Trần Thế Dân

Nghệ sĩ Nhân dân
Trần Thế Dân
Phó Tổng thư ký Hội Điện ảnh Việt Nam
Nhiệm kỳ	2000 – 2005
Tổng thư ký	Trần Luân Kim
Phó Tổng thư ký	Nguyễn Hồ; Nguyễn Khải Hưng;
Tiền nhiệm	Nguyễn Thanh An; Lê Hoàng;
Thông tin cá nhân
Sinh
Ngày sinh	15 tháng 11, 1940 (83 tuổi)
Nơi sinh	Hải Dương, Liên bang Đông Dương
Giới tính	nam
Quốc tịch	Việt Nam
Nghề nghiệp	Nhà quay phim; Đạo diễn; Biên kịch; Phóng viên;
Lĩnh vực	Điện ảnh
Danh hiệu	Nghệ sĩ ưu tú (1993); Nghệ sĩ nhân dân (2001)
Sự nghiệp điện ảnh
Năm hoạt động	1965 – 2007
Đào tạo	Học viện Điện ảnh Bắc Kinh
Thể loại	Phim tài liệu; Phim truyện;
Chủ đề	Chiến tranh
Tác phẩm	Những người săn thú trên đỉnh Đắk Sao; Trở về buôn rẫy; Bóng mát rừng dừa;
Giải thưởng
	Giải thưởng Nhà nước 2017; Văn học Nghệ thuật
	[sửa trên Wikidata]x • t • s

Trần Thế Dân là nhà quay phim, đạo diễn, nhà biên kịch điện ảnh người Việt Nam. Ông được Nhà nước phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân Dân năm 2001.

Tiểu sử

Trần Thế Dân sinh ngày 15 tháng 11 năm 1940 trong một gia đình trí thức ở Hải Dương, nhưng nguyên quán của ông ở xã Tuyên Dương, huyện Thanh Oai, Hà Tây, cha ông công tác ở Ban Tuyên giáo Trung ương. Thuở nhỏ, ông học trường Tân Trào (Tuyên Quang), đến lớp 3 được gửi đi học ở khu học xá Trung Quốc. Lớp 7, ông về nước và học tại trường Chu Văn An. Năm 1960, ông được nhà nước cử đi du học, Trần Thế Dân theo học lớp quay phim tại Học viện Điện ảnh tại Bắc Kinh đến năm 1964.^[1]

Sự nghiệp

Năm 1965, ông tham gia bộ phim đầu tiên với vai trò phó quay phim cho đạo diễn Nguyễn Khánh Dư trong phim tài liệu Biển lửa.^[1]

Năm 1966, Trần Thế Dân được gọi đi B làm phóng viên chiến trường – thuộc biên chế dân chính Khu ủy khu 5. Đến năm 1968, khi biết tình trạng thính lực của ông kém, không thể ra trận, khu ủy khu 5 quyết định điều động Trần Thế Dân trở ra Bắc. Nhưng ông nhất quyết xin lên Tây Nguyên công tác, tại đây ông cùng phóng viên Kpă Y Van quay bộ phim tài liệu Những người săn thú trên núi Đăk Sao.^[1] Bộ phim đã được Bộ Văn hóa, Ban Thống nhất Trung ương khi ấy chọn đi dự thi Liên hoan phim quốc tế Matxcova 1971 và giành được huy chương Vàng, sau đó bộ phim tiếp tục đạt giải Bông Sen Vàng năm 1973.^[2] Trong khoảng thời gian này ông sáng tác kịch bản phim Cà Đắng, kể về cuộc tình của ông với một người phụ nữ trên Tây Nguyên, trong thời gian ông sang Pháp học thì một số đồng nghiệp ở nhà đã tự ý dựng thành phim mà không xin phép ông. Sau này ông không còn giao kịch bản của mình cho người khác nữa.^[3]

Năm 1972, sau khi hoàn thành nhiệm vụ của một phóng viên chiến trường, Trần Thế Dân ra Hà Nội, ông làm công tác giảng dạy tại trường Điện ảnh Việt Nam -nay là Trường Đại học Sân khấu Điện ảnh Hà Nội- đến 1992. Năm 1974, ông được đạo diễn Hải Ninh mời quay phim chính cho bộ phim Em bé Hà Nội.^[1]

Trần Thế Dân cũng chính là người biên soạn Chương trình đại học để đưa lớp Quay phim khóa đầu tiên lên đại học, làm tiền để cho sự ra đời của trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh sau này. Ông từng giữ chức phó Tổng thư ký thường trực Hội Điện ảnh Việt Nam từ năm 2000 đến 2007.^[1]

Tác phẩm


Năm phát hành	Tựa đề	Vai trò	Thể loại	Giải thưởng	Ghi chú
1971	Những người săn thú trên núi Đăk Sao	Đạo diễn – Biên kịch – Quay phim	Phim tài liệu	Huy chương Vàng LHP quốc tế Matxcova, 1971
1971	Những người săn thú trên núi Đăk Sao	Đạo diễn – Biên kịch – Quay phim		Bông sen Vàng LHPVN lần II, 1973
	Trở về buôn rẫy			Bông sen Bạc LHPVN lần II, 1973
	Và mưa đã xóa nhòa dấu vết	Đạo diễn
	Bóng mát rừng dừa	Đạo diễn		Giải Đặc biệt của Hội Điện ảnh VN tại LHP VN lần thứ IV, 1977
1975	Em bé Hà Nội	Quay phim	Điện ảnh
1977	Tự thú trước bình minh	Quay phim
1986	Y' HNua	Kịch bản gốc
1988	Ám ảnh	Quay phim		Giải kỹ thuật tại LHPVN lần VIII, 1988
1989	Đời mưa gió				^[4]
1990	Canh bạc
1992	Hãy tha thứ cho em
1993	Nơi tình yêu đã chết		Phim video
	Chuyện tình của biển		Phim video

Vinh danh

1993: Nghệ sỹ Ưu tú.
2001: Nghệ sĩ Nhân dân.^[1]
2017: Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật.^[5]
2018: Giải thưởng Cánh Diều 2017 - ông được tôn vinh cùng nghệ sĩ nhân dân, nhà quay phim Nguyễn Đăng Bảy.^[6]