Тувэ Янсан | |
Асабістыя зьвесткі | |
---|---|
Нарадзілася | 9 жніўня 1914[1][2][3][…] |
Памерла | 27 чэрвеня 2001[1][2][5][…] (86 гадоў) |
Пахаваная | |
Бацькі | Віктар Янсан[d][7] Сыгнэ Хамарштэн-Янсан[d][7] |
Літаратурная дзейнасьць | |
Род дзейнасьці | малярка, пісьменьніца, ілюстратарка, дзіцячая пісьменьніца, cartoonist, карыкатурыстка |
Гады творчасьці | 1933 і 1928 — 1993 і 1998 |
Жанр | раман |
Мова | швэдзкая мова[8][9] і фінская мова[8] |
Узнагароды | прэмія Сэльмы Лягерлёф[d] (1992)
прэмія „Фінляндыя“ Швэдзкай акадэміі[d] (1972) прэмія Толяндэра[d] (1971) Мэдаль Аньні Сван[d] (1964) прэмія Морбацка[d] (1972) прэмія Нільса Гольгэрсана[d] (1953) прэмія Эльзы Бэскаў[d] (1958) вялікая прэмія Швэдзкай акадэміі[d] (1994) прэмія „Фінляндыя“ Культурніцкай фундацыі Лянгманска[d] (1965) Will Eisner Hall of Fame[d] (2016) Ducat Prize[d] |
Подпіс | |
Тувэ Марыка Янсан (па-швэдзку: Tove Marika Jansson; 9 жніўня 1914 — 27 чэрвеня 2001) — фінская швэдзкамоўная пісьменьніца й мастачка. Сусьветная вядомасьць напаткала яе дзякуючы сэрыі аповесьцяў пра Мумітроля.
Нарадзілася ў Хэльсынкі ў творчай сям’і. Мела двух братоў — Пэра Ўляфа і Лярса. Бацька Віктар Янсан быў скульптарам, а маці Сігнэ Гамарстэн-Янсан — мастаком-ґрафікам, яна працавала ілюстратарам у антыфашысцкім часопісе «GARM». Сваю творчую кар’еру Тувэ пачала яшчэ падлеткам, дапамагаючы маці, а крыху пазьней ужо самастойна малявала коміксы.
Ужо стаўшы дарослай, Тувэ рабіла ілюстрацыі для фінскіх выданьняў Толкіна й Льюіса Кэрала. А ў 1945 годзе Янсан друкуе сваю першую кнігу, дзіцячую аповесьць «Småtrollen och den stora översvämningen» («Маленькія тролі й вялікая паводка»), у якой упершыню зьяўляецца сям’я мумітроляў. Праз год выходзіць наступная кніга сэрыі — «Kometjakten» («Пагоня за камэтай»). У 1952 Янсан атрымлівае ўзнагароду «Stockholm Award» за найлепшыя дзіцячыя кнігі. У 1966 годзе стала ўладаркай Міжнароднага мэдаля Ганса Крыстыяна Андэрсэна. Праз два гады, у 1968 годзе, Тувэ Янсан друкуе першую дарослую кнігу, аўтабіяграфію «Bildhuggarens dotter» («Дачка скульптара»). У 1998 годзе выходзіць яе апошняя кніга «Meddelande. Noveller i urval 1971—1997» («Паведамленьні: выбраныя апавяданьні 1971—1997»). Памерла Тувэ Марыка Янсан 27 чэрвеня 2001 году.
Тувэ Янсан ніколі ня мела дзяцей, не была замужам, хаця была заручаная зь фінскім журналістам Ата Віртанэнам. З 1955 году жыла зь сяброўкай Туўлікі Піеціля (Tuulikki Pietilä).