phụ (Naemyeongbu, 내명부 / 內命婦), gồm Vương phi và các hậu cung tần ngự - những người có nhiệm vụ sinh con nối dõi và hầu hạ Quốc vương. Các chính thất và thiếp thất của Quốc vương cũng đều được phân phẩm trật nhất định, theo đó tước hiệu và Tôn xưng hiệu của họ cũng được hình thành. Cách xưng hô thông thường đều là: tước hiệu + hậu tố mã mã (mama, 마마 / 媽媽).

Danh sách sau liệt kê các phối ngẫu thiếp thất theo thứ tự thứ bậc giảm dần, ngoại trừ vị phối ngẫu chính thất đã được liệt kê ở phần bên trên:

Hán-Việt	Hangul	Hán tự	Romaja quốc ngữ	Phẩm trật	Chú thích
Phi (bi, 비)
Quý phi	귀비	貴妃	Gwibi	Chánh nhất phẩm (정1품)[40]	Chỉ có ở thời kỳ đầu trước khi ban hành Kinh Quốc Đại Điển (Gyeongguk daejeon, 경국대전 / 經國大典), và trong thời kỳ Đại Hàn Đế Quốc.
Thục phi	숙비	淑妃	Sukbi		Chỉ có ở thời kỳ đầu trước khi ban hành Kinh Quốc Đại Điển (Gyeongguk daejeon, 경국대전 / 經國大典), và trong thời kỳ Đại Hàn Đế Quốc.
Nguyên phi	원비	元妃	Wonbi		Chỉ có ở thời kỳ đầu trước khi ban hành Kinh Quốc Đại Điển (Gyeongguk daejeon, 경국대전 / 經國大典), và trong thời kỳ Đại Hàn Đế Quốc.
Đức phi	덕비	德妃	Deokbi		Chỉ có ở thời kỳ đầu trước khi ban hành Kinh Quốc Đại Điển (Gyeongguk daejeon, 경국대전 / 經國大典), và trong thời kỳ Đại Hàn Đế Quốc.
Hiền phi	현비	賢妃	Hyeonbi		Chỉ có ở thời kỳ đầu trước khi ban hành Kinh Quốc Đại Điển (Gyeongguk daejeon, 경국대전 / 經國大典), và trong thời kỳ Đại Hàn Đế Quốc.
Quý tần (Gwibin, 귀빈)
Tần	빈	嬪	Bin[41]	Chánh nhất phẩm (정1품)	Được sử dụng cho đến khi nhà Triều Tiên kết thúc.
Quý nhân	귀인	貴人	Gwiin	Tòng nhất phẩm (종1품)	Được sử dụng cho đến khi nhà Triều Tiên kết thúc.
Chiêu nghi	소의	昭儀	Soui	Chánh nhị phẩm (정2품)	Được sử dụng cho đến khi nhà Triều Tiên kết thúc.
Thục nghi	숙의	淑儀	Sugui	Tòng nhị phẩm (종2품)	Được sử dụng cho đến khi nhà Triều Tiên kết thúc.
Chiêu dung	소용	昭容	Soyong	Chánh tam phẩm (정3품)	Được sử dụng cho đến khi nhà Triều Tiên kết thúc.
Thục dung	숙용	淑容	Sugyong	Tòng tam phẩm (종3품)	Được sử dụng cho đến khi nhà Triều Tiên kết thúc.
Chiêu viên	소원	昭媛	Sowon	Chánh tứ phẩm (정4품)	Được sử dụng cho đến khi nhà Triều Tiên kết thúc.
Thục viên	숙원	淑媛	Sugwon	Tòng tứ phẩm (종4품)	Được sử dụng cho đến khi nhà Triều Tiên kết thúc.
Các phối ngẫu khác của Trữ quân[42]
Lương đệ	양제	良娣	Yangje	Tòng nhị phẩm (종2품)	Được sử dụng cho đến khi nhà Triều Tiên kết thúc.
Lương viên	양원	良媛	Yangwon	Tòng tam phẩm (종3품)	Được sử dụng cho đến khi nhà Triều Tiên kết thúc.
Thừa huy	승휘	承徽	Seunghwi	Tòng tứ phẩm (종4품)	Được sử dụng cho đến khi nhà Triều Tiên kết thúc.
Chiêu huấn	소훈	昭訓	Sohun	Tòng ngũ phẩm (종5품)	Được sử dụng cho đến khi nhà Triều Tiên kết thúc.

