Luxemburg

Hierdie artikel handel oor die land in Europa. Vir ander gelyknamige gebruike, sien gerus Luxemburg (dubbelsinnig).

Groothertogdom Luxemburg
Groussherzogtum Lëtzebuerg (Luxemburgs)
Grossherzogtum Luxemburg (Duits)
Grand-Duché de Luxembourg (Frans)

Vlag Wapen
Nasionale leuse: Mir wëlle bleiwe wat mir sinn (Luxemburgs vir: "Ons wil bly wat ons is")
Volkslied: Ons Heemecht Hertoglike Volkslied: De Wilhelmus
Hoofstad	Luxemburg 49°36′N 6°7′O / 49.600°N 6.117°O / 49.600; 6.117
Grootste stad	Luxemburg
Amptelike tale	Luxemburgs, Duits, Frans
Regering • Groothertog • Regent • Eerste Minister • Adjunkpremier	Unitêre parlementêre grondwetlike monargie Henri Guillaume Luc Frieden Xavier Bettel
Onafhanklikheid • van die Eerste Franse Keiserryk • 1ste Verdrag van Londen • 2de Verdrag van Londen • Einde van die persoonlike unie	15 Maart 1815 19 April 1839 11 Mei 1867 23 November 1890
Oppervlakte  - Totaal    - Water (%)	2 586[1] km^2  (178^ste) 998,5 myl^2 0,23 (2015)[2]
Bevolking  - 2024-skatting  - 2021-sensus  - Digtheid	671 254[1] (168^ste) 643 941[3] 259,6 / km^2 (58^ste) 672,3 / myl^2
BBP (KKP)  - Totaal  - Per capita	2024-skatting $96,886 miljard[4] (100^ste) $143 743[4] (1^ste)
BBP (nominaal)  - Totaal  - Per capita	2024-skatting $88,556 miljard[4] (73^ste) $131 384[4] (1^ste)
MOI (2024)	0,927[5] (20^ste)  –  baie hoog
Gini (2023)	30,6[6] –  medium
Geldeenheid	Euro (€) (EUR)
Tydsone  - Somertyd	MET (UTC+01) MEST (UTC+02)
Internet-TLD	.lu
Skakelkode	+352
Portaal Europa

Luxemburg (Luxemburgs: Lëtzebuerg, [ˈlətsəbuə̯ɕ], ; Duits: Luxemburg, [ˈlʊksm̩bʊʁk], ; Frans: Luxembourg, [lyksɑ̃buʁ], ), amptelik die Groothertogdom Luxemburg (Luxemburgs: Groussherzogtum Lëtzebuerg, [ˈgʀəʊ̯sˌhɛχtsoːktuːm ˈlətsəbuːə̯ɕ]; Duits: Großherzogtum Luxemburg, [ˈgʁoːsˌhɛɐ̯tsoːktuːm ˈlʊksm̩ˌbʊɐ̯k], ; Frans: Grand-Duché de Luxembourg, [ɡʁɑ̃ dyʃe də lyksɑ̃buʁ], ), is op een na die kleinste staat van die Europese Unie, met 'n oppervlakte van 2 586 km² en 'n bevolking van 671 254 (2024).^[1] Dit word begrens deur België in die weste en noorde, Frankryk in die suide en Duitsland in die ooste, vervolgens is dit 'n landingeslote land.

Nasa-satellietbeeld van Luxemburg

Die geskiedenis van Luxemburg is onskeibaar verbonde met dié van sy buurlande. Vanweë sy sentrale ligging in Europa was die land van groot strategiese belang vir 'n verskeidenheid moondhede. Die geskiedenis van versterkings en kastele, wat in Luxemburg gebou is, strek terug tot in die antieke tydperk toe hier 'n Romeinse fort ontstaan het. Later, in die vroeë middeleeue, is 'n belangrike Frankiese kasteel hier gebou, en tussen die 16de en 17de eeu was dit 'n vesting langs die Spaanse Pad, 'n Europese roete van militêre en ekonomiese belang.

