Гнаявік белы

Гнаявік белы
Гнаявік белы (Coprinus comatus)
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Грыбы Падцарства:  Вышэйшыя грыбы Аддзел:  Базідыяльныя грыбы Пададдзел:  Agaricomycotina Клас:  Агарыкаміцэты Падклас:  Agaricomycetidae Парадак:  Агарыкальныя Сямейства:  Шампіньёнавыя Род:  Гнаявік від:  Гнаявік белы
Міжнародная навуковая назва
Coprinus comatus (O.F.Mull.) Pers., 1797
Сінонімы
Agaricus comatus O.F.Müll., 1780
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы NCBI   56187 EOL   1030658 MB   148667

Гнаяві́к белы^[1][2], гнаявік, благушка^[2] (Coprinus comatus) — шапкавы базідыяльны грыб, тыпавы від роду Гнаявік сямейства Шампіньёнавыя (Agaricaceae), па іншых звестках^[1][3][2] — Гнаявіковыя (Coprinaceae).

Батанічнае апісанне

Батанічная ілюстрацыя з кнігі Яна Копса «Flora Batava», 1800—1934

Пладовае цела грыба, спачатку пакрытае агульным пакрывалам, — шапка на ножцы. Шапка 3—6 см у дыяметры, вузка-яйцападобная або цыліндрычная, потым званочкавай формы, паласатая, пакрытая густымі лускавінкамі, якія часам адсутнічаюць па краі. Колер шапкі белы, на бугарку — аліўкава-бураваты. Мякаць тонкая, белая, хутка чарнее і расплываецца каплямі вадкасці чарнільна-чорнага колеру. Пласцінкі свабодныя, белага колеру, крыху ружаватыя па краі, потым чарнеюць і разам з шапкай расплываюцца. Ножка цыліндрычная, даўжынёй 12—14 см і 1—3 см у дыяметры, белая, з белым рухомым кальцом, часам патоўшчаная ў ніжняй частцы. Споры гладкія, чорнага колеру.

Распаўсюджанне

Грыб расце на рыхлай, добра ўгноенай глебе, на пашах, агародах, у садах і парках, на ўзлесках і лугах. Пладовыя целы з’яўляюцца ў верасні—кастрычніку. Сустракаецца групамі і паасобку.

Выкарыстанне

Малавядомы ядомы грыб^[2]. Можа спажывацца ў маладым узросце, да з’яўлення прыкмет пачарнення тканак^[2].

Зноскі

1. Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 2. Гатня — Катынь / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — 522 с. — 10 000 экз.
2. Сержанина Г. И., Змитрович И. И. Макромицеты. Иллюстрированное пособие для биологов (руск.) / Под ред. Н. А. Дорожкина. — Мн.: Вышэйшая школа, 1978. — С. 142—144. — 192 с. — 60 000 экз. (руск.)
3. MycoBank // International Mycological Association (IMA) (англ.)

Літаратура

• Гапіенка В. С. Гнаявік // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 2. Гатня — Катынь / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — 522 с. — 10 000 экз. — С. 91.
• Сержанина Г. И., Змитрович И. И. Макромицеты. Иллюстрированное пособие для биологов (руск.) / Под ред. Н. А. Дорожкина. — Мн.: Вышэйшая школа, 1978. — С. 142—144. — 192 с. — 60 000 экз.
• Сержанина Г. И. Шляпочные грибы Белоруссии. — Минск: Наука и техника, 1984. (руск.)