Iain Banks

Iain Banks
den
Reizh pe jenerpaotr Kemmañ
Bro ar geodedouriezhRouantelezh-Unanet Kemmañ
Anv e yezh-vamm an denIain Banks Kemmañ
Anv ganedigezhIain Banks Kemmañ
Anv-bihanIain Kemmañ
Anv-familhBanks Kemmañ
LesanvIain M. Banks Kemmañ
Deiziad ganedigezh16 C'hwe 1954 Kemmañ
Lec'h ganedigezhDunfermline Kemmañ
Deiziad ar marv9 Mez 2013 Kemmañ
Lec'h ar marvKirkcaldy Kemmañ
Doare mervelabeg naturel Kemmañ
Abeg ar marvgallbladder cancer Kemmañ
Yezh vammsaozneg Kemmañ
Yezhoù komzet pe skrivetsaozneg Kemmañ
Micherskrivagner skiant-faltazi, romanter, skrivagner, prederour Kemmañ
Bet war ar studi eUniversity of Stirling Kemmañ
Deroù ar prantad labour1984 Kemmañ
Relijiondizoueegezh Kemmañ
Ezel eusRoyal Society of Literature Kemmañ
Tachennlennegezh skiant-faltazi, fiction literature Kemmañ
Prizioù resevetTähtivaeltaja Award, Q130744609 Kemmañ
Bet kinniget evitHugo Award for Best Novel Kemmañ
Lec'hienn ofisielhttps://www.iain-banks.net/ Kemmañ

Commons
Commons
Muioc'h a restroù diwar-benn

a vo kavet e Wikimedia Commons.

Iain Banks (Dunfermline, 16 a viz C'hwevrer 1954 – Kirkcaldy, 9 a viz Mezheven 2013) a oa ur skrivagner skosat.

Skrivet en deus kalz levrioù na c'heller renkañ e rummad ebet (mainstream fiction e saozneg) a sinas "Iain Banks" tra ma sinas "Iain M. Banks" e skridoù skiant-faltazi, an « M. » o vezañ evit Menzies ([ˈmɪŋᵻz] Selaou ), an anv kreiz a oa bet dibabet gant e dud met disoñjet gant e dad pa oa aet da zisklêrian ar c'hanedigezh.

Goude graet berzh gant e romant kentañ, The Wasp Factory e 1984 e tivizas mont da skrivagner a-vicher. E 1987 e voe embannet e romant skiant-faltazi kentañ, Consider Phlebas, a voe levr kentañ e stirad The Culture, dek levr ennañ, a zo bet embannet betek ar bloaz 2012.

Pezhioù-c'hoari, abadennoù er skingomz ha filmoù evit ar skinwel zo bet aozet diwar oberennoù Iain (M.) Banks.

Buhez ha respet

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

D'ar 16 a viz C'hwevrer 1954 e voe ganet Iain Banks e Dumferline, e kontelezh Fìobha[1], bugel nemetañ ur ruzikerez war skorn hag un ofiser en amiraliezh ar Royal Navy. Betek e navet bloaz e vevas e Port na Banrighinn a Tuath (North Queensferry) war ribl Firth of Forth m'edo e dad o labourat. Goude-se e voe anvet an ofiser e Gourock en Inbhir Chluaidh. E levraoueg Gourock e kavas Iain Banks levrioù S-F, Kemlo and the Zones of Silence gant E. C. Eliott an hini kentañ anezho ; kenderc'hel gant ar stirad Kemlo a eure, ar pezh e vroudas da skrivañ istorioù skiant-faltazi d'e dro. D'e 11 vloaz e skrivas e istor kentañ, ha da 16 vloaz e romant kentañ, The Hungarian Lift-Jet, un istor spierezh na voe embannet biskoazh[2].