Luxemburg is in sy geskiedenis deur 'n verskeidenheid state en dinastieë geregeer, maar vorm sedert die 10de eeu 'n eie politieke entiteit, al was dit nie steeds onafhanklik of outonoom nie. Vandag is Luxemburg, 'n land van saggies golwende heuwellandskappe en bosse met matige winters en warm somers, 'n erflike konstitusionele monargie met 'n eenkamerparlement – en die laaste onafhanklike groothertogdom ter wêreld.

Danksy die politieke onafhanklikheid het die groothertogdom sy plaaslike dialek, Luxemburgs of Lëtzebuergesch, tot nasionale taal uitgebou. Dit is nou verwant aan die Moeselfrankiese dialekte wat oorkant die grens in Duitsland gepraat word, terwyl Duits ook die eerste vreemde taal en die medium van die mediabedryf is. Frans dien as administratiewe taal.

Die Luxemburgse ekonomie word veral deur die bank-, assuransie- en staalbedryf oorheers. Maar ook die plaaslike landbousektor en wynbedryf speel 'n belangrike rol. Die Moeselvallei, 'n vallei wat oor Luxemburgse en Duitse gebied strek, lewer witwyne van gehalte op. Net soos in ander Europese lande noord van die Alpe is ook bier baie gewild. Die inheemse bosse, mere en rivier lewer 'n verskeidenheid eersterangse produkte op, waaronder haasvleis (Hasenpfeffer of haasbredie is een van die nasionale geregte van die land), Ardenne-ham en forelle.

Luxemburg is 'n stigterslid van die Europese Unie en van die NAVO. In 1999 is die Euro-geldeenheid ingevoer en in 2002 die Eurobanknote en -muntstukke.

Geskiedenis

Die hoofartikel vir hierdie afdeling is: Geskiedenis van Luxemburg.

Staatskundige geskiedenis van die Nederlande
Noordelike Nederlande	Suidelike Nederlande	Heilige Romeinse Ryk & Duitse Bond
Goue van Oos-Francië	Goue van Wes-Francië	Goue van Oos-Francië
Gelre Utrecht Friesland Groningen Ommelanden	Vlaandere Brabant Heneg.-Holland (e.a.)	Luik Loon Stavelot-Malmedy Ravenstein Horn Thorn Bouillon Gronsveld (e.a.)
	1384 Boergondiese Nederlande
	1482 Habsburgse Nederlande
1543 Sewentien Provinsies (vanaf 1566 in opstand)
1588 Republiek die Sewe Verenigde Nederlande	1585 Spaanse Nederlande
	1713 Oostenrykse Nederlande
1795 Bataafse Republiek	1794 Eerste Franse Republiek
1806 Koninkryk Holland
1810	1804
Eerste Franse Keiserryk
1813 Vorstendom die Nederlande	1814 Generaal- Goewernement
1815 Verenigde Koninkryk die Nederlande		1815 Groothertogdom Luxemburg
1830 Koninkryk die Nederlande	1830 Koninkryk België	1848 & 1867 Groothertogdom Luxemburg

Keltiese en Romeinse tydperk

Die vroegste nedersettings in die gebied van die huidige Luxemburg is deur Kelte gestig en dateer uit die 2de eeu v.C. Sowat honderd jaar later het die Romeine die streek binnegedring toe Julius Caesar met sy troepe tussen omstreeks 58 en 52 v.C. op 'n veroweringsveldtog in Gallië en Germanië was. Dit het vervolgens deel van die Romeinse Ryk (Imperium Romanum) geword.

In die 5de eeu, die tydperk van die volksverhuising, is die Romeine deur Germaanse Franke teruggedring. Rondtrekkende monnike het die bewoners in die gebied tot die Christendom bekeer en kloosters opgerig. Die beroemde Klooster Echternach is in 698 deur die Angel-Saksiese sendeling Willibrord gestig.

