Luhuso

Luhuso
Lapurdi, Euskal Herria
Luhuso herriaren ikuspegia.
Armarria
Kokapena
Herrialdea	Euskal Herria
Lurraldea	Lapurdi
Administrazioa
Estatua	Frantzia
Eskualdea	Akitania Berria
Departamendua	Pirinio Atlantikoak
Elkargoa	Euskal Hirigune Elkargoa
Barrutia	Baiona
Kantonamendua	Baigura eta Mondarrain
Izen ofiziala	Louhossoa
Auzapeza	Jean-Pierre Harriet (2008-2014)
Posta kodea	64250
INSEE kodea	64350
Herritarra	luhusoar
Geografia
Azalera	7,38 km²
Garaiera	71 - 369 metro
Demografia
Biztanleria	869 (2018:  15)
434 (%49,8)   (%52) 453
Dentsitatea	120,73 biztanle/km²
Zahartzea[1]	% 17,21
Ugalkortasuna[1]	‰ 52,98
Ekonomia
Jarduera[1]	% 82,43 (2011)
Desberdintasuna[1]	% 5,65 (2011)
Langabezia[1]	% 7,33 (2013)
Euskara
Euskaldunak	% 58,86 (2010)
Erabilera	% 26,58 (2011)

Luhuso Lapurdiko hego-ekialdeko udalerri mugakidea da, Lapurdi Garaia eskualdekoa eta hango herririk txikiena dena populazioari dagokionez. Nafarroa Behereako mugan kokatuta dago.

Geografia

Ingurune naturala

Errobi ibaia udalerritik igarotzen da.

Auzoak

• Harnabarrea

Udalerri mugakideak

• Kanbo iparraldean
• Itsasu mendebaldean
• Bidarrai (Nafarroa Beherea) hegoaldean
• Makea ekialdean

Historia

XIX. mendea arte

Aurretik Makea eta Lekorneko auzoa izanda, Luhuso XVII. mendearen amaiera aldera bihurtu zen udalerri independente. Aurretik, herria XVI. mende aldera hasi zen populatzen.

Frantziar Iraultzaren garaian, administrazio egitura berri bat agertzearekin, Ipar Euskal Herriko hainbat herrik izenez aldatu zuten; Luhusok, Montagne-sur-Nive izena hartu zuen.

Gaur egun

2016ko abenduaren 16an Luhuson atxilotu zituzten Txetx Etcheverri, Béatrice Molle-Haran, Michel Bergouignan, Michel Berhokoirigoin eta Stéphane Etchegaray "Etxe", "bakearen artisauak" izenekoak ("artisains pour la paix"). ETAren desarmatze zibilean laguntzen ahalegindu ziren, bake prozesuaren alde.^[2]

Demografia

Bi mendez, XIX. eta XX. mendeetan zehar, 500 biztanleko populazioa izan zuen Luhusok. XXI. mendearen hasieran, berriz, biztanleria bikoiztu eta egun, ia 900 lagun ditu.

Luhusoko biztanleria
Datuen iturburua: INSEE

Politika

Alkatea	Agintaldia	Alderdia
Gaston Etchebère	1989-1995
François Césat	1995-2008
Jean-Pierre Harriet	2008-2014

Kultura

• Harri Xuri kulturgela edota "karrikako arteen fabrika"^[3] Ipar Euskal Herriko barnealdeko azpiegitura kultural inportantea da.
• Nafar-lapurtera

Euskara

Luhuson^[4] Sara-Ainhoa inguruko euskara^[5] mintzatzen da, nafar-lapurtarraren aldaera.

Ondasun nabariak

• 
  Pilotalekua
• 
  XVII. mendeko Beata Maria eliza
• 
  Luhusoko geltokia

Luhusoar ospetsuak

• Arnaud Beheran (1868-1941), pilotaria.
• Jan Piarre Larralde (1886-1945), bertsolaria.
• Piarres Lafitte (1901-1983), euskal idazlea, euskaltzalea, apaiza eta kazetaria.
• Simon Elissetche (1920-), pilotaria.
• Claude Bidabe (1939- ), pilotaria.

Erreferentziak

1. ↑ Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
2. "Berria" (2016/12/21).
3. Harri Xuriren bloga.
4. «Luhuso - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-11-15).
5. «Sara-Ainhoa ingurukoa - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-11-15).

Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena: Lapurdi

Kanpo estekak

• Joseba Aurkenerena: Luhusoko kabalkada, umore handiko tobera. [1]