Goude bezañ bet skoliataet e Gourock ec'h eas Iain Banks e 1972 da Skol-veur Stirling, ma studias ar saozneg, ar brederouriezh hag ar vredoniezh, ha ma voe diplomet e 1975. Eno e skrivas e eil romant, TTR / The Tashkent Rambler e-kerzh ar bloavezh-studi kentañ[3]. Kerkent hag echu e studi, oadet a 21 bloaz, e krogas da labourat du-mañ-du-hont en ur virout e abardaevezhioù evit skrivañ. P'en deveze amzer vak e veaje dre Europa ha Norzhamerika. Tri romant S-F a skrivas etre 1974 ha 1979, a zo chomet diembann.

Tregont vloaz e oa Iain Banks pa zeuas e romant kentañ, The Wasp Factory, a-zindan ar wask e ti MacMillan e London ; mennet e oa d'e sinañ "Iain M. Banks", met nac'het e voe gant an embanner, war zigarez ma oa re dost da Rosie M. Banks, un dudenn en istorioù hollvrudet P. G. Wodehouse (1881-1975). Tost d'ar skiant-faltazi eo danvez ar romant, pa c'hall al lec'h bezañ ur blanedenn hag an haroz bezañ un arallvedad, ken iskis m'eo an istor[4].

Bloaz war-lerc'h, e miz Meurzh 1985, e voe embannet gant MacMillan eil romant Iain Banks, Walking on Glass. E 1986 e voe embannet The Bridge, hag Espedair Street e 1987, a voe lennet war gwagennoù ar skingomz BBC Radio 4, gant kanaouennoù skrivet ha sonaozet gant ar skrivagner e-unan[5].

E 1987 ivez e voe embannet e gentañ romant skiant-faltazi, Consider Phlebas, sinet « Iain M. Banks » diwar c'houlenn ar skrivagner evit diforc'hañ e labour war dachenn an S-F diouzh e skridoù all. Berzh bras a eure al levr, koulz hag an nav all er stirad The Culture. A-zivout ar stirad-se e tisklêrias Iain M. Banks bezañ bet levezonet gant skridoù Brian W. Aldiss, Isaac Asimov, Arthur C. Clarke, Robert A. Heinlein, M. John Harrison ha Dan Simmons[6].

E miz Ebrel 2013 ec'h embannas Iain Banks e oa paket gant kankr ar gellenn vestl[7] ; mervel a eure d'an 9 a viz Mezheven[8].

Betek e dremenvan e kendalc'has Iain (M.) Banks da skrivañ skiant-faltazi ha mainstream fiction : nebeut goude e obidoù e teuas er-maez e levr diwezhañ, The Quarry, e 27vet romant.

Er bloaz 2015 e voe embannet e labour diwezhañ, un dastumad barzhonegoù anvet Poems[9].

Enorioù

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
  • 1991 : Kurd Laßwitz Preis ar romant estren evit The Bridge (Die Brücke en alamaneg)[10].
  • 1992 : Kurd Laßwitz Preis ar romant estren evit The Wasp Factory (Die Wespenfabrik)[11].
  • 1993 : Kurd Laßwitz Preis ar romant estren evit Use of Weapons (Einsatz der Waffen)[12].
  • 1994 : British Science Fiction Association Award evit ar romant Feersum Endjinn[13].
  • 1996 : British Science Fiction Association Award evit ar roant Excession[13]
  • 1997 : University of Stirling honorary doctorate[13] • British Fantasy Award / Karl Edward Wagner Award[14].
  • 1998 : Kurd Laßwitz Preis ar romant estren evit Excession (Die Spur der toten Sonne)[15].
  • 2004 : Premio Italia / Romanzo internazionale evit ar roamnt Inversions[16].
  • 2010 : Open University honorary doctorate[17].
  • 2013 : d'an 23 a viz Mezheven, goude marv ar skrivagner eta, e voe roet an anv « 5099 Iainbanks » d'an asteroidenn 1985 DY1 bet kavet gant ar steredoniour H. Deleborgne d'ar 16 a viz C'hwevrer 1985[18].
  • 2015 : Elon Musk en deus roet da ziv eus gobarioù an embregerzh SpaceX anvioù listri tennet eus ar romant The Player of Games : Just Read The Instructions[19] hag Of Course I Still Love You[20].
  • 2019 : an ergerzhadeg danvor Five Deeps Expedition a roas d'he listri anvioù tennet eus ar stirad The Culture[21]
  • 2021 : un trede gobari da SpaceX zo bet anvet A Shortfall of Gravitas goude ul lestr er romant Look to Winward[22].