Middeleeue

Koning Lotarius II van Lotaringe (omtrent 835-869) het die gebied van Luxemburg as leen aan die abdy van Sint Maximinus van Trier (Duitsland) gegee. Die owerstes van die klooster het Luxemburg as leenhere in die 9de en 10de eeu geregeer. Die burg wat tot beskerming van die streek opgerig is, het sy naam ook aan die omliggende gebied verleen. Die vroegste dokument waarin die naam Luxemburg verskyn dateer uit die jaar 963 toe graaf Siegfried Lucilinburhuc, die "klein burg" op die rotse van die huidige stad gekoop het.

Luxemburg was tot 1443 'n onafhanklike graafskap en later 'n hertogdom binne die verband van die Heilige Romeinse Ryk. Tydens die Middeleeue het vier Duitse keisers, vier Boheemse en een Hongaarse koning vanuit Luxemburg gekom; die bekendstes was Hendrik VII, hertog van Luxemburg en keiser van die Heilige Romeinse Ryk (1308–1313); Johan die Blinde, graaf van Luxemburg en koning van Boheme; Karel IV, Wenceslous II en Sigismond, keisers van die Heilige Romeinse Ryk en konings van Boheme. In sy bloeitydperk het die magsgebied van die Huis Luxemburg van Duitsland tot by die Russiese grens gestrek. Keiser Karel IV (1347–1378) het Luxemburg in 1354 tot hertogdom verhef.

Vroeë moderne tyd

In sy geskiedenis het Luxemburg groot dele van sy grondgebied aan België, Pruise en Frankryk afgestaan

Tussen 1443 en 1815 is Luxemburg deur buitelandse magte regeer: Deur die Boergondiërs (1443 tot 1506), deur die Spanjaarde (1506 tot 1684), deur die Franse (1684 tot 1697), deur die Oostenrykers (1714 tot 1795), en 'n tweede keer deur die Franse (1795 tot 1814).

Die Kongres van Wene (1815) het die onafhanklikheid aan Luxemburg verleen as deelstaat van die Duitse Bond en in personele unie met die koning van Nederland (tot by die jaar 1890, die begin van Luxemburg se eie dinastie). Eers met die Verdrag van Londen (1839) het die groothertogdom sy volle soewereiniteit verkry, wat egter nog twee keer – tydens die Eerste en Tweede Wêreldoorlog – geskend is. Die land is in sy geskiedenis ook drie keer gedwing om gebiede aan Frankryk, België en Duitsland af te staan.

Volledige onafhanklikheid

In 1890 het die Nederlandse koningshuis, die Huis Oranje-Nassau, in sy manlike linie uitgesterf. Volgens 'n privaatregtelike familieverdrag, wat tussen die prinse uit die Huis Nassau (die Nassause Erfvereniging) gesluit is, het die naaste manlike bloedverwante, die hertoë van Nassau-Weilburg, aan die bewind gekom. Sodoende is Luxemburg vir die eerste keer in sy geskiedenis deur sy eie erflike dinastie, die huis Nassau-Weilburg, geregeer.

Ná die afsterwe van die Nederlandse koning Willem III in 1890 het Luxemburg sy volle onafhanklikheid verwerf. Die groothertogdom het egter ook ná die stigting van die Noord-Duitse Bond en die Duitse Ryk tot en met 1919 'n lidstaat van die Duitse Doeane-Unie (Deutscher Zollverein) gebly.

20ste eeu

Gedurende die Eerste Wêreldoorlog (1914–1918) is die Luxemburgse neutraliteit deur Duitse troepe geskend. Die groothertogdom is beset en het as opmarsgebied teen Frankryk gedien. Die soewereiniteit en politieke meganismes van die groothertogdom is egter nie aangetas nie. Die pro-Duitse gesindheid van groothertogin Marie Adelheid tydens die oorlog het in 1918 aanleiding tot 'n staatskrisis gegee. Liberale en Sosialiste het 'n poging onderneem om die monargie af te skaf en die aansluiting by België teweeg te bring, maar die Luxemburgse parlement het in Desember 1918 met 29 teen 11 stemme ten gunste van die onafhanklikheid van die groothertogdom gestem. Marie Adelheid het in die volgende jaar onder politieke druk geswig en ten gunste van haar suster Charlotte bedank.

