Trung A-hàm

Trung A-hàm kinh (chữ Hán: 中阿含經^[1]; tiếng Phạn: Madhyama Āgama) là một trong bốn bộ kinh A-hàm trong Đại tạng kinh, chứa 222 bài giảng trong 18 chương.^[2] Nguyên bản bằng tiếng Phạn đã bị thất lạc, chỉ còn bảo tồn được bản dịch Hán ngữ (được xếp vào Taishō Tripiṭaka 26).^[1] Trung A-hàm được xếp tương đương với Trung Bộ (Majjhima Nikaya) trong hệ kinh điển bằng tiếng Pali, gồm 152 bài giảng trong 15 chương. ^[2]

Nguồn gốc lịch sử

Bản dịch Hán ngữ sớm nhất có niên đại từ năm 397–398 CN^[2] P.V. Bapat tin rằng nguồn gốc của bản dịch Hán ngữ là ở dạng Prakrit, gần với tiếng Pali hơn tiếng Phạn.^[3] Nội dung kinh văn được cho là có ảnh hưởng từ truyền thống Sarvāstivāda. ^[2] ^[4]

Đối chiếu trong Kinh điển Pali

Có nhiều điểm tương đồng giữa các bài giảng trong Madhyama Āgama và Sutta Piṭaka tiếng Pali.^[5]

...Trong số 222 bài giảng trong T. 26, chỉ có 103 bài đối chiếu tương ứng với Majjhimanikāya; 14 bài tương ứng với Dīghanikāya, 17 bài tương ứng với Saṃyuttanikāya, và 87 bài tương ứng với Aṅguttaranikāya. Còn lại 14 bài trong T. 26 không có bản tương ứng trong kinh văn hệ Pāli.^[5]

Bản dịch tiếng Anh

Việc dịch Madhyama Āgama sang tiếng Anh bắt đầu vào năm 2006 với Marcus Bingenheimer là tổng biên tập và Tỳ khưu Analayo và Rodney S. Bucknell là đồng biên tập.^[6] Tập đầu tiên trong ba tập đã được xuất bản vào năm 2013 ^[7]