Шандар Чоры
| Шандар Чоры | |
| Sándor Csoóri | |
 | |
| Асабістыя зьвесткі | |
|---|---|
| Нарадзіўся | 3 лютага 1930 (94 гады) Замой, мэд'е Фэер |
| Памёр | 12 верасьня 2016[1][2][3] (86 гадоў) |
| Пахаваны | |
| Дзеці | Sándor Csoóri[d] |
| Літаратурная дзейнасьць | |
| Род дзейнасьці | паэт, эсэіст, палітычны дзяяч |
| Гады творчасьці | 1953 — цяперашні час |
| Жанр | паэма, верш, эсэ |
| Мова | вугорская мова[5] |
| Прэміі | прэмія Кошута (1990) |
| Узнагароды |  Прэмія імя Кошута[d] (1990) Prima Primissima[d] (2008) прэмія Атылы Ёжэфа[d] (1954) прэмія часопіса «Alföld»[d] (1978) прэмія Тыбара Дэры[d] (1987) Мемарыяльная ўзнагарода Кёлчэя[d] (2000) прэмія Гердэра[d] (1981) ганаровы грамадзянін Будапэшту[d] (2014) Нацыянальная мастацкая прэмія[d] (2014) Вялікая прэмія Кошута[d] (2012) Q1001772? (1989) прэмія часопіса «Alföld»[d] (1990) прэмія Атылы Ёжэфа[d] (1970) ганаровы грамадзянін Эстэргама[d] (2015) Radnóti award[d] (1990) |
Шандар Чоры (па-вугорску: Sándor Csoóri; 3 лютага 1930) — вугорскі паэт, эсэіст, палітычны дзяяч.
Біяграфія
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]У 1950 годзе Чоры атрымлівае вышэйшую адукацыю ў Рэфарматарскім Эпіскапскім калегіюме ў месьце Папа й пачынае навучаньне ў Будапэшцкім унівэрсытэце, аднак кідае вучобу з-за хваробы. Ён працуе ў шматлікіх выданьнях: 1953—1954 — журнал «Літаратурная газэта», 1955—1956 — «Новы гук». З 1956 году Чоры ня можа знайсьці працу, пакуль у 1960 не становіцца чальцом рэдкалегіі газэты пры Будапэшцкім унівэрсытэце тэхналёгіі й эканомікі. У 1960-х — адзін зь лідэраў інтэлектуальнай і палітычнай апазыцыі афіцыйнаму курсу.
Творчасьць
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Яго першая паэма пабачыла сьвет у 1953 годзе й адразу ўсхвалявала паэтычную супольнасьць Вугоршчыны. У ёй адназначна падымалася крытыка эпохі Мацяша Ракашы, зрынутага СССР старшыні Рады Міністраў Вугорскай Народнай Рэспублікі. Неўзабаве ўлада заявіла, што Чоры не зьяўляецца адным зь іх прыхільнікаў. Аднак Чоры не саступіўся й напісаў шэраг крытычных нарысаў аб ціску дыктатарскага рэжыму на жыцьцё чалавека й фармаваньне лёсу простага народу ў рэчышча сацыялістычных пераўтварэньняў. Ён быў пад наглядам спэцслужбаў на працягу некалькіх год і ня ганараваны ні воднай прэміяй.
На беларускую мову перакладаў Рыгор Барадулін[6].
Узнагароды
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Прэмія Атылы Ёжэфа (József Attila-díj) (1954, 1970)
- Прэмія Гердэра (Alföld-díj) (1978, 1990)
- (Herder-díj) (1981)
- (Bibó István-díj) (1984)
- Кніга годў (1985, 1995, 2004)
- (Déry Tibor-díj) (1987)
- (Fitz József-díj) (1989)
- Прэмія Кошута (Kossuth-díj) (1990)
- (Magvető Könyvkiadó Nívódíja) (1990)
- (Radnóti Biennálé Költészeti Fődíja) (1990)
- (Eeva Joenpelto-díj) (1995)
- (Károli Gáspár-díj) (1997)
- (Magyar Örökség Díj) (1997, 2005)
- (Magyar Köztársasági Érdemrend középkeresztje a csillaggal) (2000)
- (Magyar Művészetért Díj) (2004)
- Прэмія Балініта Балашы (Balassi Bálint-emlékkard) (2006)
- (Prima Primissima díj) (2008)
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ http://nemzetmuvesze.hu/nehai-kituntetettek/cso%C3%B3ri-s%C3%A1ndor/
- ^ Sándor Csoóri // Энцыкляпэдыя Бракгаўза (ням.)
- ^ Sándor Csoóri // Gran Enciclopèdia Catalana (кат.) — Grup Enciclopèdia, 1968.
- ^ Elhunyt Csoóri Sándor — Heti Világgazdaság, 2016.
- ^ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (фр.): плятформа адкрытых зьвестак — 2011.
- ^ Галасы з-за небакраю: анталогія паэзіі свету ў беларускіх перакладах ХХ ст. Склад. М. Скобла. — Мн.: Лімарыус 2008. — 896 с.
 |
Гэта — накід артыкула пра пісьменьніка альбо пісьменьніцу. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, пашырыўшы яго. |