Thượng viện Ý

Thượng viện Cộng hòa Senato della Repubblica
Dạng
Mô hình	Thượng viện của Nghị viện Ý
Lãnh đạo
Chủ tịch Thượng viện	Pietro Grasso, PD Từ 16/3/2013
Cơ cấu
Số ghế	315 thượng nghị sĩ được bầu + 6 thượng nghị sĩ suốt đời
Chính đảng	Chính phủ (173)      PD 114      AP 36      AUT 19      Khác 12 Phe đối lập (136)      FI 45      M5S 36      LN 12      GAL 11      CR 10      ALA 10      Khác 20
Bầu cử
Bầu cử vừa qua	24–25/2/2013
Trụ sở
Palazzo Madama, Rome
Trang web
http://www.senato.it

Thượng viện Cộng hòa (tiếng Ý: Senato della Repubblica) hay còn được gọi Thượng viện Italia là một trong 2 viện thuộc lưỡng viện Nghị viện Ý. Viện hiện nay được thành lập ngày 8 tháng 5 năm 1948, trước đó cũng tồn tại trong chính thể Vương quốc Ý với tên gọi Senato del Regno (thượng viện vương quốc) và là sự tiếp nối của Senato Subalpino (Thượng viện rặng núi) thành lập ngày 8 tháng 5 năm 1848. Thượng viện Cộng hòa có trụ sở tại Palazzo Madama, Rome.

Cơ cấu

Thượng viện gồm 315 thượng nghị sĩ được bầu, và tính tới năm 2015 có 6 thượng nghị sĩ suốt đời. Thượng nghị sĩ được bầu phải đủ 40 tuổi được bầu bởi các cử tri có độ tuổi từ 25 trở lên, trong số thượng nghị sĩ được bầu có sáu người được bầu từ khu vực bầu cử ở nước ngoài. Các thượng nghị sĩ suốt đời thường là các cựu Tổng thống nước Cộng hòa và là nghị sĩ suốt đời trừ khi họ từ nhiệm. 5 người còn lại do tổng thống chỉ định 5 công dân đã làm vẻ vang Tổ quốc bằng những thành tựu xuất sắc trong các lĩnh vực xã hội, khoa học, nghệ thuật, văn chương.

6 thượng nghị sĩ suốt đời hiện tại là^[1]

1. Cựu Tổng thống Cộng hòa: Giorgio Napolitano
2. Cựu Tổng thống Cộng hòa: Carlo Azeglio Ciampi (không đảng phái)
3. Nhà kinh tế - cựu Thủ tướng 2011-2013: Mario Monti (SC)
4. Kiến trúc sư người đã từng đạt giải Pritzker: Renzo Piano (không đảng phái)
5. Nhà phát minh vật lý đã từng đạt giải Nobel: Carlo Rubbia (không đảng phái)
6. Viện sĩ: Elena Cattaneo (không đảng phái)

Thượng viện Ý khác với thượng viện các nước châu Âu khác là thượng viện Ý có quyền lực tương đương với hạ viện. Bất kỳ các dự thảo luật nào cũng có thể bắt đầu từ 2 viện. Đồng thời, Nội các cần phải chấp thuận của cả hai mới được nhậm chức.

Nhiệm kỳ hiện tại của Thượng viện là 5 năm. Trước đó có nhiệm kỳ 6 năm và được thay đổi khi Hiến pháp tu chính ngày 9/2/1963. Thượng viện có thể bị giải tán khi Tổng thống yêu cầu.

Thành viên

Thượng nghị sĩ hiện tại được bầu sau cuộc tổng tuyển cử 24-25/2/2015.

Liên minh		Đảng		Ghế
	Pier Luigi Bersani: Lợi ích chung Ý		Đảng Dân chủ (PD)	111
			Đảng Cánh tả, Sinh thái và Tự do (SEL)	7
			Đảng Nhân dân Nam Tyrolean (SVP)	2
			Đảng Tự trị Trentino Tyrolean (PATT)	1
			Liên minh vì Trentino (UPT)	1
			Il Megafono – Lista Crocetta (IM-LC)	1
			Tổng	123
	Silvio Berlusconi: Liên minh trung hữu		Đảng Nhân dân Tự do (PdL)	98
			Lega Nord (LN)	18
			Đại Nam (GS)	1
			Tổng	117
	Beppe Grillo: Phong trào 5 sao (M5S)			54
	Mario Monti: Với Monti vì nước Ý			19
	Phong trào Liên kết ngưới Ý ở hải ngoại (MAIE)			1
	Thung lũng Aosta (VdA)		Liên hiệp Valdostan (UV)	1
Tổng				315

Palazzo Madama trụ sở của Thượng viện.