Nội cung

Cung nữ

Hán-Việt	Hangul	Hán tự	Romaja quốc ngữ	Phẩm trật
Nữ quan / Cung nữ (Gungnyeo, 궁녀)[43]
Thượng cung	상궁	尙宮	Sanggung	Chánh ngũ phẩm (정5품)
Thượng nghi	상의	尙儀	Sangui
Thượng phục	상복	尙服	Sangbok	Tòng ngũ phẩm (종5품)
Thượng thực	상식	尙食	Sangsik
Thượng tẩm	상침	尙寢	Sangchim	Chánh lục phẩm (정6품)
Thượng công	상공	尙功	Sanggong
Thượng chính	상정	尙正	Sangjeong	Tòng lục phẩm (종6품)
Thượng ký	상기	尙記	Sanggi
Điển tân	전빈	典賓	Jeonbin	Chánh thất phẩm (정7품)
Điển y	전의	典衣	Jeonui
Điển thiện	전선	典膳	Jeonseon
Điển thiết	전설	典設	Jeonseol	Tòng thất phẩm (종7품)
Điển chế	전제	典製	Jeongje
Điển ngôn	전언	典言	Jeoneon
Điển tán	전찬	典贊	Jeonchan	Chánh bát phẩm (정8품)
Điển sức	전식	典飾	Jeonsik
Điển dược	전약	典藥	Jeonyak
Điển đăng	전등	典燈	Jeondeung	Tòng bát phẩm (종8품)
Điển thái	전채	典彩	Jeonchae
Điển chính	전정	典正	Jeonjeong
Tấu cung	주궁	奏宮	Jugung	Chánh cửu phẩm (정9품)
Tấu thương	주상	奏商	Jusang
Tấu giác	주각	奏角	Jugak
Tấu biến trưng	주변징	奏變徵	Jubyeonjing	Tòng cửu phẩm (종9품)
Chủ trưng	주징	主徵	Jujing
Tấu vũ	주우	奏羽	Juu
Tấu biến cung	주변궁	奏變宮	Jubyeongung
Nội thị (naesi, 내시)[44]
Thượng thiện	상선	尙膳	Sangseon	Tòng nhị phẩm (종2품)
Thượng uẩn	상온	尙醞	Sangon	Chánh tam phẩm (정3품)
Thượng trà	상다	尙茶	Sangda
Thượng dược	상약	尙藥	Sangyak	Tòng tam phẩm (종3품)
Thượng truyền	상전	尙傳	Sangjeon	Chánh tứ phẩm (정4품)
Thượng sách	상책	尙冊	Sangchaek	Tòng tứ phẩm (종4품)
Thượng hồ	상호	尙弧	Sangho	Chánh ngũ phẩm (정5품)
Thượng thảng	상탕	尙帑	Sangtang	Tòng ngũ phẩm (종5품)
Thượng tẩy	상세	尙洗	Sangse	Chánh lục phẩm (정6품)
Thượng chúc	상촉	尙燭	Sangchok	Tòng lục phẩm (종6품)
Thượng huyên	상훼	尙煊	Sanghwe	Chánh thất phẩm (정7품)
Thượng thiết	상설	尙設	Sangseol	Tòng thất phẩm (종7품)
Thượng trừ	상제	尙除	Sangje	Chánh bát phẩm (정8품)
Thượng môn	상문	尙門	Sangmun	Tòng bát phẩm (종8품)
Thượng canh	상경	尙更	Sanggyeong	Chánh cửu phẩm (정9품)
Thượng uyển	상원	尙苑	Sangwon	Tòng cửu phẩm (종9품)

Văn võ quan

Tôn xưng dành cho Văn võ quan

Xem thêm: Quan chế nhà Triều Tiên

Hán-Việt	Hangul	Hán tự	Romaja quốc ngữ	Phẩm trật	Chú giải
Văn võ quan (Munmugwan, 문무관, 文武官)
Đại giám	대감[45]	大監	Daegam	Chánh nhất phẩm. Tòng nhất phẩm. Chánh nhị phẩm.	Đối với quan lại, đại giám không phải là một hậu tố đi kèm như với các vị Đại quân và Quân; mà nó là một tôn xưng thông thường. Có thể đi kèm hậu tố Ma-nim (마님) (từ thuần Hàn không có gốc Hán-Hàn), danh xưng đầy đủ sẽ là Đại giám ma-nim.
Lệnh giám	영감[46]	令監	Yonggam	Tòng nhị phẩm. Chánh tam phẩm đường thượng.	Giống như Đại giám, đối với quan lại Lệnh giám là một tôn xưng thông thường. Có thể đi kèm hậu tố Ma-nim (마님), danh xưng đầy đủ sẽ là Lệnh giám ma-nim.
Tiến tứ	나리[47]	進賜	Nauri	Chánh tam phẩm đường hạ trở xuống.	Khác với đại giám và lệnh giám, Tiến tứ chỉ là hậu tố đi kèm để xưng hô. Cũng có thể dùng làm hậu tố để gọi các vị vương tử.
Các ngoại quan khác
Sứ đạo	사또	使道	Satto	Quan viên đứng đầu địa phương.	Có thể gắn hậu tố Ma-nim hoặc Tiến tứ tùy theo phẩm trật của mình.
Đại nhân	원님	員–	Wonnim		Không có hậu tố đi kèm.

