Batuka

"Batuka"
Κομμάτι από την Μαντόνα
από το άλμπουμ Madame X
Κυκλοφόρησε19 Ιουλίου 2019
Format
  • Ψηφιακή μορφή
  • Streaming
Είδος
  • Batuque
  • Art-pop
ΓλώσσαΑγγλικά
Διάρκεια4:57
ΔισκογραφικήInterscope Records
Στιχουργός
  • Μαντόνα
  • David Banda
  • Mirwais Ahmadzaï
Παραγωγός
  • Μαντόνα
  • Mirwais
Madame X σειρά τραγουδιών
  1. "Medellín"
  2. "Dark Ballet"
  3. "God Control"
  4. "Future"
  5. "Batuka"
  6. "Killers Who Are Partying"
  7. "Crave"
  8. "Crazy"
  9. "Come Alive"
  10. "Faz Gostoso"
  11. "Bitch I'm Loca"
  12. "I Don't Search I Find"
  13. "I Rise"
  14. "Extreme Occident"
  15. "Looking for Mercy"
  16. "Funana"
  17. "Back That Up to the Beat"
  18. "Ciao Bella"


Batuka ονομάζεται το τραγούδι της Αμερικανίδας καλλιτέχνιδας Μαντόνα από το δέκατο-τέταρτο στούντιο άλμπουμ της, Madame X (2019). Γράφτηκε και παράχθηκε από την ίδια, μαζί με τον μακροχρόνιο συνεργάτη της Mirwais, κσι τον γιο της David Banda να συμμετέχει στην συγγραφή επίσης. Το τραγούδι περιλαμβάνει πίσω φωνητικά των Batukadeiras, μιας ορχήστρας από το Πράσινο Ακρωτήριο, αποτελούμενη μόνο από μαύρες γυναίκες που παίζουν ντραμς στο κομμάτι. Λυρικά το τραγούδι είναι εμπνευσμένο από το δουλεμπόριο Αφρικανών σκλάβων και την αντίσταση τους, ενώ μουσικά επηρεάζεται από το Batuque, ένα είδος μουσικής που προήλθε από το Πράσινο Ακρωτήριο, με στοιχεία afrobeat.

Μουσικοί κριτές το αποκάλεσαν υπνωτικό και ένα από τα καλύτερα σημεία του άλμπουμ. Στις 19 Ιουλίου 2019, κυκλοφόρησε ένα συνοδευτικό μουσικό βίντεο σε σκηνοθεσία του Emmanuel Adjei, όπου η Μαντόνα και οι Batukadeiras τραγουδούν και χορεύουν μαζί δίπλα στη θάλασσα, ενώ πλοία με σκλάβους εμφανίζονται στον ορίζοντα, μια αναφορά στα πλοία που πιστεύεται ότι έφεραν τους πρώτους σκλάβους στο Πράσινο Ακρωτήριο τον 16ο αιώνα. Εκτελέστηκε ζωντανά στην περιοδεία Madame X Tour το 2019-20.

Ιστορικό και ηχογράφηση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Dino μου είπε ότι η ιστορία της μουσικής τους προήλθε από ένα είδος εξέγερσης. Τους τα είχαν πάρει όλα όταν ήταν σκλάβοι. Δεν είχαν ελευθερία και αυτό που παίζουν τώρα, αρχικά προέρχονταν από ρούχα που έπλεναν στο ποτάμι. Τα μάζευαν μαζί και τα μετέτρεπαν σε ένα είδος τυμπάνου.. τελικά αυτό εξελίχθηκε σε ένα δερμάτινο τύμπανο, ένα κομμάτι δέρματος γεμισμένο με ρούχα. Το μόνο που είχαν ήταν η μουσική τους. Οι ιθύνοντες και οι «ιδιοκτήτες» σκλάβων αντιλαμβάνονταν τη μουσική τους ως μια μορφή εξέγερσης.

