Χαρίλαος Φλωράκης | |
---|---|
Χαρίλαος Φλωράκης το 1969 | |
Γενικός Γραμματέας του ΚΚΕ | |
Περίοδος 20 Δεκεμβρίου 1972 – 11 Ιουλίου 1989 | |
Προκάτοχος | Κώστας Κολιγιάννης |
Διάδοχος | Γρηγόρης Φαράκος |
Πρόεδρος του Συνασπισμού | |
Περίοδος 8 Απριλίου 1989 – 18 Μαρτίου 1991 | |
Επίτιμος πρόεδρος του ΚΚΕ | |
Περίοδος 21 Δεκεμβρίου 1991 – 22 Μαΐου 2005 | |
Βουλευτής της Βουλής των Ελλήνων | |
Περίοδος 9 Δεκεμβρίου 1974 – 11 Σεπτεμβρίου 1993 | |
Προσωπικά στοιχεία | |
Γέννηση | 20 Ιουλίου 1914, Ραχούλα Καρδίτσας |
Θάνατος | 22 Μαΐου 2005 (90 ετών) Αθήνα |
Εθνότητα | Ελληνική |
Πολιτικό κόμμα | Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας |
Σύζυγος | Μάγδα Αναγνωστάκη |
Κατοικία | Αθήνα |
Σπουδές | Απόφοιτος Επαγγελματικής Σχολής Απόφοιτος «Ακαδημίας Πολέμου Φρούντζε» (Μόσχα) |
Βραβεύσεις | Τάγμα του Λένιν - Τάγμα της Φιλίας των Λαών - Παράσημο του Τάγματος του Δημητρόφ - Παράσημο του Τάγματος Καρλ Μαρξ |
Υπογραφή | |
Παρωνύμιο | Καπετάν Γιώτης |
Στρατιωτική υπηρεσία | |
Πίστη | Ελληνικός Στρατός ΕΛΑΣ Δημοκρατικός Στρατός |
Μάχες/πόλεμοι | Ελληνοϊταλικός Πόλεμος Κατοχή της Ελλάδας 1941-1944 Ελληνικός εμφύλιος πόλεμος (1946–1949) |
Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Χαρίλαος Φλωράκης (Ραχούλα Καρδίτσας, 20 Ιουλίου 1914 – Αθήνα, 22 Μαΐου 2005) ήταν Έλληνας κομμουνιστής πολιτικός, ιστορική μορφή του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας, και πρώτος αρχηγός, («Γενικός Γραμματέας») μετά τη νομιμοποίηση του κόμματος, το 1974.
Γεννήθηκε στις 20 Ιουλίου του 1914 στο χωριό Ραχούλα του Δήμου Ιτάμου των θεσσαλικών Αγράφων, από το οποίο καταγόταν η μητέρα του, Στυλιανή. Ο πατέρας του, Γιάννης, καταγόταν από το Κλειστό Ευρυτανίας και είχε ξυλεμπορικό κατάστημα στην Καρδίτσα το οποίο καταστράφηκε από πυρκαγιά το 1930. Ήταν το τέταρτο από τα έξι παιδιά της οικογένειας.[1] Μόλις 15 χρονών συνδέεται με το κομμουνιστικό κίνημα, διαβάζοντας το Αλφάβητο του Κομμουνισμού.[1] Μικρός ήθελε να γίνει αεροπόρος, ο πατέρας του, όμως, τον απέτρεψε, τονίζοντάς του την επικινδυνότητα του επαγγέλματος αυτού.[2] Τελικά, αποφοίτησε από την Επαγγελματική Σχολή Ταχυδρομείων, Τηλεγραφίας και Τηλεφωνίας (ΤΤΤ). Το 1929, όταν ο βενιζελισμός με το ιδιώνυμο διώκει τους κομμουνιστές, εκείνος οργανώνεται στις Ομάδες Πρωτοπόρων μαθητών της Ομοσπονδίας Κομμουνιστικών Νεολαιών Ελλάδας (ΟΚΝΕ).[1][3]