Oberennoù

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Romantoù

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Faltazi
  • 1984 :The Wasp Factory
  • 1987 : Espedair Street
  • 1989 : Canal Dreams
  • 1992 : The Crow Road
  • 1993 : Complicity
  • 1995 : Whit
  • 1997 : A Song of Stone
  • 1999 : The Business
  • 2002 : Dead Air
  • 2007 : The Steep Approach to Garbadale
  • 2012 : Stonemouth
  • 2013 : The Quarry
Skiant-faltazi
  • 1985 : Walking on Glass
  • 1986 : The Bridge
  • 1987 : Consider Phlebas (The Culture /1)
  • 1988 : The Player of Games (The Culture /2)
  • 1990 : Use of Weapons (The Culture /3)
  • 1991 : The State of the Art (The Culture /4)
  • 1993 : Against a Dark Background
  • 1994 : Feersum Endjinn
  • 1996 : Excession (The Culture /5)
  • 1998 : Inversions (The Culture /6)
  • 2000 : Look to Windward (The Culture /7)
  • 2004 : The Algebraist
  • 2008 : Matter (The Culture /8)
  • 2009 : Transition
  • 2010 : Surface Detail (The Culture /9)
  • 2012 : The Hydrogen Sonata (The Culture /10)

Teskadoù

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
  • 2021 : Culture Series 1[23]
  • 2021 : Culture Series 2[24]

Barzhoniezh

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Beajiñ

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
  • 2003 : Raw Spirit, ul levr-beajiñ dre Vro-Skos hag he strilherezhioù whisky.

Istorioù berr

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
  • 1987 : A Gift from the Culture, er gelaouenn saoz Interzone niv. 20, Hañv 1987, p. 44. • Scratch, er gelaouenn Fiction, levrenn 6, niv. 6, Eost 1987. • Descendent, en deskad Tales from the Forbidden Planet[26] • Cleaning Up[27].
  • 1988 : Excerpt: The Player of Games, [28] • Road of Skulls, en deskad 20 under 35 – Original Stories by Britain's Best New Young Writers[29].
  • 1989: Piece, er gelaouenn The Observer"" • The State of the Art, en dastumad heñvelanvet[30]. • Odd Attachment, en deskad Arrows of Eros [31].
  • 1994 : Against a Dark Background (Epilogue), en deskad A Mexicon Decade[32]
  • 1999 : The Bridge (excerpt), en deskad An Anthology Scottish Fantasy Literarure[33]
  • 2010 : The Secret Courtyard, en dastumad The Spheres.
Dastumadoù
  • 1988 : The State of the Art (Rod of Skulls, A Gift from the Culture, Odd attachment, Descendent, Cleaning Up, Piece, The State of the Arte ha Scratch.)[34].
  • 2010 : The Spheres (The Spheres, The Secret Courtyard)[35].

Arnodskridoù

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
  • 1988 : Introduction e Harrison, John M.. Viriconium. London : Unwin Paperbacks, 1988 (ISBN 978-0-04-440245-9)
  • 1990 : Iain Banks' Guest of Honour Speech, Eastercon '90, er gelaouenn Matrix niv. 88, Even-Eost 1990, pp. 5-6 • Introduction, e The Orbit Science Fiction Yearbook Three, Orbit/Futura , Eost 1990, pp. 9-6 (ISBN 978-0-7088-8337-2)
  • 1994 : A Few Notes on the Culture, en newsgroup rec.arts.sf.written[36].
  • 2001 : Introduction, er romant The Human Front gant Ken MacLeod[37]
  • 2006 : Ken MacLeod , e Novacon 36 Programme Book[38].