In 1922 is die doeane-unie tussen België en Luxemburg gestig, terwyl die Franse troepe die land in 1925 ontruim het.

Vandag is Luxemburg 'n lidstaat van die Europese Unie wat ondanks die noue samewerking met sy bure sy politieke en kulturele onafhanklikheid handhaaf. Die nasionale leuse is dan ook "Mir wëlle bleiwe wat mir sinn" (Ons wil bly wat ons is).

Politiek

Groothertog Henri van Luxemburg

Die Groothertogdom Luxemburg is 'n konstitusionele monargie met 'n parlementêre demokratiese stelsel. Die Groothertog is volgens die Luxemburgse Grondwet van 1868 die staatshoof. Die parlement met een kamer (Frans: Chambre des Députés) is die wetgewende orgaan van Luxemburg. Nasionale verkiesings vind elke vyf jaar saam met die verkiesings vir die Europese Parlement plaas. Luxemburgers, wat in die amptelike kiesersregister gelys is, is verplig om aan die verkiesings deel te neem.

Die uitvoerende gesag lê by die Groothertog en die regering. Die destydse regering beklee sy amp sedert November 2023 en word gevorm deur die Eerste Minister Luc Frieden, wat ook die tradisionele titel Staatsminister dra, twaalf ministers, 'n adjunkminister en 'n staatssekretaresse. Die Staatsraad met 27 lede dien as 'n raadgewende orgaan, en nege lede word respektiewelik deur die parlement, die Groothertog en die Staatsraad self benoem.

Die belangrikste politieke partye in Luxemburg is die Chrëstlich-Sozial Vollekspartei (CSV, Christelik-Sosiale Volksparty), die Lëtzebuergesch Sozialistesch Arbechterpartei (LSAP, Luxemburgse Sosialistiese Arbeidersparty), die Demokratesch Partei (DP, Demokraties-Liberale Party), Déi Gréng (Groen Party) en die Aktiounskommittee fir Demokratie an Rentengerechtegkeet (Protesbeweging).

Sedert 17 November 2023 fungeer Luc Frieden (CSV) as eerste minister nadat 'n koalisieregering met DP gevorm is.

In 'n referendum op 10 Julie 2005 het die Luxemburgers die voorgestelde Europese Grondwet met 56,52 persent van die uitgebragte stemme goedgekeur.

Geografie

Kaart van Luxemburg

Die Uelzecht- of Alzette-rivier in die hoofstad Luxemburg

Die Sauer-rivier mond in Wasserbillig in die Moesel uit

Luxemburg word soms die "groen hart" van Europa genoem. Julius Caesar het in een van sy werke reeds die ondeurdringbare bosgebiede van die streek beskryf. Die groothertogdom word deur twee groot natuurlandskappe oorheers – Ösling en Gutland.

Die yl bevolkte Ösling-plato in die noorde strek, met 'n gemiddelde hoogte van 450 meter bo seevlak, oor 'n oppervlakte van 828 km² en maak deel uit van die Ardenne-bergreeks. Daarnaas strek ook uitlopers van die Duitse Eifelgebergte tot Noord-Luxemburg. Ingebed in die Öslinglandskap met sy beboste heuwels lê die riviervalleie van Sauer (Frans: Sûre), Wiltz, Clerf (Frans: Clerve) en Our. Die hoogste bergpiek in Luxemburg, die Buurgplaatz met 559 meter, is in die Ösling geleë.

Gutland in die suide (1 758 km²) is 'n dig bevolkte vlakte met bosgebiede, klein riviere, weivelde, akkerland en wingerde. Die Moeselrivier (Frans: Moselle, Duits: Mosel) vorm die grenslyn tussen Luxemburg en Duitsland. Teen die kalkhellings van sy vallei is wingerde aangeplant.

Die belangrikste riviere van Luxemburg naas die Moesel is Sauer, Our en Uelzecht (Frans: Alzette).

