Luigi Ballerini

Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: Luigi Ballerini (psicanalista).

Luigi Ballerini

Biografía
Nacemento	1940 (84/85 anos) Milán, Italia
Residencia	Milán
Educación	Universidade de Boloña
Actividade
Campo de traballo	Italian literature ^(en) , literatura dos Estados Unidos ^(pt) , poesía, ensaio, ciencia da literatura, crítica literaria, tradución, food history ^(en) , gastronomía e artes visuais
Lugar de traballo	Os Ánxeles
Ocupación	poeta, especialista en literatura, crítico literario, ensaísta, profesor universitario, tradutor, estudoso da literatura
Empregador	Universidade de California, Os Ánxeles
Interesado en	Gastronomía
Familia
Fillos	Edoardo Ballerini
Descrito pola fonte	Biblioteca dixital BEIC

Luigi Ballerini, nado en Milán en 1940, é un poeta, escritor e tradutor italiano. Desde 2010 vive entre Nova York, Milán e Otranto. É pai do actor e director de cine Edoardo Ballerini.

Traxectoria

Primeiros anos

Fillo dunha costureira, Umbertina Santi, e de Ettore Ballerini, un xastre morto en combate contra os nazis en Cefalonia, en 1943,^[1] Luigi Ballerini creceu na zona de Porta Ticinese.

Formación

Estudou literatura na Universidade Cattolica, viviu un tempo en Londres ^[2], nos anos 60 estudou na Universidade Wesleyan, Connecticut,^[3] e graduouse en Boloña cunha tese sobre o escritor Charles Olson.

Carreira literaria

Os seus primeiros poemas, Inno alla terra, apareceron en Inventario en 1960.

En 1963 traballou coa editorial Rizzoli, publicando a tradución da Storia della follia de Foucault. En 1965 trasladouse a Roma onde coñeceu a artistas e poetas neoexperimentais^[4] como Adriano Spatola, Giulia Niccolai, Nanni Cagnone, Magdalo Mussio, Emilio Villa, Giovanna Sandri, etc, e, sobre todo, Elio Pagliarani, do que se fai colaborador e a través do que coñece ao seu amigo Cesare De Michelis, fundador de Marsilio Editori.^[5] Con Marsilio publicou o seu primeiro volume de crítica literaria (La piramide capovolta, 1975), La sacra Emilia, unha escollida antoloxía de poemas de Gertrude Stein, traducida por el mesmo, e algunhas coleccións poéticas (Il terzo gode, 1994, e a reedición de Cefalonia 1943-2001, en 2013). Mentres, escribe recensións nos xornais Avanti!, L'Unità e Rinascita, imparte clases de secundaria^[2] e traduce a escritores estadounidenses como Herman Melville, Benjamin Franklin, James Baldwin ou Henry James. En 1971, traduciu Kora in Hell de William Carlos Williams.

En homenaxe aos seus setenta anos recompilouse Balleriniana, unha colección de ensaios, lembranzas, anécdotas e outros escritos.

Os anos americanos

Após ter estudado nos Estados Unidos de 1960 a 1962, volveu a California en 1969 e ensina literatura italiana moderna e contemporánea na UCLA.^[6] En 1970 naceu o seu fillo.

Trasladouse a Nova York en 1971 para impartir clases no City College e no Graduate Center (CUNY). En 1972 publicou a súa primeira colección de poesía, eeccetera. E . Chegou a ser director da facultade de estudos italianos da NYU en 1976, e en 1990^[7] foi director da Casa Italiana Zerilli-Marimò, cargo que deixou para asumir, en 1992, o de director do departamento italiano da UCLA. Desde ese ano e até 2012, viaxa entre Os Ánxeles e Nova York, a cidade de residencia da súa parella desde 1986, a psicanalista Paola Mieli. Nese período colaborou con Angelo Savelli, Salvatore Scarpitta, Charles Traub, o crítico de arte Mario Diacono e os language poets Charles Bernstein e Ray di Palma. Coñece e colabora coa crítica e escritora Marjorie Perloff, co poeta e tradutor Paul Vangelisti, co escultor Richard Nonas e co compositor Jed Distler para cuxa obra, Tools, escribe o libreto.^[8]

Foi promotor da poesía e da cultura italiana entre exposicións (Italian Visual Poetry 1912-1972 ^[9] no Finch College Museum de Nova York e na Galleria Civica de Turín, Spelled from Sybil's Leaves ^[10] na Power Gallery en Sydney), conferencias e convencións (The Disappearing Pheasant I en Nova York en 1991 e The Disappearing Pheasant II nos Ánxeles en 1994, The fight with Proteus, tamén en L.A., en 1997).