–Η Μαντόνα για το πως δημιουργήθηκε το μουσικό είδος Batuque[1]

Το 2017, η Μαντόνα εγκαταστάθηκε στη Λισαβόνα αναζητώντας μια ακαδημία ποδοσφαίρου για τον γιο της David Banda, ο οποίος ήθελε να γίνει επαγγελματίας ποδοσφαιριστής.[2] Ζώντας εκεί, μακριά από τη χώρα της, άρχισε να την πιάνει μελαγχολία και ήθελε να κάνει νέους φίλους, άρχισε να γνωρίζει αρκετούς καλλιτέχνες, κυρίως ζωγράφους και μουσικούς, που την προσκαλούσαν στα σπίτια τους. Εκεί έφερναν φαγητό και καθόντουσαν γύρω από το τραπέζι, οι μουσικοί έπαιζαν όργανα και τραγουδούσαν φάντο και σάμπα.[2] Ένας από τους πρώτους μουσικούς που συνάντησε η τραγουδίστρια ήταν ο Dino D'Santiago, ο οποίος την ξενάγησε στη Πορτογαλία για να ακούσει διαφορετικά είδη μουσικής, και την παρουσίασε στην ορχήστρα Batukadeiras, μια ομάδα μαύρων γυναικών ντράμερ από το Πράσινο Ακρωτήριο. Τα μέλη της ορχήστρας αποτελούνταν από έφηβες μέχρι ηλικιωμένες γυναίκες.[1] Η Μαντόνα χαρακτήρισε την πρώτη τους συνάντηση ως «καταπληκτική, συναρπαστική, μουσική, οικογενειακή, μητριαρχική εμπειρία. Η μουσική ήταν μαγευτική και υπνωτιστική και με ταξίδεψε».[1]

Μετά τη συνάντησή τους, συμφώνησαν να ηχογραφήσουν ένα τραγούδι για το νέο άλμπουμ της Μαντόνα. Στο στούντιο ηχογράφησης, μέσα σε ένα μικρό δωμάτιο που με το ζόρι χωρούσαν όλες, η τραγουδίστρια έγραφε μερικές λέξεις και ενθάρρυνε την ορχήστρα να τις επαναλάβουν μετά από αυτήν.[1] Μέσω του D'Santiago, ο οποίος μετέφραζε τους στίχους, τους εξηγούσε το νόημα του τραγουδιού. Σύμφωνα με την τραγουδίστρια, τους άρεσε το μήνυμα γιατί «όλη η φιλοσοφία τους αφορά την πάλη για τα δικαιώματά τους και την ενδυνάμωση των γυναικών». Αφού ολοκληρώθηκε η ηχογράφηση, επέμειναν να προσευχηθούν όλοι μαζί, και στη συνέχεια ευλόγησαν τη Μαντόνα και της ευχήθηκαν καλή τύχη. Η τραγουδίστρια σχολίασε τη στιγμή, λέγοντας, «υπήρχαν πολλές αγκαλιές και δάκρυα. Απλά δεν μπορώ να εξηγήσω πόση θετικότητα υπήρχε».[1]

Σύμφωνα με τη Μαντόνα, ο αρχικός τίτλος του τραγουδιού ήταν "Fernalism", προοριζόταν να είναι ένα φεμινιστικό μανιφέστο. Δεν ήθελε να το ονομάσει «Feminism» επειδή ένιωθε ότι ακουγόταν πολύ συμβατικό ή προβλέψιμο. Όταν συνειδητοποίησε ότι ο τίτλος ήταν πολύ αφηρημένος, το μετονόμασε σε "Batula", καθώς σύμφωνα με αυτήν, «αυτό είναι το στυλ της μουσικής του κομματιού. Δημιουργήθηκε από γυναίκες, παίζεται από γυναίκες».[3]