Flora en fauna

Groot dele van Luxemburg was oorspronklik met loofbosse bedek, veral beuke- en eikebome. Die oorblyfsels van hierdie bosgebiede word tans veral in die Ösling van Noord-Luxemburg aangetref. Ander tipiese plantspesies sluit steekpalms en heidestruike in. Gutland in die suide is die hoofstreek van intensiewe boerdery. In die suidooste van die groothertogdom word enkele Mediterreense plantspesies soos byvoorbeeld Lamiaceae aangetref.

Die getal inheemse dierspesies is lankal verminder. Die bosgebiede van Luxemburg is de natuurlike habitat van Sentraal-Europese soogdierspesies soos vosse, rooi wild, wilde varke, Europese dassies, eekhorinkies en boommarters. Die belangrikste voëlspesies sluit reiers, ysvoëls, spegte en Falconiformes soos jakkalsvoëls en valke in.

Klimaat

Luxemburg het 'n gematigde Wes-Europese klimaat wat hoofsaaklik deur westerse Atlantiese winde beïnvloed word, met aangename, warm somers en matige winters. Die gemiddelde jaarlikse temperatuur is 9 °C (0,8 °C in Januarie en 17,5 °C in Julie) en die gemiddelde jaarlikse reënval 782,2 millimeter. Weerstoestande in die noorde van die land, die Ösling, word deur laer temperature en hoër neerslae gekenmerk.

Ekonomie

Struktuur

Die besigheidspark Centre Drosbach in Luxemburg (stad)

Die ekonomiese struktuur van Luxemburg, wat oorspronklik deur swaar nywerhede en landbou oorheers is, het sedert die vroeë 1970's ingrypend verander. In dié dekade het dit steeds geblyk dat die belangrikheid van swaar nywerhede geleidelik sou afneem, en die Luxemburgse regering het vanaf 1975 'n doelbewuste en konsekwente beleid van ekonomiese diversifisering gevolg waarvolgens nuwe nywerhede gevestig en die finansiële en assuransiesektor ontwikkel is.

Luxemburg beskik oor beperkte naturlike hulpbronne soos leisteen, kalk, sand en kieselsteen. 98 persent van Luxemburg se energiebehoeftes – aardolie, aardgas, steenkool en elektrisiteit – moet ingevoer word. Tans word pogings onderneem om die aandeel hernieubare energie te verhoog.

Die Luxemburgse regering bevorder sedert 1929 danksy 'n liberale wetgewing die vestiging van buitelandse beleggingmaatskappye en banke. Vandag is die land een van die finansiële sentra van Europa, en die voordelige belastingwetgewing lok groot en klein beleggers na die groothertogdom. Ander belangrike sektore van die ekonomie is handel en vervoer, assuransiemaatskappye, media en radio- en televisiemaatskappye wat ook programme vir die buurlande uitsaai. Die Luxemburgse onderneming SES-Global is die grootste satellietmaatskappy ter wêreld. Satelliet-TV-, -radio-, en -datatransponders word vir heel Europa aangebied. Die belangrikste uitvoergoedere is metale, masjiene, plastiek en industriële gom.

Ná die globale finansiële krisis het die banksektor 'n konsentrasieproses ondergaan, terwyl honderde Luxemburgse ondernemings in 2011 en 2012 bankrot gespeel het. Intussen toon aandelefondse stewige groei. Die regering se ekonomiese beleid fokus tans op nuwe snelgroeiende sektore soos logistiek, hernieubare energie, inligtingstegnologie, navorsing en biotegnologie.

Ekonomiese ontwikkeling

Esch-sur-Alzette (Esch-Uelzecht), 'n voormalige mynbousentrum

Die regerings van Luxemburg het al vroeg die noodsaaklikheid besef om deel van 'n groter ekonomiese gemeenskap te word. In 1842 het Luxemburg by die Duitse Doeane-unie aangesluit. Eers met die einde van die Eerste Wêreldoorlog het die groothertogdom in sy buitelandse en ekonomiese beleid nader aan België beweeg. Die twee lande vorm sedert 1921 'n ekonomiese gemeenskap wat in 1958 deur Nederland vergroot en tot die Benelux-unie uitgebou is. In 1957 het Luxemburg ook 'n lid van die Europese Ekonomiese Gemeenskap geword, die historiese voorloper van die Europese Unie.