Poesía e poética

Dezaseis anos despois do lanzamento de eccetera. E (reeditado por Edizioni Diaforia di Viareggio con prólogo de Cecilia Bello Minciacchi^[11] e intervencións de Remo Bodei, Giulia Niccolai e Adriano Spatola), Ballerini escribe Che figurato muore, seguida de Che oror l'orient (Lubrina, 1991), unha colección de poemas e traducións milaneses de Guido Cavalcanti, coa que gañou o Premio Feronia-Città di Fiano.

A seguinte colección é Il terzo gode de 1994. En 1996 sae Shakespeherian Rags, escrito en inglés e publicado pola editorial romana Quasar, co texto traducido polo autor (Stracci shakespeariani) con introdución de Filippo Bettini. Séguenlle Uno monta la luna (Manni, 2001) e, para Mondadori en 2005, a súa obra máis famosa, Cefalonia, coa que gañou o Premio Brancati e o Premio Lorenzo Montano de Poesía. A colección completa dos seus poemas na ed. Oscar Mondadori publicouse en 2016.

A traxectoria da poesía de Ballerini pódese dividir en tres partes, unha de aprendizaxe influenciada pola neovangarda, unha segunda caracterizada por unha concisión extrema do tecido discursivo e a última, que recolle grosso modo os traballos de 1994 a 2020, con numerosos textos organizados como unha sucesión de apódoses e protases, de catalogación polisindética e denominacións despragmatizantes.^[2][12][13]

Ballerini mestura linguas sectoriais, linguas estranxeiras (vivas e mortas), expresións idiomáticas e dialectais. Rico en referencias literarias, nos seus poemas pódense ler pegadas de Shakespeare, Dante, Ezra Pound, etc. O seu léxico recolle préstamos de cancións populares e dos canovacci do espectáculo italiano.

A actividade crítica

Como crítico, Ballerini traballou sobre todo no campo da poesía medieval (con ensaios sobre Cavalcanti e Stilnovo), do futurismo (editou en Mondadori as novelas de Filippo Tommaso Marinetti Gli indomabili e di Mafarka il futurista), de poesía e arte contemporáneas, e como recompilador de antoloxías de poesía italiana e americana. O seu 4 per Pagliarani (Scritture 2008), Apollo son of Apelles (Marsilio, 2018) recolle as súas reflexións sobre a obra de catro escultores contemporáneos: Lawrence Fane, Marco Gastini., Paolo Icaro e Eliseo Mattiacci . Entre as antoloxías de poesía americana publicadas en Italia destacan La rosa dishabitata (con Richard Milazzo, Feltrinelli 1981) e, en colaboración con Paul Vangelisti e Gianluca Rizzo, os catro volumes da nova poesía^[14][15] . Entre as antoloxías de poesía italiana publicadas nos Estados Unidos inclúense: Shearsman of sort (Forum Italicum, 1992) e The Promised Land (Sun and Moon Press, 1999). A estes sumáronse os volumes de Those Who from far Far Look like Flies ( University of Toronto Press, 2017), en colaboración con Beppe Cavatorta, dedicado á poesía de investigación e á crítica da poesía de finais do século XX, dos anos de Officina e de Il Verri até 2015.

A nova tradución de Spoon River

Despois da versión do Benito Cereno de Herman Melville, publicada por Marsilio en 2012, e para a que quixo traballar as angularidades léxicas e sintácticas dos seus predecesores e traduce, como escribe na nota ao texto, non tanto co italiano como en italiano, é dicir, respectando as esixencias estilísticas e retóricas da lingua de destino que fan xustiza á lucidez do orixinal: os “sabios”, por exemplo, convértense en “os que entenden”. En 2016 publicou en Mondadori unha nova tradución ' Spoon River Anthology de Edgar Lee Masters, famosa en Italia pola acción conxunta de Cesare Pavese e Fernanda Pivano.^[16] A partir da edición crítica proporcionada por John Hallwas ^[17], a nova edición conta cun ensaio histórico-literario que destaca as circunstancias políticas e culturais que presidiron o nacemento e o desenvolvemento da obra. As notas desta edición^[18] serven para darlle un rostro aos personaxes de ficción e unha dimensión realista aos lugares onde sucederon as súas accións. Préstase especial atención ao fenómeno da burguesía da que fora, fundamentalmente, unha empresa de agricultores e gandeiros en Illinois.