Σύνθεση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το "Batuka" γράφτηκε από τη Μαντόνα, τον Mirwais Ahmadzaï και τον γιο της David Banda, ενώ το παρήγαγαν οι δύο πρώτοι. Η Μαντόνα δήλωσε ότι παρόλο που όλα τα παιδιά της τραγουδούν στο κομμάτι, ο David ήταν ο μόνος που ζήτησε να συμπεριληφθεί ως στιχουργός.[4] Περιγράφηκε ως ένα τραγούδι batuque,[5] με afrobeat επιρροές.[6] Διαθέτει ντραμς που παίζονται από την ορχήστρα Batukadeiras, και έχει μια "call-and-response" δομή,[a][7][8] όπου κατά τη διάρκεια του, η Μαντόνα τραγουδάει στίχους με τις Batukadeiras να τους επαναλαμβάνουν. Τα φωνητικά είναι επεξεργασμένα με vocoder, ενώ οι στίχοι ασχολούνται με την «υπερνίκηση των αντιξοοτήτων», και τη Μαντόνα προειδοποιεί για «μια καταιγίδα μπροστά μας».[7][9] Οι Batukadeiras είχαν κάποια δικά τους σόλο σημεία, τραγουδώντας στη πορτογαλική γλώσσα Cape Verdean Creole.[1] Ο στίχος «Get that old man, put him in a jail, where he can’t hurt us»[b] θεωρήθηκε μια αναφορά στον τρέχων Αμερικανό πρόεδρο, Ντόναλντ Τραμπ.[10][11] Ο Will Hodgkinson από τους The Times σημείωσε ότι το τραγούδι «έχει μια απρόβλεπτη φύση που θυμίζει το κίνημα Τροπικάλια της Βραζιλίας στα τέλη της δεκαετίας του 1960»,[10] ενώ η Lucy O'Brien, γράφοντας για το Guardian, σχολίασε ότι έχει μια σκοτεινή, κρουστική γυναικεία δύναμη.[12]

Κριτικές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Justin Ravitz από το Refinery29, χαρακτήρισε το κομμάτι μια απείθεια, χαρούμενη κραυγή για εξέγερση, με μια συναρπαστική "call-and-response"[a] δομή.[13] Σύμφωνα με τον Nicholas Hautman του US Weekly, το τραγούδι ήταν κυριολεκτικά ένα «banger»,[c][8] ενώ ο C. M. απ' το The Economist το ονόμασε υπνωτικό.[14] Ο Nick Smith του musicOMH, σχολίασε ότι θα μπορούσε να είναι κομμάτι από άλμπουμ της Νέλι Φουρτάντο,[15] ενώ o Craig Jenkins από το περιοδικό New York είπε, «το "Batuka" είναι το είδος ντραμς τραγουδιού που η M.I.A. και ο Diplo κυκλοφορούσαν 15 χρόνια πριν.[16] Σύμφωνα με τον Xavi Sancho από το El País, η ορχήστρα Batukadeiras δίνει έναν πολεμικό ρυθμό σε κάτι που θα μπορούσε να είναι μία μίξη μεταξύ Γκουέν Στεφάνι και Carlinhos Brown, και που καταλήγει σε κάτι πολύ φρέσκο και πλούσιο».[17] Ο Mike Wass του Idolator σχολίασε ότι το "Batuka" συνδυάζει με επιτυχία μια χορωδία, αφρικανικά μουσικά όργανα και πορτογαλικά ντραμς, και το αποκάλεσε δυναμικό και απολύτως συναρπαστικό.[18]

Ο Sean Maunier από το Metro Weekly θεώρησε ότι «μπορεί να είναι ότι πιο διαφορετικό έχει κάνει η Μαντόνα ... με τις Batukadeiras παράγουν έναν απολύτως άλλο κόσμο».[19] Η Kristi Kates από την εφημερίδα Northern Express είπε ότι οι θαυμαστές της θα εκτιμούσαν τραγούδια όπως το "Batuka" στο άλμπουμ.[20] Ο Robbie Barnett από την Washington Blade σημείωσε ότι το τραγούδι ήταν ένα από τα «πιο αξιοσημείωτα παραδείγματα της επιρροής που άσκησε η Πορτογαλική μουσική στη Μαντόνα από τότε που μετακόμισε στη Λισαβόνα».[21] Η Alexandra Pollard από το The Independent το χαρακτήρισε ως ψαλμωδία.[22] Ο Wren Graves του Consequence of Sound σχολίασε ότι οι Batukadeiras παρέχουν μια «πολύ απαραίτητη σπίθα» στο τραγούδι, αλλά το θεώρησε αρκετά επαναλαμβανόμενο.[23] Μια αρνητική κριτική ειπώθηκε από τον Daniel Megarry των Gay Times, ο οποίος το ταξινόμησε ως το χειρότερο κομμάτι του Madame X, λέγοντας, «δυστυχώς το τραγούδι δεν έκανε τίποτα σε εμάς. Τίποτα».[24]