Levrlennadur

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
  • (en) Hubble, Nick & MacCallum-Stewart, Esther & Norman, Joseph. The Science Fiction of Iain M. Banks. Canterbury : Gylphi Limited, 2018, (ISBN 978-1-78024-054-1)
  • (en) Kincaid, Paul. Iain M. Banks. Chicago : University of Illinois Press, 2017 (ISBN 978-0-252-04101-3)

Liammoù diavaez

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Notennoù

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
  1. ↑ Un takad-kuzul eo Fìobha abaoe 1996.
  2. ↑ (en) 'The Irish Times, 06/04/2013'. Kavet : 02/03/2023.
  3. ↑ (en) Caroti, Simone. The Culture Series of Iain M. Banks – A Critical Introduction. Jefferson : McFarland, 2015, p. 24 (ISBN 978-1-4766-2040-4)
  4. ↑ (en) 'Out of this world – Iain Banks on how practising with SF led to The Wasp Factory'. Kavet : 02/03/2023.
  5. ↑ (en) 'British Council'. Kavet : 02/03/2023.
  6. ↑ (en) 'CNN, 15/05/2008. Kavet : 02/03/2023.
  7. ↑ (en) 'A Personal Statement from Iain Banks'. Kavet : 02/03/2023.
  8. ↑ (en) 'BBC News'. Kavet : 02/03/2023.
  9. ↑ (en) 'The Guardian, 14/02/2015. Kavet : 02/03/2023.
  10. ↑ (de) 'Kurd-Laßwitz-Preis 1991'. Kavet : 02/03/2023.
  11. ↑ (de) 'Kurd-Laßwitz-Preis 1992'. Kavet : 02/03/2023.
  12. ↑ (de) 'Kurd-Laßwitz-Preis 1993'. Kavet : 02/03/2023.
  13. ↑ 13,0 13,1 ha13,2 (en) 'BSFA'. Kavet : 02/03/2023.
  14. ↑ (en) 'BFA'. Kavet : 02/03/2023.
  15. ↑ (de) 'Kurd-Laßwitz-Preis 1998'. Kavet : 02/03/2023.
  16. ↑ {{}} 'Premio Italia'. Kavet : 02/03/2023.
  17. ↑ (en) 'The Open University'. Kavet : 02/03/2023.
  18. ↑ (en) 'NASA'. Kavet : 02/03/2023.
  19. ↑ (en) 'SpaceX Fleet/JRTI'. Kavet : 02/03/2023.
  20. ↑ (en) 'SpaceX Fleet/OCISLY'. Kavet : 02/03/2023.
  21. ↑ (en) 'The 5 Deeps'. Kavet : 02/03/2023.
  22. ↑ (en) 'SpaceX Fleet/ASOG'. Kavet : 02/03/2023.
  23. ↑ Culture levrennoù 1 da 5 (ISBN 978-91-24-10529-7).
  24. ↑ Culture levrennoù 6 da 10 (ISBN 978-91-24-10530-3).
  25. ↑ Kenlabour gant ar skrivagner S-F Ken MacLeod.
  26. ↑ Aozet gant Kaveney, Roz. London : Titan Books, 1987, pp. 133-158 (ISBN 978-1-85286-004-2).
  27. ↑ Da-geñver 'Novacon 17 e Birmingham. Kavet : 02/03/2023.
  28. ↑ E : Parker, K. J.. The escapement (The Engineer /3). New York : Orbit Books, 2007 (ISBN 978-0-316-00340-7)
  29. ↑ Aozet gant Straus, Peter & Swift, Graham. London : Hodder & Stoughton, 1988 (ISBN 978-0-340-48637-5).