A actividade editorial

En 1975, Ballerini fundou en Nova York a OOLP (Out of London Press) coa que publicou títulos dedicados á crítica de arte e á poesía de investigación.^[19] En 1988, foi editor de Marsilio para os Estados Unidos e finalmente, en 2003, co embaixador Gianfranco Facco-Bonetti, xefe dos servizos culturais do Ministerio de Asuntos Exteriores, e coa colaboración de Massimo Ciavolella, creou Lorenzo Da Ponte. Biblioteca Italiana, unha serie de clásicos da cultura italiana, nos campos da historia, dereito, ciencia política, literatura, lingüística e filosofía e publicado pola Universidade de Toronto. Neses mesmos anos, xunto con Beppe Cavatorta, Gianluca Rizzo e Federica Santini, crea a Agincourt Press,^[20] que acolle textos de poesía experimental, ensaios sobre psicanálise freudiano-lacaniana e filosofía.

Estudos gastronómicos

Ballerini tratou a historia da gastronomía italiana, que se converteu no tema das súas clases na UCLA nos anos de 2005 a 2008. En 2003, para a Universidade de Toronto e precedido dun ensaio introductorio, publicouse a primeira edición completa en inglés da obra de Pellegrino Artusi, Science in the Kitchen and the Art of Eating Well . En 2004 publicou na University of California Press, o Libro da Arte Culinaria do Mestre Martino, o primeiro cociñeiro da época moderna, cuxa obra, identificada só en 1931, remóntase á segunda metade do século XV. Guido Tommasi Editore publicou en 2001 unha edición do orixinal italiano, Libro de arte coquinaria, baseada en catro dos cinco manuscritos existentes e editada polo propio Ballerini e Jeremy Parzen.

Nos anos 2014, 2015, 2017 e 2019 creou un ciclo de conferencias que leva por título " Leite e Lingua" ^[21] . As citas tiveron lugar na antiga casa de campo e agora na Biblioteca Municipal da Igrexa Vermella de Milán. O seu libro Herbas para comer (receitas de Ada De Santis, pratos de Giuliano Della Casa) foi publicado por Mondadori en 2008 e reeditado en marzo de 2020. Durante moitos anos ocupouse da combinación da gastronomía e das artes plásticas, con especial atención aos lenzos de temas convivenciais e relixiosos pintados no Renacemento.

Obras

• eccetera. E, Parma, Guanda, 1972.
• Che figurato muore, Milán, Scheiwiller, 1988.
• Che oror l'orient, prefacio de Giuseppe Pontiggia, Lubrina, 1991. [poesía bilingüe, en italiano e en dialecto milanés]
• Il terzo gode, cun ensaio de Remo Bodei, Venecia, Marsilio, 1994.
• Stracci shakespeariani, introdución de Filippo Bettini, Quasar, 1996.[poesía bilingüe, en italiano e inglés]
• Uscita senza strada, introdución de Filippo Bettini, Edizioni della Battaglia, 2000.
• Uno monta la luna, Manni, 2001.
• Cefalonia 43, Milán, Mondadori, 2005. [a partir do texto fíxose unha redución teatral en 2007 por Marco Rebeschi, obra gañadora do Premio di poesia Lorenzo Montano e do Premio Brancati^[22].
• Se il tempo è matto, Mondadori, 2010.
• Cefalonia 1943-2001, Marsilio, 2013.
• Poesie 1972-2015. Milán: Mondadori. ISBN 978-88-046-6131-3. 
• eccetera. E, Pisa, Diaforia/Il Campano, 2019.