Μουσικό βίντεο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Μαντόνα με τις Batukadeiras στο βίντεο

Η μαγνητοσκόπηση για το μουσικό βίντεο πραγματοποιήθηκε τον Απρίλιο του 2019, στην παραλία Praia de São Julião, Σίντρα, Πορτογαλία,[25][26] σε ένα σπίτι κοντά στη θάλασσα, το οποίο η Μαντόνα δήλωσε ότι ήταν ένα τυπικό σπίτι των νησιών του Πράσινου Ακρωτηρίου.[13] Σκηνοθετήθηκε από τον Emmanuel Adjei, ο οποίος σκηνοθέτησε επίσης το μουσικό βίντεο του "Dark Ballet",[27] και κυκλοφόρησε στις 19 Ιουλίου 2019 μέσω του Refinery29.[13][28][29]

Θεματικά θίγει το δουλεμπόριο, τους φόβους, τις προσευχές και τις ελπίδες των θυμάτων εκείνης της ιστορικής περιόδου. Το βίντεο ξεκινά με το ακόλουθο μήνυμα: «Το Batuque είναι ένα είδος μουσικής που δημιουργήθηκε από γυναίκες που προέρχονταν από το Πράσινο Ακρωτήριο, μερικοί λένε ο τόπος γέννησης του δουλεμπορίου. Τα τύμπανα καταδικάστηκαν από την τοπική εκκλησία και τα πήραν από τους σκλάβους επειδή θεωρούνταν μια πράξη εξέγερσης. Οι γυναίκες συνέχισαν το τραγούδι και το χορό και η Batuque ζει μέχρι και σήμερα».[30] Περνάει σε σκηνές που εστιάζουν στις γυναίκες της ορχήστρας, δείχνοντας κοντινά πλάνα στα πρόσωπά τους καθώς τραγουδούν, χτυπούν ρυθμικά τα ντραμς, περπατούν και στέκονται σε ένα γκρεμό, κοιτάζοντας προς την θάλασσα. Στη συνέχεια εμφανίζεται η Μαντόνα φορώντας ένα πράσινο και μαύρο φόρεμα.[13][31] Στο τέλος, οι Batukadeiras και η Μαντόνα είναι έξω από το σπίτι και στέκονται ενωμένες χέρι-χέρι μπροστά στη θάλασσα, ενώ αρχαία πλοία με σκλάβους εμφανίζονται στον ορίζοντα και μετά εξαφανίζονται.[32] Η Μαντόνα χορεύει ελεύθερα στο βίντεο, καθώς πίστευε ότι «δεν υπήρχε ανάγκη για χορογραφία. Ο χορός ήταν οργανικός, απλά τις είδα να χορεύουν και τις ακολούθησα».[13]

Η Μαντόνα ανέφερε ότι το κλιπ είχε σκοπό να τιμήσει τόσο την ιστορία και την κληρονομιά του Batuque, όσο και να αναδημιουργήσει την πρώτη συνάντηση της τραγουδίστριας με την ορχήστρα Batukadeiras, οπού την εντυπωσίασε πόσο θερμά την υποδέχθηκαν.[28] «Θέλαμε να τιμήσουμε τον τρόπο με τον οποίο συνάντησα αυτές τις γυναίκες και το ταξίδι μας, μέσα από μια οργανική και όμορφη κινηματογραφική εμπειρία», δήλωσε.[33]

Ζωντανές εμφανίσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το τραγούδι εκτελέστηκε στην περιοδεία Madame X Tour με 14 από τα μέλη των Batukadeiras. Ξεκινάει με ένα ιντερλούδιο, στο οποίο ακούγεται ένα τραγούδι με τίτλο "The Coffin", γνωστό και ως "Amor de Mae", μια μορφή προσευχής. Τα 14 μέλη κάθονται σε ένα ημικύκλιο, πάνω από ένα χαλί στη μέση της σκηνής, οπού εκτελούν το τραγούδι μαζί με την Μαντόνα. Οι Batukadeiras παίζουν τύμπανα παρόμοια με αυτά του βίντεο κλιπ. Κατά τη διάρκεια ενός σόου της περιοδείας, ο πρωθυπουργός του Πράσινου Ακρωτηρίου ήταν παρόν και συνεχάρει τη Μαντόνα και τους ερμηνευτές για τη διάδοση της μουσικής κουλτούρας τους σε όλο τον κόσμο.[1] Εμφανίζονται επίσης και του ντοκιμαντέρ, "Welcome to Madame X".