Συμμετέχει στη δράση κατά της δικτατορίας του Ιωάννη Μεταξά μέσα από τις τάξεις του πανίσχυρου συνδικάτου των ΤΤΤ. Το 1940 παίρνει μέρος στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο. Ως υπάλληλος των ΤΤΤ, αναπτύσσει συνδικαλιστική δράση και διατελεί γραμματέας της Εκτελεστικής Επιτροπής της συνδικαλιστικής ομοσπονδίας του κλάδου.[1][3]
Το 1941 γίνεται μέλος του ΚΚΕ και παίρνει δραστήρια μέρος στην, κατά τη γερμανική Κατοχή, ανασυγκρότησή του.[1] Εργάζεται κάτω από συνθήκες πλήρους παρανομίας, ενώ οδηγείται δύο φορές στα κρατητήρια.[1] Παίρνει μέρος στην οργάνωση και καθοδήγηση της απεργίας των "Τριατατικών" τον Απρίλη του 1942, στην πρώτη μεγάλη απεργία υπό κατοχή στην Ελλάδα και μία από τις πρώτες απεργίες στην κατεχόμενη Ευρώπη.[4] Προσχωρεί στο ΕΑΜ μία ακριβώς μέρα μετά την ίδρυσή του, πολεμά τους κατακτητές από τις γραμμές του ΕΛΑΣ με το ψευδώνυμο Καπετάν Γιώτης και φθάνει στον βαθμό του ταγματάρχη.[3][4]
Μετά το τέλος του πόλεμου συμμετείχε στα Δεκεμβριανά και στον Εμφύλιο Πόλεμο από τις τάξεις του ΔΣΕ, διατελώντας διοικητής της 1ης Μεραρχίας του, φθάνοντας στον βαθμό του υποστράτηγου.[1] Με τον καπετάν Διαμαντή (Γιάννη Αλεξάνδρου) ήταν επικεφαλής της δύναμης 3.000 ανδρών του ΔΣΕ. Τα μεσάνυχτα της 20ής Ιανουαρίου 1949, επιτέθηκαν στο Καρπενήσι, κι ύστερα από τρίωρη μάχη το κατέλαβαν.[2][4] Ο ΔΣΕ αναγκάζεται να εγκαταλείψει το Καρπενήσι στις 8 Φεβρουαρίου.
Ο Χ. Φλωράκης μετείχε και στη μάχη-κατάληψη της Καρδίτσας.
Τον Αύγουστο του 1949, ο εμφύλιος έληξε με ήττα του ΔΣΕ.[4] Μετά την ήττα του ΔΣΕ, πέρασε τα σύνορα, καταφεύγοντας στη Ρουμανία και στην ΕΣΣΔ.[4] Εκεί σπουδάζει και αποφοιτά αριστούχος από την Ακαδημία Πολέμου Φρούντζε της Μόσχας.[1] Στη Ρουμανία, στην 3η Συνδιάσκεψη του ΚΚΕ, είχε πει:[2]
«Σύντροφοι, οι αγωνιστές που βρίσκονται στη Σοβιετική Ένωση, στη μεγάλη μας πατρίδα, σήμερα βρίσκονται σε μια ανοδική πορεία για την εκπλήρωση της αποστολής που εκφράζεται με το σύνθημα του κόμματός μας: Να κατακτήσουμε τα κάστρα που λέγονται επιστήμη, τέχνη, μόρφωση...».