Thê thiếp của Văn võ quan

Danh sách dưới đây liệt kê các Văn võ quan thê (Munmugwan cheo, 문무관처, 文武官妻), tức các phối ngẫu chính thất của các quan văn và võ trong triều đình, hay Ngoại mệnh phụ.

Hán-Việt	Hangul	Hán tự	Romaja quốc ngữ	Phẩm trật	Chú giải
Văn võ quan thê (Munmugwan cheo, 문무관처, 文武官妻)
Trinh kính phu nhân	정경부인	貞敬夫人	Jeonggyeongbuin	Nhất phẩm	Chính thất của quan chánh và tòng nhất phẩm
Trinh phu nhân	정부인	貞夫人	Jeongbuin	Nhị phẩm	Chính thất của quan chánh và tòng nhị phẩm
Thục phu nhân	숙부인	淑夫人	Sukbuin	Tam phẩm	Chính thất của quan chánh tam phẩm
Thục nhân	숙인	淑人	Sugin	Tam phẩm	Chính thất của quan tòng tam phẩm
Linh nhân	영인	伶人	Yeongin	Tứ phẩm	Chính thất của quan chánh và tòng tứ phẩm
Cung nhân	공인	恭人	Gongin	Ngũ phẩm	Chính thất của quan chánh và tòng ngũ phẩm
Nghi nhân	의인	宜人	Uiin	Lục phẩm	Chính thất của quan chánh và tòng lục phẩm
An nhân	안인	安人	Anin	Thất phẩm	Chính thất của quan chánh và tòng thất phẩm
Đoan nhân	단인	端人	Danin	Bát phẩm	Chính thất của quan chánh và tòng bát phẩm
Nhụ nhân	유인	孺人	Yuin	Cửu phẩm	Chính thất của quan chánh và tòng cửu phẩm