Συντελεστές και προσωπικό

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι συντελεστές προσαρμόζονται από τις σημειώσεις του άλμπουμ

  • Μαντόνα – στιχουργός, παραγωγός, φωνητικά
  • Mirwais – στιχουργός, παραγωγός
  • David Banda – στιχουργός
  • The Batukadeiras Orchestra – πίσω φωνητικά

Υποσημειώσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • a.^ Στη μουσική, call-and-response είναι μια τεχνική σύνθεσης που λειτουργεί παρόμοια με μια συνομιλία. Μια «φράση» μουσικής χρησιμεύει ως «call», και «response» είναι η «απάντηση» από μια διαφορετική μουσική φράση. Αυτές οι φράσεις μπορεί να είναι είτε φωνητικές όπως στο συγκεκριμένο κομμάτι, είτε ορχηστρικές, ή και τα δύο.
  • b.^ Ελληνική μετάφραση: Πάρτε τον γέρο, βάλτε τον φυλακή, όπου δεν μπορεί να μας βλάψει.
  • c.^ Ένα τραγούδι πολύ χορευτικό και πιασάρικο.

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Lynch, Joe (21 Μαΐου 2020). «Madonna On Her 'Sisterhood' With These Drummers». Billboard. Ανακτήθηκε στις 20 Ιουνίου 2020. 
  2. ↑ 2,0 2,1 Smirke, Richard (24 Απριλίου 2019). «Madonna's 'Medellin' Video: Inside the London Premiere». Billboard. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2020. 
  3. ↑ Garcia-Navarro, Lulu· Evstatieva, Monika (13 Ιουνίου 2019). «Madonna Introduces 'Madame X': 'Honesty Is A Commodity Right Now'». NPR.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2020. 
  4. ↑ Callaham, Sheila (19 Ιουνίου 2019). «Madonna's 'Madame X' Offers A Blueprint For Multigenerational And Multicultural Artistry». Forbes (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2020. 
  5. ↑ Soto, Alfred (19 Ιουνίου 2019). «Madonna's weird, well-traveled 'Madame X' is her bid to become the world's biggest cult artist». City Pages. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2020. 
  6. ↑ Nolan, Paul (9 Ιουλίου 2019). «Album Review: Madonna, Madame X». Hotpress. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2020. 
  7. ↑ 7,0 7,1 Empire, Kitty (8 Ιουνίου 2019). «Madonna: Madame X review – a splendidly bizarre return to form» (στα αγγλικά). The Guardian. ISSN 0261-3077. https://www.theguardian.com/music/2019/jun/08/madonna-madame-x-review-splendidly-bizarre-return-to-form. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2020. 
  8. ↑ 8,0 8,1 Hautman, Nicholas (14 Ιουνίου 2019). «Review: Madonna's New Album 'Madame X' Is 'Wonderfully Weird'». Us Weekly (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2020. 
  9. ↑ Hunter-Tilney, Ludovic (12 Ιουνίου 2019). «Madonna turns 'secret agent' with a Latin accent on 'Madame X'». www.ft.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2020. 
  10. ↑ 10,0 10,1 Hodgkinson, Will (4 Ιουνίου 2019). «Madonna: Madame X review — probably her boldest album yet» (στα αγγλικά). ISSN 0140-0460. https://www.thetimes.co.uk/article/madonna-madame-x-review-probably-her-boldest-album-yet-xqq78xl2g. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2020. 
  11. ↑ Press, Associated (14 Ιουνίου 2019). «Madonna's 'Madame X' a trying-too-hard, mess of an album». Chicago Sun-Times (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2020. 
  12. ↑ O'Brien, Lucy (17 Ιουνίου 2019). «Madonna: where to start in her back catalogue» (στα αγγλικά). The Guardian. ISSN 0261-3077. https://www.theguardian.com/music/2020/jun/17/madonna-where-to-start-in-her-back-catalogue. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2020. 
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 13,3 13,4 Ravitz, Justin (19 Ιουλίου 2019). «Watch The Exclusive Premiere Of Madonna's "Batuka" Video & Hear From The Woman Herself» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 20 Ιουνίου 2020. 