Dân bầu (S) IBC    31.6% CDX    30.7% M5S    23.8% MONTI    9.1% Khác    5.4%

Phân phối 315 ghế trong Nghị viện IBC    39.1% CDX    37.1% M5S    17.1% MONTI    6.0% Khác    0.6%

Chủ tịch Thượng viện

Theo Hiến pháp hiện tại, phiên họp đầu tiên của Thượng viện phải được triệu tập trong vòng 20 ngày sau bầu cử. Phiên họp đầu tiên được chủ trì bởi thượng nghị sĩ suốt đời và bầu chủ tịch thượng viện. 2 vòng đầu tiên cần hội đủ đa số tuyệt đối của các thượng nghị sĩ, nếu xảy ra vòng 3 thì chỉ cần đa số là đủ. Nếu vòng 3 không bầu được chủ tịch thượng viện thì sẽ tổ chức bầu 2 thượng nghị sĩ có phiều bầu cao nhất. Trong trường hợp hòa, thượng nghị sĩ có tuổi cao hơn sẽ chiến thắng.

Ngoài việc giám sát công việc của viện, chủ tịch thượng viện còn chủ trì và điều tiết phiên tranh luận, quyết định có hoặc không cho bản kiến nghị và dự thảo luật có thể chấp nhận được, đại diện thượng viện...và là người kế vị chức vụ Tổng thống Cộng hòa khi không đảm nhiệm được. Chủ tịch hiện tại của Thượng viện là Pietro Grasso.

Danh sách các Chủ tịch thượng viện Cộng hòa Ý:

Đảng chính trị

• 1946-1993:

      Đảng Dân chủ Xã hội/Đảng Dân chủ Lao động       Đảng Tự do       Dân chủ Cơ đốc       Đảng Cộng hòa

• Từ 1994:

      Forza Italia/Nhân dân Tự do       Đảng Nhân dân       Cây Ôliu/Đảng Dân chủ

Chân dung		Tên (sinh-mất)	Nhiệm kỳ		Đảng chính trị
		Ivanoe Bonomi (1873–1951)	8/5/1948[2]	20/4/1951	Đảng Dân chủ Xã hội Italia
		Enrico De Nicola (1877–1959)	28/4/1951	24/6/1952	Đảng Tự do Italia
		Giuseppe Paratore (1876–1967)	26/6/1952	23/3/1953	Đảng Tự do Italia
		Luigi Gasparotto (1873–1954)	24/3/1953	25/3/1953	Đảng Dân chủ Lao động
		Meuccio Ruini (1877–1970)	25/3/1953	24/6/1953	Đảng Dân chủ Lao động
		Cesare Merzagora (1898–1991)	25/6/1953	7/11/1967	Dân chủ Cơ đốc
		Ennio Zelioli-Lanzini (1899–1976)	8/11/1967	4/6/1968	Dân chủ Cơ đốc
		Amintore Fanfani (1908–1999)	5/6/1968	26/6/1973	Dân chủ Cơ đốc
		Giovanni Spagnolli (1907–1984)	27/6/1973	4/7/1976	Dân chủ Cơ đốc
		Amintore Fanfani (1908–1999)	5/7/1976	1/12/1982	Dân chủ Cơ đốc
		Tommaso Morlino (1925–1983)	9/12/1982	6/5/1983	Dân chủ Cơ đốc
		Vittorino Colombo (1925–1996)	12/5/1983	11/7/1983	Dân chủ Cơ đốc
		Francesco Cossiga (1928–2010)	12/7/1983	24/6/1985	Dân chủ Cơ đốc
		Amintore Fanfani (1908–1999)	9/7/1985	17/4/1987	Dân chủ Cơ đốc
		Giovanni Malagodi (1904–1991)	22/4/1987	1/7/1987	Đảng Tự do Italia
		Giovanni Spadolini (1925–1994)	2/7/1987	14/4/1994	Đảng Cộng hòa Italia
		Carlo Scognamiglio (1944–)	16/4/1994	8/5/1996	Forza Italia
		Nicola Mancino (1931–)	9/5/1996	29/5/2001	Đảng Nhân dân Italia
		Marcello Pera (1943–)	30/5/2001	27/4/2006	Forza Italia
		Franco Marini (1933–)	29/4/2006	28/4/2008	Cây Ôliu
		Renato Schifani (1950–)	29/4/2008	15/3/2013	Nhân dân Tự do
		Pietro Grasso (1945–)	16/3/2013	Đương nhiệm	Đảng Dân chủ

Tham khảo

1. “Berlusconi allies hit out over president's lifetime senator snub”. Financial Times. ngày 30 tháng 8 năm 2013. Truy cập ngày 8 tháng 9 năm 2015.
2. (sau 2 năm khuyết chức vụ)