Ladysmith

Ladysmith

Emnambithi
Sentrale besigheidsdistrik
Sentrale besigheidsdistrik
Ladysmith is in KwaZulu-Natal
Ladysmith
Ladysmith
 Ladysmith se ligging in KwaZulu-Natal
Koördinate: 28°33′35″S 29°46′50″O / 28.55972°S 29.78056°O / -28.55972; 29.78056
LandVlag van Suid-Afrika Suid-Afrika
ProvinsieKwaZulu-Natal
DistrikUthukela
MunisipaliteitAlfred Duma
Stigting1850[1]
Oppervlak
 • Totaal84,13 km2 (32,48 vk. myl)
Bevolking
 (2011)[2]
 • Totaal64 855
 • Digtheid771/km2 (2 000/vk. myl)
Rasverdeling (2011)
 • Wit mense8.3%
 • Indiërs/Asiërs15.0%
 • Bruin mense2.9%
 • Swart mense73.3%
 • Ander0.5%
Taal (2011)
 • Zoeloe 64.3%
 • Engels 22.8%
 • Afrikaans 6.3%
 • Suid-Sotho 2.2%
 • Ander 4.5%
Poskode (strate)
3370
Poskode (posbusse)
3370
Skakelkode036
Webwerfladysmith.kzn.org.za

Ladysmith is 'n groot dorp aan die oewer van die Kliprivier, in die uThukela-distrik van KwaZulu-Natal, Suid-Afrika. Dit is 230 km noordwes van Durban en 365 km suidoos van Johannesburg.

Geskiedenis

[wysig | wysig bron]

In 1847 het 'n aantal Voortrekkers hulle in die gebied gevestig en die dorp is in 1850 gestig as die hoofstad van die Republiek van Kliprivier met Andries Spies as hulle kommandant. Die republiek is in dieselfde jaar reeds deur die Britte geannekseer. Die dorp is vernoem na Juana María de los Dolores de León Smith, wat ook bekend gestaan het as Lady Smith, die Spaanse vrou van sir Harry Smith, die goewerneur van die Kaapkolonie. 'n Fort is in 1879 gebou om die dorpenaars teen die Zoeloes te beskerm.

Tweede Vryheidsoorlog

[wysig | wysig bron]
Ladysmith se stadsaal nadat granaatvuur die kloktoring beskadig het.

Ladysmith het wêreldbekendheid verwerf toe dit vir 118 dae, van 2 November 1899 tot 28 Februarie 1900, tydens 'n deurslaggewende stadium van die Tweede Vryheidsoorlog, deur magte van die ZAR en Oranje-Vrystaat beleër is. 3 000 Britse soldate het tydens die beleg omgekom. Vier veldslae is geveg om Ladysmith te bevry. Die Britte verloor agtereenvolgens die slae van Colenso, Spioenkop en Vaalkrans alvorens hulle uiteindelik by Pietershoogte deurbreek om Ladysmith te bevry.

Ekonomie

[wysig | wysig bron]

Belangrike nywerhede in die gebied sluit in voedselverwerking, tekstiel en die vervaardiging van motorbande.

Geografie

[wysig | wysig bron]

Vloede

[wysig | wysig bron]

Sedert die stigting van die dorp is dit gereeld deur vloedwater van die Kliprivier geteister. in 1997 is die Qedusizi-dam voltooi as 'n vloedverswakkingsdam. Die Zoeloenaam van die dam beteken “einde van lyding”. Die Spioenkop-natuurreservaat is 25 km van Ladysmith geleë.

Monumente en gedenktekens

[wysig | wysig bron]

Platrand/Wagon Hill

[wysig | wysig bron]
Imperial Light Horse gedenkteken op Platrand
Die Burger gedenkteken

Aan die suidekant van Ladysmith is 'n area wat aksie gesien het gedurende die beleg van Ladysmith. Die Burger Gedenkteken op Wagon Hill was onthul ter ere van die Boere magte wat gedurende die beleg en bevryding van Ladysmith gesneuwel het.

Op Platrand is daar 'n gedenktekens vir Imperial Light Horse, die Devonshire Regiment, die Earl of Ava en ander.

Spioenkop

[wysig | wysig bron]
Britse gedenkteken op Spioenkop
Besoekersinligting op Spioenkop

Die groot slagveld ongeveer 30 km buite Ladysmith bevat die grafte van Britse soldate en gedenktekens, onder andere 'n Boere gedenkteken, Britse gedenkteken, South Lancashire gedenkteken en Imperial Light Infantry gedenkteken.

Castor et Pollux

[wysig | wysig bron]

Twee RML 6.3-duimkanonne wat deur die Britse magte gebruik is tydens die beleg staan vandag voor die stadsaal.

Mohandas Gandhi standbeeld

[wysig | wysig bron]

'n Standbeeld van Mohandas Gandhi kan gesien word in die Lord Vishnu tempel.

Trivia

[wysig | wysig bron]
  • Tydens die Boereoorlog het Mohandas Gandhi 'n draagbaarkorps by Ladismith gevestig. Daar is 'n standbeeld van hom by die Lord Vishnutempel in Ladysmith.
  • Dit was die tuisdorp van Joseph Shabalala, stigter van die sanggroep Ladysmith Black Mambazo.
  • Dit is die geboorteplek van "Sugar Boy" Malinga, voormalige bokskampioen.

Sien ook

[wysig | wysig bron]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. "Chronological order of town establishment in South Africa based on Floyd (1960:20-26)" (PDF) (in Engels). pp. xlv–lii. Geargiveer (PDF) vanaf die oorspronklike op 13 Julie 2019. Besoek op 7 Februarie 2017.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 "Hoofplek Ladysmith". Sensus 2011.

Bronnelys

[wysig | wysig bron]
  • Edwin, N.: Siege of Ladysmith 80 years ago on 2 November 1899. In: Lantern. Tydskrif vir Kuns, Kennis en Kultuur. Jaargang 29, nr. 1, Desember 1979

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]