  14. ↑ C., M. (19 Ιουνίου 2019). «Madonna remains scandalous, but for the wrong reason». The Economist. ISSN 0013-0613. https://www.economist.com/prospero/2019/06/19/madonna-remains-scandalous-but-for-the-wrong-reason. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2020. 
  15. ↑ «Madonna - Madame X | Album Reviews». musicOMH (στα Αγγλικά). 12 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2020. 
  16. ↑ Jenkins, Craig (19 Ιουνίου 2019). «Madonna Remains Our Most Unpredictable Pop Star». Vulture (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2020. 
  17. ↑ Sancho, Xavi (14 Ιουνίου 2019). «Crítica | La locura le sienta tan bien» (στα es). El País. ISSN 1134-6582. https://elpais.com/cultura/2019/06/14/actualidad/1560516521_825095.html. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2020. 
  18. ↑ «Album Review: Madonna's 'Madame X' Pushes The Boundaries Of Pop». idolator. 17 Ιουνίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Ιουλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2020. 
  19. ↑ «Music Review: Madonna's chaotic 'Madame X'». Metro Weekly (στα Αγγλικά). 27 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2020. 
  20. ↑ Kates, Kristi (13 Ιουλίου 2019). «Madonna – Madame X – Interscope». https://www.northernexpress.com/news/music/madonna-madame-x-interscope/. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2020. 
  21. ↑ «'X' marks the spot for daring new Madonna album». Washington Blade: Gay News, Politics, LGBT Rights (στα Αγγλικά). 17 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2020. 
  22. ↑ Pollard, Alexandra (14 Ιουνίου 2019). «Madonna's Madame X is an intriguing, often brilliant, occasionally awful record – review». The Independent (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2020. 
  23. ↑ Graves, Wren (19 Ιουνίου 2019). «Madonna Does It Her Way on the Scattered but Joyful Madame X». Consequence of Sound (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2020. 
  24. ↑ Megarry, Daniel (25 Ιουνίου 2019). «We ranked every song on Madonna's new album Madame X». Gay Times (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2020. 
  25. ↑ «Videoclip de Madonna rodado em São Julião». AZUL-ERICEIRA MAG | O melhor da Ericeira. 11 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2020. 
  26. ↑ PÚBLICO. «"Batuka": Madonna e a Orquestra Batukadeiras têm um novo vídeo». PÚBLICO (στα Πορτογαλικά). Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2020. 
  27. ↑ Knight, David (20 Αυγούστου 2019). «Emmanuel Adjei on the Dark Ballet of music videos». shots (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2020. 
  28. ↑ 28,0 28,1 Blistein, Jon· Blistein, Jon (19 Ιουλίου 2019). «Watch Madonna Embrace Euphoric Batuque Spirit in New 'Batuka' Video». Rolling Stone (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2020. 
  29. ↑ Spruch, Kirsten (19 Ιουλίου 2019). «Madonna's 'Batuka' Video: Watch». Billboard. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2020. 
  30. ↑ Spruch, Kirsten (19 Ιουλίου 2019). «Madonna's 'Batuka' Video: Watch». Billboard. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2020. 
  31. ↑ «Madonna Celebrates the Power of Music and Strength of Women with 'Batuka' Promo | LBBOnline». www.lbbonline.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2020. 
  32. ↑ «Η Madonna τιμά στο Video του «Batuka» τη μουσική παράδοση του Πράσινου Ακρωτηρίου». Hit Channel. 20 Ιουλίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Νοεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2020. 
  33. ↑ Κολλιόπουλος, Θοδωρής (19 Ιουλίου 2019). «Νέο Music Video | Madonna - Batuka». SounDarts. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2020. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]