Xem thêm

• Quan chế nhà Triều Tiên
• Nhà Triều Tiên
• Lưỡng ban

Tham khảo

1. Ian Mladjov. “KOREA (HANGUK/JOSEON)” (pdf). University of Michigan. Truy cập ngày 1 tháng 4 năm 2014.
2. “Rediscovering aesthetics of Jongmyo Shrine”. Korea Times. Truy cập ngày 9 tháng 12 năm 2015.
3. “Korea: Notes”. archontology.org. Truy cập ngày 9 tháng 12 năm 2015.
4. “조선시대 국왕호칭의 종류와 의미 The Kinds and Meaning of King's Name in the Chosun Dynasty”. 역사와경계 (bằng tiếng Anh và Korean). NRF (52): 46–67. 2004. Truy cập ngày 9 tháng 12 năm 2015.
5. ^ “왕” (bằng tiếng Hàn). Naver Dictionary. Truy cập ngày 2 tháng 4 năm 2014.
6. “주상” (bằng tiếng Hàn). Naver Dictionary. Truy cập ngày 2 tháng 4 năm 2014.
7. “나랏님” (bằng tiếng Hàn). Daum Dictionary. Truy cập ngày 1 tháng 4 năm 2014.
8. “국왕” (bằng tiếng Hàn). Naver Dictionary. Truy cập ngày 2 tháng 4 năm 2014.
9. “금상” (bằng tiếng Hàn). Naver Dictionary. Truy cập ngày 2 tháng 4 năm 2014.
10. “상감” (bằng tiếng Hàn). Naver Dictionary. Truy cập ngày 2 tháng 4 năm 2014.
11. “대전” (bằng tiếng Hàn). Britannica Korea. Truy cập ngày 2 tháng 4 năm 2014.
12. The king used to address himself this way. “과인” (bằng tiếng Hàn). Daum Dictionary. Truy cập ngày 2 tháng 4 năm 2014.
13. “상왕” (bằng tiếng Hàn). Daum Dictionary. Truy cập ngày 2 tháng 4 năm 2014.
14. ^ “태상왕” (bằng tiếng Hàn). Naver Dictionary. Truy cập ngày 2 tháng 4 năm 2014.
15. “선대왕” (bằng tiếng Hàn). Daum Dictionary. Truy cập ngày 2 tháng 4 năm 2014.
16. “대왕” (bằng tiếng Hàn và English). Daum Dictionary. Truy cập ngày 1 tháng 4 năm 2014.
17. “왕비” (bằng tiếng Hàn). Naver Dictionary. Truy cập ngày 2 tháng 4 năm 2014.
18. “중전” (bằng tiếng Hàn). Daum Dictionary. Truy cập ngày 2 tháng 4 năm 2014.
19. “대비” (bằng tiếng Hàn). Naver Dictionary. Truy cập ngày 2 tháng 4 năm 2014.
20. ^ “대비”. namu.wiki.
21. “왕대비” (bằng tiếng Anh). National Institute of Korean History. Truy cập ngày 2 tháng 4 năm 2014.
22. “대왕대비” (bằng tiếng Hàn). National Institute of Korean History. Truy cập ngày 2 tháng 4 năm 2014.
23. “왕후” (bằng tiếng Hàn). Naver Dictionary. Truy cập ngày 2 tháng 4 năm 2014.
24. “대원군” (bằng tiếng Hàn và English). Daum Dictionary. Truy cập ngày 1 tháng 4 năm 2014.
25. “부대부인” (bằng tiếng Hàn). Naver Dictionary. Truy cập ngày 2 tháng 4 năm 2014.
26. “부원군” (bằng tiếng Hàn). Naver Dictionary. Truy cập ngày 2 tháng 4 năm 2014.
27. “원자” (bằng tiếng Hàn và English). Daum Dictionary. Truy cập ngày 1 tháng 4 năm 2014.
28. ^ “왕세자” (bằng tiếng Hàn). Daum Dictionary. Truy cập ngày 2 tháng 4 năm 2014.
29. “동궁” (bằng tiếng Hàn). Daum Dictionary. Truy cập ngày 2 tháng 4 năm 2014.
30. ^ “왕세자빈” (bằng tiếng Hàn). Naver Dictionary. Truy cập ngày 3 tháng 4 năm 2014.
31. “빈궁” (bằng tiếng Hàn). Naver Dictionary. Truy cập ngày 3 tháng 4 năm 2014.
32. “왕세제” (bằng tiếng Hàn). Naver Dictionary. Truy cập ngày 10 tháng 12 năm 2015.
33. “왕세손” (bằng tiếng Hàn). Naver Dictionary. Truy cập ngày 3 tháng 4 năm 2014.
34. “대군” (bằng tiếng Hàn). Naver Dictionary. Truy cập ngày 3 tháng 4 năm 2014.
35. “부부인” (bằng tiếng Hàn). Naver Dictionary. Truy cập ngày 3 tháng 4 năm 2014.
36. “군” (bằng tiếng Hàn). Britannica Korea. Truy cập ngày 3 tháng 4 năm 2014.
37. “군부인” (bằng tiếng Hàn). Naver Dictionary. Truy cập ngày 3 tháng 4 năm 2014.
38. “공주” (bằng tiếng Hàn). Naver Dictionary. Truy cập ngày 3 tháng 4 năm 2014.
39. “옹주” (bằng tiếng Hàn). Britannica Korea. Truy cập ngày 3 tháng 4 năm 2014.
40. “정일품” (bằng tiếng Hàn). Academy of Korean Studies. Bản gốc lưu trữ ngày 16 tháng 4 năm 2014. Truy cập ngày 15 tháng 4 năm 2014.
41. Had several different versions, like 희빈 (Huibin) / 숙빈 (Sukbin) / 경빈 (Gyeongbin) / 창빈 (Changbin) / 선빈 (Seonbin) etc.
42. “궁인직” (bằng tiếng Hàn). Academy of Korean Studies. Bản gốc lưu trữ ngày 16 tháng 4 năm 2014. Truy cập ngày 15 tháng 4 năm 2014.
43. “궁녀” (bằng tiếng Hàn). Britannica Korea via Daum. Truy cập ngày 15 tháng 4 năm 2014.
44. “내시부” (bằng tiếng Hàn). Britannica Korea via Daum. Truy cập ngày 15 tháng 4 năm 2014.
45. “대감”. Namu wiki.
46. “영감”. Namu wiki.
47. “나리”. Namu wiki.