Trận Glorieta Pass

Trận Glorieta Pass
Một phần của cuộc Nội chiến Hoa Kỳ
Trận Glorieta Pass, vẽ bởi Roy Anderson.
Thời gian 26–28 tháng 3 năm 1862 Địa điểm Lãnh thổ New Mexico; Hạt Santa Fe và Hạt San Miguel, New Mexico ngày nay Kết quả Thắng lợi chiến thuật của Liên minh miền Nam; thắng lợi chiến lược của Liên bang miền Bắc
Tham chiến
Liên bang miền Bắc	Liên minh miền Nam
Chỉ huy và lãnh đạo
John P. Slough John M. Chivington	Charles L. Pyron William R. Scurry
Lực lượng
1.300 quân	1.100 quân
Thương vong và tổn thất
Apache Canyon 5 tử trận 14 bị thương 3 mất tích[1] Glorieta Pass 46 tử trận[2] 64 bị thương 15 bị bắt Tổng cộng: 51 tử trận 78 bị thương 15 bị bắt 3 mất tích [3]	Apache Canyon 4 tử trận 20 bị thương 75 bị bắt[4] Glorieta Pass 46 tử trận[5] 60 bị thương 17 bị bắt Tổng cộng: 50 tử trận 80 bị thương 92 bị bắt

Trận Glorieta Pass, diễn ra từ ngày 26 cho đến ngày 28 tháng 3 năm 1862, tại Lãnh thổ New Mexico, là trận đánh quyết định của Chiến dịch New Mexico thời Nội chiến Hoa Kỳ. Được một số tác giả mệnh danh là "Gettysburg của miền Tây" (một cái tên "phù hợp với nhà viết tiểu thuyết hơn là nhà sử học" ^[6]), trận Glorietta Pass là mối đe dọa lớn cuối cùng của miền Nam đến quyền kiểm soát của miền Bắc tại miền Tây Nam Hoa Kỳ.^[7] Nó được dự kiến như là một đòn giáng trí mạng của các lực lượng Liên minh miền Nam nhằm xâm phạm lãnh thổ của Liên bang miền Bắc tại miền Tây dọc theo chân dãy núi Rocky. Trận chiến đã xảy ra tại đèo Glorieta Pass ở dãy núi Sangre de Cristo tại nơi mà ngày nay là New Mexico, và là một sự kiện quan trọng trong lịch sử Lãnh thổ New Mexico thời Nội chiến Hoa Kỳ.

Vào ngày 26 tháng 3, một cuộc đụng đổ nhỏ diễn ra giữa các lực lượng tiên phong của hai bên, và đến ngày 28 tháng 3 thì trận đánh chính bùng nổ. Mặc dù quân miền Nam đã đánh bật được quân miền Bắc qua đèo, họ buộc phải triệt thoái khi đoàn xe tiếp tế của miền Nam bị tiêu diệt và phần lớn ngựa và lừa của họ bị giết hoặc là bị xua đuổi. Cuối cùng, quân đội miền Nam đã rút lui hoàn toàn khỏi Lãnh thổ New Mexico về Arizona thuộc Liên minh và sau đó là Texas. Như vậy, trận Glorieta Pass đã trở thành đỉnh điểm của chiến dịch.

Chú thích

1. Josephy, p. 81
2. For a listing of Colorado casualties see pp.144–153
3. Frazier, p. 225
4. Frazier, p. 210
5. “For listing of casualties by name see”. Bản gốc lưu trữ ngày 28 tháng 3 năm 2015. Truy cập ngày 24 tháng 11 năm 2012.
6. Edrington, Thomas S. and John Taylor, ‘’The Battle of Glorieta Pass: A Gettysburg in the West, March 26-28, 1862’’, University of New Mexico Press, Albuquerque, 1998 p. 4
7. Bowman, John Stewart, trang 180

Tham khảo

• National Park Service battle description Lưu trữ 2004-12-30 tại Wayback Machine
• The Battle of Glorieta Pass Lưu trữ 2006-09-15 tại Wayback Machine from the University of San Diego history department
• Dyer, Frederick (1908). A Compendium of the War of the Rebellion. Des Moines, Iowa: The Dyer Publishing Company.
• Frazier, Donald S. Blood and Treasure: The Confederate Empire in the Southwest. College Station, Texas: Texas A & M University Press, 1995. ISBN 978-0-89096-639-6
• Josephy, Jr., Alvin M. The Civil War in the American West. New York: Alfred A. Knopf, 1991. ISBN 0-394-56482-0
• Keleher, William A. (1952). Turmoil in New Mexico, 1846–1868. Albuquerque: University of New Mexico Press. ISBN 0-8263-0631-4.
• Whitlock, Flint. Distant Bugles, Distant Drums: The Union Response to the Confederate Invasion of New Mexico. Boulder Colorado: University Press of Colorado, 2006. ISBN 978-0-87081-835-6
• Civil War Sites Advisory Commission Report on the Nation's Civil War Battlefields. Washington, DC: The National Park Service. 1993.
• Hudnall, Ken (2005). Spirits of the Border IV: The History and Mystery of New Mexico. El Paso, TX: Omega Press. ISBN 0-9754923-4-9.

Đọc thêm

• Alberts, Don. The Battle of Glorieta: Union Victory in the West. Texas A&M University Press, 1996. ISBN 0-89096-825-X.
• Edrington, Thomas. The Battle of Glorieta Pass: A Gettysburg in the West, March 26–28, 1862. University of New Mexico Press, 1998. ISBN 0-8263-1896-7.
• Nagle, P. G. Glorieta Pass [a novel]. New York: Forge, 1999. ISBN 0-312-86548-1.
• Scott, Robert. "Glory, Glory, Glorieta: The Gettysburg of the West." Johnson Books, 1992. ISBN 1-55566-098-3.
• Simmons, Mark. "The Battle at Valley's Ranch: First account of the Gettysburg of the West, 1862." San Pedro Press, 1987. ISBN 0-943369-00-2.
• Whitford, William. "Battle of Glorieta Pass: The Colorado Volunteers in the Civil War." Rio Grande Press, 1990. ISBN 0-87380-171-7.
• John Stewart Bowman, The World almanac of the American West, World Almanac, 1986. ISBN 0886872731.

Liên kết ngoài

• The Battle of Glorieta Pass: A Shattered Dream, a National Park Service Teaching with Historic Places (TwHP) lesson plan
• Glorieta and Raton Passes: Gateways to the Southwest, a National Park Service Teaching with Historic Places (TwHP) lesson plan
• On this date in Civil War history – Battle of Glorieta Pass Lưu trữ 2023-06-24 tại Wayback Machine