Viktoro Emanuelo la 1-a de Savojo

Viktoro Emanuelo la 1-a de Savojo
5-a reĝo de Sardio
Persona informo
Vittorio Emanuele I
Naskiĝo 24-an de julio 1759 (1759-07-24)
en Torino
Morto 10-an de januaro 1824 (1824-01-10) (64-jaraĝa)
en Moncalieri
Tombo Baziliko de Superga Redakti la valoron en Wikidata vd
Religio katolika eklezio vd
Ŝtataneco Italio Redakti la valoron en Wikidata vd
Familio
Dinastio Savoja dinastio vd
Patro Viktoro Amadeo la 3-a de Savojo Redakti la valoron en Wikidata vd
Patrino Maria Antonia Ferdinanda de Hispanio Redakti la valoron en Wikidata vd
Gefratoj Maria Anna of Savoy (en) Traduki, Marie Joséphine of Savoy (en) Traduki, Maria-Terezo de Savojo, Princess Maria Carolina of Savoy (en) Traduki, Karlo Emanuelo la 4-a de Savojo, Karlo Felikso de Savojo, Giuseppe Benedetto, Count of Asti (en) Traduki, Prince Maurizio, Duke of Montferrat (en) Traduki, Amedeus Alexander of Savoy (en) Traduki kaj Maria Elisabetta Carlotta of Savoy (en) Traduki Redakti la valoron en Wikidata vd
Edz(in)o Maria Theresa of Austria-Este (en) Traduki (1789–) Redakti la valoron en Wikidata vd
Infanoj Maria Beatrice of Savoy, Duchess of Modena (en) Traduki, Princess Maria Adelaide of Savoy (en) Traduki, Prince Carlo Emanuele of Savoy (en) Traduki, Maria Kristina de Savojo, Maria Teresa, Duchess Consort of Parma (en) Traduki, Empress Maria Anna of Austria (en) Traduki, unknown daughter di Savoia (en) Traduki Redakti la valoron en Wikidata vd
Profesio
Alia nomo il Tenacissimo vd
Okupo reĝo Redakti la valoron en Wikidata vd
Duko de Savojo
Dum 1819-1824
Antaŭulo Karlo Emanuelo la 4-a
Sekvanto Karlo Felikso
5-a Reĝo de Sardio
Dum 1802-1821
Antaŭulo Karlo Emanuelo la 4-a
Sekvanto Karlo Felikso
vd Fonto: Vikidatumoj
vdr
Viktoro-Emanuelo I

Viktoro-Emanuelo la 1-a de Savojo (itale Vittorio Emanuele) naskiĝis en la tiama ĉefurbo de la Savojaj Ŝtatoj, Torino,je la 24-a de julio 1759 kaj mortis en Moncalieri je la 10-a de januaro 1824.

Li estis la filo de la reĝo de Sardio Viktoro-Amadeo la 3-a (1726-1796) kaj de lia edzino Maria-Antonino de Hispanio (1729-1785).

Li fariĝis duko de Aosto (ĉ. 1780), markizo de Rivoli (1792), markizo de Pianezza (1793), hereda princo de Sardio (1796-1802), 5-a reĝo de Sardio kaj duko de Savojo (1802-1821).

Li edziĝis en Torino je la 25-a de aprilo 1789 kun la granda dukino Maria-Terezo de Aŭstrio-Esto (1773-1832), kaj ili havis 7 gefilojn :

Li aktive partoprenis la ofensivon de la sardaj trupoj en Savojo dum 1793. Sed ekde 1796 la konkeroj de la francaj armeoj revoluciaj reduktis la reĝlandon de Sardio al ĝia insula parto kaj li rifuĝis kun la tuta reĝa familio en Sardio de 1799 ĝis 1814, kiam li povis reokupi la kontinentan parton (Piemonto kaj Savojo) post la defalo de la franca imperiestro Napoleono la 1-a. Li poste ricevis en 1815 la respublikon de Ĝenovo per la traktato de Vieno. Sed ĉar li nenion faris ĝis 1814 kaj fanfaronis, ke li "dormis ekde 1792", la popolo donis al li la mokan kromnomon de "reĝo de marmotoj".

Instige de sia edzino, li regis persone laŭ reakcia programo kaj eksoficigis en 1817 la ministron Vallaise, kiu celis pli kolektivan regadon. Fakte li opinialternis inter la diversaj klanoj de la kortego sed ĉiam oponis Aŭstrio-Hungarion interne kaj ekstere.

Malamanta la demokratiajn idealojn kaj minacata de revolucia ribelo en 1821, li preferis abdiki je la 13-a de marto 1821 favore al sia frato Karlo Felikso ol konsenti konstitucion al siaj regnanoj. Li poste ekziliĝis portempe sed revenis al Piemonto en 1822.

Li mortis en 1824 kaj estas entombigita en la Baziliko de Superga.

Savoja Blazono en 1815

Eksteraj ligiloj

[redakti | redakti fonton]