Antoloxías de poesía italiana e americana: comisarios

• Luigi Ballerini, Richard Milazzo (a cura di), La rosa disabitata. Poesia trascendentale americana 1960-1980, Feltrinelli, 1981.
• Shearsmen of Sorts, Forum Italicum, 1992.
• Luigi Ballerini, Giuseppe Cavatorta, Elena Coda, Paul Vangelisti (a cura di), The Promised Land, Sun & Moon Press, 1999.
• Luigi Ballerini, Paul Vangelisti (a cura di), Nuova Poesia Americana. Los Angeles, Mondadori, 2005.
• Luigi Ballerini, Paul Vangelisti (a cura di), Nuova Poesia Americana. San Francisco, Mondadori, 2006.
• Luigi Ballerini, Gianluca Rizzo, Paul Vangelisti (a cura di), Nuova Poesia Americana. New York, Mondadori, 2009.
• Luigi Ballerini, Giuseppe Cavatorta (a cura di), Those Who From Afar Look Like Flies, University of Toronto Press, 2017.
• Luigi Ballerini, Gianluca Rizzo, Paul Vangelisti (a cura di), Nuova poesia americana. Chicago e le praterie, Nino Aragno Editore, 2019.

Ensaios críticos

• La piramide capovolta: scritture visuali e d'avanguardia, Collana Saggi, Venezia, Marsilio, 1975. [saggio sulla letteratura e la poesia d'avanguardia dal Futurismo a quella concreta e visiva]
• Luigi Ballerini, James Reineking (a cura di), Logical Space, Out of London Press, 1975.
• "La legge dell'ingratitudine. Letteratura e industria tra le due guerre", en Gli indomabili, [testo di teoria della poesia], Mondadori, 2000, pp. XXIV-XXV.
• Colui che vede Amore, Olschki, 2004. [en Guido Cavalcanti ]
• 4 per Pagliarani, Scritture, 2008.
• Luigi Ballerini e William Xerra, Peggio per loro. Carteggio con figure sulle vicissitudini del mentire, Scritture, 2011.
• Apollo, figlio di Apelle. Quattro artisti del secondo Novecento: Marco Gastini, Paolo Icaro, Eliseo Mattiacci, Lawrence Fane, Marsilio, 2016.

Estudos sobre a arte culinaria

• Maestro Martino, Libro de arte coquinaria; Luigi Ballerini, Jeremy Parzen, Guido Tommasi, 2001.
• Pellegrino Artusi, Science in the Kitchen and the Art of Eating Well, University of Toronto Press, 2003.
• Maestro Martino: The Book of the Culinary Art, University of California Press, 2004.
• Erbe da mangiare, ilustracións de Giuliano Della Casa, con receitas de Ada De Santis, Mondadori, 2008.

Traducións

• Lionel Abel, Metateatro, Rizzoli, 1965.
• Leslie Fiedler, Aspettando la fine, Rizzoli, 1965.
• Herman Melville, Taipi, Rizzoli, 1966.
• James Baldwin, Stasera stamattina troppo presto, Rizzoli, 1967.
• John Dos Passos, Tre soldati, Gherardo Casini Editore, 1967.
• Benjamin Franklin, Autobiografia, Rizzoli, 1967.
• Henry James, Una vita londinese, Rizzoli, 1968.
• William Carlos Williams, Kora all'inferno, Guanda, 1971.
• Kurt Vonnegut, Madre notte, Rizzoli, 1968.
• Gertrude Stein, La sacra Emilia e altre poesie, antologia di poesie scelte e tradotte da Luigi Ballerini, Marsilio, 1999.
• Herman Melville, Benito Cereno, Marsilio, 2012.
• Lee Masters, Edgad. Antologia di Spoon River. ISBN 978-88-04-66501-4. 

