Clovis I
| Clovis I | |
|---|---|
| Koning van die Franke | |
| |
| Munt met Clovis se gesig (nie eietyds nie). | |
| Bewind | 481 – 511 |
| Ander titels | Koning van die Ripuariese Franke |
| Gebore | c. 466 |
| Gesterf | 27 November 511 |
| Voorganger | Childeric I |
| Opvolger | Reims: Theuderik I Parys: Childebert I Orléans: Chlodomer Soissons: Chlotarius I |
| Vader | Childeric I |
| Moeder | Basena van Thüringen |
Clovis I (c. 466 – 27 November 511) was die eerste koning van die Franke wat al die Frankiese stamme onder een heerser verenig het. Hy het sy vader, Childeric I, in 481 opgevolg[1] as koning van die Saliese Franke, een van die Frankiese stamme wat in daardie stadium in die omgewing van die Benede-Rynrivier gewoon het. Dit het Doornik en Kameryk as middelpunt gehad en was geleë aan die moderne grens tussen Frankryk en België, in 'n gebied wat as Toxandria bekendgestaan het. Clovis het die naburige Frankiese stamme verower en hom tot met sy dood as alleenheerser gevestig.
Onder aanmoediging van sy vrou, die Boergondiër Clotilda, 'n Katoliek, het hy hom tot Rooms-Katolisisme bekeer teenoor Arianisme, wat algemeen onder die Germane beoefen is. Hy is in die Katedraal van Reims gedoop, soos wat die geval met die meeste Franse konings sou wees. Die daad was van groot belang vir die geskiedenis van Frankryk en Wes-Europa in die algemeen, aangesien Clovis sy heerskappy oor die grootste deel van die ou Romeinse provinsie Gallië (rofweg moderne Frankryk) uitgebrei het. Hy word beskou as die stigter van beide Frankryk (wat sterk ooreenkom met sy staat teen sy afsterwe) en die Merowingiese Ryk, wat die volgende twee eeue oor die Franke geheers het.
Naam
[wysig | wysig bron]Clovis se naam word in primêre bronne op ’n aantal verskillende maniere gespel: Die Frankiese vorm Chlodovech is gelatiniseer as Chlodovechus, van waar die Latynse naam Clovis afgelei is. Dit het weer ontwikkel tot die Franse naam Louis.
Die naam beklee 'n prominente in die geskiedenis ná Clovis I. Drie ander Merowingiese konings is Clovis genoem. Nege Karolingiese heersers, 13 ander Franse konings en ’n Romeinse keiser is Louis genoem. Byna elke Europese taal het sy eie spelling vir die naam ontwikkel: Louis in Frans, Chlodwig en Ludwig in Duits, Lodewijk in Nederlands (met die Afrikaanse vorm Lodewyk) en Lewis in Engels is net 'n paar voorbeelde van die meer as 100 moontlike variasies.
Kenners verskil oor die betekenis van die naam Clovis. Chlodovech bestaan uit die Germaanse wortels Chlod- en -vech, wat gewoonlik verbind word met gloei- en -soldaat. Sy naam kon dus moontlik "roemryke vegter" beteken het.
Frankiese konsolidasie
[wysig | wysig bron]In 486 het Clovis Syagrius, die laaste Romeinse amptenaar in Noord-Gallië, wat oor die gebied om Soissons in die hedendaagse Picardië regeer het, met die ondersteuning van Ragnachar verslaan.[2] In die Slag van Soissons is Frankiese heerskappy uitgebrei om die grootste deel van die gebied nood van Lotaringe in te sluit. Daarna het Clovis 'n verbond met die Oos-Gote gesluit deur die huwelik van sy suster Audofleda met koning Theodoric die Grote. Die oorwinning is opgevolg met nog een in 491 oor 'n klein groep Turingers oos van sy gebiede. Later het hy met die samewerking van ander Frankiese onderkonings die Alamanni in die Slag van Tolbiac verslaan. Hy het tevore in 493 met die Boergondiese prinses Clotilde getrou en ná sy oorwinning by Tolbiac het hy hom omstreeks 496 bekeer tot haar Katolieke geloof. Dit was 'n belangrike wegbeweging van die ander Germaanse konings soos die Wes-Gote en Vandale wat aanhangers van die alternatiewe Ariaanse geloof was.