Met die opbloei van die staalnywerheid aan die begin van die 20ste eeu het Luxemburg een van die welvarendste Europese nasies geword, en sy landbou, nywerhede en dienstesektor strewe steeds daarna om ten opsigte van modernisering en integrasie in die Europese ekonomie die voortou te neem.

Vanaf 1969 het die Luxemburgse regering massief in die Arbed-staalaanlegte belê, en reeds een jaar later het die Luxemburgse staalproduksie 'n rekordsyfer van 5,5 miljoen ton bereik (wat gelykstaan aan 16 ton per inwoner of twintig keer so veel as byvoorbeeld in Duitsland). Staal het destyds twee derdes van Luxemburg se uitvoerwaarde gelewer en 'n groot aantal werkgeleenthede geskep wat ook duisende buitelandse werknemers ingesluit het.

Ná 'n dekade met 'n gemiddelde jaarlikse groeikoers van die bruto binnelandse produk (BBP) van vyf persent het dié groeikoers in 2008 verstadig tot 2,8 persent. In 2009 het die BBP selfs met 5,3 persent gekrimp. Intussen het die Luxemburgse ekonomie sy groeikoers hervat met 2,7 persent in 2010, 1,6 persent in 2011 en 0,3 persent in 2012.

Die inflasiekoers het in 2012 2,7 persent beloop, die werkloosheidsyfer het in Julie 2013 op 7 persent gestaan. Luxemburg is een van die lande met die hoogste per capita-inkomste ter wêreld – die BBP per capita het in 2012 €83 600 beloop. Luxemburg se dinamiese ekonomie verskaf werk aan 156 800 pendelaars uit die buurlande wat daagliks na die groothertogdom stroom. Die bruto minimum-loon of -salaris is in Januarie 2007 op 1 570,28 € vasgestel.

Demografie

'n Tweetalige Duits-Franse posbus

Volgens die sensus van 2001 was Luxemburg se bevolking in daardie jaar 439 764. Dit het tot 448 000 in 2003, 562 958 op 1 Januarie 2015 en 660 809 in 2023 gegroei.

Naas die inheemse Moesel-Frankiese Lëtzebuergers (304 300) was daar in 2015 sowat 258 700 buitelanders (46 persent van die totale bevolking en die hoogste persentasie buitelanders in 'n lidstaat van die Europese Unie), veral Portugese (92 100), Franse (39 400), Italianers (19 500), Belge (18 800), Duitsers (12 800), Britte (6 000), Nederlanders (4 000) en 29 600 burgers van ander lidstate van die Europese Unie (EU). 36 500 buitelanders was afkomstig uit lande buite die EU. Meer as 150 000 pendelaars uit die buurlande (waarvan 67 500 Franse, 35 000 Belge en 31 500 Duitsers) werk in Luxemburg.^[7]

In 2008 was 68,7 persent van die bevolking Rooms-Katoliek, naas 3,7 persent lidmate van Protestantse en ander Christelike kerke en 2,6 persent aanhangers van ander gelowe. 24,9 persent van die bevolking was ongebonde. Die jaarlikse bevolkingsgroei het in 2013 sowat 2,4 persent beloop.

Die stedelike bevolking in Luxemburg het in 2003 92,5 persent beloop. Die grootste stede naas Luxemburg (stad) met 83 800 inwoners is Esch-Uelzecht (Frans: Esch-sur-Alzette, 29 100 inwoners in 2007), Déifferdeng (Frans: Differdange, Duits: Differdingen, 20 100 inwoners), Diddeleng (Frans: Dudelange, Duits: Düdelingen, 18 000 inwoners), Péiténg (Pétange/Petingen, 15 000 inwoners) en Suessem (Sanem/Sassenheim, 14 100 inwoners). Echternach is 'n bekende bedevaartsentrum en toeristebestemming.