Bibliografía da crítica

• Tibor Wlassics, Profili di poesia contemporanea: Luigi Ballerini, Il Verri numero 4, 1973.
• Alfredo Giuliani, Prefacio, en Che figurato muore di Luigi Ballerini, All'insegna del pesce d'oro, 1988, pp. 14-22.
• Giuseppe Pontiggia, Prefacio, en Che oror l'orient di Luigi Ballerini, Pier Luigi Lubrina, 1991.
• Effeti di lontananza. 1994. 
• Filippo Bettini, La scrittura e il suo doppio: per un'interpretazione della poesia di Luigi Ballerini, en Shakespearian Rags - Stracci shakespeariani, Edizioni di Quasar, 1996, pp. 5-26.
• "La morale inquietudine lombarda di Ballerini,". 14 de maio de 2005. 
• Elio Pagliarani, La tragedia di Cefalonia narrata in versi da Ballerini, Il caffè illustrato 22-26, 2005.
• Beppe Cavatorta, Elena Coda (a cura di), Balleriniana, Danilo Montanari, 2010.
• Stefano Colangelo, Una pioggia di primi versi. Su alcune morfologie balleriniane, en Studi novecenteschi, n. 82, 2012.
• Elisabetta Graziosi, "Se il tempo è matto" di Luigi Ballerini, en Studi novecenteschi, n. 82, 2012.
• Cesare De Michelis, Prefacio, en Cefalonia 1943-2001 de Luigi Ballerini, Marsilio, 2013, pp. 9-16.
• Ugo Perolino, Il remo di Ulisse - Saggi sulla poesia e la poetica di Luigi Ballerini, Marsilio, 2021.

Notas

1. "Núm. 19 (2014): En record de Primo Levi. Per ricordare Primo Levi ; Quaderns d'Italià" (en catalán). 
2. L. Ballerini. Introduzione, in Beppe Cavatorta (a cura di), Poesie 1972-2015, Oscar Mondadori. 2016. p. V. 
3. "obj". dac-collection.wesleyan.edu. Arquivado dende o orixinal o 22 de xuño de 2020. Consultado o 13 de agosto de 2022. 
4. Kemeny, Tomaso; Viviani, Cesare. Il Movimento Della Poesia Italiana Negli Anni Settanta (en italiano). EDIZIONI DEDALO. ISBN 978-88-220-3730-5. 
5. "Poesia che merita di esistere". Il Sole 24 ORE (en italiano). Consultado o 2022-08-12. 
6. "Luigi Ballerini". italian.ucla.edu (en inglés). 
7. "History". casaitaliananyu.org. 
8. ""Tools" a Contemporary Opera by Jed Distler". tools-jdistleropera (en inglés). Consultado o 2022-08-13. 
9. "Search: NYA_INST:NYARC". library.nyarc.org (en inglés). Consultado o 2022-08-13. 
10. "siris_sil_654991". www.si.edu. 
11. Marica, Francesca (2019-04-05). "LUIGI BALLERINI, eccetera. E (1972 vs 2018) – la poetica che procede per ipotesi a lisca di pesce". Carteggi Letterari - critica e dintorni ~ Rivista e Casa Editrice (en italiano). Consultado o 2022-08-13. 
12. "eccetera-e Luigi Ballerini". www.diaforia.org (en italiano). 
13. "1423" (PDF). www.progettoblio.com/. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 20 de xuño de 2020. Consultado o 13 de agosto de 2022. 
14. "nuova-nuovissima-americana". www.pulplibri.it. 
15. Borio, Maria. "NUOVA POESIA AMERICANA. CHICAGO E LE PRATERIE #2". Nuovi Argomenti (en italiano). Consultado o 2022-08-13. 
16. "LA MANO DI PAVESE SU SPOON RIVER - la Repubblica.it". Archivio - la Repubblica.it (en italiano). Consultado o 2022-08-13. 
17. "ONCE MORE THE VOICES OF `SPOON RIVER` ARE HEARD". Chicago Tribune. Consultado o 2022-08-13. 
18. "Viaggio a Spoon River". www.oscarmondadori.it. Consultado o 2022-08-13. 
19. Venuti, Lawrence (1999). L'invisibilità del traduttore: una storia della traduzione (en italiano). Armando. ISBN 978-88-7144-963-0. 
20. "Agincourt Press". Agincourt Press (en inglés). Consultado o 2022-08-13. 
21. "Festival Latte e Linguaggio alla Biblioteca Chiesa Rossa". milano.repubblica.it. 24 de maio de 2019. Arquivado dende o orixinal o 21 de xuño de 2020. Consultado o 13 de agosto de 2022. 
22. "Albo_doro_brancati". www.comune.zafferana-etnea.ct.it. Arquivado dende o orixinal o 30 de abril de 2019. Consultado o 13 de agosto de 2022. 

Véxase tamén

A Galifontes posúe textos orixinais acerca de:  Luigi Ballerini

Ligazóns externas

• Department of Italian - Faculty UCLA (archive.org)
• Luigi Ballerini - Scrittore, poeta e traduttore italiano (Sitio oficial)