Το 1949 εκλέγεται μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ.[1] Διώκεται, φυλακίζεται και εξορίζεται συνολικά 18 χρόνια,[1][4] τα 12 κατάδικος και ισοβίτης στις φυλακές και 6 χρόνια στις εξορίες. Πολλές φορές κάθεται στο εδώλιο του κατηγορουμένου και δικάζεται σε ισόβια κάθειρξη. Από τις πιο γνωστές δίκες στις οποίες βρέθηκε ήταν η Μεγάλη Δίκη, τον Μάιο του 1960, στο στρατοδικείο της Αθήνας.[4] Τον Δεκέμβρη του 1972, στη 17η Ολομέλεια της ΚΕ, ο Χαρίλαος Φλωράκης εκλέγεται Α΄ Γραμματέας της ΚΕ του Κόμματος, όπου παρέμεινε μέχρι το 1989.[1]
Εξελέγη πρώτη φορά βουλευτής με την Ενωμένη Αριστερά στις εκλογές στις 17 Νοεμβρίου 1974. (Β' Αθήνας)[3]
Εξελέγη βουλευτής του ΚΚΕ στις εκλογές στις 20 Νοεμβρίου 1977, όπως επίσης και στις 18 Οκτωβρίου 1981, αλλά και στις 2 Ιουνίου 1985. (Β' Αθήνας)[3]
Εξελέγη ξανά βουλευτής με το ΚΚΕ, αυτή τη φορά στο πλαίσιο του Συνασπισμού, στις 18 Ιουνίου 1989, όπως επίσης και στις 5 Νοεμβρίου 1989, αλλά και στις 8 Απριλίου του 1990. (Β' Αθήνας)[3]
Το 1991, Γ.Γ. της Κ.Ε. του ΚΚΕ γίνεται η Αλέκα Παπαρήγα. Ο Φλωράκης, τρία χρόνια μετά, τον Σεπτέμβριο του 1994, της ενεχείρισε τη «διαθήκη» του:[5]
«Δεν το ονοματίζω τούτο το χαρτί διαθήκη για το λόγο ότι δεν έχω τίποτα να διαθέσω. Ό,τι βιος είχα το έχω δώσει στο Κόμμα, στο Κόμμα στο ΚΚΕ με τα γνωστά σύμβολά του, την Μαρξιστική – Λενινιστική ιδεολογία του, το πρόγραμμά του και τις αρχές του. Πολιτικά δεν έχω επίσης τίποτα να αφήσω. Ό,τι είχα το έδωσα με τη συγκεκριμένη δράση μου. Να αφήσω πολιτικές ορμήνιες δεν το θεωρώ σοβαρό. Θέλω να επιστρέψω, και να ταφώ στον τόπο που γεννήθηκα στο Παλιοζογλώπι και συγκεκριμένα στον Αηλιά για νάχω αγνάντιο. Ο τάφος να είναι απλός, μόνο να φραχτεί για να μην με ξεχώσουν τα αγρίμια. Δεν θέλω λόγους και στεφάνια. Αυτά να εκφραστούν με βοήθεια στο Κόμμα.
Σεπτέμβρης 1994
Γεια σας
Χαρίλαος Φλωράκης»
Το 1976 παντρεύεται τη Μάγδα Αναγνωστάκη, η οποία ήταν χήρα Αμερικανού στρατιώτη. Γνωρίστηκαν πριν από τη δικτατορία, στο νοσοκομείο κρατουμένων «Άγιος Παύλος», όπου η Μάγδα εργαζόταν νοσοκόμα. Έζησαν μαζί έως τον θάνατο της Μάγδας από λευχαιμία, στο ανατολικό Βερολίνο στις 27 Μαΐου 1984.[6][2] Η κατοικία του βρισκόταν στην περιοχή του Χαλανδρίου.
Πέθανε στις 22 Μαΐου 2005 σε ηλικία 91 ετών, από ανακοπή καρδιάς. Η σορός του εκτέθηκε σε λαϊκό προσκύνημα, στον Περισσό, στην έδρα του ΚΚΕ.[7] Ο δρόμος όπου έζησε και που υπάρχει ακόμα το σπίτι του, μετονομάστηκε σε οδό Χαρίλαου Φλωράκη.
Δώρισε το σπίτι του στο ΚΚΕ για να γίνει Επιμορφωτικό Κέντρο. Στον χώρο αυτό στεγάζονται αρχεία του ΚΚΕ.[8]