Thuộc địa vương thất Labuan

Thuộc địa vương thất Labuan
Tên bản ngữ Pulau Labuan
1848–1946
Quốc kỳ Badge
Quốc ca: God Save the Queen (1848–1901) God Save the King (1901–1946)
Bản đồ Labuan, 1888
Tổng quan
Vị thế	Thuộc địa
Thủ đô	Victoria
Ngôn ngữ thông dụng	tiếng Anh, tiếng Malay và tiếng Hoa.
Quân chủ
• 1848–1876	Nữ hoàng Victoria (đầu tiên)
• 1936–1946	George VI của Anh (cuối cùng)
Thống đốc
• 1848–1852	James Brooke (đầu tiên)
• 1945–1946	Shenton Thomas (cuối cùng)
Lịch sử
Thời kỳ	Đế quốc Anh
• Thành lập thuộc địa vương thất	1848
• Nhập vào Bắc Borneo	1890
• Chính phủ Vương quốc Liên hiệp Anh	1904
• Được sáp nhập vào Các khu định cư Eo biển	Ngày 1 tháng 1 năm 1907
• Nhật Bản xâm lược	Ngày 3 tháng 1 năm 1942
• Đồng Minh giải phóng	Ngày 10 tháng 6 năm 1945
• Labuan nhập vào Thuộc địa Bắc Borneo	Ngày 15 tháng 7 1946
Dân số
• 1864[1]	2000
• 1890[2]	5853
• 1911[3]	6545
• 1941[4]	8963
Kinh tế
Đơn vị tiền tệ	Đô la Bắc Borneo (1890–1907) Đô la Eo biển (1907–1939) Đô la Mã Lai (1939–1946)
Tiền thân Kế tục Đế quốc Brunei Bắc Borneo Các khu định cư Eo biển Bắc Borneo Các khu định cư Eo biển Nhật Bản chiếm đóng Borneo thuộc Anh Thuộc địa vương thất Borneo
Hiện nay là một phần của	Malaysia  ∟ Labuan

Thuộc địa vương thất Labuan (tiếng Anh: Crown Colony of Labuan) là một thuộc địa vương thất, nằm ngoài khơi bờ biển phía tây bắc của đảo Borneo được thành lập vào năm 1848 sau khi đảo Labuan được mua lại từ Vương quốc Hồi giáo Brunei vào năm 1846. Ngoài đảo chính, Labuan bao gồm 6 đảo nhỏ hơn; Burung, Daat, Kuraman, Papan, Rusukan Kecil và Rusukan Besar.

Người Anh kỳ vọng Labuan sẽ trở thành Singapore thứ hai, nhưng kỳ vọng của họ đã không thành hiện thực, đặc biệt là sau khi sản xuất than đá của họ thất bại, không mang lại hiệu quả, khiến các nhà đầu tư rút vốn, bỏ lại tất cả máy móc thiết bị và công nhân người Trung Quốc đã vào thuộc địa trước đó. Sau đó, công nhân Trung Quốc bắt đầu tham gia vào các doanh nghiệp khác, nhiều người trở thành thương nhân chính buôn bán tổ yến, ngọc trai, sago và long não được lấy từ hòn đảo, với sản phẩm thành công chính sau này là dừa, cao su và sago.

Chiến tranh thế giới thứ hai quân đội Nhật Bản đã xâm lượt hòn đảo, lật đổ chính quyền Anh. Sau khi người Nhật Bản ở Borneo đầu hàng quân Đồng minh, lãnh thổ này được đặt dưới quyền quản lý quân sự trước khi sáp nhập vào Thuộc địa vương thất Bắc Borneo.

Chú thích

1. Geography of British Colonies 1864, tr. 31.
2. Hong Kong Daily Press Office 1904, tr. 792.
3. Hong Kong Daily Press Office 1912, tr. 1510.
4. Steinberg 2016, tr. 225.

