Sohüta

Sohüta
Zuberoa, Euskal Herria
Sohütako eliza
Armarria
Kokapena
Herrialdea	Euskal Herria
Lurraldea	Zuberoa
Administrazioa
Estatua	Frantzia
Eskualdea	Akitania Berria
Departamendua	Pirinio Atlantikoak
Elkargoa	Euskal Hirigune Elkargoa
Barrutia	Oloroe-Donamaria
Kantonamendua	Euskal Mendialdea
Izen ofiziala	Chéraute
Auzapeza	Maite Letxauregi (2020-2026)
Posta kodea	64130
INSEE kodea	64188
Herritarra	sohütar
Ezizena	jente herrestak, serora bühürtiak eta jente bankarrotak
Geografia
Azalera	35.26
Garaiera	127 – 558
Demografia
Biztanleria	1.085 (2018:  −10)
Dentsitatea	31,2 biztanle/km²
Zahartzea[1]	% 26,35
Ugalkortasuna[1]	‰ 76,16
Ekonomia
Jarduera[1]	% 68,99 (2011)
Desberdintasuna[1]	% -2,07 (2011)
Langabezia[1]	% 2,69 (2013)
Euskara
Euskaldunak	% 50,54 (2010)
Erabilera	% 18,58 (2011)
Datu gehigarriak
Webgunea	http://www.cheraute.fr/

Sohüta ([s̺ohyta]) Zuberoako iparraldeko udalerri bat da, Pettarra eskualdekoa. 2008an 1.161 biztanle izanik, Zuberoako bigarren udalerri populatuena da, Maule-Lextarreren ondoren.

Izena

Euskarazko izen zaharra Soroeta zen, hau da, «soroz beteriko lekua».

Frantsesezko Chéraute haren izenak^[2] itxura hauek izan ditu:

• Cheraltus (1224, Bartzelonako paperak^[3]),
• Xeraute (1383, Luntzen kontratuak^[4]),
• Xerauta (1496, Ohixen kontratuak^[5]),
• Sent-Barthelemi de Chéraute (1612, Oloroeko elizbarrutiaren paperak^[6]).

Okzitanieraz Sherauta du izena.

Geografia

Ingurune naturala

Haranbeltzeko basoko (Sohütako basoa ere deitua) zati bat udalerriko lurretan dago.

Hidrografia

Udalerria honako errekek zeharkatua da:

• Auzet (Oloroeko uhaitzaren ibaiadarra) eta haren ibaiadarrak.
• Aiguette.
• Askania, eta haren ibaiadar Gaillan.
• Anbelseko erreka (Ibarleren ibaiadarra).

Etxeak eta auzoak

Zelhaia Othegi Hoki Larrebürüa Xuriketa Latsordokia Eztebe Udola Etxeberrigarai Tontor

Capou Mizpira Auzo Pataza Gaztelua Etxebarre Tourounet Iratzezabala Eliza

Udalerri mugakideak

Sohütak mugakide ditu Mitikile-Larrori-Mendibile iparraldean; Mitikile-Larrori-Mendibile eta Ospitalepea, ipar-ekialdean; Barkoxe, ekialdean eta hego-ekialdean; Arrokiaga, hegoaldean; Maule-Lextarre, hego-mendebaldean; Bildoze-Onizepea, mendebaldean; eta Berrogaine-Larüntze, ipar-mendebaldean.

Historia

Sohüta Zuberoako bizkonderriaren meneko baroierria izan zen.^[2]

Ekonomia

Udalerriko ekonomia laborantzan (abelazkuntza, belardiak) eta artisautzan (espartingintza) oinarrituta dago.

Demografia

XIX. mendearen lehen erdialdean 1.500 biztanle izatera iritsi bazen ere, ondoren 1.100 biztanleren inguruan kokatu zen populazioaren tamaina, eta neurri horretan izan da XXI. mendea arte.

Sohütako biztanleria
Datuen iturburua: INSEE

Politika

Herriko etxea.

Agintaldia	Alkatea	Alderdia
1995-2001	Michel Béguerie
2001-2008	Pierre Dominique Aguer
2008-2010	Laurent Etxetto[7]
2010-2014	Christelle Mange[8]

Azpiegiturak

Hezkuntza

Sohütak ikastola bat eta lizeo bat, "Pays de la Soule"^[9] izenekoa, ditu.

Kultura

Sohütako Jean Pierra Behocaray^[10] (Ahotsak^[11] proiekturako)

Euskara

Zuberera bertako berezko euskalkia da, Pettarrako aldaera^[12][13] zehazki, eta gaur egun herrian ikastola eta bertso-eskola bana ditugu.

Ondasun nabarmenak

• Historiaurreko zenbait gotorleku daude udalerriko lurretan, Kastelgaina auzoan hain zuzen ere. 1983az geroztik, monumentu historiko izendaturik daude.
• Bela familiarena izan zen gaztelua, XVII. mendekoa.
• San Bartolome eliza Erdi Aroaren amaierakoa da, eta XIX. mendearen bukaeran handitu zuten. Kanpandorrea eta ataria berreraikiak izan ziren XX. mendearen hasieran.
• Lurdako Ama birjinaren kapera 1936an eraiki zen.

Argazki galeria

• 
  Sohütako garbitoki bat.
• 
  Hokiko kapera trinitarioa.
• 
  Sohütako ikuspegia, Mauleko gaztelutik.

Sohütar ospetsuak

• Julie Adrienne Karrikaburu (1827-1898), musikologoa, kantaria, kantu-biltzailea eta piano-jotzailea.
• Marzelin Hegiapal (1910-1996), pastoral-errejenta eta idazlea.
• Jon Mirande (1925-1972), idazlea.
• Maite Lephaille (1957-), kazetaria.

Erreferentziak

1. ↑ Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
2. ↑ Paul Raymond: "Dictionnaire topographique Béarn-Pays Basque"
3. Pierre de Marca: "Histoire de Béarn"
4. Bearnoko notarioa zen Luntzen kontratuak - XIV. mendea - Archives départementales des Pyrénées-Atlantiques
5. XV. mendeko Zuberoako notarioa zen Ohixen kontratuak - Archives départementales des Pyrénées-Atlantiques
6. XVII. mendea - Archives départementales des Pyrénées-Atlantiques
7. 2010ean hila. Ikus Herria, 3045. zkia.
8. 2010ean Etxetto auzapezaren heriotzaren ostean kontseilariek hautatua. Ikus La République des Pyrénées. Etxebarreko Nathalie Irigoienen ostean andrazkoa den Zuberoako bigarren auzapeza.
9. Lycée du pays de Soule
10. «Behocaray, Jean Pierra - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2019-01-14).
11. «Ahotsak.eus, Euskal Herriko hizkerak eta ahozko ondarea» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2019-01-14).
12. «Pettarrakoa - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-11-22).
13. «Sohüta - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-11-22).

Kanpo estekak

• Joseba Aurkenerena: Sohütako maskaradak eta bühamina paregabeak[1]

Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena: Euskal Herriko Wikiatlasa