Vize Kırklareli

İlçə
Vize
Vize
41°34′25″ şm. e. 27°45′55″ ş. u.^HGYO
Ölkə	Türkiyə[1]
Tabesində	Kırklareli
Region	Marmara bölgəsi
Başçı	Ercan Özalp
Tarixi və coğrafiyası
Mərkəzin hündürlüyü	168 ± 1 m
Saat qurşağı	UTC+03:00
Əhalisi
Əhalisi	28.122 nəf. (2018)
Rəqəmsal identifikatorlar
Poçt indeksi	39400
Digər
Vize Belediyesi Vize Kaymakamlığı
Xəritəni göstər/gizlə Vize
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Vize — Kırklarelinin təbiətində, İstanbuldan 140 km məsafədə tarixi və təbii gözəllikləri ilə önə çıxan bir ilçədir. "Cittaslow" deyilən sakit şəhər adı ilə Türkiyədəki 10 ilçədən biri olmuşdur. 2015 Türkiyə statistika qurumunun məlumatlarına görə rayon əhalisi 13.095 nəfərdir. Vize eyni zamanda Bolqarıstan şəhərlərinə bənzər Frakiyadakı Qara dəniz ilçələrindən biridir. Vize Yunanıstan və Bolqarıstan ilə mədəniyyət və turist mübadiləsini davam etdirən Balkan ilçəsidir.

Tarixi

Tarixdə fərqli adlarla tanınan şəhər Buzia, Bizye, Bida, Biza, Vuza, Vizii və nəhayət, Vize kimi tanınır. Adının kökü Buzasdan gəlir, Bizas Poseydonun bir oğlunun adıdır. Eyni zamanda Buzas Frak dilində keçi deməkdir və Frakiyalılar üçün bu çox işlədilən bir addır. Həmçinin Byzas adının əfsanəvi bir Frakiya kralının adından gəldiyi deyilir ki, bu da Byzas su pərisi Semestranın oğludur.

Vizedə ilk dəfə Frakyalıların bir qolu olan Astaylar məskunlaşmışdı. Sonralar farslar, romalılar, keltlər, Peçeneqlər, Bizanslılar, Bolqarlar üstünlük təşkil etdilər və nəhayət, Osmanlı hakimiyyəti və türk hökmranlığı başladı. 1369-cu ildə Osmanlı hökmranlığı altına keçən qəsəbə, Rumeli əyalətinin bir sancağı olan Vize sancağının mərkəzi idi.

1892-ci ildə Ədirnə Vilayət Mətbəəsinin müdiri Şövkət Dağdevirəntərəfindən yazılmış səlnamədə aşağıdakı məlumatlar öz əksini tapır:

Kırkkilise sancağının qəzası Vize qəsəbəsinə aid olan 47 kənddə 4466 ailədə 23595 sakin var və əksəriyyəti islam və yunandır. Saray, Yenice, Örencik, Hasboğa mahalları Vizeyə bağlıdır. Vize hökumət evi 108 pilləli bir təpədə yerləşir. Vizedə 7 məscid var. Bunlardan Qazi Süleyman Paşa tərəfindən inşa edilən məscid Ayasofya modelindədir. Digərlərini Saka Baba, Həsən bəy və Ferhat bəy tikdirdi. İlçədə 13 sağlam, 27 dağılmış məscid, 2 hökumət sarayı, 33 məktəb, 2 yararsız imarət, 1 teleqrafxana, 1 dərviş lojası, 5 kirəmitxana, 46 fəvvarə 1 metropoliten, 18 kilsə və monastır, 301 ev sahəsi, 42 otlaq, 775 çəmənlik, 17759 tarla, 28 bağça, 3926 üzüm bağı, 6 təsərrüfat, 1522 anbar və ot biçimi, 1 içki fabriki, 25 dəyirman, 10 qonaq evi, 2 hamam, 31 çörəkxana, 35 İslam, 18 xristian qəbiristanlığı, 72 xırman yeri, 3 əkin sahəsi, 376 mağaza vardı.

Əhali

Vize qəzası əhali cədvəli 1892
	Qadın	Kişi	Ümumi
Müsəlmanlar	4.828	5.467	10.295
Yunanlar	5.928	6.182	12.110
Ermənilər		1	1
Bolqarlar	514	523	1.037
Qaraçılar	74	78	152
Ümumi	11.344	12.251	23.595

İl	Ümumi	Şəhər	Kənd
1965	31.658	6.766	25.535
1970	36.909	14.716	24.892
1975	32.449	13.466	24.246
1980	35.198	9.730	25.468
1985	34.659	10.082	24.577
2000	32.276	10.628	21.648
2007	30.348	11.908	18.440
2008	30.086	28.989	18.120
2009	28.913	11.447	17.466
2010	29.153	12.196	16.957
2011	28.611	12.317	16.294
2012	28.228	12.543	15.685
2013	27.899	12.631	15.268
2014	27.700	12.887	14.813
2015	27.422	13.095	14.327
2016	27.556	13.484	14.072

Mədəniyyəti

Vize ilçəsi 1-ci Vyana səfəri zamanı Qanuni Sultan Süleymanın istifadə etdiyi "Avyolu güzergahı"nda yerləşir. Bu yer müasir zamanda adını dəyişərək "Sultanlar yolu" adı ilə təbiət, mədəniyyət və tarix həvəskarlarının istifadəsinə verilmişdir. Sultanlar yolu nişanları Vizedə və ətrafında yolu yenidən kəşf edən Sedat Çakır tərəfindən edildi. Sultanlar yolu Vyana-Simmerinqdən İstanbulda Süleymaniyyə məscidi və Topqapı sarayına qədər 2133 kilometrlik bir yoldur.

Əhəmiyyətli tarixi abidələr arasında Ayasofya kilsəsi Türkiyədə tanınan tək antik teatr, qaya rəsmləri, monastır, qala divarları, fəvvarələr vardır. İlçədə yerləşən 1620 m. olan Yenesu mağarası Frakiyanın 3-cü ən böyük mağarasıdır.

İstinadlar

1. GEOnet Names Server. 2018.