Tham khảo

• Stephens, John (1845). “Borneo”. South Australian Register. Trove.
• anon (1846). The New monthly magazine and universal register. [Continued as] The New monthly magazine and literary journal (and humorist) [afterw.] The New monthly (magazine). 76. Publisher not identified.
• Wise, Henry (1846). A Selection from Papers Relating to Borneo and the Proceedings at Sarāwak of James Brooke ... Publisher not identified.
• anon (1847). “The island of Labuan”. Geelong Advertiser and Squatters' Advocate. Trove.
• anon (1848). “Opening of the New Colony of Labuan”. The Maitland Mercury and Hunter River General Advertiser. Trove.
• Evening Mail (1848). “Labuan”. The Straits Times. National Library Board.
• Geography of British Colonies (1864). Geography of the British colonies and dependencies. Publisher not identified.
• London and China Telegraph (1868). The London and China Telegraph: 1868. Publisher not identified.
• Hong Kong Daily Press Office (1904). The Directory & Chronicle for China, Japan, Corea, Indo-China, Straits Settlements, Malay States, Sian, Netherlands India, Borneo, the Philippines, &c: With which are Incorporated "The China Directory" and "The Hong Kong List for the Far East" ... Hong Kong Daily Press Office.
• Hong Kong Daily Press Office (1912). The Directory & Chronicle for China, Japan, Corea, Indo-China, Straits Settlements, Malay States, Sian, Netherlands India, Borneo, the Philippines, &c: With which are Incorporated "The China Directory" and "The Hong Kong List for the Far East" ... Hong Kong Daily Press Office.
• Armstrong, Douglas Brawn (1920). British & colonial postage stamps: a guide to the collection and appreciation of the adhesive postal issues of the British empire. Methuen.
• Clark, Cumberland (1924). Britain overseas: the story of the foundation and development of the British Empire from 1497 to 1921. K. Paul, Trench, Trubner & Co., Ltd.
• Hall, Maxwell (1958). Labuan Story: Memoirs of a Small Island. Chung Nam.
• Baker, Michael H. (1962). North Borneo: The First Ten Years 1946–1956. Malaya Publishing House.
• Lack, Clem (1965). “Colonial Representation in the Nineteenth Century (Pro-Consuls of Empire and Some Australian Agents-General)” (PDF). University of Queensland Library.
• FitzGerald, Lawrence (1980). Lebanon to Labuan: a story of mapping by the Australian Survey Corps, World War II (1939 to 1945). J.G. Holmes Pty Ltd. ISBN 9780959497908.
• Wright, Leigh R. (1988). The Origins of British Borneo. Hong Kong University Press. ISBN 978-962-209-213-6.
• Evans, Stephen R. (1990). Sabah (North Borneo): Under the Rising Sun Government. Tropical Press.
• Olson, James Stuart; Shadle, Robert (1996). Historical Dictionary of the British Empire. Greenwood Publishing Group. ISBN 978-0-313-29367-2.
• Tarling, Nicholas (2001). A Sudden Rampage: The Japanese Occupation of Southeast Asia, 1941-1945. C. Hurst & Co. Publishers. ISBN 978-1-85065-584-8.
• Rottman, Gordon L. (2002). World War II Pacific Island Guide: A Geo-military Study. Greenwood Publishing Group. ISBN 978-0-313-31395-0.
• Yunos, Rozan (2008). “Loss of Labuan, a former Brunei island”. The Brunei Times. Bản gốc lưu trữ ngày 28 tháng 4 năm 2014.
• Pfennigwerth, Ian (2009). The Royal Australian Navy and MacArthur. Rosenberg. ISBN 978-1-877058-83-7.
• Gailey, Harry (2011). War in the Pacific: From Pearl Harbor to Tokyo Bay. Random House Publishing Group. ISBN 978-0-307-80204-0.
• Saunders, Graham (2013). A History of Brunei. Routledge. ISBN 978-1-136-87394-2.
• Ooi, Keat Gin (2013). Post-War Borneo, 1945-1950: Nationalism, Empire and State-Building. Routledge. ISBN 978-1-134-05810-5.
• Kratoska, Paul H. (2013). Southeast Asian Minorities in the Wartime Japanese Empire. Routledge. ISBN 978-1-136-12514-0.
• Horner, David (2014). The Second World War (1): The Pacific. Bloomsbury Publishing. ISBN 978-1-4728-0976-6.
• Grehan, John; Mace, Martin (2015). Disaster in the Far East 1940-1942. Pen and Sword. ISBN 978-1-4738-5305-8.
• Anak Robin, Juwita Kumala; Puyok, Arnold (2015). “The Political Participation of the Indigenous Muslim Community in Labuan during the British Administration, 1946–1963” (PDF) (bằng tiếng Malay và English). Universiti Malaysia Sarawak. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 16 tháng 8 năm 2017. Truy cập ngày 16 tháng 8 năm 2017.
• Abbottd, Jason P (2016). Offshore Finance Centres and Tax Havens: The Rise of Global Capital. Springer. ISBN 978-1-349-14752-6.
• Keltie, J. Scott (2016). The Statesman's Year-Book. Springer. ISBN 978-0-230-27037-4.
• Steinberg, S. (2016). The Statesman's Year-Book: Statistical and Historical Annual of the States of the World for the Year 1951. Springer. ISBN 978-0-230-27080-0.
• Chandran, Esther (2017). “Discovering Labuan and loving it”. The Star. Bản gốc lưu trữ ngày 17 tháng 8 năm 2017.
• Welman, Frans (2017). Borneo Trilogy Volume 1: Sabah. Booksmango. ISBN 978-616-245-078-5.
• Labuan Corporation (1) (2017). “Peace Park (Taman Damai)”. Labuan Corporation. Bản gốc lưu trữ ngày 14 tháng 8 năm 2017.
• Labuan Corporation (2) (2017). “Surrender Point”. Labuan Corporation. Bản gốc lưu trữ ngày 14 tháng 10 năm 2017.

Đọc thêm

• Keppel, Henry; Brooke, James; WalterKeating, Kelly (1847). “The expedition to Borneo of H.M.S. Dido for the suppression of piracy : with extracts from the journal of James Brooke, Esq., of Sarawak”. University of California Libraries. London : Chapman and Hall. tr. 347.
• Brooke, James; Mundy, Rodney George (1848). “Narrative of events in Borneo and Celebes, down to the occupation of Labuan : from the journals of James Brooke esq., rajah of Sarāwak, and governor of Labuan. Together with a narrative of the operations of H. M. S. Iris”. Harvard University. London : J. Murray. tr. 441.
• Motley, James; Dillwyn, Lewis Llewellyn (1855). “Contributions to the natural history of Labuan, and the adjacent coasts of Borneo”. Smithsonian Libraries. London : J. Van Voorst. tr. 118.
• Treacher, W. H (1891). “British Borneo: sketches of Brunai, Sarawak, Labuan, and North Borneo”. University of California Libraries. Singapore, Govt. print. dept. tr. 190.