Taalbeleid

Lëtzebuergesch: Straatbord in Mondorf-les-Bains (Munneref)

Weens die noue politieke en ekonomiese bande met België is Frans die taal van die administrasie en wetgewing, terwyl koerante merendeels in Duits verskyn. Die inheemse dialek en omgangstaal, Luxemburgs of Lëtzebuergesch, is 'n Moesel-Frankiese streektaal wat tot die Middelduitse groep van dialekte behoort. Net soos die Switsers-Duitse dialek in Switserland het Lëtzebuergesch sedert die Tweede Wêreldoorlog al hoe meer gewild geraak en dien intussen selfs as derde amptelike taal.

Hoewel daar in 1946 pogings onderneem is om die spelling te hervorm, volg dit in die algemeen nog steeds meer of minder die reëls van die Duitse taal. Talle vreemde woorde word uit die Franse taal oorgeneem. Meertaligheid beteken in Luxemburg dat net die situasie bepaal watter taal gebruik word: Lëtzebuergesch is die omgangstaal wat ook in die parlement, op die radio en op die televisie gebruik word; Duits is die taal van die meeste koerante; terwyl die onderwys op skool aanvanklik in Duits en later in Frans voorsien word.

Verdediging

Luxemburgse soldate in 2008 op die Grootherdogdom se Nasionale Dag

Volgens die Londense Verdrag van 11 Mei 1867 sou Luxemburg 'n onbewapende neutraliteit handhaaf. Vanweë sy negatiewe ervarings gedurende die Eerste en Tweede Wêreldoorlog – ondanks die Groothertogdom se ewige neutraliteit is dit in albei oorloë deur Duitse troepe beset – het die land sy beleid van neutraliteit in 1948 laat vaar. Ingevolge 'n groothertoglike verordening van 30 November 1944 is hierdie besluit reeds gedurende die Tweede Wêreldoorlog geneem en algemene diensplig ingevoer. Hierdie maatreël is in 1948 deur die Luxemburgse parlement bekragtig.

Diensplig is in 1967 weer afgeskaf. Vrywilligers in die weermag geniet ná hul militêre loopbaan besondere voorregte wat betref toegang tot die staatsdiens (byvoorbeeld polisiediens, posdiens, doeane of gevangenisdiens).

Luxemburg se huidige strydmag van vrywilligers met sowat 900 offisiere, onderoffisiere en soldate is volledig in NAVO geïntegreer en neem aan internasionale vredesendings deel. Daar is planne om die Luxemburgse weermag met 500 lede te vergroot.

Verwysings

1. (en) "Luxembourg". Central Intelligence Agency. Besoek op 8 Oktober 2024.
2. (en) "Surface water and surface water change". OESO. Besoek op 8 Oktober 2024.
3. (fr) "Évolution de la population". Statistiek Luxemburg. 10 Februarie 2023. Besoek op 8 Oktober 2024.
4. (en) "Luxembourg". Internasionale Monetêre Fonds. April 2024. Besoek op 8 Oktober 2024.
5. (en) "Human Development Report 2023/2024" (PDF). United Nations Development Programme. 13 Maart 2024. Besoek op 8 Oktober 2024.
6. (en) "Gini coefficient of equivalised disposable income – EU-SILC survey". Eurostat. Besoek op 8 Oktober 2024.
7. (de) Duitse Departement van Buitelandse Sake: Luxemburg Geargiveer 17 Januarie 2012 op Wayback Machine

Bronnelys

Algemeen

• (en) "Luxembourg". Encyclopædia Britannica. Besoek op 8 Oktober 2024.
• (en) "Luxembourg". Central Intelligence Agency. Besoek op 8 Oktober 2024.

Eksterne skakels

Wikimedia Commons bevat media in verband met Luxemburg.

• Wikiwoordeboek het 'n inskrywing vir Luxemburg.
• (en) Toerisme-inligting oor Luxemburg op Wikivoyage
• (de) (en) (fr) (lu) Amptelike webwerf