Katolieke koning
[wysig | wysig bron]
Die bekering van Clovis tot Katolisisme, die geloof van die meeste van sy onderdane, het moontlik gehelp om die bande tussen sy Romeinse onderdane, gelei deur Katolieke biskoppe, en hulle Germaanse veroweraars te versterk. Sy wegbeweging van Frankiese paganisme het hom egter moontlik van ander Frankiese onderkonings vervreem en dit het sy militêre posisie oor die volgende jare verswak.[3]
Verowering van Gallië
[wysig | wysig bron]Hoewel hy in die jaar 500 in 'n slag in Dijon teen die Boergondiërs geveg het, kon hy nie daarin slaag om hulle te onderwerp nie. Dit blyk hy het daarna die ondersteuning van die Arverniane bewerkstellig. Saam met hulle het hy die Wes-Gotiese koninkryk Toulouse in 507 in die Slag van Vouillé verower, wat die Wes-Gote tot Spanje beperk het en die grootste deel van Akwitanië tot Clovis se koninkryk toegevoeg het.[2] Hy het Parys hierna sy hoofstad gemaak[2] en 'n abdy aan die suidelike oewer van die Seine opgerig wat hy aan Petrus en Paulus gewy het. Al wat vandag van die abdy oor is, is Tour Clovis, 'n Romaanse toring op die terrein van die gesogte Lycée Henri IV, net oos van die Panthéon. Die abdy is later na Parys se beskermheilige Geneviève genoem. Dit is in 1802 gesloop.
Volgens Gregorius van Tours het die Bisantynse keiser Anastasius I ná die slag van Vouillé die titel konsul aan hom toegeken. Aangesien Clovis se naam nie op die lys van konsuls verskyn nie, was hy waarskynlik 'n Consul suffectus, een wat nie aan die begin van die jaar aangestel is nie. Gregorius het ook stelselmatige opnames gemaak van Clovis se veldtogte om ander Frankiese reguli, of onderkonings, ná sy oorwinning in Vouillé uit te skakel. Die onderkonings teen wie Clovis geveg het, sluit in Sigobert die Lamme en sy seun Chlodoric die Parasiet; Chararic, nog 'n koning van die Saliese Franke; en Ragnachar van Cambrai, sy broer Ricchar en hulle broer Rignomer van Le Mans.
Kort voor sy dood het Clovis 'n sinode van Galliese biskoppe in Orléans byeengeroep om die kerk te hervorm en 'n sterk band tussen die kroon en die Katolieke biskopdom te vestig. Dit was die eerste raad van Orléans.
Dood en Opvolging
[wysig | wysig bron]Clovis I het in 511 gesterf en is in die Sint Denis-basilika in Parys begrawe, terwyl sy vader saam met ander Merowingiese konings in Tournai begrawe is. Met sy afsterwe is sy koninkryk verdeel tussen sy vier seuns, Theuderic, Chlodomer, Childebert en Clotaire. Die verdeling het nuwe politieke eenhede geskep in die vorm van die koninkryke Reims, Orléans, Parys en Soissons. Dit het ook 'n tydperk van onenigheid ingelei wat, buiten vir kort tussenposes, sou voortduur tot aan die einde van Clovis se Merowingiese dinastie in 751.
Nalatenskap
[wysig | wysig bron]Clovis se nalatenskap word algemeen beskou as gegrond op drie groot dade: sy vereniging van die Frankiese nasie, sy verowering van Gallië en sy bekering tot Rooms-Katolisisme. Deur die eerste daad het hy sy volk se invloed in breër aangeleenthede verseker, iets wat nie een van die ander onderkonings kon regkry nie. Met die tweede daad het hy die grondslag gelê vir 'n latere nasiestaat, Frankryk. Met die derde daad het hy hom 'n bondgenoot van die pousdom gemaak en daarmee die beskerming van die kerk vir hom en sy mense bewerkstellig.
Die verdeling van sy koninkryk ná sy dood met nuwe grense wat geen geografiese betekenis gehad het nie maar hoofsaaklik daarop gerig was om gelyke inkomste vir sy seuns te verseker, het tot baie interne verdeeldheid in Gallië gelei en uiteindelik bygedra tot die val van sy dinastie.[4] Clovis het wel aan sy erfgename die ondersteuning van sy mense en die kerk nagelaat en toe die magnate van die koningshuis wou ontslae raak, moes hulle eers die pous se goedkeuring kry.
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ Die datum word bepaal deur terug te tel van die Slag van of Tolbiac, wat Gregorius van Tours in die vyftiende jaar van Clovis se bewind plaas.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 "Iron Age Braumeisters of the Teutonic Forests". BeerAdvocate (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 Mei 2013. Besoek op 2 Junie 2006.
- ↑ Daly, William M. Daly, "Clovis: How Barbaric, How Pagan?" Speculum 69.3 (July 1994, pp. 619-664
- ↑ The Rise of the Carolingians or the Decline of the Merovingians? (pdf)
| Voorafgegaan deur Childeric I |
Koning van die Saliese Franke 481–511 |
Opgevolg deur Childebert I |