  30. ↑ Willimantic : Mark V. Ziesing, 1989 (ISBN 978-0-929480-06-0)
  31. ↑ Aozet gant Alex Stewart. London : New English Library, 1989, pp. 65-69 (ISBN 978-0-450-50249-1)
  32. ↑ Aozet gant Colin Harris. Mexicon 6, 1994, pp. 12-15
  33. ↑ Aozet gant Colin Manlove. Edindurgh : Edindurgh University Press, 1999 (ISBN 978-0-7486-6213-5)
  34. ↑ (ISBN 978-0-356-19669-5).
  35. ↑ Da-geñver 'Novacon 40 e Birmingham. Kavet : 02/03/2023.
  36. ↑ (en) 'Orbital'. Kavet : 02/03/2023.
  37. ↑ MacLeod, Ken. The Human Front. Hornsea : PS Publishing, 2001 (ISBN 978-1-902880-31-0).
  38. ↑ (en) p. 11. Kavet : 02/03/2023.
g • ka • ke
B E D A R S K I A N T - F A L T A Z I
♦ Skrivagnerien ha ♣ Skrivagnerezed
♦ Robert Abernathy ♦ Forrest J Ackerman ♦ George S. Albee ♦ Brian W. Aldiss ♦ Steve Allen ♣ Karen Anderson ♦ Poul Anderson ♦ Jean-Pierre Andrevon ♦ Georges-Jean Arnaud ♦ Isaac Asimov ♦ Mathieu Bablet ♦ James G. Ballard ♦ Iain Banks ♣ Elia Barceló ♦ René Barjavel ♦ Charles Beaumont ♦ Greg Bear ♦ Stephen V. Benét ♦ Gregory Benford ♦ Cyrano de Bergerac ♦ Alfred Bester ♦ Jerome Bixby ♦ Algernon Blackwood ♦ James Blish ♦ Robert Bloch ♦ Damien Broderick ♦ Pierre Bordage ♦ Pierre Boulle ♦ Anthony Boucher ♦ Ray Bradbury ♦ Bill Brown ♦ Fredric Brown ♦ John Brunner ♦ Serge Brussolo ♣ Doris P. Buck ♦ Algis Budrys ♦ Anthony Burgess ♦ Ernest Callenbach ♦ A. Bertram Chandler ♣ Elizabeth Chater ♣ Daína Chaviano ♦ John Christopher ♦ John Anthony Ciardi ♦ Arthur C. Clarke ♦ Robert M. Coates ♦ Theodore R. Cogswell ♦ Michael G. Coney ♦ Alfred Coppel ♦ Michael Crichton ♦ Philippe Curval ♦ Alain Damasio ♦ Jack Dann ♦ Basil Davenport ♣ Françoise d'Eaubonne ♦ Jan De Fast ♦ Lester Del Rey ♦ Samuel R. Delany ♦ Michel Demuth ♦ Philip K. Dick ♦ Thomas M. Disch ♦ Graham Door ♦ Dave Dryfoos ♣ Catherine Dufour ♦ David Duncan ♦ Harlan Ellison ♦ E. C. Eliott ♦ Michael Ende ♦ Walter Ernsting ♦ Philip José Farmer ♦ Konrad Fiałkowski ♦ Jack Finney ♦ Charles L. Fontenay ♦ Alan Dean Foster ♦ Horace B. Fyfe ♦ Daniel F. Galouye ♦ Raymond Z. Gallun ♣ Angélica Gorodischer ♦ Christian Grenier ♣ Ann W. Griffith ♦ Michel Grimaud ♦ James E. Gunn ♦ Edmond Hamilton ♦ Charles Harness ♦ Harry Harrison ♦ M. John Harrison ♦ Robert A. Heinlein ♦ Frank Herbert ♦ Richard Hill ♦ Robert Ervin Howard ♦ Lafayette R. Hubbard ♦ Jean-Pierre Hubert ♣ Edna M. Hull ♦ Aldous Huxley ♦ Michel Jeury ♦ Norman Kagan ♦ Gerald Kersh ♦ Daniel Keyes ♦ Stephen King ♦ Gérard Klein ♦ Damon Knight ♦ Cyril M. Kornbluth ♦ Walter Kubilius ♦ Henry Kuttner ♦ R. A. Lafferty ♦ Kurd Lasswitz ♦ Jean Le Clerc de la Herverie ♣ Ursula K. Le Guin ♦ Fritz Leiber, Jr. ♦ Murray Leinster ♦ Stanislaw Lem ♣ Doris Lessing ♦ Jean-Marc Ligny ♦ Cixin Liu ♦ Brian Lumley ♣ Katherine MacLean ♦ Ken MacLeod ♦ Donald Malcolm ♦ Phillip Mann ♦ Richard Matheson ♣ Anne McCaffrey ♦ Jack McDevitt ♦ J. T. McIntosh ♣ Vonda Neel McIntyre ♣ Judith Merrill ♦ Abraham Merritt ♦ Lion Miller ♦ Ron Miller ♦ Walter M. Miller, Jr. ♣ Catherine L. Moore ♦ Ward Moore ♦ G. A. Morris ♦ Alan Nelson ♦ Homer Nearing ♦ J. B. Morton ♦ Alan E. Nourse ♦ Andrew J. Offutt ♦ Chad Oliver ♦ George Orwell ♦ Pierre Pelot ♦ Peter Phillips ♦ Daniel Piret ♦ Frederik Pohl ♦ Arthur Porges ♦ Terry Pratchett ♦ Tom Purdom ♦ Maurice Renard ♦ Mack Reynolds ♦ Kim Stanley Robinson ♦ Keith Roberts ♣ Joanna Russ ♦ Eric F. Russell ♦ Emilio Salgari ♣ Pamela Sargent ♦ Robert Sheckley ♦ Karl-Herbert Scheer ♦ Steven Schrader ♣ Idris Seabright ♦ Arthur Sellings] ♣ Mary Shelley ♦ Larry Siegel ♦ Robert Silverberg ♦ Clifford D. Simak ♦ Bernard Simonay ♦ Dan Simmons ♦ Curt Siodmak ♦ Clark Ashton Smith ♦ Cordwainer Smith ♣ Evelyn E. Smith ♦ Jerry Sohl ♦ Norman Spinrad ♦ L. Sprague de Camp ♣ Margaret St. Clair ♦ Bruce Sterling ♦ Theodore Sturgeon ♦ William F. Temple ♦ William Tenn ♣ Sheri S. Tepper ♣ James Tiptree, Jr. ♦ A. E. van Vogt ♦ Jack Vance ♦ John Varley ♦ Jules Verne ♦ Vernor Vinge ♦ Vladimir Volkoff ♦ Kurt Vonnegut, Jr. ♦ Daniel Walther ♦ Ian Watson ♦ Stanley G. Weinbaum ♦ Andrew Weiner ♦ H.G. Wells ♦ Bernard Werber ♦ John A. West ♦ Robert M. Williams ♦ Jack Williamson ♦ Richard Wilson ♦ Robert Charles Wilson ♦ David Wingrove ♦ Gene Wolf ♦ Stefan Wul ♦ John Wyndham ♦ Robert F. Young ♦ George Zebrowski ♦ Roger Zelazny ♣ Marion Zimmer Bradley
Kelaouennoù brudet
Amazing Stories ♦ Astounding Science Fiction ♦ Astounding Stories ♦ Famous Fantastic Mysteries ♦ Fantastic Adventures ♦ Galaxy ♦ 'Planet Stories ♦ Startling Stories ♦ The Magazine of Fantasy and Science Fiction ♦ Thrilling Wonder Stories ♦ Two Complete Science-Adventure Books ♦ Unknown ♦ Weird Tales ♦ Wonder Stories
En-dro d'an SF
Dodennoù an SF ♦ An SF er bannoù-treset ♦ An SF er sinema ♦ Steampunk